1 - Edurep Delen

SCHOTER SCHOLENGEMEENSCHAP
VOOR ATHENEUM, HAVO EN MAVO
SCHOOLONDERZOEK
Vak: CKV 2 (kunst en cultuur) Afd. HAVO
Datum: 14-02-‘02
Vijf minuten na de start van het tentamen zal eerst een videofragment van 1 minuut voor
vraag 4 worden getoond. Vervolgens zullen muziekfragment 1 en 2 ten gehore worden
gebracht. Als daar behoefte aan is, kunnen ze later nog eens worden herhaald.
Je vindt bij je opgaven twee afzonderlijke bladen met kleurenafbeeldingen. Ze zijn niet
doorlopend genummerd, omdat sommige al voor andere toetsen zijn gebruikt. Stoor je er niet
aan, maar let goed op de juiste nummers.
Heel veel succes!
Sterrendom bestaat al eeuwen. Maar pas in de tweede helft van de twintigste
eeuw gebeurt het, dat een zang(st)er of een groep van de ene dag op de andere
(of in ieder geval binnen zeer korte tijd) beroemd wordt.
2p
1. Geef twee redenen hiervoor en licht je antwoord toe.
1p
2. Geef een voorbeeld van zo’n succes.
Niet alleen bij personen, maar ook bij bepaalde dansen gebeurde het, dat ze
plotseling razend populair werden.
2p
3. Geef twee voorbeelden van dansrages.
1p
4. Beschrijf van een van de twee waarom deze dans een rage werd.
Bekijk videofragment 1, van een aflevering van Goede Tijden, Slechte Tijden.
videofragm. 1
2p
5. Is hier sprake van een cliffhanger? Geef een genuanceerd antwoord, eventueel
met voors èn tegens.
1p
6. Waar komt de naam soap (voor zo’n serie) vandaan?
1p
7. Waarom slaat een soap aan, ook bij zoveel verschillende mensen?
Luister naar muziekfragment 2, The Beatles, Please, Please me.
Luister naar muziekfragment 3, The Beatles, Sgt.Pepper’s Lonely Hearts Club
Band.
The Beatles namen in 1967 Sgt.Pepper’s Lonely Hearts Club Band in de studio
op. De muziek klinkt anders dan wat ze daarvoor maakten, vergelijk fragment 1
en 2.
muziekfragm.
1 en 2
2p
8. Beschrijf de veranderingen in sound. Je kunt hiervoor de twee fragmenten
gebruiken.
De aardbeienvelden in de buurt van Liverpool werden een toeristische
trekpleister, een “magische plek”, n.a.v. Strawberry fields, dat geïnspireerd is
door persoonlijke herinneringen van John Lennon.
2p
9. Verklaar waarom dit een duidelijk voorbeeld is van massacultuur.
In de tijd van de Beatles waren er nog geen videoclips. Michael Jackson is in
1983 de eerste zwarte artiest die doordringt in het door witten gedomineerde
MTV.
1p
10. Beschrijf de betekenis hiervan voor andere artiesten.
1p
11. Beschrijf de betekenis van de videoclip voor dans.
1p
12. Op een vergelijkbare manier heeft Madonna veel voor sommige artiesten
betekend. Hoe? Waarmee?
Terug naar The Beatles. De hoes van het album Sgt.Pepper’s Lonely Hearts
Club Band is door Peter Blake ontworpen. De vier bandleden van The Beatles
staan temidden van allerlei beroemdheden, zoals Karl Marx, Bob Dylan, Mae
West, Marlon Brando, Marlène Dietrich, Einstein en Laurel and Hardy.
Afb.1
2p
13. Waarom zouden ze dit hebben gedaan?
Afb.1
2p
14. In welk opzicht is de hoes van Sgt. Pepper’s kenmerkend voor pop-art?
De Pop Art manifesteerde zich voor het eerst in Engeland in de jaren vijftig.
Enkele jaren later kwam de Pop Art op in Amerika. Over het ontstaan van de
Engelse Pop Art is gezegd:
“British Pop Art grew out of a whole generation’s rejection of upper-class culture
and out of a revolt within the art education system itself.” 1
Een belangrijk vertegenwoordiger van deze generatie was Eduardo Paolozzi.
Afb. 19
Afb. 20
2p
15. Leg aan de hand van Paolozzi’s collages uit waarom hier sprake is van verzet
tegen “upper-class culture”. Ga voor je antwoord uit van aspecten van de
voorstelling.2
Afb. 19
Afb. 20
1p
16. Leg uit waarom Paolozzi zich met werk als dat op afbeelding 19 en 20 afzet
tegen het traditionele kunstonderwijs. Ga voor je antwoord uit van de wijze
waarop de kunstwerken tot stand zijn gekomen.
Afb.21
2p
De vroege Pop Art van Paolozzi krijgt in Engeland een vervolg in het werk van
Richard Hamilton. Hamilton kan gezien worden als een typische
vertegenwoordiger van de Britse Pop Art. Kenmerkend voor zijn werk is zijn
volgende uitspraak:
“Zoeken naar het epische3 in alledaagse onderwerpen zou ik als mijn doelstelling
willen beschouwen.”
17. Breng Hamiltons uitspraak in verband met het werk op afbeelding 21.
In Amerika is Andy Warhol een belangrijk vertegenwoordiger van de Pop Art. De
Britse en de Amerikaanse Pop Art zijn niet in alle opzichten van dezelfde orde.
Een uitspraak over Warhol kan dit bevestigen. Zo is over zijn werk gezegd:
“Niet de ‘werkelijkheid’ was het uitgangspunt van Warhols kunst, maar de
werkelijkheid zoals die ons via de media bereikt en ons leven beheerst.”
Ter illustratie van Warhols werk zie je op afbeelding 22 Five Coke Bottles en op
afbeelding 23 192 One-Dollar Bills, twee werken uit 1962.
De Britse Pop kwam voort uit het verwerpen door een hele generatie van de “upper-class cultuur” en uit een
opstand binnen het kunstonderwijs zelf.
2 In de beeldende kunst heeft de term ‘voorstelling’ betrekking op het herkenbare onderwerp of aspecten daarvan:
gezichten, figuren een stilleven, een landschap enzovoort.
3 Episch: verhalend
1
Afb.22
Afb.23
1p
18. Leg uit dat Warhol op een andere wijze dan Hamilton omging met aspecten van
de populaire cultuur. Betrek in je antwoord zowel de bovenstaande uitspraak als
zijn werk. (deze afbeeldingen of ander werk dat je kent)
Over zijn keuze om dollarbiljetten te gaan schilderen, zie Warhol later:
“Je hebt van die avonden. Nadat ik al een stuk of vijftien mensen had gevraagd om
ideeën, stelde een vriendin mij tenslotte de juiste vraag: wat vind je het leukst? Ik
begon dus geld te schilderen.”
Onder meer vanwege deze uitspraak wordt van Warhol wel gezegd dat zijn werk
getuigt van een gebrek aan originaliteit, dus NIET origineel is.
Afb.
22-25.
1p
Afb.
22-25.
1p
19. Geef een argument VOOR deze uitspraak.
20. Geef een argument TEGEN deze uitspraak.
Warhol zei:
“I like boring things. I like things to be exactly the same, over and over again.”
Deze voorkeur voor “exact hetzelfde” is terug te vinden in zijn werk.
Afb. 22
Afb. 23
1p
21. Leg uit dat Warhols werk wat betreft onderwerpskeuze, verschijningsvorm en
werkwijze gebaseerd is op het idee van gelijkvormigheid.
Op dezelfde manier waarop Warhol omging met Cola-flessen en geld,
benaderde hij Marilyn Monroe. Op afbeelding 24 zie je haar viermaal afgebeeld.
De werken ontstonden in 1967. Op afbeelding 25 zie je Mick Jagger viermaal
afgebeeld. Deze serie werd gemaakt in 1975. Bij een vergelijking van beide
series valt op dat de gelijkvormigheid uit de jaren zestig in de jaren zeventig
heeft plaatsgemaakt voor een meer persoonlijke portrettering van het
onderwerp.
Afb. 24
Afb. 25
2p
22. Leg dit uit aan de hand van de vormgeving van de series.
De vraag van originaliteit speelt ook een rol in de hedendaagse popmuziek: Def
Rhymz covert Doe Maar, DJ Jean mixt en scratcht alle mogelijke samples aan
elkaar. Toch is er sprake van originaliteit.
1p
23. Geef een argument VOOR deze uitspraak.
1p
24. Geef een argument TEGEN deze uitspraak.
1p
25. Wat vind jij zelf daarvan? Welke muziek past bij jou? Beargumenteer je
antwoorden.