H4 T1 bs 3 Aantekening organisatieniveau

H4 T1 bs 3 Aantekening organisatieniveau's in hoofdthema's.
Organisatieniveau's (bs 2): molecuul, organel, cel, weefsel, orgaan, organenstelsel,
organisme, populatie, levensgemeenschap, ecosysteem, biosfeer.
Zelfregulatie
kost altijd energie, vooral op gebied van voeding en gezondheid, denk aan
bouwstoffen voor de groei, ziekten, sport
vb:
cel: stofwisseling (vb fotosynthese en dissimilatie=verbranding)
orgaan: ziekte
organisme: bewegen, waarnemen, afweer (komt tot stand door hormonen, zenuwen,
zintuigen, transport)
ecosysteem:: autrotrofen leggen zonlicht vast in chemische energie (fotosynthese)
die door heterotrofe organismen worden verbruikt (zie afb 10)
zelforganisatie
Er is sprake van een zekere mate van ordening (bv vorm-functie) en ontwikkeling
vb:
molecuul: genexpressie van DNA
cel: differentiatie
organisme: voeding, gezondheid (zie afb 11), ontwikkeling van organismen
ecosysteem: evenwicht en maatregelen door de mens die dit beïnvloeden
interactie
reacties op omgeving/elkaar (gedrag), denk aan stoffen opnemen, ook signalen
(hormonen, zenuwstelsel)
vb:
molecuul: stofwisseling (ademen, feromonen)
cel: zenuwcel geeft impulsen aan spiercellen, hormonen (zie afb 14-1)
orgaan: facetoog (zie afb 12-1)
organisme: (interactie met de omgeving), gedrag, voortplanting (zie afb 12-2, 14-2)
biosfeer: rekening houden met het milieu (duurzaamheid)
reproductie
vb:
molecuul: DNA-replicatie
cel: reproductie van cellen
mitose (gewone celdeling bij alle lichaamscellen),
meiose (bij voortplantingscellen)
organisme: voortplanting (zie afb 15)
biosfeer: rekening houden met het milieu (duurzaamheid)
evolutie
vb: een mutatie (afwijking) in het DNA (molecuul) kan grote gevolgen hebben (lees het
voorbeeld van de slak(organisme)) dit geeft verschillen binnen de soort (populatie)
(verscheidenheid in genotypen) die tot voor- of nadeel (natuurlijke selectie) kunnen leiden.
Hierdoor veranderen en ontstaan (nieuwe) soorten (levensgemeenschap, biosfeer).
Verschillende onderwerpen komen nog aan bod in de thema’s ecologie, dna, evolutie,
bescherming, erfelijkheid.