Extra PSA-bloedtest beschikbaar

Flip H. Jansen is uroloog
in het Universitair Medisch
Centrum Utrecht en
promoveerde op
17 september 2013 aan
de Erasmus Universiteit
te Rotterdam op zijn
proefschrift:
“ONTDEKKING EN
VALIDATIE VAN
BIOMARKERS VOOR
PROSTAATKANKER”
Extra PSA-bloedtest beschikbaar
In de prostaat komt het stofje PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) voor. Dit stofje speelt een
rol bij het in conditie houden van het sperma en het hoort in de prostaat te zitten en te
blijven. Irritatie (b.v. fietsen, massage) van de prostaat, prostaatontstekingen, tumoren,
leeftijdsgebonden goedaardige vergroting van de prostaat, kunnen de oorzaak zijn dat
de PSA gaat ‘lekken’ in het bloed. Bij een bloedonderzoek wordt dan een bepaalde
PSA-waarde in het bloed aangetroffen. Naarmate men ouder is en de prostaat vaak
groter is, ligt de ‘acceptabele’ waarde van de PSA hoger.
De specificiteit van PSA is onvoldoende om tot
een diagnose te komen. Om die reden wordt
vaak besloten een biopsie van de prostaat uit te
voeren. Het uitvoeren van een prostaatbiopsie
is voor de patiënt belastend, kostbaar en niet
geheel zonder risico. Vaak wordt een preventieve
antibiotica kuur voorgeschreven om infecties te
voorkomen. 70% van alle prostaatbiopsies wordt
negatief teruggerapporteerd. Een negatief
biopsie resultaat sluit de aanwezigheid van
prostaatkanker niet uit.
Sinds enige tijd heeft diagnostica leverancier
Beckman Coulter, naast de al bekende PSA en
vrij-PSA assay die al jaren op klinisch chemische
laboratoria worden uitgevoerd, nu ook de
“proPSA assay” beschikbaar. Deze drie simpele
testen kunnen samen uit een buisje met bloed
worden bepaald. Via een berekening wordt uit
de drie testen de Prostaat Health Index (phi)
berekend.
Wetenschappelijk onderzoek heeft
aangetoond dat het phi resultaat een betere
voorspelling doet over het al dan niet hebben
van prostaatkanker. Aan de hand van het phi
resultaat kan de behandelend arts een betere
keuze maken om al of niet een prostaatbiopsie
uit te voeren of een active surveillance/watchfull
waiting beleid te volgen.
Tevens zijn er aanwijzigingen dat het phi
resultaat correleert met de agressiviteit van
de prostaatkanker. De nieuwe phi test komt
dit jaar voor een beperkt aantal laboratoria in
Nederland beschikbaar.
In omringende europese landen wordt phi al
langer als diagnostische test ingezet. Op dit
moment wordt wetenschappelijk onderzoek
uitgevoerd bij onder andere het Erasmus
Medisch Centrum Rotterdam. Afhankelijk van de
financiële middelen zal blijken of phi binnenkort
ook in Nederland breed ingezet zal worden. n
Voor informatie en beschikbaarheid van deze nieuwe marker kunt u
contact opnemen met [email protected]
31