Brochure wegwijs in het centrum voor

Informatie voor patiënten
Wegwijs in het Centrum
voor Slaapgeneeskunde
Gespecialiseerd in
slaapstoornissen
Het Centrum voor Slaapgeneeskunde van Kempenhaeghe is het grootste
multidisciplinaire slaapcentrum van Nederland. Slaapgeneeskundigen van
Kempenhaeghe dragen de Europees erkende titel van somnoloog of
richten zich daarop. We bieden uitgebreide diagnostiek en behandeling als
het gaat om ernstige en complexe slaapstoornissen. Om een goede diagnose
(probleem en oorzaak) en behandeling vast te stellen, is vaak de kennis van
meerdere deskundigen nodig. Kempenhaeghe heeft deze specialisten ‘in
huis’.* De dienstverlening van Kempenhaeghe is opgebouwd uit jarenlange
ervaring en uitgevoerd onderzoek naar uiteenlopende slaapstoornissen.
* De dienstverlening van Kempenhaeghe op het gebied van slaapstoornissen is opgenomen in de basiszorgverzekering
Verwijzing
U heeft een schriftelijke verwijzing nodig van
een specialist uit een algemeen of academisch
ziekenhuis of een vrijgevestigd psychiater.
Soms kan de huisarts of bedrijfsarts u direct
doorverwijzen. In de volgende situaties kunt
u denken aan doorverwijzing:
• als er onduidelijkheid blijft bestaan over
de oorzaak van de slaapstoornis.
• als het niet lukt om de slaapstoornis onder
controle te krijgen.
• als er specifieke expertise vereist is rondom
de behandeling van de bepaalde slaapstoornis (bijvoorbeeld bij chronische slapeloosheid, rusteloze benen syndroom,
slaapapneu, narcolepsie, slaapwandelen of
andere abnormale gedragingen in de slaap).
• als een specialistische aanpak gewenst is door
een combinatie met andere problemen zoals
ontwikkelingsstoornissen, leerstoornissen,
gedragsproblemen, arbeidsproblemen - of
medische/psychiatrische aandoeningen.
• als er sprake is van slaapproblematiek die te
maken kan hebben met een lichamelijke aandoening zoals een neurologische ziekte
(Parkinson, MS), hersenletsel, longziekte of
andere chronische ziekte.
• als er behoefte is aan een second opinion.
• als een speciale benadering is vereist (zoals
bij kinderen of mensen met een verstandelijke
beperking).
Wanneer spreken we van een
slaapstoornis?
Slaap is een periode van rust die we nodig hebben om zowel lichamelijk als geestelijk te
herstellen. Er is geen standaardnorm voor een ‘goede gezonde slaap’. De slaapbehoefte
verschilt per persoon. Veel slaapklachten zijn bovendien terug te voeren op verkeerde
verwachtingen, belevingen en gedrag. Waar de ene persoon vindt dat hij prima slaapt, kan
de ander met een vergelijkbaar slaappatroon menen dat hij slecht slaapt. Binnen Kempenhaeghe worden mensen gezien die last hebben van ernstige en chronische slaapklachten.
We spreken van een chronische en ernstige slaapstoornis als de klachten minstens drie keer
per week optreden en gepaard gaan met verschijnselen zoals vermoeidheid, slaperigheid
overdag, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, gedurende minstens drie maanden.
Ernstige en chronische slaapklachten komen op verschillende manieren tot uiting:
• Slecht slapen ’s nachts: Problemen met inslapen, doorslapen of te vroeg wakker worden.
Piekeren, stress, angst kunnen het slapen bemoeilijken. Soms spelen daarbij verkeerde
slaapgewoonten een rol. Ook kunnen er lichamelijke stoornissen in het spel zijn.
Vaak voorkomende aandoeningen zijn ademhalingsstoornissen tijdens de slaap (slaapapneu)
en het syndroom van rusteloze benen.
• Slaperigheid overdag: Sommige mensen hebben overdag last van vergrote slaperigheid. Ze
vallen op willekeurige momenten in slaap zonder dat ze bij machte zijn dat tegen te gaan. Veel
voorkomende oorzaken zijn narcolepsie, slaapapneu en verstoring van de nachtelijke slaap.
• Verstoord slaap-waakritme: De hersenen regelen het slaapwaakritme. De ‘biologische klok’
is bij iedereen anders ingesteld. De biologische klok kan ontregeld worden en bij sommige
mensen wijkt de biologische klok van nature af.
• Afwijkende gedragingen tijdens de slaap: Denk hierbij aan slaapwandelen, angstaanvallen,
bedplassen of tandenknarsen.
SLAAPGENEESKUNDE
Bundeling van kennis
‘De slaappatiënt’ bestaat niet. De aard
van het slaapprobleem, de gevolgen ervan
voor iemands functioneren in het dagelijks
leven en/of de invloed van het gebruik van
slaapmedicatie verschillen per persoon. Elke
patiënt vraagt dan ook een eigen vorm van
hulp. Kempenhaeghe biedt hierin maatwerk.
In het Centrum voor Slaapgeneeskunde zijn
deskundigen vanuit meerdere vakgebieden
werkzaam, waaronder neurologen, longartsen,
kinderartsen en een psychiater. Slaapgeneeskundigen van Kempenhaeghe dragen de Europees erkende titel van somnoloog of richten zich
daarop. Verder maken andere zogenoemde
BIG-geregistreerde zorgverleners zoals GZpsychologen en gespecialiseerde verpleegkundigen deel uit van de staf. Allen hebben
zich vanuit hun eigen discipline gespecialiseerd in de slaapgeneeskunde. Waar nodig
worden ze betrokken bij uw zorgvraag. Als
daaraan behoefte is, zijn maatschappelijk werk,
arbeids- of onderwijskundige begeleiding en
paramedische ondersteuning beschikbaar.
Kenmerkend aan de benadering van
Kempenhaeghe is het zogenoemd multidisciplinair werken. Deskundigen werken
in teamverband aan de diagnose van de
slaapstoornis en de behandeling ervan.
De eindverantwoordelijkheid voor de diagnose
en/of behandeling ligt bij de hoofdbehandelaar. Dit is een medisch specialist of een
andere slaapdeskundige.
Kernteam en vast traject
De deskundigen van het Centrum voor Slaapgeneeskunde bieden gezamenlijk diagnostiek
en behandeling van slaapstoornissen in de
volle breedte. Daarnaast zijn er verschillende
zorgprogramma’s rondom specifieke slaapstoornissen waaraan een vast kernteam is
gekoppeld dat bestaat uit meerdere deskundigen die elk vanuit hun eigen vakgebied
naar de patiënt kijken en elkaars bevindingen
overleggen.
Onderzoeken worden binnen een vastgesteld
tijdspad ingepland en sluiten op elkaar aan.
Deze bundeling van krachten leidt tot een
optimale diagnose en advies. U als patiënt,
de verwijzer en eventueel andere betrokkenen
vernemen op een eenduidige wijze de resultaten van onderzoek. Zo beschikt iedereen
over dezelfde informatie. Dat voorkomt
gefragmenteerde of tegenstrijdige adviezen.
Kempenhaeghe kent zorgprogramma’s voor:
- volwassenen met overmatige slaperigheid
overdag, waaronder narcolepsie
- volwassenen die kampen met bewegingsstoornissen tijdens de slaap
- volwassenen met ademhalingsgerelateerde
slaapstoornissen, zoals slaapapneu
- volwassenen met chronische slapeloosheid
(insomnie)
- volwassenen met een verstoord slaap/waakritme
(ook circadiane ritmestoornissen genoemd)
- kinderen met slaapstoornissen
- mensen met een (verstandelijke) beperking
en slaapstoornissen
Eerste consult
Nadat we de verwijzing hebben ontvangen,
ontvangt u een bevestiging. De daarbij
gevoegde vragenlijst en medische machtiging
kunt u ingevuld retourneren. Met de medische
machtiging geeft u al dan niet toestemming
voor het opvragen van relevante medische
gegevens bij uw (huis)arts of specialist.
U ontvangt daarna een uitnodiging voor het
eerste consult. Vult u de meegestuurde
uitgebreide slaapvragenlijst en ‘slaap-/
waakkalender’ zo volledig mogelijk in en
stuurt u deze voorafgaand aan uw afspraak
terug. Uw arts kan zich dan al een beeld
vormen van uw slaapgewoonten, slaapbehoeften en slaapklachten.
Voor een eerste consult wordt circa één uur
ingepland. Indien u voor slapeloosheidsklachten komt, wordt u gezien door een arts
en een GZ-psycholoog. De intake duurt dan
circa anderhalf uur. Er vindt een uitgebreid
gesprek plaats en er wordt lichamelijk onderzoek verricht. Brengt u bij het eerste bezoek
ook uw verzekeringsgegevens, legitimatiebewijs, actueel medicatieonderzoek, rapport
van recent bloedonderzoek en eventueel
een video- of audio-opname van uw slaapgedrag (snurken, slaapwandelen et cetera.)
mee. Heeft u een partner, dan raden wij u
aan samen te komen. Uw partner kan wellicht helpen bij het toelichten van de slaapklachten. De arts luistert goed naar uw
verhaal en zal u vragen stellen. U kunt
uw klachten en ervaringen dus uitgebreid
toelichten.
Diagnostiek
Na een eerste bezoek aan de polikliniek kan
het zijn dat u één of meerdere onderzoeken,
moet ondergaan om uw slaapklachten en de
oorzaak ervan zo goed mogelijk vast te stellen.
De arts bespreekt met u welke onderzoeken
nodig zijn. Overigens is een slaaponderzoek
vaak niet nodig bij klachten van slapeloosheid
zonder medische oorzaak.
Vanzelfsprekend krijgt u informatie over de
aard, duur, planning en plaats van het onderzoek. Ouders kunnen tijdens onderzoeken
aanwezig zijn bij hun kind.
Polysomnografie is een gangbare onderzoeksmethode. Hierbij plakt een laborant een aantal
sensoren en elektroden op uw lichaam. Hiermee wordt de slaap geregistreerd en kunnen
afwijkende patronen worden opgespoord.
Afhankelijk van de klachten worden diverse
registraties verricht, zoals van de hersenactiviteit, ademhaling, bewegingen van armen
en/of benen en de hartslag.
Tevens kan een, geluidsregistratie of beeldopname van het slaapgedrag worden gemaakt.
Voor een slaapregistratie verblijft u in de regel
één nacht in Kempenhaeghe.
De analyse van uw onderzoeksresultaten
neemt meestal enkele weken in beslag.
Dit betekent dat u voor de uitslag terugkomt
bij de arts.
Vervolg
Wachttijden
Als de diagnose duidelijk is, zal de arts u
advies geven in verband met de slaapklachten en u een voorstel doen voor de
behandeling. In overleg met u, informeert
Kempenhaeghe de verwijzend arts hierover.
In sommige gevallen start de behandeling
en begeleiding in Kempenhaeghe en neemt
de verwijzend arts de zorg op een later
moment over.
Wachttijden zijn gemiddeld en verschillend
per situatie en persoon. U vindt de actuele
wachttijden op de website van Kempenhaeghe.
Goed om te weten
• Balie Advies & Informatie: Als u, uw partner of kind een ernstige slaapstoornis blijkt te
hebben, heeft u mogelijk vragen op het gebied van werken, inkomen, uitkering aanvragen,
verzekering, kostenvergoeding, opleiding of rechtsbijstand. Met zulke vragen van sociaaljuridische aard kunnen patiënten van Kempenhaeghe van dinsdag tot en met vrijdag zonder
afspraak terecht bij de balie Advies & Informatie in het hoofdgebouw van Kempenhaeghe in
Heeze, T (040) 27 91 93, E [email protected]
• Tips, suggesties en reacties: U kunt uw ideeën, verbeterpunten, tips en suggesties over
de zorgverlening van Kempenhaeghe vanzelfsprekend melden bij onze medewerkers. Na uw
bezoek aan Kempenhaeghe kunt u via de opinionmeter ‘in de polikliniek’ uw mening daarover
geven. Daarnaast kunt u deze ook inbrengen via de zogeheten ‘Tip?-Top!’-boxen. Deze vindt
u op www.kempenhaeghe.nl, maar ook in de vorm van brievenbussen op diverse locaties.
• Omgaan met klachten: Medewerkers van Kempenhaeghe zetten zich in om u of uw
kind of familielid zo goed mogelijk te helpen. Waar mensen werken, kunnen echter fouten
worden gemaakt of misverstanden ontstaan. Bespreekt u het probleem eerst met de
betreffende medewerker en (zo nodig) zijn/haar leidinggevende. Vindt u dit moeilijk of levert
het gesprek niet het gewenste resultaat op, dan kunt u terecht bij de klachtenfunctionaris.
Deze is van dinsdag tot en met vrijdag zonder afspraak bereikbaar bij de balie
Advies & Informatie in Heeze, T (040) 27 91 93, E [email protected].
De klachtenfunctionaris kan u informeren over verschillende mogelijkheden voor
klachtenbehandeling.
• Cliëntenraad: De Cliëntenraad behartigt de belangen van patiënten van Kempenhaeghe.
De raad overlegt met de directie en geeft gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen
die voor patiënten van belang zijn. De rechten en plichten van de raad zijn vastgelegd in de
Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). De centrale doelstelling van de
Cliëntenraad is medewerkers en patiënten van Kempenhaeghe optimaal bewust te maken
van de medezeggenschap van de patiënt en de ruimte voor diens vrije keus. De Cliëntenraad
van Kempenhaeghe heeft een eigen website: www.clientenraadkempenhaeghe.nl
• Behandelovereenkomst en privacy: Kempenhaeghe heeft een privacyreglement
opgesteld dat de patiëntgegevens beschermt. Kempenhaeghe behandelt overeenkomstig
de Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst (WGBO, 1 april 1995).
Meer informatie
Deze brochure beschrijft in grote lijnen de
zorgverlening van het Centrum voor Slaapgeneeskunde van Kempenhaeghe. Hebt u
vragen of wenst u meer informatie over de
dienstverlening van het Centrum voor
Slaapgeneeskunde? Neemt u dan contact
op via het secretariaat T (040) 227 91 92
(locatie Heeze) en T (0162) 481 800 (locatie
Oosterhout) of E [email protected].
Kempenhaeghe
Sterkselseweg 65
5591 VE Heeze
T (040) 227 90 22
E [email protected]
W www.kempenhaeghe.nl
Kempenhaeghe Locatie Hans Berger Kliniek
Muldersteeg 6
4901 ZG Oosterhout
T (0162) 481 800
E [email protected]
W www.kempenhaeghe.nl
Postadres:
Postbus 61
5590 AB Heeze
Postadres:
Postbus 250
4900 AG Oosterhout
03/2015/1500 ex.
03/15
Disclaimer: Aan de informatie in deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Auteursrechten voorbehouden.