het risico - Kwaliteitskring Zeeland
advertisement
RISICOMANAGEMENT Stap voor Stap Peter H. de Dreu 001 een RISICO is de mate van waarschijnlijkheid dat een gebeurtenis kan leiden tot (on)gewenste consequenties 002 BERICHT UIT DE TELEGRAAF VAN 4 MEI 2007 Tikfout leidde tot ongeluk met granaat Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM, vrijdag De drie militairen die vorig jaar gewond raakten door een fosforgranaat bij een oefening, zijn slachtoffer van een typefoutje. Dit concludeert de Onderzoeksraad voor de Veiligheid onder leiding van prof.mr. Pieter van Vollenhoven. Het ongeluk gebeurde vorig jaar bij een oefening van het Korps Mariniers op Curaçao. Doordat de standaard rookgranaten op waren moest een vervangende serie besteld worden. Granaten die elkaar mogen vervangen hebben een administratieve code. Door een tikfout in deze code werden de fosforgranaten geleverd. De aanwezige instructeurs waren niet bekend met de granaat en lieten er een ter 003 experiment ontploffen, waardoor de gewonden vielen. De onderzoeksraad verbaast het dat de instructeurs niet bekend waren met de granaten. Bovendien mogen militairen niet met voor hun onbekende explosieven werken, al is dit niet vastgelegd. Bij de gehele marine bleek overigens te weinig kennis over munitie te zijn. Dat in het aanleveringproces van de granaten de typefout niet is ontdekt, is ook verontrustend. Vooral omdat tijdens het onderzoek bleek dat zich eerder soortgelijke incidenten hebben voorgedaan. De onderzoekers adviseren de minister van Defensie om zijn organisatie door te lichten op kennis over munitie en meer te controleren op de aanlevering van explosieven. RISICO= KANS op een gebeurtenis x ernst van de GEVOLGEN (R = K x G) 004 RISICOMANAGEMENT het onderkennen, beoordelen en beheersen van RISICO’S 005 006 K E R N R I S I C O ‘S extern Financiële risico’s Strategische risico’s Operationele risico’s HSEQ risico’s 007 K E R N R I S I C O ‘S intern Solvabiliteit en liquiditeit Ontwikkeling van goederen en/of diensten Intellectueel kapitaal Informatie- en management-systemen 008 EXTERNE AANJAGERS AANJAGERS VAN DE KERN RISICO‘S FINANCIËLE RISICO’S STRATEGISCHE RISICO’S Rente fluctuaties Concurrentie Technologische ontwikkelingen Klantenwensen en gedrag Vreemde valuta Kredietwaardigheid Fusies, overnames en allianties Liquiditeit en solvabiliteit Productontwikkeling Intellectueel kapitaal INTERNE AANJAGERS Interne controles Informatie systemen Werving personeel Publieke toegang Toeleveranties Personeel Eigendommen Goederen Contracten en (Inter)nationale diensten Wet- en regelgeving Cultuur gebeurtenissen Samenstelling bestuur Leveranciers Milieu aspecten OPERATIONELE RISICO’S EXTERNE AANJAGERS 009 HSEQRISICO’S Bron: IRM/AIRMIC/ALARM STAP 1 IN HET RISICOBEHEERSINGSPROCES HET ONDERKENNEN VAN RISICO’S Risico identificatie Vaststelling samenhang 010 HET VLINDERDASJES MODEL OORZAKEN GEVOLGEN Ongewenste gebeurtenis Indirecte oorzaken 011 Directe oorzaken Directe Uiterste gevolgen consequenties IMPACT VAN RISICO’S gevolg KLEIN GROOT Kans GROOT Ergernis (door frequentie van voorkomen) Ramp (omdat er bijna niets aan valt te doen) KLEIN Ruis (af en toe wat gedoe) Bedreigend (door verkeerde inschatting) Bron: TU Delft 012 1 Middel Laag KANS Hoog RISICO MATRIX 2 3 Laag Middel Hoog GEVOLGEN 013 1- Kritiek (hoge prioriteit) 2- Significant (aanzienlijke prioriteit) 3- Niet significant (lage prioriteit) STAP 2 IN HET RISICO BEHEERSINGSPROCES RISICO BEOORDELING Risico analyse Risico evaluatie 014 4 T BENADERING • TERMINATE - Oorzaak wegnemen bij de bron. • TRANSFER - Het risico uitbesteden. • TREAT - Tijdig detecteren en ongewenste gevolgen indammen. • TOLERATE - Accepteren risico. 015 ACTIES IN HET KADER VAN RISICO REDUCTIE gevolg KLEIN GROOT Reduceren kans van voorkomen (Treat) Vermijden (Terminate) Accepteren Uitbesteden (Tolerate) (Transfer) Kans GROOT KLEIN 016 RISICOMANAGEMENTSYSTEEM ALS DEMINGCIRKEL DOEL PLAN Effectief beheersen van risico’s Opstellen methodes om risico’s te kunnen beheersen 2A OF 2B BIJSTUREN UITVOEREN Zo nodig risico beheersing bijsturen Het in praktijk brengen van risico beheersing 1 EVALUATIE 2 OF 017 Door middel van interne audits vaststellen of risico beheersing geborgd is ESSENTIE VAN PROCESBEHEERSING 1. Mogelijkheid van meten. 2. Kennis van de eis waaraan moet worden voldaan. 3. Het kunnen vergelijken. 4. Het kunnen ingrijpen bij afwijkingen. 5. Kennis van het betreffende proces. 018 ROL INTERNE AUDITS BIJ PROCESBEHEERSING 019 • Doel bedrijfsblindheid elimineren. • Opzet auditsysteem conform ISO 19011. • Bewaren van objectiviteit. • Gebruik van digitale camera. • Vaststellen effectiviteit verbeteractie. STAP 3 IN HET RISICOBEHEERSINGSPROCES BEHEERSING VAN RISICO’S Bepalen acceptatie niveau Implementatie beheersing 020 HET ONDERKENNEN VAN RISICO’S HET RISICOBEHEERSINGSPROCES Vaststelling samenhang Risico identificatie RISICO BEOORDELING o f Risico analyse Risico evaluatie BEHEERSING VAN RISICO’S Bepalen acceptatie niveau o f Implementatie beheersing EVALUATIE RISICO BEHEERSING 021 Als het dan ondanks alles toch mis gaat . . . BEDRIJFSNOODPLAN 022 STRUCTUUR BEDRIJFSNOODPLANNEN FINANCIËLE STRATEGISCHE RISICO’S RISICO’S STRATEGISCH BEDRIJFSNOODPLAN OPERATIONEEL BEDRIJFSNOODPLAN 023 OPERATIONELE HSQE RISICO’S RISICO’S BERICHT UIT DE TELEGRAAF VAN 15 MAART 2008 Noodkrediet Bear Stearns schokt financiële markten Van een onzer verslaggevers Nota bene Bear Stearns werd gezien als zakenbank die verreweg de meeste ervaring had in risicomanagement en dat het dan ook uitgerekend hier fout was gegaan, sloeg diepe wonden op de Amerikaanse effectenbeurs. 024 BUREAUCRATIE WERKT CONTRAPRODUCTIEF 025 RISICOMANAGEMENT Stap voor Stap Boek ISBN 978-90-79452-03-3 te bestellen via www.beaumont.nu Peter H. de Dreu 026
