Ongewild verlies ontlasting

Na bestralingen of operaties kan de darm met
behulp van de rectale oefenballon langzaam
weer wennen aan vulling door de ballon
gedurende de behandeling steeds meer te
vullen.
• Primair kringspier herstel middels een
operatie (Anterior Sphincter Repair)
Via een operatie wordt het litteken opgezocht
en wordt de kringspier weer aan elkaar gehecht.
Dit kan alleen wanneer de spier nog van goede
kwaliteit is en er een duidelijk litteken in de
kringspier bestaat. Hiervoor wordt van tevoren
een onderzoek met geluidsgolven (endoechografie) gemaakt.
• Anale plug
De anale plug, ook wel anale tampon genoemd,
blokkeert het verlies van ontlasting.Veel
mensen vinden het dragen van een anale plug
erg vervelend. Als hij verdragen wordt, is het
resultaat meestal goed.
• Darmspoeling (Iryflex™ pomp)
De patiënt spoelt de darm dagelijks op een vast
tijdstip schoon. Er is dan geen ontlasting meer
in de darm aanwezig die ongewild verloren kan
worden.
Een veel minder vaak gebruikte
operatietechniek is de dynamische gracilis
plastiek. Hierbij wordt een spier van het
bovenbeen omgelegd, zodat deze om de
kringspier van de anus komt te liggen. Tevens
wordt met een geïmplanteerde elektrische
stimulator de spierfunctie aangepast.
• Neuromodulatie (SNS), Siliconen Pads,
SECCA™
Bij deze relatief nieuwe technieken worden
respectievelijk de zenuwen in de onderrug met
een apparaatje geprikkeld, dan wel dat het anale
kanaal ‘opgevuld of nauwer gemaakt’ wordt.
Het is gebleken dat dit regelmatig leidt tot een
sterke vermindering van incontinentieklachten.
Ook deze ingrepen zijn slechts in specifieke
situaties geschikt.
Ook wordt de artificiële anale sfincter
implantatie toegepast. Er wordt nu een siliconen
bandje om de anale kringspier geplaatst, dat
gevuld kan worden met water. Met een pompje
kan men het bandje laten leeglopen om de darm
te legen.
• Stoma
Als geen enkele behandeling effectief is gebleken,
kan een stoma worden aangelegd. Dit is een
kunstmatige darmuitgang waarbij de ontlasting
via de buikwand wordt afgevoerd en wordt
opgevangen in een zakje.
Deze laatste twee operaties, die maar in enkele
centra worden toegepast, zijn veel groter en
gaan gepaard met meer complicaties, en zijn
slechts in specifieke situaties geschikt.
Ziekenhuis St Jansdal
Wethouder Jansenlaan 90 - Postbus 138 - 3840 AC Harderwijk
Telefoon 0341 46 39 11 - Internet www.stjansdal.nl
Harderwijk, februari 2013
CAZ CH 164.02.13
Uitgave patiëntencommunicatie
Chirurgie
Ongewild verlies
ontlasting
Ongewild verlies ontlasting
Problemen kringspier
Als iemand geen controle meer heeft over de
stoelgang en ongewild ontlasting verliest, is er
sprake van incontinentie voor ontlasting. Dit
wordt ook fecale incontinentie of incontinentia
alvi genoemd.
Incontinentie komt vooral bij ouderen voor
en vaker bij vrouwen dan bij mannen. Geschat
wordt dat ongeveer zeven procent van de
vrouwen last heeft van incontinentie voor
ontlasting.
Mogelijke oorzaken van een onvoldoende
werkende kringspier zijn:
• Normale veroudering
Bij het ouder worden kan de kracht van de
sluitspier afnemen.
Klachten
Klachten van incontinentie voor ontlasting
kunnen zijn:
• Ongewild verlies van ontlasting
• Het niet goed kunnen ophouden van
ontlasting
• Hygiënische problemen of huidproblemen
Oorzaken
De meest voorkomende oorzaak van
incontinentie voor ontlasting is onvoldoende
werking van de sluitspier (sfincter) van de anus.
De buitenste anale sluitspier (externe sfincter)
kan onvoldoende aanspannen, wanneer de
endeldarm is uitgezet door vulling met lucht of
ontlasting. Het langer ophouden van ontlasting
vormt dan een probleem.
Ook de binnenste sluitspier kan onvoldoende
werken, waardoor met name de ‘rustdruk’
minder is. Dit zorgt vaak voor passief verlies. In
beide gevallen kan er lucht ontsnappen en er
kan vloeibare en/of vaste ontlasting via de anus
naar buiten lekken.
• Beschadiging van spieren of zenuwen.
Dit kan veroorzaakt zijn tijdens een bevalling
(met name bij een totaalruptuur) of een
operatie rondom de anus.
Andere problemen
Andere oorzaken van incontinentie voor
ontlasting zijn:
• Verlies elasticiteit endeldarm
Als gevolg hiervan wordt de tijd tussen het
moment dat iemand de aanwezigheid van
ontlasting voelt en het ogenblik waarop de
aandrang ontstaat, korter. Dit verlies van
elasticiteit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van
littekenweefsel dat ontstaat na een operatie of
bestraling.
• Ontsteking van de endeldarm
Aandoeningen die tot ontsteking van de
endeldarm leiden, zoals colitis kunnen het
vasthouden van ontlasting bemoeilijken.
• Overloop incontinentie
Dit kan optreden bij ernstige obstipatie. Soms
lekt er dan (dunne) ontlasting weg waardoor
het lijkt alsof iemand de ontlasting niet kan
ophouden, terwijl er juist gelaxeerd moet
worden.
• Een verzakking van de endeldarm
Hierdoor kan het anale kanaal niet meer goed
kan sluiten.
Niet te verwarren met aambeien, die overigens
wel klachten van vochtverlies (soiling) kunnen
geven.
Seksuele problemen
Ongewild verlies van ontlasting kan tot
problemen leiden in het seksuele functioneren.
Zo kan het een negatieve invloed hebben op
de seksuele opwinding. Ook is het mogelijk dat
het lichaamsbeeld of zelfbeeld verandert en er
eventuele schaamte of schroom ontstaat.
Andere bekkenbodemklachten kunnen ook tot
diverse seksuele klachten leiden. Bij mannen
kan dit tot erectieproblemen leiden.Vrouwen
kunnen last krijgen van pijn bij het vrijen of een
vaginistische reactie.
In de menopauze kunnen bekkenbodemklachten
ontstaan of verergeren.
Behandeling
De behandeling van fecale incontinentie kan zijn:
• Biofeedback / Myofeedback Therapie
Onder begeleiding van een bekkenbodemfysiotherapeut leren patiënten de spieren van
de bekkenbodem en de anus bewust aan- en
ontspannen.
Ook wordt gebruik gemaakt van de rectale
oefenballon. Hierbij wordt een ballon met
een slangetje in het anale kanaal ingebracht.
Vervolgens wordt deze gevuld met lucht.
Er wordt geleerd de kringspier van de anus
onmiddellijk aan te spannen bij aandrang en de
kringspier te blijven aanspannen gedurende de
aandrang.