Klimaatverandering en energiebeleggingen

Hoe gaat ABP om met: … ?
Klimaatverandering
en energiebeleggingen
De dialoog aangaan met deelnemers en maatschappelijke organisaties over hoe
wij beleggen. Dat is een belangrijk onderdeel van het nieuwe beleggingsbeleid dat
we eind 2015 hebben vastgesteld. Als onderdeel daarvan gaan we meer inzicht
geven in beleggingen die bij (een deel van) onze achterban vragen oproepen en
in speciale thema’s uit onze beleggingspraktijk. Dit gebeurt via position papers
die twee keer per jaar zullen verschijnen. Dit eerste position paper gaat over het
onderwerp waarover ABP in 2015 de meeste vragen kreeg: klimaatverandering
en energiebeleggingen.
Hoe denken wij over klimaatverandering?
Klimaatverandering is een van de grotere
bedreigingen waar de wereld op dit moment
een antwoord op moet geven. Vrijwel alle weten­
schappers zijn het erover eens dat de gemiddelde
temperatuur op aarde stijgt door de uitstoot van
broeikasgassen, waarvan CO2 als belangrijkste
oorzaak wordt gezien. Voor mens en natuur heeft
de klimaatverandering grote en onomkeerbare
gevolgen met de consequenties die nog nauwelijks
zijn te overzien.
Pensioenfondsen hebben een verantwoordelijkheid
bij het tegengaan van klimaatverandering.
Enerzijds omdat klimaatverandering grote gevolgen
kan hebben voor de waarde van hun beleggingen.
Anderzijds omdat juist zij rekening moeten
houden met de lange termijn.
Onze jongste deelnemers zullen pas in de laatste
decennia van deze eeuw hun pensioen ontvangen.
Wij willen dat ze daarvan kunnen genieten in een
wereld die prettig leefbaar is. Om hieraan bij te
dragen willen we dat alles wordt gedaan om ervoor
te zorgen dat de gemiddelde temperatuur met niet
meer stijgt dan 2 graden. Daarnaast hebben we als
pensioenfonds de mogelijkheid om beleggingen
te doen die bijdragen aan de leefbaarheid van de
wereld.
Wat is de rol van energiebedrijven?
Doordat mensen voor hun energiebehoefte fossiele
brandstoffen zoals aardolie en steenkool gebruiken,
komt veel CO2 vrij. Naar verwachting zal de wereld
nog lang behoefte blijven houden aan deze fossiele
bronnen.
Toonaangevende instanties, zoals het Internationale
Energieagentschap (IEA), verwachten dat hernieuw­
bare bronnen als zon, wind en water over 25 jaar
voor niet meer dan een derde in de behoefte
voorzien. Bedrijven kunnen hun invloed op het
klimaat verminderen door over te schakelen van
steenkool en aardolie naar aardgas dat beduidend
minder CO2 uitstoot. Daarnaast kunnen ze een
grote rol spelen bij investeringen in hernieuwbare
energie.
Welke beleggingskeuzes maken we?
Om minder risico’s te lopen hebben we onze
beleggingen verspreid over verschillende
sectoren zoals consumentengoederen, banken,
mediabedrijven en energie.
In ons nieuwe beleggingsbeleid hebben we
afgesproken dat we ons in elke sector gaan richten
op de bedrijven die het goede voorbeeld geven
als het gaat om duurzaamheid en verantwoord
ondernemen. De komende jaren nemen we in
principe afscheid van de bedrijven die niet aan
onze voorwaarden voldoen. Dat geldt ook voor
onze energiebedrijven.
Welke energiebeleggingen heeft ABP?
Ongeveer 21 miljard euro hebben we belegd in
energiebedrijven, distributienetwerken en olie- en
kolenproductie. We beleggen relatief weinig in kolen
en veel in gas. In de figuur hieronder staat hoe onze
energie­beleggingen zijn verdeeld over verschillende
bronnen. In de figuur ernaast staat ter vergelijking
hoeveel deze bronnen bijdragen aan de wereldwijde
energieproductie.
Links: in welke energiebronnen belegt ABP? Rechts: via welke bronnen wordt in de wereldwijde
energiebehoefte voorzien? (Steenkool, aardolie, gas, kernenergie, hernieuwbaar, hout/houtskool)
12
%
5% 5
%
9%
21
%
1%
3
%
33
29
%
9%
41 %
5%
Wat willen we van bedrijven en overheden?
We zijn ervan overtuigd dat de energiesector een belangrijke rol kan spelen bij het tegengaan van klimaat­
verandering. Onze invloed als grote belegger wenden we aan om de overgang naar een duurzamere
energievoorziening te bespoedigen. Zo zullen we zelf vijf keer zoveel gaan beleggen in duurzame energie
(5 miljard euro in 2020). Ook gaan we meer beleggen in bedrijven die werk maken van vermindering van
de fossiele energiebehoefte, bijvoorbeeld door gebouwenisolatie of zuinige motoren. Daarnaast richten wij
ons op andere partijen die een belangrijke rol spelen bij het tegengaan van klimaatverandering. Van hen
verwachten we verschillende maatregelen:
Alle bedrijven:
CO2-uitstoot in 2020 met 25% verminderen
(4.000 bedrijven in onze aandelenportefeuille);
Jaarlijks rapporteren over CO2-uitstoot en
plannen om die verder te reduceren
(vastgoed en infrastructuur);
Producten en diensten ontwikkelen die een
oplossing bieden voor maatschappelijke en
milieuvraagstukken (wij willen onze beleggingen
hierin verdubbelen: van 29 naar 58 miljard euro).
Energiebedrijven:
Actief inspelen op strengere klimaatregels
(bijvoorbeeld door efficiënter te produceren)
Zoveel mogelijk overschakelen van kolen en olie
naar schonere bronnen als gas, wind-, water- en
zonnekracht;
Samenwerken met beleggers als ABP die meer in
hernieuwbare energie willen investeren;
Veilig produceren om ongelukken met
medewerkers en milieu te voorkomen.
Overheden en andere regelgevers:
Regels maken waardoor hernieuwbare energie
eerlijk met fossiele energie kan concurreren;
Subsidiëren van fossiele energie stoppen;
Bedrijven meer voor hun CO2-uitstoot
laten betalen;
Beleggers voldoende zekerheid geven voor
duurzame beleggingen op de lange termijn.
Vragen van deelnemers
In mails en brieven die deelnemers en anderen in 2015 naar ABP stuurden over klimaatverandering
en fossiele brandstofbedrijven, kwamen bepaalde vragen keer op keer terug.
Waarom belegt ABP eigenlijk in fossiele
brandstofbedrijven?
Om de risico’s van het beleggen te verminderen,
zitten we in veel verschillende sectoren. Het is
veiliger om een gevarieerde portefeuille te hebben.
Wanneer het in de ene sector slecht gaat, kan
dat soms gecompenseerd worden in een andere.
Voor een belegger is het onverstandig om geen
beleggingen te hebben in een sector die van groot
belang is voor de wereldeconomie. Bovendien
spelen sommige van deze bedrijven een actieve
rol bij de overgang naar een duurzamere energie­
voorziening. Die willen we ondersteunen.
Zal het rendement van deze beleggingen
verslechteren als er strengere klimaatafspraken
komen?
Dat is nooit precies te voorspellen.
Daarom houden we altijd rekening met
verschillende scenario’s. Deskundigen gaan
ervan uit dat de vraag naar energie de komende
jaren nog flink toeneemt. Waterkracht, wind- en
zonne-energie zullen maar voor een deel aan die
vraag kunnen voldoen. Op dit moment zorgen
alternatieve bronnen voor slechts 5% van de
wereldwijd geproduceerde energie. Zelfs in een
scenario met strengere klimaatregels zal in 2040
niet meer dan 30% van de energie afkomstig zijn
van hernieuwbare bronnen. Benzine en diesel
blijven nog geruime tijd nodig als brandstof voor
voertuigen. Volgens de verwachtingen rijdt rond
2050 niet meer dan 17% van alle personenauto’s
op elektriciteit.
Is ABP niet bang dat olie- en mijnbouw­
beleggingen straks veel minder waard zijn?
Wanneer overheden op dit moment maatregelen
zouden nemen om de klimaatverandering beperkt
te houden, zal een deel van de nu bekende
olie- en gasvoorraden inderdaad in de grond
moeten blijven zitten. Voor de reserves van de
oliebedrijven in onze aandelenportefeuille heeft
dat waarschijnlijk beperkte gevolgen. Met de
huidige productiesnelheid zijn deze voorraden
uitgeput rond 2030 wanneer de wereld nog steeds
veel fossiele energie nodig heeft. Meer risico lopen
de staatsoliemaatschappijen die soms voorraden
hebben van ruim 70 jaar. Hierin hebben wij maar
beperkt belegd. Voor de kolenbedrijven waarin
wij beleggen, is het een ander verhaal. Die zullen
een deel van hun voorraden niet kunnen opmaken
bij strengere klimaatregels. In het algemeen komt
dit al tot uitdrukking in de koers van de aandelen.
De afgelopen jaren zijn we al minder gaan beleggen
in kolenbedrijven.
Waarom belegt ABP niet veel meer in
hernieuwbare energie?
De beleggingen die beschikbaar komen,
voldoen lang niet allemaal aan onze eisen wat
betreft rendementen, risico’s en verantwoord
ondernemen. Toch kunnen in landen met een
betrouwbare overheid met name grote projecten
goede langetermijnrendementen opleveren.
Gelukkig komen er hier steeds meer van.
Eind 2015 hebben we aangekondigd de komende
vijf jaar vier miljard extra te willen beleggen in
wind-, waterkracht- en zonne-energie. Dat zal
een vervijfvoudiging betekenen van onze huidige
portefeuille hernieuwbare energie die we in
ongeveer 10 jaar hebben opgebouwd.
Kan ABP niet beter helemaal uit
fossiele brandstoffen stappen?
Wanneer we al onze fossiele energiebeleggingen
zouden verkopen, zou dat volgens sommige
mensen een krachtig signaal zijn dat wij klimaat­
verandering serieus nemen. In de praktijk zou
het effect zeer gering zijn. Doordat fossiele
energiebedrijven financieel aantrekkelijke
beleggingen blijven, zullen andere beleggers
onze plek innemen. Na zo’n eenmalig signaal
zouden wij onze invloed kwijt zijn. Wij denken
meer voor het klimaat te bereiken door in deze
bedrijven te blijven beleggen en ze aan te zetten
tot verduurzaming.