Chirurgie bij levermetastasen Nail Al Saudi Ronald Saat Maarten Vermaas Heer C 67 jaar VG/ Angst- & paniekstoornis 2007 Tibiaplateaufractuur; weigerde opname 2013 gestoord glucosetolerantie bij 120kg 2014 myocardinfarct; weigerde opname & medicatie Sociaal/ jarenlang BAVO alleen opname als vrouw bij hem mag slapen Heer C 25-5-14 In kader BVO > +iFOBT 18-6-14 DC kliniek coloscopie: tumor colon descendens op 50cm van anus & 4 kleine poliepen PA: 1* gr 1-2 adenocarcinoom & 4 * adenoom met LGD Heer C Disseminatieonderzoek: X-Thorax & CT-thorax: geen metastasen CT-Abdomen: “Wandverdikking ter hoogte van de flexura lienalis links, verdacht voor RIP. Induratie van het omliggende mesocolon. Geen lymfadenopathie. Verdenking solitaire metastase in de linkerleverkwab segment 4A.” Heer C – CT tumor flex lienalis Heer C – CT levermetastase Heer C – CT levermetastase VRAAG 1: Behandelingsopties: Hand omhoog: In opzet curatieve behandeling Hand omlaag: Palliatieve zorg VRAAG 1: Behandelingsopties: Hand omhoog: In opzet curatieve behandeling Hand omlaag: Palliatieve zorg Colorectaal carcinoom • 12.000 ptn/jaar in NL • stijging tot 14.000/jaar •Metastasen: Synchroon – 20% stadium 4 bij presentatie CRC!! Metachroon – 30% van mensen met CRC!! NL: 6000 ptn levermetastase/jaar 10-15% resectabel: 600-900 10-15% resectabel na CTx: 600-900 i.p. 1200-1500 Waarom chirurgische behandeling levermetastasen? Ontwikkeling in mediane overleving Curatie is mogelijk bij een deel van de colorectale levermetastasen Genezing is mogelijk!! Curatie is mogelijk bij een deel van de colorectale levermetastasen VRAAG 2: Chemotherapie?? Hand omhoog: Chemotherapie & afhankelijk van respons opereren Hand omlaag: Geen chemotherapie, primair operatie VRAAG 2: Chemotherapie?? Hand omhoog: Chemotherapie & afhankelijk van respons opereren Hand omlaag: Geen chemotherapie, primair operatie Waarde neo-adjuvante chemotherapie EPOC-trial Lancet 2008;371:1007-1016 Lancet Oncol 2013; 14: 1208–15 Pts who died, despite adjuvant CTx (48.8%) Pts benefit of CTx (3.4%) Pts alive by Local Treatment alone, thus overtreated with CTx (47.8%) Conclusie EPOC (EORTC Intergroup 40983) - Geen verbetering in OS Sign beter PFS na CTX Meer complicaties in CTX-groep Mortaliteit gelijk Voor ons een reden om niet standaard CTX te geven Wel CTx als inductie bij initieel irresectabele metastasen Nadeel chemotherapie toxiciteit! Oxaliplatin: Hepatic Sinusoidal Obstruction Syndrome Irinotecan: Steatohepatitis (CASH) Post-op complicaties stijgen van 16-24% > 25-37% Irinotecan induced steatosis “A fatty liver syndrome” Oxaliplatin induced vascular alterations result in bluish discoloration of the liver. “A blue liver syndrome”. VRAAG 3: Welke strategie?? Hand omhoog: Eerst de lever, daarna de darm Hand omlaag: Eerst de darm, daarna de lever Staan: Lever en darm in 1 operatie VRAAG 3: Welke strategie?? Hand omhoog: Eerst de lever, daarna de darm Hand omlaag: Eerst de darm, daarna de lever Staan: Lever en darm in 1 operatie Traditioneel “colon first” Voordeel: obstructieklachten Nadeel: als lekkage > lever aan bod?, herstel langer “Liver first” Voordeel: snel opknappen, geen naadlekkage Nadeel: niet bij obstructie darm Synchroon Voordeel: in 1 keer klaar Nadeel: te grote belasting, kans complicaties Ons plan: 1: Laparoscopische colonresectie 2: Leverresectie Reden: leveruitzaaiing te groot voor synchroon, logistiek 11-7-2014 Lap Hemicolectomie links Ongecompliceerd beloop 15-7-2014 ontslag PA: pT3N1 (0/14), radicaal 1-8-2014 Open resectie lever 3/4B PA: metastase colorectaal, met marge 1,2cm verwijderd. 6-8-2014 ontslag 8-8-2014 SEH met koorts CT: vochtcollectie > percutane drainage (biloom) succesvol. Patiënt wederom snel naar huis!! Heer C – CEA beloop Heer C - post op mogelijkheden bij levermetastasen van CRC? 1. Resectie 2. Radiofrequente ablatie (RFA)/microwave 3. (inductie) Chemotherapie 4. Stereotactische bestraling (Cyberknife) 5. Combinaties van 1 t/m 4 6. Niets doen Resectabiliteit • Restvolume > 20% gezond leverweefsel • Cirrose > 40-50% • na CTx > 30-35% Indien onvoldoende leverparenchym; - inductie systemische therapie en/of - vena-portae embolisatie en/of - “2-stage” resecties overwegen. Geen absolute contra-indicatie: • Aantal levermetastasen • Grootte metastasen • Synchroon of metachroon • Uni- of bi-lobair • Kliermetastasen • Evt. extra-hepatische ziekte Welke resecties in YSL? • Open en laparoscopisch • extra-anatomisch (“shark-bite”) • segmentresectie • hemihepatectomie rechts/links • Geen levercirrose • Geen extended resecties met hogere morbiditeit Samenwerking Erasmus MC & Dordrecht (“levernetwerk”) “Shark bites” RFA/ Microwave • “Koken” van metastasen; “lastig” bereikbaar voor resectie • Soms in combinatie met resectie • Open en percutaan Take home message • Circa 30% van patiënten met colorectale levermetastasen kan behandeling met curatieve intent ondergaan (50% primair & 50% na CTx) • De volgorde van behandeling van lever & colon staat ter discussie/ tailormade • Ijsselland verricht leverchirurgie & RFA DANK VOOR DE AANDACHT!!