slurpen aan de zwaartekracht -Blikje cola in andere wereldenBlikjes cola hebben dezelfde massa maar hebben op de verschillende planeten van ons zonnestelsel een ander gewicht. Op de kleine planneet als Mercurius is er minder zwaartekracht -de snelheid waarmee een voorwerp valt op de grond valt - dan op een grote planeet als bijvoorbeeld Jupiter. En wanneer je op de weegschaal staat op de aarde en je weegt 48 kg, dan weeg je op de maan zo'n 8 kg. Dit omdat de zwaartekracht op de maan ongeveer 1/6 is van die op de aarde! Bij deze activiteit ga je op zoek naar de 'juiste' gewichten die passen bij elke planeet in ons zonnestelsel. Doe maar eens mee met de volgende proef.. Wat heb je nodig: • Voor iedere groep een vol en onaangebroken blikje cola • Voor elk groep negen lege blikjes: voor elke planeet binnen ons zonnestelsel dus één en één blikje voor de maan • plakband • weegschaal en maatbeker • toegang tot internet Wat ga je doen? Binnen deze activiteit gaan jullie de blikjes cola op het gewicht brengen dat past bij de zwaartekracht van elke planeet van ons zonnestelsel en dat van onze eigen maan. Zo kunnen wij het verschil in gewicht op alle planten, dieren, mensen, enzovoort van een blikje cola als gevolg van de zwaartekracht (valversnelling) ondervinden. Bijvoorbeeld: op aarde weegt het blikje cola “ 1 cola-eenheid” dan weegt datzelfde blikje cola op de planeet Mars “ 0,4 colablikje-eenheid”. Bekijk daarvoor de tabel hieronder; het blikje 'Mars-cola' is daardoor makkelijker op te tillen. De blikjes cola kunnen naar eigen inzicht geleegd en met verschillende creatieve materialen gevuld worden zolang jullie maar het relatieve verschil in gewicht tussen alle planeten van ons zonnestelsel duidelijk kunnen maken. Ga zorgvuldig te werk en gebruik slimme en creatieve methodes om dat verschil in zwaartekracht zelf te gaan onderzoeken en ervaren. Tips: • Gebruik de gegevens uit de tabel hieronder • Maak een spreadsheet • Gebruik het “world wide web” • Gebruik de weegschaal door stoffen toe te voegen of weg te halen • Gebruik objecten om de cola-planetenblikjes te vullen waarvan het gewicht bekend is of eenvoudig te bereken is (munten, bouten en schroeven) • Gebruik vloeistoffen (water) met een bekende dichtheid, met een moeilijk woord heet dat 'soortelijk gewicht'. Wetenschappelijke verklaring Zwaartekracht is de kracht die objecten zoals bijvoorbeeld blikjes cola, maar ook kleine en grote planeten, elkaar doen aantrekken. Massa is de hoeveelheid materie - stof - waaruit een object bestaat . Gewicht is de kracht waarmee de zwaartekracht aan massa - colablikje- trekt. Sommige planeten hebben meer zwaartekracht dan andere met als gevolg dat objecten met eenzelfde massa hoeveelheid stof - op de verschillende planeten een verschillend gewicht kennen. Hoe zwaarder een object is (in ons geval dus een planeet), hoe meer andere dingen het aan zich aantrekt. Vandaar ook dat een enorme planeet als Jupiter een groter zwaartekracht heeft (dus mee naar zich kan toetrekken) als een kleine planeet als Mercurius. Doordat wij dit onderzoek op aarde uitvoeren zitten wij met één probleem…wij kunnen niet zomaar even de zwaartekracht veranderen en daarom hebben wij ervoor gekozen om de massa van de blikjes cola te gaan veranderen. Cola tabel :) Planeet Planeetnaam Vermenigvuldig aards gewicht met… Mercurius 0,4 Venus 0,9 Aarde 1 Maan 0,17 Mars 0,4 Jupiter 2,5 Saturnus 1,1 Uranus 0,8 Neptunus 1,2 Pluto! 0,01 SINE©2014 Met dank aan nasa.gov en het Spica project. Gewicht op andere plaeet