ED 11 aug. 2012: Van Schagen: Goed moet goed genoeg zijn, door

ED 11 aug. 2012:
Van Schagen: Goed moet goed genoeg zijn,
door Joep Crolla, e-mail:[email protected]
Nee, hij ligt er niet van wakker. Maar hij neemt er wel de tijd voor. Om af en toe na te denken over
de economische crisis. Maar vooral over een nieuwe economische orde. Want, zo vindt Simactopman Eric van Schagen, die is nodig. „Goed moet goed genoeg zijn. Meer, meer, meer kan niet
meer. Geld speelt een veel te belangrijke rol in de huidige maatschappij. Het gaat steeds om wie
betaalt, om bonussen en oppotten. Steeds meer willen zit in onze natuur.
Want: wie hard werkt komt vooruit. Maar dat kan niet goed blijven gaan. Dat werkt alleen als de
mogelijkheden onbegrensd zijn. En dat zijn ze niet. Grondstoffen, energie,het raakt allemaal op.
Ruimte wordt schaars. We zullen steeds meer moeten delen. Of het om welvaart gaat of om het
oplossen van het schuldenprobleem. Je hoort almaar over probleembanken en landen die hun
schulden niet kunnen aflossen. Ik hoor nauwelijks dat jongelui geen kans krijgen op een baan door de
huidige crisis. Dat Spanje kampt met een werkloosheidspercentage van boven de 25% is naar mijn
overtuiging het echte probleem. Geld was ooit een middel om tot een goede arbeidsverdeling te
komen. De visser ruilde een vis tegen een brood, later ging hij met geld betalen. Nu zie je dat aan de
ene kant grote schulden zijn ontstaan, terwijl aan de andere kant - door institutionele beleggers,
bedrijven en vermogende mensen - steeds meer geld wordt opgepot. Dat leidt tot steeds schevere
verhoudingen. Het geld dat er is zit vast, wordt niet gebruikt om echte problemen te verhelpen en
tot een optimale arbeidsverdeling te komen. Om armoede te bestrijden, de wereld en mensen
gezonder te maken. Ik geloof in solidariteit. Vrijwillige solidariteit. Het kapitalistisme - op zich een
goed systeem - schiet te ver door. Geld is geen middel maar een doel geworden. Complexe vraag,
waar ik overigens ook geen passend antwoord op heb: Hoe zou je het systeem zo kunnen veranderen
dat we, net als vroeger,meer gaan delen? Hoe kunnen we mensen veranderen? Geld en ‘ heb’ zijn de
nieuwe religie. Geld lijkt de enige absolute waarheid te zijn geworden. Geld, geld, geld. We vinden de
zorg te duur. Maar we geven vermogens uit aan voetbal, entertainment, mobiele telefoontjes.
Vakantie in eigen land is niet meer goed genoeg. We vliegen de hele wereld over voor tien dagen
vakantie. Om vervolgens vol stress terug te komen. Vergrijzing is een probleem. Wordt gezegd.
Omdat hetgeld kost. Terwijl ik juist constateer dat oudere mensen uitermate actief zijn als met
kinderopvang, klussen, burenhulp, vrijwilligerswerk, het verenigingsleven. Dat werk wordt doorgaans
niet betaald. En daarom kan de waarde niet worden gemeten. En wordt de ‘grijze golf’ niet gezien als
een relevante economische bijdrage aan de maatschappij. Alles moet tegenwoordig worden getoetst
aan financiële onderbouwingen. Het gaat in het bedrijfsleven steedsmeer om winst, om
aandeelhouderswaarde. Vanwege aandeelhouderswaarde worden bedrijven als Van Gansewinkel,
NXP of Volvo verkocht aan beleggers die er nog meer aan willen verdienen. Bedrijven van 100 jaar of
ouder, met een schat aan kennis, worden voor een habbekrats verkocht aan Chinese
ondernemingen. Terwijl die kennis is opgedaan in samenwerking met universiteiten,
kennisinstituten, personeel van die bedrijven, met subsidies, door de samenleving.
Wat ziet die terug van zo’n verkoop? Niets. Steeds meer rijke mensen, maar ook pensioenfondsen en
bedrijven blijven op hun geld zitten. Terwijl ik denk: ‘ Laat geld rollen. Doe er iets mee.’ Investeer in
goeie dingen. Dat mensen rijk zijn, is niet erg. Ik heb het privé ook heel goed. Maar ik vind dat ik iets
anders met geld moet doen.
Niet enkel consumeren, maar ook investeren. In de samenleving en in nieuwe bedrijven. In de regio
investeer ik in Mutracx, XYZtec en Frog. Bedrijven die doen in elektronica, mechatronica en navigatie.
Niet om er rijk van te worden, maar om kennisontwikkeling en bedrijvigheid te stimuleren. Prestaties
worden vooral gemeten in geld. Terwijl ik ze liever afmeet aan nut, aan maatschappelijk belang.
Moet de implementatie van een ICT-programma voor een ziekenhuis vooral geld opleveren voor de
leverancier ? Of is de relevantie dat mensen beter kunnen worden geholpen? De groep mensen die
weinig of niks heeft, wordt steeds groter. Mensen die geen kansen krijgen, worden boos. Dat moet je
oplossen via solidariteit en evolutie, want - zo leert de geschiedenis - anders volgt revolutie. Mensen
met idealen kunnen veel problemen oplossen. Ik ben er heilig van overtuigd dat deze wereld daarbij
meer dokters en ingenieurs nodig heeft dan juristen en economen.”