Samenvatting expertmeeting PGB dd. 13 februari 2012

Samenvatting expertmeeting PGB dd. 13 februari 2012.
Vraagstelling/doelstelling
 Realisatie eigen regie: hoe kunnen we de ZIN zodanig flexibiliseren, dat eigen regie
centraal staat?
 Tegen welke belemmeringen lopen we daarbij aan?
 Waar gaat dat juist al langer goed?
 Hoe ligt de relatie met (een eventueel onderaannemerschap van) ZZP-ers?
Opening met een plenair deel
Bij de inleiding (nog vóór de twee groepsgesprekken begonnen) kwam vanuit de leden al
duidelijk naar voren dat ZIN en PGB twee ongelijke grootheden zijn die we ook niet gelijk
moeten wíllen schakelen. PGB is van oorsprong ook anders bedoeld dan ZIN: zorg in
huis, zoals het gezin het zelf wil, met de gezinsleden zelf ‘aan de knoppen’ om te sturen.
De kern van PGB-zorg is immers het opdrachtgeverschap van de cliënt. Dat is per
definitie in een instelling onmogelijk. Een ZIN-instelling heeft een heel apparaat nodig,
met regels omtrent CAO, ATW en IGZ, met een verantwoordings- en registratieplicht,
met overhead én met onze eigen professionele standaarden. Daar zijn de huidige
tarieven ook op gebaseerd.
Bij de huidige PGB-maatregelen van het Kabinet zie je twee lijnen ontstaan:
 PGB gaat ZIN-kenmerken krijgen: slechts toegankelijk met een verblijfsindicatie, er
moet een zorgplan komen, het zorgkantoor moet gaan toetsen terwijl men daar
weinig inhoudelijke kennis over zorg heeft;
 ZIN moet steeds meer op PGB gaan lijken.
Onze leden geven aan: het is óf – óf, maar ga het niet vermengen. Een enkele
deelnemer geeft aan: als de overheid in dat dilemma voor PGB kiest, mag dat ten koste
van ZIN gaan. Tegelijkertijd geldt: in beide systemen moet en kan de zorg cliëntgericht
geleverd worden.
Rapportage uit groep 1
De leden drongen aan op echte persoonsvolgende bekostiging (PVB), nl. ZIN-geld aan de
klant koppelen, zodat hij of zij ‘met de voeten kan stemmen’, zoals hij dat ook doet bij
PGB (als ik niet tevreden ben, dan neem ik een andere hulpverlener), zonder
tussenkomst van de verzekeraar met de klem van de contracteerruimte.
Er kwam een suggestie van de mogelijkheid om als reguliere aanbieder een aparte BV
voor PGB-zorgverlening op te richten (dus vanuit een ZIN-instelling): apart personeel,
betaald uit PGB-gelden, zorg leverend aan slechts PGB-klanten. Voordeel: geen CAO,
geen ATW, geen IGZ.
Rapportage uit groep 2
De PGB-maatregelen hebben juist de doelgroep voor wie het ooit bedoeld was (en die er
het meest bij gebaat is) hard geraakt. Ook zit de toename in PGB-kosten niet bij deze
groep. Sterker nog, juist die cliënten waar men voorheen de zorg draaiende hield door
1
slimme combinaties van PGB-gelden in een op maat gesneden combinatie van zorg thuis
met dagopvang en met logeren, komen door het vervallen van de extramurale PGBgelden en door de nieuwe criteria in de problemen. Het zal tot duurdere en (minder
zelfsturende) intramurale opvang leiden. Voorbeeld: een instelling heeft relatief dure
KDC’s opgeheven doordat veel kinderen met PGB of ZIN in het reguliere onderwijs
terecht konden. Nu ziet men daar, door de gestapelde bezuinigingen binnen het
onderwijs en de AWBZ momenteel weer een toename van KDC vragen.
Het beeld dat zorgorganisaties inflexibel zijn is onjuist en sluit niet aan bij de praktijk.
Eén deelnemer geeft aan: het PGB heeft zich binnen de AWBZ-aanbieders mede dankzij
de expertise in de ZIN kunnen ontwikkelen tot wat het nu geworden is. ZIN is wél meer
gebonden aan allerlei wettelijke eisen en maatregelen. Zie de inleiding bij het plenaire
deel. Door onze overhead kunnen we voor hetzelfde tarief minder uren ZIN leveren dan
PGB. Hier spreken we van de noodzaak van een level playing field: zonder eisen als ATW,
kwalificatiestructuur, CAO, IGZ etc. bied je gemakkelijk goedkopere zorg, maar die zorg
ontbeert de kwaliteitsborging. Wat willen we als samenleving en als sector?
Plenaire discussie na de pauze
VWS stelt:
 PGB is in de loop der jaren geëxplodeerd, o.a. naar mensen die de zorg niet of
nauwelijks nodig hebben. Tegelijkertijd heeft PGB ook innovaties gebracht
(ouderinitiatieven, Thomashuizen).
 VWS wil nu de groei afremmen (nog wel een beetje groei, maar niet zoveel meer als
tot nu toe) en vraagt aan de huidige ZIN-aanbieders: nemen jullie dan die innovaties
over. Twee vliegen in één klap: bezuinigen en toch kwaliteit/innovatie leveren à la
PGB.
VWS vraagt aan ons: waarom lukt dat bovenstaande niet of onvoldoende? Wat is daarin
de belemmering? VWS staat nu open voor opmerkingen en suggesties vanuit de
instellingen. Daar willen we zeker op inspelen.
Primair worden de al eerder genoemde punten genoemd die inherent zijn aan ZIN:
 regels in de CAO, ATW;
 kwaliteitstoetsing (IGZ);
 verantwoordings- en registratieplicht;
 de macht van de verzekeraar (contracteerruimte, bemoeienis met de inhoud).
Vanuit de zaal wordt dat aangevuld met een aantal punten:

In het systeem wordt aan de ‘voorkant’ onafhankelijk geïndiceerd, maar die ruimte
spoort niet met de financiële ruimte aan de achterkant. Er gaat dus in het systeem
een aanpassing plaatsvinden. De poort wordt als het ware een trechter. Deze
discrepantie leidt tot overheidsmaatregelen (korting op het tarief of op het pakket).
Dat leidt er toe dat keuzevrijheid en Zorg op Maat (ZOM) in het gedrang komen, zoals
ook het Platform-VG aangeeft.

Desondanks worden er wel degelijk initiatieven in ZIN-instellingen geïntroduceerd
(van Boeijen met wooninitiatieven). Het is niet zo zwart-wit, alsof bij de ZIN niks kan.
2

Mogelijk zegt een deel van de leden dat het PGB-systeem mag toenemen ten koste
van het ZIN-systeem. Er zijn echter ook leden die juist aangeven: ZIN met wettelijke
borging van kwaliteit, professionaliteit en CAO moet juist blijven bestaan als
tegenhanger van het ‘vrijere’ PGB (graag wel wat regelarmer). Juist dat is
keuzevrijheid: wil de cliënt een wettelijk geborgde zorg of een ‘vrije PGB-zorg’?
Overigens 1: we willen vanuit het bureau aangeven dat het hier een nuttige bijeenkomst
was, maar dat het inventariserend en brainstormend van karakter was, ook met de
externe partijen. Het betreft nadrukkelijk nog geen VGN-standpunten.
Overigens 2: wel met veel dank aan allen die deze inbreng mogelijk maakten. Het helpt
de discussie verder.
Februari 2012,
Utrecht, VGN
Namens de VGN medewerkers,
Frits Mul
Deelnemers expertmeeting PGB
dd. 13 februari 2012
VGN
Dhr. Dik van Bruggen
Dhr. André Leferink
Mw. Patty van Belle
Mw. Hanneke Vrielink
Mw. Els Heldeweg
Dhr. Roelof Zwier
Mw. Marjolein Bolt
Dhr. Henk Stoel
Mw. Aukina de Bruin
Mw. Ilse Hendriks
Dhr. Willem de Gooyer
Dhr. Ad Romme
Dhr. Jos Hiel
Dhr. Dick Overdevest
Dhr. Jaap van der Pol
Esdegee-Reigersdael
Twentse Zorgcentra
Stichting Arduin
Cordaan
Zozijn
Schreuderhuizen
Kentalis
Philadelphia
Philadelphia
Hartekamp Groep
Steinmetzdecompaan
Steinmetzdecompaan
Gemiva
Gemiva
NOV
Dhr. Anno Pomp
Dhr. Leo Beekmans
Dhr. Frans van der Pas
Mw. Dorien Kloosterman
VWS
VWS
Per Saldo
PlatformVG
Dhr. Martijn Koot
Dhr. Frits Mul
Dhr. Hans Cosijnse
Dhr. Gerwin van der Lei
Mw. Alice Dallinga
VGN (dagvoorzitter)
VGN
VGN
VGN
VGN
3