Inhoudsopgave Samenvatting (wijkfoto en visie; acties) Inleiding en leeswijzer 1. Visie 2. Proces 3. Thema’s 3.1. Diversiteit & Ontmoeten 3.2. Kindvriendelijk 3.3. Versterken voorzieningen 3.4. Mens- & milieuvriendelijk 3.5. Verkeer en bereikbaarheid 4. Planning en begroting (proces + uitvoeringsprogramma) 5. Bijlagen 5.1. Wijkfoto 5.2. bronnenlijst/links 5.3. overzicht actoren 5.4. verslagen bijeenkomsten INLEIDING EN LEESWIJZER Deze wijkenvisie is het resultaat van een proces van ruim een half jaar. Er zijn in die periode verschillende thema’s, activiteiten en kernwaarden besproken die allemaal een plek hebben gekregen in deze visie. Veel thema’s overlappen elkaar; het versterken van voorzieningen kan bijvoorbeeld ook voor meer ontmoeting zorgen. De verschillende plannen en thema’s zijn als volgt verdeeld in de volgende hoofdstukken, 3.1. Diversiteit & Ontmoeten Hier gaat het over de erkenning en waardering dat de wijken divers zijn. Dat wil men behouden en bevorderen door ontmoetingen te stimuleren. 3.2. Kindvriendelijk In beide wijken wonen veel kinderen en in Roomburg komen de kinderen in de komende jaren in de leeftijd van 10-15 jaar. Geconstateerd wordt dat er voor deze kinderen niet veel te doen is in de wijken. Daar worden voorstellen voor gedaan. 3.3. Versterken voorzieningen Er is een aantal mooie voorzieningen in de wijk, maar ze lijken wat los van elkaar te staan. Hier worden voorstellen gedaan om die voorzieningen te verbeteren en ruimtelijk meer met elkaar te verbinden. 3.4. Mens- & milieuvriendelijk In deze paragraaf wordt beschreven hoe de wijken nog mens- en milieuvriendelijker kunnen worden zodat mensen, ook als ze wat ouder worden. hier nog lang met plezier kunnen blijven wonen. Ontmoeten kan een onderdeel zijn van mensvriendelijk, maar hier wordt ‘vriendelijk voor de mensen in de wijk’ bedoeld wat meer gaat over ondersteunen van individuele bewoners. 3.5. Verkeer en bereikbaarheid De wijken zijn relatief goed bereikbaar, maar hebben daardoor ook een hoge verkeersdruk rond de wijken. Met name de aansluitingen tussen de wijken en omliggende wegen kan verbeterd worden. Er wordt soms ook te hard gereden en er worden voorstellen gedaan om de snelheid te beperken. De visie gaat uit van een periode over 10-15 jaar. Daarnaast zijn er activiteiten benoemd die binnen een periode van één jaar na vaststelling van de wijkenvisie gerealiseerd kunnen worden en projecten die wat meer voorbereiding vergen. Bij de beschrijving van de activiteiten staat aangegeven wie de betrokken actoren zijn, de partij die het initiatief neemt en trekker is staat onderstreept. Hoofdstuk 1 De visie: Roomburg Meerburg in 2030 Het doel van de Wijkenvisie is om samen met de wijkbewoners de toekomst van Roomburg en Meerburg te beschrijven. Concreet gaat het over het antwoord op de vraag hoe de wijken er over circa 15 jaar uit zouden moeten zien. Zoals in hoofdstuk 2 uitgebreider staat beschreven heeft SPIN op basis van gesprekken met alle betrokkenen eerst een wijkfoto gemaakt waarin de huidige situatie van de wijken is beschreven. Op basis van deze wijkfoto is een aantal sessies georganiseerd met wijkbewoners, ambtenaren en andere bij de wijk betrokken professionals om enerzijds de kernwaarden van de wijken te benoemen en anderzijds om thema’s aan te wijzen om verbeterprojecten aan te koppelen. Kernwaarden en thema’s Door vrijwel iedereen die we gesproken hebben, bewoners en professionals, worden Roomburg en Meerburg beschreven als: - groene wijken; - een rustige, vriendelijke woonomgeving, waar ook kinderen buiten kunnen spelen; - een dorpse omgeving midden in de stad en dicht bij het centrum; - grote diversiteit in bewoners - Park Matilo is de trots van beide wijken - alle voorzieningen zijn in principe aanwezig. Bij Meerburg is opgemerkt: - vooral de flats voldoen kwalitatief en energetisch niet mee aan de eisen van deze tijd; - van oudsher een wijk met actieve bewoners. Specifiek voor Roomburg geldt: - de wijk is duurzaam opgezet; - de woningvoorraad is nieuw en van goede kwaliteit. Samengevat kan worden gesteld dat beide wijken positief worden beoordeeld om te wonen. Door een groot deel van de bewoners wordt vooral het groene karakter van de wijken gewaardeerd. Dit bleek zo’n algemeen thema, dat het niet apart is uitgewerkt, maar terugkomt bij alle andere thema’s. De sterkte/zwakte analyse geeft het volgende beeld: STERK ZWAK - Park Matilo - Kwaliteit voorzieningen - Rustig wonen - Diversiteit woningen - Diversiteit bewoners - Dichtbij het centrum, en toch groen KANS - - versterken Park Matilo als verbinding - profiteren van elkaars sterkte - versterken kwaliteit Meerburg - Ingesloten door verkeersaders Monotoon woonmilieu (Roomburg) Wijken met de rug naar elkaar toe Grote verschillen in kwaliteit tussen beide wijken Kwetsbaarheid bewoners (Meerburg) BEDREIGING Gevolgen toename verkeersdruk Afglijden Meerburg Voorzieningen onder druk Geen plaats voor jongeren (in de toekomst) Daaruit volgt een aantal verbeterpunten: - om recht te doen aan de diversiteit moeten er meer mogelijkheden komen waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten; - met de jongeren uit de wijk gaan we opzoek naar ideeën om Roomburg en Meerburg ook hun wijk te maken. - meer activiteiten in Park Matilo zetten de wijken meer op de kaart in Leiden, maar ook daarbuiten; - de voorzieningen behoeven versterking, uitbreiding en/of nieuw elan; - het drukke verkeer in de directe omgeving, op de Hoge Rijndijk en de A4 heeft een negatieve invloed vooral voor wat betreft het fijnstof; - De wijken kunnen nog meer mens- en milieuvriendelijk worden. VISIE 2030 Meerburg en Roomburg zijn wijken waar het rustig wonen is vlakbij de stad. Voor de dagelijkse boodschappen hoef je de wijk niet uit. De wijken hebben een groen karakter en kinderen kunnen er fijn buiten spelen. Ook voor de oudere kinderen is er voldoende te doen. Voorzieningen zijn eenvoudig bereikbaar voor ouderen zodat ze langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Maar als je iets nodig hebt kun je altijd een beroep doen op je buren. Met de bus of de fiets kun je nog steeds snel en makkelijk naar het centrum komen. Het koffie en theehuis is een centrale ontmoetingsplaats aan de rand van het archeologisch park Matilo waar wijkbewoners, mensen uit de omgeving en bezoekers aan het park terecht kunnen voor een kopje koffie, een lunch of een high tea. Tenminste één maal per maand is er in het Park een akoestisch concert, een voorstelling van het buurttheater of een andere culturele festiviteit. De woningen zijn comfortabel en energiezuinig en er is voldoende keuze voor iedereen, ook voor mensen met een smalle beurs. De energie voor de woningen wordt in de wijk geproduceerd. Het dijklichaam langs de A4 begint langzaam maar zeker op een echt bos te lijken. JDBV Matilo wordt voor de 1e keer Nederlands kampioen jeu-de-boules. Hoofdstuk 2 Het proces Deze wijkenvisie is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de wijkvereniging Roomburg en de wijkvereniging Meerburg. De besturen van beide verenigingen hebben zich met hart en ziel ingezet om tot een goede wijkenvisie te komen. Maar ook de inzet van de gemeente en professionals in de wijken is van groot belang geweest bij het tot stand komen van deze wijkenvisie. In 2015 heeft de gemeente Leiden de vernieuwde wijkaanpak geïntroduceerd. De gedachte is om de bewoners meer en intensiever te betrekken bij de leefbaarheid van hun eigen wijk en hun inzet daartoe te stimuleren en faciliteren. In het raadsvoorstel “Kaders wijkaanpak en deelverordening Stimuleringsregeling wijkinitiatieven” is de gemeentelijke ambitie op pagina 2 als volgt verwoord: Mensen voelen zich meer betrokken bij hun leefomgeving. Ze zetten zich hiervoor in. Binnen die leefomgeving zijn het respectvol met elkaar omgaan en een schone, veilige en toegankelijke wijk belangrijke pijlers. De wijk is functioneel ingericht en biedt ruimte aan initiatieven van de inwoners. Inwoners, partners en gemeente delen prioriteiten voor de wijk en werken samen om deze te realiseren. Professioneel aanbod is ondersteunend aan initiatief bewoners. De aanpak is maatwerk, past bij eigenheden en kwaliteit van de wijk. Alle betrokken partijen stemmen goed af over verantwoordelijkheden en bevoegdheden en communiceren dit aan betrokkenen. Mensen weten waar ze terecht kunnen met vragen en ideeën. Inwoners worden duidelijk en tijd geïnformeerd over werkzaamheden en activiteiten in de wijk. De netwerken in de buurt (sociaal/ondernemers/fysiek) weten elkaar snel te vinden en helpen elkaar resultaten te behalen. Zij delen informatie over activiteiten, initiatieven. Om deze ambitie te realiseren krijgen de wijkbewoners de gelegenheid om een wijkvisie op te stellen. Zij worden daarbij vanuit de gemeente ondersteund door een wijkregisseur. SPIN stadsontwikkelaars heeft in de herfst van 2015 opdracht gekregen van de gemeente Leiden om samen met de wijkverenigingen een wijkvisie te maken voor de wijken Meerburg en Roomburg. De wijkverenigingen zijn betrokken geweest bij de selectie. Om tot de wijkenvisie te komen zijn de volgende stappen gezet: 1. Wijkenfoto van Roomburg en Meerburg: een beschrijving van de situatie in de wijken op dit moment. Deze beschrijving is gemaakt op basis van gesprekken met bewoners, ondernemers en professionals, op basis van eigen waarnemingen en ‘harde’ data van o.a. overheid en woningcorporaties. Daarbij is dankbaar gebruik gemaakt van het sociografisch buurtprofiel (sept 2015) en andere documenten. Daar is een eerste sterkte/zwakte analyse aan gekoppeld. 2. Vervolgens zijn bewoners, ondernemers en professionals gevraagd naar hun ideeën over hoe de wijken er over 15 jaar uit zouden moeten zien. Met andere woorden: welke aspecten van de wijken zijn goed genoeg om te handhaven en welke zouden verbeterd moeten worden. Hiervoor zijn een aantal bijeenkomsten georganiseerd, is een enquête onder bewoners gehouden en zijn bewoners in een speciale editie van de RoMekrant geïnformeerd over de thema’s die besproken zijn. 3. Tenslotte heeft SPIN in onderling overleg met de wijkverenigingen en andere belanghebbenden beschreven met welke projecten en acties dat bereikt zou kunnen worden. Daarbij is aangegeven wanneer een en ander uitgevoerd zou kunnen worden en een grove inschatting van de kosten gemaakt. Uitwerking proces Op het wijkenfeest van 5 september hebben de wijkverenigingen al aangekondigd dat er gewerkt zou worden aan de wijkenvisie en is SPIN geïntroduceerd. SPIN heeft in de maanden daarna gesproken met bewoners, professionals en ambtenaren om zicht te krijgen op de thema’s en wensen die spelen in de wijken. Op basis daarvan, en op basis van een aantal documenten (zie bronnenlijst), is de wijkenfoto opgesteld. Deze wijkenfoto is met de wijkverenigingen en de gemeente besproken en bijgesteld. Uit de wijkenfoto werd duidelijk dat beide wijken diverser zijn qua samenstelling van bewoners en woningen dan het eerste beeld oproept. Bovendien bleek dat de vergrijzing van Meerburg minder in de cijfers terugkwam dan uit de gesprekken naar voren kwam. Ook viel op dat veel professionals elkaar niet kenden, of niet wisten welke programma’s of activiteiten er precies liepen in de wijken. Daarom is SPIN al vrij snel begonnen met het organiseren van de RoMeDis; op deze bijeenkomsten konden professionals die in de wijken werken kennismaken met elkaar en met elkaars projecten en activiteiten. december 2015; in de RoMekrant is een wenskaart opgenomen waarop mensen hun wens voor de wijk konden aangeven. 26 januari 2016: RoMeDis; een lunchbijeenkomst met professionals waar zij elkaar konden ontmoeten en naar aanleiding van de wijkenvisie over thema’s en activiteiten in de wijken konden overleggen. Deelnemers: 24. 26 januari 2016: presentatie en gesprek met de gemeente over de wijkfoto en de daaruit volgende thema’s. Deelnemers; 6 ambtenaren. 15 maart 2016: eerste stadslab in samenwerking met en onder leiding van het Stadslab Leiden; ophalen kernwaarden van de wijken. Deelnemers waren de besturen van beide wijkverenigingen. Deelnemers: 12. 12 april 2016: tweede stadslab; bespreken van de kernwaarden en thema’s die op 15 maart naar voren kwamen. Deelnemers waren besturen beide wijkverenigingen, professionals en actieve bewoners. Deelnemers: 18. Tijdens deze bijeenkomst zijn tekeningen gemaakt door Nils Bierman die heel goed werken in de communicatie over de thema’s. 19 april 2016; tweede RoMeDis. Tijdens deze RoMeDIs is ingegaan op de thema’s die in de twee bijeenkomsten met het Stadslab Leiden naar voren zijn gekomen. Aanwezigen hebben opmerkingen en aanvullingen gemaakt. Deelnemers: 17. 10 mei 2016: derde bijeenkomst; uitwerken thema’s en koppelen aan acties. Deelnemers waren besturen beide wijkverenigingen, professionals en actieve bewoners. Deelnemers: 23. 25 mei 2016: workshop met wijkverenigingen en ambtenaren over thema’s en activiteiten voor de wijkenvisie. Deelnemers: 18. 7 juni 2016: publicatie extra RoMe-krant met thema’s en enquête. Beide zijn ook gepubliceerd op de gezamenlijke website van de wijkverenigingen, www.roommeerburg.nl. 14 juni 2016: vierde bijeenkomst; wijktafel. Uitwerken thema’s en zoeken naar draagvlak en actieve bewoners. Uitgenodigd: Raadsleden, professionals en openbare uitnodiging aan alle bewoners van de wijk. Ongeveer 35 deelnemers. Deelnemers: 31. Met de wijkverenigingen is maandelijks overleg gevoerd over de stand van zaken en de voortgang. Met hen is het proces stap voor stap besproken en is gezamenlijk bepaald wat de volgende stappen zouden zijn en hoe we zoveel mogelijk mensen konden bereiken. Met de gemeente (wijkregisseur en ambtelijk opdrachtgever) is maandelijks overleg gevoerd over de stand van zaken, planning en voortgang. Met hen is de afstemming richting de ambtelijke organisatie en de politiek afgestemd. Van alle bijeenkomsten zijn (uitgebreide) verslagen gemaakt om ook anderen te kunnen informeren over het proces. Inhoud Tijdens de kerstbijeenkomst van de wijkverenigingen in december 2015 konden mensen aangeven wat hun wens was voor de wijk. Er was ook een wenskaart in de RoMekrant opgenomen die mensen konden inleveren. Er worden 21 kaarten met uiteenlopende wensen ingeleverd, variërend van een extra afvalbak bij de torens in park Matilo tot een “ontmoetingspunt waar je koffie kunt drinken en met elkaar een praatje kunt maken”. Tijdens de eerste bijeenkomst (maart 2016) met het Stadslab zijn door de bewoners de volgende thema’s genoemd (cijfer geeft aan hoe vaak het thema is gekozen): 1. Groen (9) 2. Buurvoorzieningen uitbreiden (9) 3. Kindvriendelijk (6) 4. Ontmoeten (5) 5. Mens- & milieuvriendelijk (5) 6. Diversiteit (4) 7. Veel activiteiten (3) 8. Duurzaam transport (2) 9. Schoon (2) 10. Wonen en werken (2) 11. Vriendelijk (1) 12. Één wijk (1) Tijdens de tweede bijeenkomst is afgesproken met de top 5 aan de slag te gaan en daar is het thema verkeersveiligheid aan toegevoegd. In die tweede bijeenkomst zijn in werkgroepen projecten en activiteiten benoemd die een uitwerking kunnen zijn van de genoemde thema’s. In de derde bijeenkomst zijn de thema’s verder uitgewerkt in acties en activiteiten: Ontmoeten oud en jong (uitwerking thema ontmoeten) Versterken buurtvoorzieningen Cultuureducatie en Jongerenraad. Geconcludeerd werd dat met name de groep kinderen tussen de 10-16 jaar buiten de boot lijkt te vallen. De verwachting is dat die groep met name in Roomburg gaat groeien. Beeld is dat deze groep vaak voor overlast zorgt en men wil dat voor zijn door met deze jongeren te bedenken wat er voor hen nodig is in de wijk. Verkeersveiligheid door groen(te). Hier wordt voorgesteld om door middel van bakken op de straat de snelheid van autoverkeer te beperken en tegelijkertijd buurtbewoners de kans te geven elkaar te ontmoeten door gezamenlijk groen(te) in deze bakken te kweken. Energieneutrale wijk. Dit is een uitwerking van het thema milieuvriendelijk. Bovengenoemde thema’s en de daarbij horende acties zijn in een extra editie van de RoMekrant (de wijkkrant is een uitgave van de wijkverenigingen die ongeveer drie keer per jaar verschijnt) gepubliceerd Buurtvoorzieningen versterken (regelvrije zone IJsselkade, extra bankjes) Kindvriendelijk (oprichten jeugdraad 10-15 jaar) Diversiteit & Ontmoeten (aanleg jeu de boules baan) Mens en milieuvriendelijk (Vulcanus festival om kennis te maken met energie(besparing) Groen Verkeer en bereikbaarheid (verkeersveilig door groen(te) Mensen konden een enquête invullen waarin ze aangaven wat ze belangrijke thema’s of leuke acties vonden en waaraan ze mee wilden helpen. Er zijn 43 enquêtes binnengekomen en daar is het volgende uitgekomen: Buurtvoorzieningen versterken 27 Mens- en milieuvriendelijk 27 Groen 24 Verkeer en bereikbaarheid 22 Kindvriendelijk; meer voor jongeren 21 Diversiteit en ontmoeten 17 Iets anders, namelijk: 12 mensen konden meerdere thema’s aankruisen Er zijn 9 mensen die hebben aangegeven mee te willen denken over 1 of meer acties waarvan 1 lid van het bestuur van een wijkvereniging. Dat is ongeveer gelijk verdeeld over de verschillende acties, maar er zijn geen mensen die mee willen doen met verkeersveilig door groen(te) en het opzetten van de jeugdraad. actie Park Matilo meer herkenbaar en bruikbaar Energieneutrale wijken Verkeersveilig door groen(te) Minder regels IJsselkade Horeca in of bij Matilo Ontmoeten van oud en jong Opzetten jeugdraad Andere actie, namelijk: Goed idee 31 30 30 26 25 25 24 Super ik doe mee 3 3 0 3 4 3 0 Een aantal mensen (7) vindt een meer herkenbaar en bruikbaar park Matilo geen goed idee omdat ze vrezen voor meer overlast. De tweede actie waarvan mensen (5x genoemd) het geen goed idee vinden is ‘verkeersveilig door groen(te)’. Ze geven daarbij aan dat ze denken dat het juist meer onveilige situaties oplevert en dat andere middelen beter werken. Hoofdstuk 3.1. Diversiteit en ontmoeten Tijdens bijeenkomsten is genoemd dat bewoners de wijken als divers ervaren en dat ze dat waarderen en willen behouden. De woningen zijn verschillend en (daardoor) zijn ook de bewoners verschillend. Er zijn niet alleen verschillen tussen Meerburg en Roomburg, maar ook binnen de wijken. Gemiddeld zijn de inkomens in Meerburg lager dan in Roomburg en dan gemiddeld in Leiden, in Roomburg is het gemiddelde iets hoger dan stedelijk. In beide wijken wonen zowel oudere als jonge mensen en er zijn veel verschillende type huishoudens. In Roomburg wonen meer gezinnen en in Meerburg meer 1 persoonshuishoudens. Er wonen minder studenten dan gemiddeld in Leiden. In Meerburg wonen meer ouderen dan gemiddeld in Leiden, maar ook in Roomburg groeit het aantal ouderen. Er zijn vermoedens van eenzaamheid onder ouderen, maar daar is verder geen onderzoek naar gedaan. In de gesprekken met bewoners is naar voren gekomen dat mensen meer ontmoeting mogelijk willen maken om de voordelen van diversiteit te benutten. Er zijn in Meerburg en Roomburg al verschillende plekken waar men elkaar kan ontmoeten zoals in de stadstuinen, bij de winkels aan de IJsselkade en op het schoolplein. Er worden ook al activiteiten aangeboden voor ouderen en jongeren in de brede school de Arcade, het wijkcentrum Matilo en het zorgcentrum Roomburgh. Gebleken is dat het aanbod niet altijd op elkaar is afgestemd en dat niet iedereen van de activiteiten weet. Er zijn een paar ideeën ontstaan waarmee bewoners ontmoeten willen bevorderen: Bundel activiteiten en zorg dat ze bekend worden onder de bewoners van de wijken. Er gebeurt heel veel, maar het is niet altijd goed afgestemd en bekend bij mensen. Ontmoeten tussen ouderen en kinderen door verdere samenwerking tussen Peuterspeelzaal en het zorgcentrum. Dit verhoogt de kwaliteit van leven van zowel jong als oud. Een horecavoorziening (koffie/theehuis) nabij het park Matilo waar mensen uit de wijk, omliggende wijken en bezoekers van het park Matilo elkaar kunnen ontmoeten bij een kop koffie of thee (zie hoofdstuk 3.3). Plaats bankjes bij het haventje aan de Jupiterlaan zodat mensen daar kunnen zitten en elkaar kunnen ontmoeten. Daar komen veel mensen met de fiets of lopend langs. Daarbij kijken naar een goede verbinding vanuit de wijk zodat mensen die plek weten te vinden. Maak een jeu de boules baan bij wijkcentrum Matilo waar oud en jong elkaar kan ontmoeten op een plek die goed zichtbaar is en waar veel mensen langs komen. Kijk of er een project te realiseren is dat het ontmoeten tussen oud en jong stimuleert. Voorbeelden zijn het Maatjesproject waar mensen zich kunnen melden als ‘maatje’ van een ander. Dat kan zijn voor ouderen, mensen met een (lichte) beperking of anderen. Of ‘Omalief’ een project dat draait in Leiden (www.stichtingomalief.nl) waarbij jongeren verbonden worden met (eenzame) ouderen. Er is nadrukkelijk aandacht gevraagd om mensen met een niet-Nederlandse achtergrond te betrekken bij de uitwerking van bovengenoemde ideeën zodat ook zij zich prettig voelen op ontmoetingsplaatsen. Projecten korte termijn (< jaar) 1. Activiteitenkalender. Als eerste actie is het activiteitenaanbod gebundeld en op een activiteitenkalender verzameld. Deze is verschenen in de RoMekrant en in gedrukte versie in de voorzieningen in de wijk. Daarbij is samengewerkt tussen de brede school de Arcade, de wijkverenigingen en het zorgcentrum. Afspraak is dat de activiteitenkalender regelmatig gepubliceerd wordt en dat activiteiten onderling worden afgestemd. Actie: wijkcoördinator Arcade, wijkcoördinator Roomburgh, wijkverenigingen Kosten: extra drukkosten, ca. 250,- per uitgave (4 keer per jaar) Planning: loopt 2. Aanleggen jeu-de-boulesbaan bij wijkcentrum Matilo aan de kant van de Wierickestraat (kan onafhankelijk van ontwikkeling horeca, maar bevordert wel het ontmoeten) Actie: wijkverenigingen, gemeente (aanleg en onderhoud) Kosten: aanleg en onderhoud, n.t.b. Planning: 4e kwartaal 2016 3. Opstarten project Omalief of Maatje; de wijkverenigingen onderzoeken of zo’n project gestart kan worden in Roomburg/Meerburg. Actie: wijkverenigingen, betreffende organisatie Kosten: onderzoek kost niets, projectkosten n.t.b. Planning: 3e kwartaal 2016 4. Met dienst beheer schouwen in de wijken en onderzoeken waar extra banken en/of picknick tafels kunnen komen. Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: capaciteit wijkvereniging en gemeente bij schouw, uitvoering en beheer n.t.b. Planning: 4e kwartaal 2016 Project lange termijn (> 1 jaar) Het achterliggende idee is dat (op termijn) de peuterspeelzaal de Knuffel in Matilo verhuist naar het zorgcentrum. Door deze samenwerking ontstaat de mogelijkheid voor jonge kinderen en ouderen om elkaar te ontmoeten. Bijkomend voordeel is dat er ruimte vrijkomt in het wijkcentrum voor een horecavoorziening met terras (zie hoofdstuk 3.3.). Actie: wijkverenigingen, gemeente, Libertas, zorgcentrum Roomburgh Kosten: capaciteit deelnemers. Kosten uitvoering verhuizing: n.t.b. Planning: bepaling haalbaarheid: 4e kwartaal 2016. Uitvoering 2017/2018. Hoofdstuk 3.2. Kindvriendelijk Inleiding Bij de vaststelling van de kernwaarden eindigde kindvriendelijkheid hoog op de prioriteitenlijst. Er wonen veel kinderen in de wijk. Met name voor kinderen in de leeftijd van 10 tot 15 jaar is er niet veel te doen en de verwachting is dat deze groep de komende jaren toeneemt. Deze groep wordt snel geassocieerd met overlast. Daarvan zijn concrete gevallen genoemd in het Park Matilo en op De Bult. In de Stadslab bijeenkomsten is de overlast van deze leeftijdsgroep gerelativeerd: kijk ook eens naar (het gebrek aan) tolerantie aan de andere kant. Jongeren moeten ook een beetje hun gang kunnen gaan. Het idee is om de jongeren meer te betrekken bij de wijken om ze het gevoel te geven dat de wijk ook van hen is. Ga daarbij uit van het gesprek, niet van de confrontatie. Overigens is er in de wijk al cultuureducatie voor jongeren. Daar moet bekendheid aan gegeven worden omdat dit relatief onbekend is. Tevens is coördinatie wenselijk met daarbij specifieke aandacht voor de groep van 10 tot 15 jaar. Ook is er een educatieve route door Park Matilo gemaakt door Marian Kathmann van schooltuinen Leiden (http://www.schooltuinenleiden.nl/36543711). Met deze kennis ontstond het idee van een jongerenraad om juist die groep jongeren meer bij de ontwikkelingen in de wijk te betrekken. Projecten korte termijn 1. Oprichten Jongerenraad In samenwerking met bewoners, Libertas Leiden en Brede School De Arcade is gestart met het oprichten van een Jongerenraad gericht op de leeftijdscategorie 10 tot 15 jaar, dus groep 7 en 8 en de brugpiepers. Als uitgangspunten zijn geformuleerd: - Men begint met een peiling om de interesse te meten. Daarvoor wordt een aantal jongeren ingeschakeld uit de Leerlingenraad van De Arcade en uit de jongerengroep van Libertas. Deze jongeren gaan als reporter op het wijkfeest op 27 augustus andere jongeren interviewen. Daarbij kan duidelijk worden of er interesse is en of een Jongerenraad de juiste vorm is. Pas als er voldoende belangstelling lijkt te zijn, wordt in samenwerking met stichting Move gestart met het opbouwen van een jongerenraad of het uitvoeren van een ander jongerenproject. - De activiteiten en de onderwerpen zullen door de jongeren zelf moeten worden aangedragen. - De uitwerking van de Jongerenraad moet aansluiten bij belevingswereld van de doelgroep. Dit kan ook aansluiten bij de activiteitenkalender zodat je de jongeren breder weet te bereiken. Een Jongerenraad is niet voor alle jongeren interessant. - Een leuk idee is een mobiele werkplek/hangplek voor jongeren, maar ook dit moet uiteindelijk door de jongeren zelf worden verzonnen. Actie: opbouwwerk Libertas, wijkcoördinator Arcade, stichting Move Kosten: capaciteit Libertas, wijkcoördinator Arcade. Coördinatiekosten stichting Move: € 4000,Planning: loopt Projecten lange termijn 2. het ontwikkelen van een avontuurlijk klimpark Dit kan groeien en misschien over 10 jaar (als de bomen wat groter zijn) ontwikkeld zijn tot een spannend klimpark voor kinderen en jongeren 12+. Tips: scouting(gebouw) betrekken, tuin van de Smid benaderen, schaatsbaan parkrand Matilo, peuterzwembad, meer bomen. Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: n.t.b. Planning: 2025 3. Cultuureducatie voor Jongeren De bestaande activiteiten voor wat betreft cultuureducatie voor jongeren worden uitgebreid. Actie: opbouwwerk Libertas, wijkverenigingen Kosten: capaciteit Libertas, Planning: 2017 Hoofdstuk 3.3 Versterken voorzieningen Roomburg en Meerburg hebben een aantal voorzieningen die belangrijk zijn voor de wijk. De meeste liggen in Meerburg, andere in Roomburg. De belangrijkste voorzieningen zijn (uitgebreidere beschrijving in de wijkfoto): Openbare Basis School de Arcade (Roomburg) Zorgcentrum Roomburgh (Meerburg) Wijkcentrum Matilo (Meerburg) Park Matilo (beide wijken) Winkels IJsselkade (Meerburg) De voorzieningen worden erg gewaardeerd door de bewoners. Uit een enquête uit 2013 onder bewoners bleek dat men het meest trots was op het park Matilo. De stichting Mooi Matilo wil de gebruiksmogelijkheden van het park verder vergroten zodat het meer voor de mensen uit de wijk en uit de omgeving kan betekenen. Zorgcentrum Roomburgh levert al diensten voor mensen uit de wijk en wil dat verder uitbreiden. Ook De Arcade wil de sociale cohesie in de wijk versterken en samenwerken met partners in de wijk. Het wijkcentrum Matilo wordt goed gebruikt, maar het gebouw is wat gedateerd en niet iedereen lijkt zich er thuis te voelen. De stichting Libertas die het pand exploiteert is bereid te kijken naar mogelijke verbeterpunten. De winkels aan de IJsselkade functioneren redelijk tot goed maar vrezen concurrentie van de supermarkt in Verde Vista aan de overzijde van de A4. In de retailvisie van de gemeente zijn zowel de winkels aan de IJsselkade als in Verde Vista aangewezen als ‘boodschappenwinkelgebied’. Versterken door verbinden De voorzieningen liggen enigszins verspreid door de wijk, maar lijken vooral gescheiden door de inrichting van de openbare ruimte. Er ligt een voorstel om het gebied tussen het zorgcentrum, het wijkcentrum en de winkels aan de IJsselkade meer met elkaar te verbinden door obstakels te verwijderen en zichtlijnen te creëren (zie hoofdstuk 3.4). Maar ook de verbinding tussen het park Matilo en het wijkcentrum kan beter waardoor beide meer van elkaar kunnen profiteren. Horecavoorziening Veel mensen zien een horecavoorziening als mogelijkheid om elkaar te ontmoeten. Er is een ondernemer die een thee-/koffiehuis wil beginnen in of rond het park. Een van de belangrijkste voorwaarden voor de ondernemer is dat het verbonden is met het park en dat er een terras mogelijk is. Eerder zijn er door deze ondernemer pogingen gedaan een theehuis te starten in het park maar dat is gestrand op regelgeving en fysieke problemen. Het voorstel is nu om een horecavoorziening te beginnen in het wijkcentrum Matilo waarbij de verbinding met het park gemaakt wordt door bosschages te verwijderen en voetpaden aan te leggen. Het is de bedoeling dat het een plek wordt voor bewoners om elkaar te ontmoeten bij een kopje thee of koffie en een plek voor mensen uit de omgeving die het park of een evenement bezoeken om daar iets te nuttigen. Het theehuis heeft een terras, een jeu de boules baan en een speeltuin voor kinderen en fitness-apparaten voor volwassenen. Het wordt een voorziening met beperkte openingstijden in de avond om overlast voor de omgeving te voorkomen. Om dat mogelijk te maken is het noodzakelijk dat (op termijn) de peuterspeelzaal de Knuffel uit Matilo verhuist naar het zorgcentrum. Dat is de meest geschikte plek omdat het aan de kant van het park ligt en mogelijkheid heeft voor een terras. Zowel de beoogde exploitant als de exploitant van het wijkcentrum, Libertas, is bereid mee te denken over de mogelijkheden. Winkels IJsselkade Deze winkels hebben behalve een wijkfunctie ook een regionale klantenkring. Vooral de mogelijkheid om elkaar daar te ontmoeten wordt door wijkbewoners gewaardeerd. De winkeliers geven aan deels van elkaar afhankelijk te zijn voor klandizie. Ondernemers willen wat meer aankleding van het plein en de mogelijkheid om de mensen te trekken met extra kramen. Dat is ook wat bewoners als meerwaarde zien. In het verleden zijn er ondernemers geweest die een kraam wilden openen en die dat niet gedaan hebben vanwege de regels waaraan men moet voldoen voordat men kan beginnen. Daarom wordt gepleit voor een regelarme(vrije) zone aan de IJsselkade waar zonder administratieve rompslomp, vergunningen etc. activiteiten kunnen worden georganiseerd. Ook wil men graag opnieuw bekijken of de inrichting van het pleintje beter kan (ook naar de verbinding met het zorgcentrum, zie hoofdstuk 3.4) waarbij ook naar de plaatsing van kunstwerken gekeken kan worden. Nadat dit bij en met de gemeente geregeld is, wordt gedacht aan de volgende zaken: Markt die zich onderscheid van andere dag markten in de stad, bijvoorbeeld gericht op ouderen en kinderen Zie ook de kansen die nieuwbouw van Verde Vista biedt en haal de bewoners van Verde Vista de wijk in. Park Matilo Stichting Mooi Matilo is al een tijd in gesprek met de gemeente over verbeteringen in en rond het park. Volgens de stichting hebben mensen moeite om het park te vinden, staan er te weinig afvalbakken, is de parkeerplaats niet aangegeven, mogen er wel wat meer bankjes of picknicktafels komen, en ontbreken belangrijke basisvoorzieningen. Dit is tijdens gesprekken ook bevestigd door bewoners. Er is een verzoek ingediend voor elektriciteit en water in het park om activiteiten zoals het jaarlijkse wijkenfeest makkelijker te kunnen organiseren. De uitvoering wordt in het derde kwartaal van 2016 verwacht, het liefst opgeleverd voor het wijkenfeest van 27 augustus 2016. Het park wordt ook gebruikt door jongeren. Met name het afval dat dat veroorzaakt is voor mensen een doorn in het oog. In overleg met de dienst beheer zijn er bakken geplaatst, maar dat zijn er volgens bewoners niet voldoende. Maar bewoners hebben ook aangegeven dat dat alleen niet voldoende is en dat de jongeren ook aangesproken moeten worden op hun gedrag. Verder zijn de belangrijkste genoemde verbeterpunten: 1. Toegang tot het park vanuit Matilotunnel (fietsers) verbeteren inclusief het plaatsen van extra bomen (zie schets) 2. Bewegwijzering kan beter zodat fietsers en wandelaars het park makkelijker kunnen vinden. 3. Aansluiten op (landelijke, regionale) fiets en wandelroutes. Projecten korte termijn (< jaar) 1. Regelvrije zone IJsselkade Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: capaciteit wijkverenigingen, gemeente Planning: 2017 2. Betere bewegwijzering park Matilo; onderzoek en schouw in samenwerking met de gemeente Actie: stichting Matilo, gemeente Kosten: capaciteit stichting Matilo, gemeente, realisatie: n.t.b. Planning: onderzoek 2016, uitvoering 2017 3. Onderzoeken of marathon van Leiden door het park Matilo kan Actie: stichting Matilo, organisatie Leidse Marathon Kosten: capaciteit stichting Matilo Planning: 2016 4. Plan voor verbinding voorzieningen maken zodat voorzieningen meer kunnen profiteren van elkaars kwaliteiten en meer mensen ze weten te vinden. Actie: gemeente, wijkverenigingen Kosten: capaciteit gemeente, wijkverenigingen Planning: 2017 5. Plan voor horecavoorziening in Matilo maken en ruimte laten voor buurtactiviteiten. Actie: gemeente, horecaondernemer, Libertas, wijkverenigingen Kosten: capaciteit deelnemers Planning: 2016 Projecten langere termijn (> 1 jaar) 1. Horecavoorziening in Matilo maken en ruimte laten voor buurtactiviteiten. Actie: gemeente, horecaondernemer, Libertas, wijkverenigingen Kosten: uitvoeringskosten n.t.b. Planning: 2017 2. Verbeteren zichtlijnen en looplijnen tussen horeca en park Matilo Actie: wijkverenigingen, peuterspeelzaal de Knuffel (Stichting Peuterspeelzalen Leiden), Roomburgh, Libertas, gemeente Kosten: onderzoek kost niets, projectkosten n.t.b. Planning: 2017 3. Verbeteren ingang park Matilo vanuit Matilotunnel (fietsers) inclusief het plaatsen van extra bomen (zie schets) Actie: wijkverenigingen, peuterspeelzaal de Knuffel (Stichting Peuterspeelzalen Leiden), Roomburgh, Libertas, gemeente Kosten: onderzoek kost niets, projectkosten n.t.b. Planning: 2017 4. Betere aansluiting op landelijke fiets- en wandelroutes en communicatie daarover Actie: wijkverenigingen, peuterspeelzaal de Knuffel (Stichting Peuterspeelzalen Leiden), Roomburgh, Libertas, gemeente Kosten: onderzoek kost niets, projectkosten n.t.b. Planning: 2017 5. Uitvoering plan verbinding voorzieningen Actie: gemeente, wijkverenigingen, peuterspeelzaal de Knuffel (Stichting Peuterspeelzalen Leiden), Roomburgh, Libertas, Kosten: projectkosten n.t.b. afhankelijk van plan Planning: 2017/2018 Hoofdstuk 3.4 Mens & milieuvriendelijke wijk Mensvriendelijke wijk We willen zorgen dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen woning kunnen blijven wonen. Het aandeel ouderen (65+) in Meerburg is met 20,3% hoger dan het stedelijk gemiddelde van 13,9%, in Roomburg is dat iets lager (12,7%). In Meerburg wonen in 2015 twee keer zoveel 75+ers (225) als in Roomburg (112), maar dat komt voor een deel doordat het zorgcentrum in Meerburg ligt. In Roomburg stijgt het aandeel ouderen (65+) van 9% naar 13%. In beide wijken verdienen de ouderen dus aandacht, ook vanwege vermoedens van eenzaamheid onder deze groep. Zorgcentrum Roomburgh biedt nu al een aantal diensten voor mensen uit de wijk. Dat willen we verder uitbreiden. Dat betekent dat we nauw samenwerken met zorgcentrum Roomburgh. Mensen blijven langer gezond wanneer ze in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Ook kunnen ze dan beter gebruik maken van hun sociale netwerk waardoor professionele hulp minder nodig is. Maar het allerbelangrijkste is dat daardoor hun kwaliteit van leven verbetert. Daarbij willen we ook kijken naar de inrichting van het openbaar gebied tussen zorgcentrum Roomburgh, wijkcentrum Matilo en de winkels aan de IJsselkade. Door zoveel mogelijk barrières weg te nemen willen we stimuleren dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig, of bijvoorbeeld met een ‘maatje’, boodschappen kunnen doen. Projecten korte termijn: 1. Plan maken voor inrichting openbare ruimte tussen zorgcentrum Roomburgh, wijkcentrum Matilo en de winkels aan de IJsselkade. Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: capaciteit gemeente Leiden (stedenbouw, verkeer, beheer OR) Planning: eind 2016 gereed 2. Afstemmen zorgaanbod Roomburgh met andere aanbieders in de wijk of daaromheen voor ouderen in de wijk. Actie: zorgcentrum Roomburgh, Brede School de Arcade, Wijkcentrum Matilo, wijkverenigingen Kosten: capaciteit coördinatoren en wijkvereniging Planning: eind 2016 gereed 3. Onderzoek mogelijkheden van een ‘maatjesproject’ of iets als Omalief waarbij ouderen gekoppeld worden aan een andere bewoner van de wijk. Actie: wijkverenigingen Kosten: capaciteit wijkvereniging, project Planning: derde kwartaal 2016 gereed Projecten lange termijn: 1. Uitvoering plan inrichting openbare ruimte tussen zorgcentrum Roomburgh, wijkcentrum Matilo en de winkels aan de IJsselkade. Actie: gemeente Kosten: capaciteit en kosten uitvoering (n.t.b.) Planning: uitvoering 2017 2. Uitvoering maatjesproject of omalief Actie: wijkvereniging met maatjesproject of omalief Kosten: nt.b. Planning: uitvoering 2016 en verder Milieuvriendelijke wijk Roomburg is gebouwd als milieuvriendelijke wijk, maar dit kan nog verder versterkt worden. Ook Meerburg moet veel milieuvriendelijker wil het een toekomstbestendige wijk zijn. Met name de woningen moeten verbeterd worden. Daarbij zetten we vooral in op het isoleren van woningen, het stimuleren van fietsen en wandelen en op het opwekken van duurzame energie. Rond dit thema is een aantal deelthema’s besproken: Aansluiting op de stadswarmte van Rotterdam. Gezamenlijk inkopen van energie of zonnepanelen. Stimuleren van gebruik duurzame energie. Werken met energieambassadeurs Meer bomen in de wijken (groen en afvang fijnstof) Energiezuinige of energieleverende wijk Opslaan van energie in elektrische auto’s (voorbeeld Lombok, Utrecht) De gemeente heeft al een aantal acties lopen waar we op willen aansluiten. Er zijn bijvoorbeeld subsidies beschikbaar voor: Groene daken (per 1 juli 2016) Duurzame maatregelen voor particuliere eigenaren Projecten korte termijn (< jaar) 1. Vulcanus festival: Om te zorgen dat energie een thema wordt waarover mensen praten, beginnen we met het organiseren van het Vulcanus festival. Energie zoals de Romeinen die opwekten: met menskracht. Een van de Romeinse zondagen wordt met dit thema ingevuld. Actie: wijkverenigingen Kosten: n.t.b. Planning: 1e festival in 2016 2. Prestatieafspraken, die gemaakt zijn tussen de gemeente Leiden en de woningcorporaties in 2015, vertalen naar een plan van aanpak voor Roomburg en Meerburg. Actie:, gemeente, woningcorporaties, wijkverenigingen Kosten: capaciteit gemeente Leiden, woningcorporaties, wijkverenigingen Planning: eind 2016 gereed 3. Werven energieambassadeurs in Roomburg en Meerburg Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: capaciteit wijkverenigingen Planning: eind 2016 gereed Projecten lange termijn 1. Uitvoering van het plan van aanpak rond woningisolatie (zie project 1). Actie:, gemeente, woningcorporaties, wijkverenigingen Kosten: capaciteit gemeente Leiden, woningcorporaties, wijkverenigingen Planning: 2017 gereed, uitvoering gefaseerd daarna. 2. Plan maken voor energie neutrale/energieleverende wijk Actie:, gemeente, wijkverenigingen (commissie duurzaamheid) Kosten: capaciteit gemeente Leiden, wijkverenigingen, woningcorporaties Planning: 2017 gereed, uitvoering gefaseerd daarna Hoofdstuk 3.5. Verkeer en bereikbaarheid Inleiding In alle bijeenkomsten en de wijktafel zijn verschillende aspecten van de bereikbaarheid en de verkeerssituatie van Meerburg en Roomburg aan de orde gekomen. Dat varieerde van macro- tot microniveau: - De bestrijding van fijnstof bij de A4 en de Hoge Rijndijk. - De beperkte toegankelijkheid van beide wijken voor autoverkeer: Roomburg is alleen bereikbaar via de Fortunaweg en Meerburg via de Meerburgerkade en de Matiloweg. - De slechte bereikbaarheid en onvoldoende bewegwijzering naar Park Matilo. (zie ook hoofdstuk 3.3.) - Het Openbaar Vervoer is voldoende aanwezig met haltes zowel op de Hoge Rijndijk als midden in de wijk. - De barrière voor auto’s tussen Meerburg en Roonburg in de vorm van de bus sluis. - De verkeersveiligheid in woonstraten die wordt bedreigd door te snel rijdende auto’s en fietsers op de stoep. Projecten korte termijn In de mobiliteitsnota 2015-2022 van de gemeente Leiden wordt een aantal knelpunten genoemd die we ook herkennen. “de aansluiting van Meerburg en het Waardeiland op de Hoge Rijndijk is een onderwerp dat aandacht vraagt en met omwonenden zal worden uitgewerkt” (pag. ii). Vooral vanuit Waardeiland is dat een knelpunt en gemeente wil daar in de loop van 2017 met omwonenden over praten, en dan gecombineerd met de andere toegang naar de Hoge Rijndijk. Een aantal fietsknelpunten is ook bekend en heeft aandacht. Zie de kaart op http://www.leiden.nl/themas/fietsen/. Onder andere “aanleg fietspad tussen Kasteelhof en J. Caesarbrug en ontsluiting Park Matilo” (uitvoering 2016)”. De wijkverenigingen willen overleg met de gemeente over de uitvoering van deze knelpunten en het betrekken van de bewoners hierbij. In het tweede Stadslab 2 op 12 april is als project geformuleerd: Verkeersveilig door groen(te) Door het plaatsen van grote plantenbakkenbakken op de juiste plekken wordt het autoverkeer afgeremd en is het veiliger voor fietsers en voetgangers. Door de plantenbakken strategisch te plaatsen kunnen ook fietsers die op het trottoir fietsen worden gehinderd. De bakken kunnen ook gebruikt worden om groenten te kweken door buurtbewoners Het idee is om een proef te doen op een locatie met 1 of 2 plantenbakken. Er zijn locaties waar verwacht wordt dat bewoners dat willen en meewillen werken bij onderhoud. Hier zijn de nodige klachten over de verkeersveiligheid en hebben de bewoners aangegeven bereid te zijn het onderhoud op zich te nemen Als de eerste plantenbakken naar wens functioneren kunnen nieuwe locaties op initiatief van de bewoners worden aangepakt. - - - Uitgangspunten voor het project: De plantenbakken moeten hufterproof zijn, met andere woorden, een goed ontwerp dat niet snel kapot gaat. Er moeten duidelijke afspraken over het dagelijks beheer worden gemaakt en vastgelegd. Met de gemeente moeten heldere afspraken worden gemaakt over vergunningen, kostenverdeling, verantwoordelijkheden etc. Ook moet er afstemming komen met de afdeling Verkeer van de gemeente Leiden ter beoordeling van de verkeersstructuur in de wijk. PR en Communicatie via RoMe krant en Leids Dagblad. Er zijn ook mensen die dit juist niet willen omdat het kan leiden tot een onoverzichtelijke situatie als gevolg van de plantenbakken. Wellicht kunnen aanvullende maatregelen extra bijdragen aan de verkeersveiligheid: 30km-zone duidelijker aangeven. Een extra zebrapad. snelheidsmeting met lachende/huilende gezichtjes. Na een jaar evaluatie. Bekijk of een plantenbak de beste optie is voor het probleem dat je wilt oplossen; overleg met afdeling verkeer. Acties: De wijkverenigingen willen dit project snel uitvoeren om te laten zien dat er wat gebeurt op gebied van verkeersveiligheid, maar ook om draagvlak voor deze maatregel te toetsen. Uit de enquête bij de extra editie van de RoMekrant bleek dat er 3 mensen zijn die zich hiervoor actief willen inzetten. Benaderen bewoners die actief mee willen helpen met dit thema Overleg met bewoners waar een maatregel genomen zou moeten worden. Overleg met gemeente om te bepalen wat de beste oplossing op die plek zou zijn rekening houdend met bovengenoemde uitgangspunten. Verkeersveilig door groen(te) Actie: wijkverenigingen, gemeente Kosten: capaciteit gemeente, wijkverenigingen. Uitvoeringskosten ca € 5000,- (??) Planning: 2016 Naast de gemeente bijdrage voor de wijkaanpak, zijn er ook subsidies beschikbaar voor vergroening en opvang en berging van regenwater. Ook is het zinvol om op zoek te gaan naar sponsors, bijvoorbeeld AH met de moestuintjes! Projecten lange termijn Extra fietspad tussen Drechtstraat (zie tekening) om verbinding tussen de wijk en park Matilo te verbeteren. Actie: gemeente, wijkverenigingen Kosten: capaciteit gemeente, wijkverenigingen. Uitvoeringskosten n.t.b. Planning: 2017/2018 Uitvoeren projecten Mobiliteitsvisie Actie: gemeente, wijkverenigingen Kosten: capaciteit gemeente, wijkverenigingen. Uitvoeringskosten n.t.b. Planning: zie Mobiliteitsvisie Nog uitzoeken Er is al een onderzoek geweest naar (verkeers)veiligheid, daar moet een rapport van zijn. Let op de busjes van Roomburgh die door de wijk rijden om mensen van en naar Roomburgh te brengen.