as onderste spronggewricht as bovenste spronggewricht

DE VOET
Bouw en functie van de
gewrichten van de voet
Menu
van bekken en heupgewricht
Bewegingen van de voet
Gewrichten van de voet, overzicht
Bovenste spronggewricht
Onderste spronggewricht
Transversale voetgewrichten
Ligamenten
Bewegingsomvang
Voetbogen
Via deze button kun je telkens terug naar dit menu
MENU
Bewegingen van de voet als geheel
De voor de bewegingen
van de voet belangrijkste
deelnemende gewrichten,
bevinden zich in het rood
omcirkelde gedeelte
dorsaalflexie
eversie
of pronatie
inversie
of supinatie
neutrale positie
plantairflexie
de calcaneus is onder de
talus uit naar opzij getrokken
MENU
Voetgewrichten
distale ...
interfalangeale gewrichten
proximale ...
artt. metatarsophalangeales
artt. tarsometatarsales
art. calcaneocuboidea
amputatielijn van Lisfranc
transversale voetgewrichten
voorste
onderste spronggewricht
achterste
amputatielijn of
gewricht van Chopart
gewrichtsvlak talus voor
bovenste spronggewricht
MENU
Gewrichten van de voet
metatarsofalangeale
gewrichten
De voet is opgebouwd uit vele botten, die alle
partner zijn in meerdere gewrichten
tarsometatarsale gewrichten
straf = weinig beweeglijk
Benoem de na muisklik aan te
geven, (belangrijkste) gewrichten:
tarsale gewrichten
dwarse (transversale) gewrichten
art. talocalcaneonavicularis
(voorste onderste spronggewricht)
art. calcaneocuboidea
art. talocruralis
(bovenste spronggewricht)
art. subtalaris of art. talocalcanearis
(achterste onderste spronggewricht)
MENU
Voetskelet
met verloop van gewrichtsassen
van bovenste en onderste
spronggewricht
Benoem de assen en de erbij
horende bewegingen:
as onderste spronggewricht
BEWEGINGEN:
as bovenste spronggewricht
plantairflexie /
dorsaalflexie
eversie / inversie
MENU
Voetgewrichtsassen
ook de pezen van de onderbeenspieren
zijn aangegeven
rotaties als
aanpassing aan
ongelijke onderlaag
as onderste spronggewricht
BEWEGINGEN:
as bovenste spronggewricht
as transversale voetgewrichten:
vnl. art. calcaneocuboidea
plantairflexie /
dorsaalflexie
eversie / inversie
MENU
De volgende gewrichten worden in de
aangegeven volgorde besproken:
Bovenste spronggewricht (art. talocruralis)
– bewegingen: plantairflexie / dorsaalflexie
Onderste spronggewrichten (art. subtalaris en art.
talocalcaneonavicularis)
– bewegingen: inversie / eversie
Transversale voetgewrichten (art. talocalcaneonav.
en art. calcaneocuboidea)
– bewegingen: rotaties om de voetlengteas
MENU
 Bovenste spronggewricht
bovenaanzicht
syndesmosis tibiofibularis anterior en posterior
malleolus lateralis
malleolus medialis
let op het aantal
gewrichtsvlakken:
• Lateraal:
tussen fibula en talus
• Centraal:
tussen tibia en talus
• Mediaal:
tussen tibia (malleolus) en talus
lig. deltoideum
de talus is “wigvormig”
in voor-achterwaartse
en in proximo-distale
richting
MENU
Frontaalaanzicht
frontale (= coronale) doorsnede door
calcaneus en talus
bovenste spronggewricht
tibia
Let op de diverse gewrichtsvlakken
en het taps toelopen van de talus in
proximo-distale richting
(= van boven naar beneden)
talus
fibula
achterste onderste spronggewricht
Duidelijk zijn de witte kraakbeengewrichtsoppervlakken en de banden
als witte strengen tussen fibula en
calcaneus en tussen fibula en talus te
zien.
De donkere ovale structuren buiten
het bot, zijn pezen.
calcaneus
MENU
Bewegingen in het bovenste spronggewricht
Benoem de bewegingen in de volgorde van 1 tot en met 4:
onderbeen
punctum fixum
plantairflexie
dorsaalflexie
4
3
dorsaalflexie
2
voet punctum fixum
1
plantairflexie
MENU
Vooraanzicht preparaat:
Bovenste spronggewricht in plantairflexie.
In dorsaalflexie zou de talusrol (trochlea
tali) niet te zien zijn.
Let op de ligamenten die vanuit de beide
malleoli naar de talus lopen.
Door de vorm van de vork van de cruris
(onderbeen) en de in die vork gelegen
trochlea tali, is uitsluitend een
voorwaarts / achterwaartse
beweging van het onderbeen mogelijk :
resp.
dorsaalflexie / plantairflexie.
Door de bredere voorkant van de trochlea
tali (wigvorm), loopt de crurale vork klem
bij dorsaalflexie.
MENU
 Onderste spronggewricht
bovenaanzicht tarsus
bovenaanzicht talus
onderaanzicht
talus
talus is weggeklapt en
wordt teruggeplaatst
voorste onderste
spronggewricht
(sinus tarsi)
sulcus tarsi
achterste onderste
spronggewricht
Afzonderlijk bewegen van voorste of achterste deel is NIETmogelijk!
MENU
As onderste spronggewrichten I
tarsus, bovenaanzicht
eversie / inversie as
de eversie/inversie as
wordt uit didactische
overwegingen beschouwd
als te zijn opgebouwd uit
component assen.
klik om deze te zien
bol
hol
talus,
onderaanzicht
plantairflexie /
dorsaalflexie
adductie / abductie
hol
bol
pronatie / supinatie
MENU
As onderste spronggewrichten II
Benoem de bewegingen:
mediale voetrand
omhoog:
inversie
of supinatie
laterale
voetrand
omhoog:
eversie of
pronatie
laterale voetrand omhoog
MENU
Variatie in verloop van de as van de onderste
spronggewrichten
Daar bewegingsassen niet bij iedereen op dezelfde manier verlopen,
is ook een variatie in bewegingsuitslagen te verklaren.
MENU
 Transversale voetgewrichten
bovenaanzicht
deel van onderste
spronggewricht :
deel van onderste
spronggewricht :
gewrichtsvlak art.
calcaneonavicularis
gewrichtsvlak
art. calcaneonavicularis
bewegingsassen
N
gewrichtsvlak art.
calcaneocuboidea
Cu
gewrichtsvlak art.
calcaneocuboidea
ventraal aanzicht
de bewegingen in deze gewrichten hebben
tot doel :
aanpassing van de voet aan de ondergrond
dit zijn: lichte translaties en
rotaties om de voetlengteas
MENU
Benoem nogmaals alle voetbewegingen
dorsaalflexie 1
2
eversie = pronatie
3
inversie = supinatie
neutrale positie
4 plantairflexie
MENU
Mediaalaanzicht
Geef de naam van het gehele ligament en benoem daarna de delen, tracht ook aan
te geven welke bewegingen door welk ligament wordt geremd:
lig. deltoideum:
pars tibiocalcaneare
eversie
pars tibiotalare anterior
eversie en plantairflexie
pars tibionaviculare
plantairflexie en eversie
pars tibiotalare
posterior
eversie en dorsaalflexie
sustentaculum tali
MENU
Lateraalaanzicht
Benoem de ligamenten en de bewegingen die erdoor geremd worden
lig. tibiofibulare anterius (syndesmosis)
lig. talofibulare anterius
plantairflexie en inversie
lig. bifurcatum
plantairflexie en inversie
lig. calcaneofibulare
inversie
MENU
Dorsaalaanzicht
Benoem de ligamenten en de bewegingen die erdoor geremd
cq voorkomen worden
malleolus medialis
lig. deltoideum
pars tibiocalcaneare
eversie
lig. talofibulare posterius
naar dorsaal schuiven voet
malleolus lateralis
lig. calcaneofibulare
inversie
achilles pees
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
De voet staat in welke stand of heeft welke beweging gemaakt?
inversie of supinatie
Deze stand of beweging wordt meestal met
welke andere voetbeweging gecombineerd?
plantairflexie
Bij de gecombineerde beweging wordt (worden)
welke band(en) aangespannen?
lig. talofibulare anterius en lig. calcaneofibulare;
meestal ook nog het lig. bifurcatum, deze banden
remmen de beweging (eerste 2) of scheuren bij
een geforceerde beweging (voet verstuiken).
neutrale positie
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
Deze beweging (stand) is: eversie of pronatie en
wordt meestal gecombineerd met: dorsaalflexie
Ligamenten die deze beweging remmen zijn:
lig. deltoideum, vnl. pars tibiocalcaneare en de tibiotalare delen
Komt deze beweging - als geforceerde beweging waarbij
scheuring van ligamenten optreed - in het dagelijkse en
sportbewegingen wel of niet veelvuldig voor?
komt NIET vaak voor ! een verstuiking in deze
richting wordt opgevangen door het andere been,
bovendien is het lig. deltoideum zeer sterk!
neutrale positie
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
Deze beweging (stand) is: dorsaalflexie en wordt geremd door:
als eerste de wigvorm van de talus, die klem loopt in de
crurale vork, daarnaast ook enigszins door het pars
tibiotalare posterior en het lig. talofibulare posterius
neutrale positie
Deze beweging (stand) is: plantairflexie en wordt geremd door:
lig. talofibulare anterius en het lig. deltoideum pars tibiotalare anterior en
pars tibionaviculare
MENU
Bewegingsomvang van de voet
dorsaalflexie
BSG + OSG
BSG
OSG
eversie
inversie
BSG + OSG +
transversale gewrichten
plantairflexie
MENU
Uitslag van voetgewrichten en leeftijd
dorsaalflexie
Met de toename van de leeftijd,
neemt de beweeglijkheid van de
voetgewrichten af
eversie
inversie
neonatus
2 jarige
6 jarige
40 jarige
70jarige
plantairflexie
MENU
Spiergroepen en voetbewegingen
• ventrale onderbeenspieren
• dorsaalflexie / eversie
• oppervlakkige dorsale
onderbeenspieren
• plantairflexie / inversie
• diepe dorsale onderbeenspieren • plantairflexie / inversie
• laterale onderbeenspieren
• plantairflexie / eversie
MENU
Peesverloop en voetgewrichtsassen
Let op de ligging van de pezen ten
opzichte van de bewegingsassen,
dat is bepalend voor de functie.
as onderste spronggewricht
ventrale onderbeenspieren
as bovenste spronggewricht
laterale onderbeenspieren
diepe dorsale onderbeenspieren
oppervlakkige dorsale onderbeenspieren
MENU
De volgende bewegingen van de voet
worden gemaakt door welke spiergroepen?
• eversie:
• ventrale en laterale onderbeenspieren
• dorsaalflexie: • ventrale onderbeenspieren
• inversie:
• alle dorsale onderbeenspieren
• plantairflexie: • alle dorsale onderbeenspieren
MENU
Voetbogen
De voet heeft meerdere gewelven:
• mediaal lengtegewelf
– deze is het meest uitgesproken
• lateraal lengtegewelf
• dwarsgewelf
– bij de kopjes van de metatarsalia is deze als
de voet reeds licht belast is, niet aanwezig
MENU
Vorm en ontwikkeling van de lengtebogen
bij de pasgeborene is de holte onder de voet gevuld met reservevet (voedselvoorraad),
hierdoor lijkt de pasgeborene een platvoet te hebben, als het kind gaat lopen verdwijnt
het reservevet en blijft er steunvet over.
MENU
Bij de cuneiformia is deze het hoogst,
bij de kopjes van de metatarsalia verstreken
MENU
De gewelfvorm wordt gehandhaafd door:
1 wigvorm van de tarsale botten
2 ligamenten (o.a. aponeurosis plantaris)
3 spieren van de voet
MENU
Gewelfvorm en spieren van de voet
m. tibialis posterior
m. flexor hallucis longus
m. tibialis anterior
m. triceps surae
m. peroneus longus
mm. plantares breves
MENU
Platvoeten (b) en holvoeten (c) zijn aan de vorm van de
achillespees te herkennen
mediaal
lateraal
normaal
platvoet
holvoet
MENU
Voetboog en functie
• boogvorm is het meest geschikt om statische
krachten op te vangen
• een hogere boog geeft de voet meer stabiliteit
(stevigheid)
• een hogere boog geeft de voet minder
beweeglijkheid
• dorsaalflexie van de tenen versterkt (verhoogt)
de lengteboog
MENU
Door op de tenen te gaan staan, wordt de voetboog holler
De boogvorm is bij uitstek geschikt om belasting te dragen.
Een hollere voet is steviger, dus meer bestand tegen statische belasting
MENU
Vooraanzicht transversale gewrichtsvlakken
deel van
voorste onderste
spronggewricht :
N
gewrichtsvlak art.
calcaneocuboidea
situatie bij normale
tot afgeplatte
voetbogen
Cu
N
gewrichtsvlak art.
calcaneonavicularis
Cu
situatie bij holle
voetbogen
Naarmate de voetbogen holler zijn, worden voeten stugger = minder
beweeglijk. Doordat de assen van de transversale gewrichten niet meer
parallel lopen, ontstaat er wringing in de voet.
MENU
RELATIE VOETBOOG EN KLACHTEN
• platvoeten kunnen klachten ontwikkelen in
statische situaties :
– strainklachten (surmenage) door overbelasting
– irritaties op drukpunten
• holvoeten kunnen klachten ontwikkelen in
dynamische situaties :
– strainklachten door wringing
• NB: of er wel of geen klachten komen hangt ook
af van vele andere factoren !!
MENU
EINDE
Voet