DODENHERDENKING VOOR HEN DIE VIELEN VOOR VRIJHEID

DODENHERDENKING
VOOR HEN DIE VIELEN VOOR VRIJHEID EN RECHT
EEN VOLK DAT VOOR TIRANNEN ZWICHT
ZAL MEER DAN LIJF EN GOED VERLIEZEN
DAN DOOFT HET LICHT
H.M. van Randwijk (1909-1966)
DONDERDAG 4 MEI 2017 – PIETERSKERK LEIDEN
AANVANG: 19.00 UUR
*
Bij deze herdenking worden alle burgers en militairen herdacht, die sinds het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog tot op heden door oorlogshandelingen en terreur zijn omgekomen dan wel
– wanneer of waar ook ter wereld – in het belang van het koninkrijk of tijdens vredesmissies van
internationale organisaties zijn gevallen.
ANNA MARIA STEINBACH
(geb. Buchten 23-12-1934 – gest. Auschwitz, Polen 31-7-1944)
Dochter van Heinrich (Moeselman) Steinbach (1902-1946), handelaar en violist
en
Emilia (Toetela) Steinbach (1902-1944)
Het fragment van het anonieme ‘meisje met de hoofddoek’ uit de Westerborkfilm van Rudolf
Breslauer werd na de Tweede Wereldoorlog een veelgebruikt beeld van het hulpeloze Joodse kind.
Presser noemde het in zijn Ondergang (1985) een ‘verschrikkelijke aanklacht’ tegen het nazisysteem
(II, 291). De opname groeide uit tot een icoon van de Jodenvervolging. In 1994 ontdekte journalist
Aad Wagenaar de ware identiteit van het meisje met de hoofddoek: het was geen Joods kind maar
een Sinti-meisje.
PROGRAMMA
 INLEIDEND ORGELSPEL
door Erik van Bruggen
 WELKOM
door de heer Ton Kohlbeck,
voorzitter Stichting Dodenherdenking Leiden
 OPENINGSWOORD
door de heer drs. H.J.J. Lenferink
Burgemeester van Leiden
 SAMENZANG
(allen, staand)
Wilt heden nu treden
Wilt heden nu treden voor God den Heere;
Hem boven al loven van herten seer,
End’maken groot syns lieven naemens eere,
Die daer nu onsen vyand slaet ter neer.
Ter eeren ons Heeren, wilt al u dagen,
Dit wonder bysonder gedencken toch.
Maeckt u, o mensch! voor God steets wel te dragen,
Doet yder recht, en wacht u voor bedrog.
Bid, waket end maket dat g’in bekoring
End’ ’t quade met schade toch niet en valt.
U vroomheyt brengt de vyand tot verstoring,
Al waer syn ryck noch eens soo sterck bewalt.
 MUZIEK
Leids Zigeunerorkest Csárdás
1. Zavaros nyarad (Hongarije)
2. Doina (Roemenië)
3. Lied van Bela Radics (Hongarije)
4. Hullamzo balaton tetejen (Hongarije)
 HERDENKINGSREDE
door de heer Aad Wagenaar, journalist/auteur
 MUZIEK
Leids Zigeunerorkest Csárdás
1. Jaj, de tuzes a lo (Hongarije)
2. Ne higgyel a ciganyak (Hongarije)
 MEDEDELINGEN
 SAMENZANG
(allen, staand)
Wilhelmus
Wilhelmus van Nassouwe
Ben ick van Duytschen Bloedt,
Den Vaderland ghetrouwe
Blijf ick tot inden doet;
Een Prince van Orangien
Ben ick vry onverveert.
Den Coninck van Hispangien
Heb ick altijt gheeert.
Mijn schilt ende betrouwen
Zijt ghy, O Godt, mijn Heer.
Op U soo wil ick bouwen,
Verlaet my nimmermeer;
Dat ick doch vroom mag blijven
U dienaer t'aller stond
Die tyranny verdrijven,
Die my mijn hert doorwondt.
 EINDE
 UITLEIDEND ORGELSPEL
door Erik van Bruggen
3. Na ti moy (Moravië)
4. Pisne z Vizovicka (Moravië)
Aan de uitgang van de kerk wordt een collecte gehouden i.v.m. de
kosten van de herdenking.
*
Aansluitend aan de herdenking in de kerk vindt een bijeenkomst
plaats op het Pieterskerkplein.
Aldaar staat het (tijdelijk) Bevrijdingsmonument en worden de twee
minuten stilte in acht genomen.
Wouter Ydema, stadsdichter van Leiden, schreef speciaal voor deze
gelegenheid een gedicht.
Daarna volgen krans- en bloemlegging en het defilé.
Organisaties die wensen mee te doen met de kranslegging wordt
verzocht zich op het plein te melden bij de ceremoniemeester.
*
Bij het Bevrijdingsmonument op het Pieterskerkplein wordt de
muzikale omlijsting verzorgd door het Podiumorkest K&G 3.
*
Organisatie / informatie: Stichting Dodenherdenking Leiden
www.dodenherdenkingleiden.nl