Urinezuur en het hart Stephanie Cuypers Co-assistent anesthesie KU Leuven 2011-2012 Prof. Dr. E Vandermeulen, promotor Urinezuur en het hart • Inleiding • Materialen en methode • Discussie ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Stabiele angor: definitie Fysiologie van urinezuur Urinezuur: de paradox Xanthine oxidase Allopurinol Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Besluit Urinezuur en het hart • Inleiding • Materialen en methode • Discussie ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Stabiele angor: definitie Fysiologie van urinezuur Urinezuur: de paradox Xanthine oxidase Allopurinol Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Besluit Inleiding • Stabiele angor ▫ Symptomatische behandeling ▫ Huidige therapie niet optimaal Urinezuur en het hart • Inleiding • Materialen en methode • Discussie ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Stabiele angor: definitie Fysiologie van urinezuur Urinezuur: de paradox Xanthine oxidase Allopurinol Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Besluit Materialen en methode • MEDLINE-Pubmed en Cochrane database • 1995 - 2011 • Keywords: ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Myocardial ischemia Uric acid Xanthine oxidase Peri-operative Allopurinol Urinezuur en het hart • Inleiding • Materialen en methode • Discussie ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Stabiele angor: definitie Fysiologie van urinezuur Urinezuur: de paradox Xanthine oxidase Allopurinol Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Besluit Stabiele angor: definitie • Symptomen • Oorzaak • Behandeling ▫ Levensstijl ▫ Medicamenteus Anti-angineuze medicatie Vertragen hartritme (vb. bèta-blokker, verapamil, ivabradine) Vasodilatatie (vb. nitraten, molsidomine, dihydropyridine) Ventriculaire afterload reduceren Secundaire preventie ▫ Invasief Fysiologie van urinezuur • Hyperuricemie: ▫ > 6mg/dL bij vrouwen, > 7mg/dL bij mannen Tabel 1 Voornaamste oorzaken van hyperuricemie Verhoogde inname van purines of ethanol Afname renale excretie van urinezuur Toegenomen cel-afbraak tgv neoplasie en/of cytotoxische gm Geneesmiddelen die de netto reabsorptie van ureum verhogen (vb. lis- en thiazide diuretica) Genetische afwijkingen van het purine metabolisme Lokale ischemie Urinezuur: de paradox Belangrijk antioxidans in plasma Associatie met allerhande cardiovasculaire pathologieën Urinezuur en het hart • 1) Onafhankelijke risicofactor in coronaire hartziekte? ▫ Risico op overlijden stijgt met 12% per toename van 1 mg/dL urinezuur Kim SY, Guevara JP, Kim KM, Choi HK, Heitjan DF, Albert DA. Hyperuricemia and coronary heart disease: a systematic review and meta-analysis. Arthritis Care Res(Hoboken). 2010 Feb;62(2):170-80. ▫ Risico op overlijden stijgt met 26% per toename van 1 mg/dL urinezuur (1017 patiënten, follow-up 2,2 jaar) Bickel C, Rupprecht HJ, Blankenberg S, Rippin G, Hafner G, Daunhauer A, Hofmann KP, Meyer J. Serum uric acid as an independent predictor of mortality in patients with angiographically proven coronary artery disease. Am J Cardiol. 2002 Jan 1;89(1):12-7. • 2) Oorzakelijk verband? Urinezuur en het hart • 1) Onafhankelijke risicofactor in coronaire hartziekte? • 2) Oorzakelijk verband? ▫ Rol in atherosclerose Baker JF, Krishnan E, Chen L, Schumacher HR. Serum uric acid and cardiovascular disease: recent developments, and where do they leave us? Am J Med. 2005 Aug;118(8):81626. ▫ Rol in endotheliale dysfunctie Mercuro G, Vitale C, Cerquetani E, Zoncu S, Deidda M, Fini M, Rosano GM. Effect of hyperuricemia upon endothelial function in patients at increased cardiovascular risk. Am J Cardiol. 2004 Oct 1;94(7):932-5. George J, Struthers AD. The role of urate and xanthine oxidase inhibitors in cardiovascular disease. Cardiovasc Ther. 2008 Spring;26(1):59-64. Onafhankelijke risicofactor Oorzakelijk verband? Urinezuur = krachtige merker oxidatieve stres Xanthine oxidase • Productie vrije zuurstofradicalen • Verbruik zuurstof Allopurinol Urinezuur ↘ zuurstofvoorraad voor hart ↗ Oxidatieve stres ↘ Vrije zuurstofradicalen ↘ Beschikbaarheid adenine nucleotiden en hoog-energetische fosfaten ↗ Allopurinol Coronaire vasodilatatie Verbeterde endotheliale functie Ventriculaire afterload ↘ Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Leidt het peri-operatief toedienen van allopurinol tot een betere cardiale outcome? • 1) Noman A, Ang DS, Ogston S, Lang CC, Struthers AD. Effect of high-dose allopurinol on exercise in patients with chronic stable angina: a randomised, placebo controlled crossover trial. Lancet. 2010 Jun 19;375(9732):2161-7. • 2) Tarkka MR, Kaukinen S, Holm P, Kaukinen U, Sisto T, Kataja J, Huang WQ. Allopurinol does not increase free radical scavenging capacity during reperfusion in coronary artery bypass graft patients. Scand Cardiovasc J. 2000 Aug;34(4):409-14. 1) Noman et al. Totale inspanningstijd Tijd tot ST depressie Tijd tot symptomen 2) Tarkka et al. Urinezuur en het hart • Inleiding • Materialen en methode • Discussie ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Stabiele angor: definitie Fysiologie van urinezuur Urinezuur: de paradox Xanthine oxidase Allopurinol Allopurinol en heelkunde in patiënten met stabiele angor • Besluit Besluit • Urinezuur is onafhankelijke risicofactor voor CV ziekte • Pathofysiologie: ▫ Oxidatieve stres ▫ Endotheliale dysfunctie • Allopurinol mogelijke kandidaat als preventie voor CV events in patiënten met stabiele angor Vragen?