MEDISCHEINDICATIE Scleralenzen Terugbetalingen Bij zeer onregelmatige hoornvliezen geeft een zogenaamde scleralens de beste resultaten. Een scleralens is een hoedvormige lens en heeft een diameter van ongeveer 22 mm. De scleralens steunt niet op het gevoelige hoornvlies zoals de kleinere lenzen, maar op de perifere sclera, het oogwit. Eigenlijk is het principe al heel oud. De eerste scleralenzen werden uit glas gemaakt, tegenwoordig uit hoog zuurstofdoorlatende materialen. Dankzij geavanceerde productietechnieken kunnen scleralenzen met succes toegepast worden bij diverse oogaandoeningen. Doordat de scleralens rust op het oogwit en hierbij het hoornvlies overkoepelt, wordt contact en stress met het hoornvlies vermeden. Kleine veranderingen in de vorm van het hoornvlies worden opgevangen door de vochtlaag tussen de lens en het oog. Er zal dus minder snel dan bij de kleinere contactlenzen, een nieuwe lens aangepast hoeven worden. De vochtlaag tussen de lens en het oog zorgt voor een optische compensatie van het vervormde hoornvlies. Daarbij wordt de benodigde sterkte in de lens gemaakt. Scleralenzen worden nu voor een groot gedeelte vergoed. Mede dankzij Gert Vanschoenwinkel die de scleralenzen bij het RIZIV heeft bekend gemaakt. Een scleralens wordt meestal heel goed verdragen. Het resultaat is dat de dragers beter kunnen zien, minder pijn, meer comfort hebben en minder last van droge ogen. Scleralenzen worden volledig op maat gemaakt. Het aanmeten is een specialiteit en gebeurt slechts in enkele contactlenspraktijken. Er zijn verschillende ontwerpen van scleralenzen zodat er voor bijna elke oogvorm een geschikte scleralens aangemeten kan worden. Gert Vanschoenwinkel heeft een 4-jarige opleiding in Nederland gevolgd voor het aanmeten van scleralenzen bij diverse aandoeningen. Hij heeft deze opleiding gevolgd bij Visser Contactlenzen, dé specialisten op het gebied van scleralenzen. Contactlenzen bij ONREGELMATIG HOORNVLIES C o n t a c t l e n z e n Va n s c h o e n w i n k e l b v b a Kerk laan 13/02 - 3590 Diepenbeek - T: 011 32 30 04 www.contactlenzenvanschoenwinkel.be MEDISCHEINDICATIE Onregelmatig gevormde hoornvliezen Het hoornvlies is het voorste, bolvormige transparante deel van het oog en bepaalt voor het grootste deel het brekend vermogen van het oog. Een verandering in de vorm of de helderheid van het hoornvlies kan de gezichtsscherpte sterk beïnvloeden. Littekens op het hoornvlies na een ongeluk (bijvoorbeeld glassplinters of een schaar in het oog) of na een operatie (bijvoorbeeld hoornvliestransplantatie) kunnen dan ook een sterk verminderd zicht als gevolg hebben. Er kunnen echter ook lichamelijke oorzaken voor vervormde hoornvliezen zijn, zoals littekens na een ontsteking (bijvoorbeeld door bacteriën, schimmels of herpes virus), littekens na extreme uitdroging en aandoeningen waarbij het hoornvlies vervormt (bijvoorbeeld keratoconus, keratoglobus, pellucide marginale degeneratie). Als het dragen van contactlenzen of scleralenzen niet (meer) lukt is soms een hoornvliestransplantatie nodig. Bij deze operatie wordt het centrale deel van het hoornvlies vervangen door een donorhoornvlies. Na een succesvolle operatie kan de gezichtsscherpte goed zijn, maar vaak zijn vormstabiele contactlenzen of scleralenzen noodzakelijk voor een optimaal zicht. fig 1: Onregelmatig gevormd hoornvlies De behandeling De behandeling richt zich vooral op het verbeteren van het zicht. De behandeling is in grote mate afhankelijk van de mate van vervorming en zal mede afhangen van de visuele hinder die de patiënt ondervindt. Als de vervorming zeer gering is en zich niet in het pupilvlak bevindt, is het te corrigeren met een bril of contactlens. Bij grotere of onregelmatigere littekens worden speciale vormstabiele lenzen aangemeten. Wanneer deze niet verdragen worden of niet goed passen worden scleralenzen geadviseerd. Een nauwe samenwerking tussen de contactlensspecialist en de oogarts is hierbij noodzakelijk. Het is daarom belangrijk een contactlenspraktijk met voldoende ervaring in de medische toepassing van contactlenzen te bezoeken. Er zijn speciale lensontwerpen ontwikkeld voor deze toepassing, aangezien de standaard vormstabiele lenzen niet op het vervormde hoornvlies zullen passen. Als tijdelijke oplossing wordt soms het “piggy-back” systeem toegepast. Hierbij wordt een zachte lens aangemeten voor het comfort en daar bovenop een vormstabiele lens voor het verbeteren van het zicht. fig 2: Een scleralens bij onregelmatig gevormd hoornvlies: De groene laag is de vochtlaag tussen het hoornvlies Contactlenzen Een vormstabiele contactlens kan deze onregelmatigheden wel corrigeren. Het doel van een contactlensaanpassing is het verkrijgen van een goede gezichtsscherpte en een goed getolereerde contactlens. Controles dienen regelmatig uitgevoerd te worden, om te kijken of de lens nog goed past en om de gezondheid van het hoornvlies te bewaken. Een oog dat een trauma heeft gehad. Er is glas in het oog gekomen.