Dudzeelse weggevoerden 1918 Tekst: P.De Vuyst In oude

Dudzeelse weggevoerden 1918
Tekst: P.De Vuyst
In oude familieverhalen werd verteld over andere Dudzelenaars dewelke de Grote Oorlog
niet overleefd hadden ten gevolge van de Duitse bezetter. Sommigen werden als burgers
verplicht weggevoerd om tewerkgesteld te worden (in het Duits werd dit dan "Zivilarbeiter").
Anderen ("weerbare mannen tussen 17 en 45 jaar") werden op het einde van de Grote Oorlog,
in oktober, meegedreven door terugtrekkende Duitse eenheden. De geallieerden waren hun
succesvolle eindoffensief immers even voordien gestart op 28 september 1918 en de Duitsers
waren bang dat deze mannen tegen hen zouden ingeschakeld worden in het militaire apparaat
van hun tegenstander.
In het mooie boekje van P.Danneels "Dudzele in oude prentkaarten" vinden we een foto
terug van Dudzeelse “weerbare” mannen die tegen hun wil en onder gewapende bewaking tot
in Desteldonk werden gedreven. Hun foto werd genomen aldaar op 10 oktober 1918.
Dudzele zelf was op dat moment nog niet bevrijd. Hun namen zijn de volgende:
Bovenaan van links naar rechts: Alfons Vermeulen, Edward Deceuninck, Camiel Schotte,
Edmond Schotte, Louis Casier en helemaal rechts Henri Cornille. Zittend, onderaan zien we
links Henri Schotte en Pr.Cornille.
De weggevoerden werden te voet opgedreven naar Eeklo (bemerk de wandelstokken op de
foto) en de volgende dag opnieuw richting Duitsland. Verwarring onder de
achteruittrekkende Duitse troepen zorgde ervoor dat de weerbare mannen niet verder gingen
dan Oost-Vlaanderen. Onder de verwarring wisten velen te ontsnappen aan de aandacht van
de Duitsers. Zo kwamen op 27 oktober, 17 Oostkerkse mannen terug thuis van Desteldonk.
Opgesteld door P.De Vuyst – 90 jaar NSB 2010 – brochure 9 – versie 2
Waren zij de enige Dudzelenaars? Nee, absoluut niet. Anderen waren reeds vertrokken of
zouden na deze groep moeten vertrekken, zoals Dudzelenaars Oscar Devos, Eugeen Devos,
Camiel Stroef en Jan Stroef.
Tal van gemeenten werden het slachtoffer van deze verplichte deportaties. In vele
gemeenten zou niet iedereen dit “avontuur” van enkele weken, een maand overleven. Een
aantal kreeg onderweg de toen zeer gevaarlijke Spaanse griep. Sommigen zouden helemaal
niet terugkeren, anderen zouden thuis sterven ten gevolge van ontberingen opgelopen tijdens
de verplichte ontheemding.
De man onderaan links is de broer van Louisa Schotte, grootmoeder van Paul De Vuyst. Op
het beeld hieronder werd Henri als ongehuwde jongeman foto genomen te Brugge op 26 juli
1918. Tijdens de Grote Oorlog zaten regelmatig Duitse soldaten (van de marine)
ingekwartierd in het ouderlijke huis van Henri dat tevens café was. Voor z’n moeder, AnnaColeta Deroo, met nog eens drie ongehuwde dochters thuis, was er steeds de schrik voor de
jonge Duitse frontsoldaten op rust en eventuele ongewenste avances. Maar uiteindelijk viel
alles goed mee.
Dudzelenaar Henri Schotte, 1918
Opgesteld door P.De Vuyst – 90 jaar NSB 2010 – brochure 9 – versie 2
Henri heeft het gehaald maar twee namen werden teruggevonden van geboren en getogen
Dudzelenaars dewelke als gevolg van hun verplichte ballingschap zijn overleden in oktober
van 1918. Ze zijn beiden uitgeput, uitgemergeld en doodziek, als gevolg van hun
ballingschap, overleden in hun dorp Dudzele na thuiskomst.
Verre familieverhalen vertellen ons het volgende:
“Toen ze thuis kwamen, waren ze blootsvoets en hadden haast geen kleren rond hun lijf.
Op de boerderij hadden ze weinig en geen gepaste verzorging. Beiden zijn kort na elkaar
bezweken aan de Spaanse griep”.
Dit betreft twee broers, boerenzonen, uit de Kleine Molenstraat:
Camiel Stroef, geboren op 28 december 1893 zou sterven op 19 oktober 1918. 25 jaar.
Jan Stroef, geboren op 29 mei 1900 zou sterven op 29 oktober 1918. 18 jaar.
In het kader van onze 90-jarige viering NSB Dudzele is dan ook het passend om ook deze
Dudzeelse mensen te herdenken.
Deze gedeporteerden of weggedrevenen verdienen een plaats in het geheel. Misschien dat
we vandaag niet onmiddellijk iedereen zullen kunnen terugvinden maar niets weerhoudt ons
ondertussen ook hen te herdenken.
Henri is later gehuwd met Renilde Vannieuwenburg en woonde samen met haar in de
Kerkstraat. Hijzelf zou jarenlang de “facteur” of de postbode van Dudzele en haar
Dudzelenaars zijn.
Wie NSB Dudzele kan helpen aan dergelijke informatie, wordt vriendelijk en dankbaar
uitgenodigd dit met ons te delen.
Henri en Renilde
Opgesteld door P.De Vuyst – 90 jaar NSB 2010 – brochure 9 – versie 2
Met dank aan:
Dhr.André Proot
Dhr.Raymond De Vuyst
Dhr.Walter Stroef
Dhr.Arabelle Dekempe (voor foto 1 en 2).
Bronnen:
De Keyser, René. Oostkerke onder de oorlog 1914-1918. Rond de Poldertorens, 33ste
Jaargang, nummer 4, 4de trimester, Westkapelle, 1991.
Ballegeer J., Danneels P., Dudzele in oude prentkaarten. Europese Bibliotheek – Zaltbommel
Nederland, Zaltbommel, 1981.
Opgesteld door P.De Vuyst – 90 jaar NSB 2010 – brochure 9 – versie 2