Supply Chain Management Docent: Johan Jacobs Cursist: Sita Cornelissen Datum: 02/12/2003 2/9 Supply Chain Management (SCM) 1 Definitie SCM is een Engels begrip, in het Nederlands wordt dit betiteld als “het beheer van de bevoorradingsketen”. Wat is een bevoorradingsketen juist? Een bevoorradingsketen is een afgerond proces voor het aankopen, produceren en leveren van producten en diensten aan klanten. Dit gaat meestal gepaard met een beweging van goederen van leveranciers naar fabrikanten, verdelers, verkopers en tot slot de eindgebruiker. Tijdens dit proces en op basis van de bestelling van de klant, worden grondstoffen, leveringen en onderdelen verwerkt tot afgewerkte producten en vervolgens verdeeld naar de klanten toe. Wat wordt er onder SCM verstaan? SCM is het beheer van die stromen en processen in de bevoorradingsketen. Alle onderdelen van de keten moeten op elkaar afgesteld worden, de kosten moeten zo laag mogelijk worden gehouden en de productkwaliteit en klantentevredenheid zo hoog mogelijk. SCM is erop gericht de verkoop op te drijven, de kosten te verminderen en de hulpmiddelen optimaal te gebruiken door de interactie en communicatie van alle deelnemers in uw bevoorradingsketen te stroomlijnen: leveranciers, fabrikanten, verdelers en detailhandelaars. SCM oplossingen maken gebruik van netwerktechnologie om deze verschillende deelnemers van de bevoorradingsketen op elkaar af te stemmen en te komen tot een efficiënt SCM. 2 Voordelen van SCM SCM oplossingen op basis van een bevoorradingsketen in een netwerkomgeving brengen tal van voordelen: - Met deze oplossingen kunnen er sneller nieuwe producten ontworpen worden door de tijd tussen de ontwikkeling en productie in te korten. Dit verkort de timeto-market en vergroot het marktaandeel. - De capaciteit om verandering te beheren verbetert: men kan beter inspelen op de vraag van de klant dankzij de hechtere interactie en men kan de inventaris beter plannen dankzij efficiënter samenwerking met leveranciers. - Onderbrekingen en vertragingen in de bevoorradingsketen worden onmiddellijk zichtbaar. - De klantentevredenheid stijgt door on—line orderregistratie en behandeling (de klant kan zien in welk stadium zijn order zich bevindt). - De productkwaliteit kan constant gehouden worden door een deel van het uitvoeringsproces uit te besteden. Sita Cornelissen ● 02/12/2003 3/9 3 Evolutie en SCM We kunnen hier een onderscheid maken in 4 fasen: Fase 1: Functionele organisatie Fase 2: Geïntegreerde onderneming Fase 3: Geïntegreerde supply chain Fase 4: Virtueel netwerk Fase 1: Functionele organisatie De organisatie is gericht op kostenefficiëntie, winstmaximalisatie en functionele specialisatie. Processen worden geoptimaliseerd vanuit een afdelingsperspectief. Informatie wordt niet gedeeld en de besturing richt zich op de functionele afdelingen. Er is géén geïntegreerde aanpak en planning van logistiek. Informatiestromen gaan in één richting. Er is geen informatie over supply chain kosten en servicegraad, maar er is ook geen belangstelling voor deze informatie. Deze fase past in een stabiele markt en kostenleiderschap. De organisatie is niet meer geschikt wanneer klanten strengere en meer uiteenlopende eisen gaan stellen. Improvisaties zijn dan nodig om het de klanten toch naar hun zin te maken of er worden extra kortingen gegeven om de klant binnen te houden. Fase 2: Geïntegreerde onderneming Deze organisaties blijven veranderen en reorganiseren om zich steeds weer aan te passen aan marktomstandigheden. De interne goederenstroom wordt integraal beheerst. Niet de afdelingsbudgetten, maar de tevredenheid van klanten, het succes in de markt, de totale integrale kosten van een product, klant of marktsegment staan centraal in de besturing. De onderneming kijkt bewust naar de mogelijkheden voor het uitbesteden van die activiteiten die niet voldoende bijdragen aan deze doelstellingen. Integratie is niet mogelijk zonder slimme ICT. Deze fase past in een dynamische markt. De organisatie kan snel inspelen op nieuwe eisen van klanten. Deze wijze van organiseren past minder goed bij een markt waarin het logistieke functioneren van klanten of leveranciers het resultaat van de supply chain steeds weer verstoort en de onderneming in groei en winstgevendheid belemmert. Dan is samenwerking in de supply chain noodzakelijk. Fase 3: Geïntegreerde Supply Chain Partners in de supply chain stemmen hun activiteiten op elkaar af, zodat deze als een geïntegreerd geheel kunnen worden bestuurd en kunnen functioneren. Doel is de prestaties van de supply chain te verbeteren; succes in de markt, kosten en winst. Deze fase is nodig voor ondernemingen die in hoog competitieve markten werken en alleen nog succesvol kunnen zijn, wanneer zij intensief samenwerken met hun leveranciers, klanten en/of logistiek dienstverleners. Dit is nodig voor succesvolle verdere groei, marktaandeel en winstgevendheid. Integratie is het voor lange termijn afstemmen en synchroniseren van processen. Sita Cornelissen ● 02/12/2003 4/9 In deze fase bevinden zich nog weinig ondernemingen. Kenmerkend is de vastheid van relaties. Voor meerdere jaren worden supply chains ingericht en geoptimaliseerd. Hierin schuilt een zwakte. In dynamische markten kan de eenmaal gesmede supply chain te knellend zijn; bijvoorbeeld bij nieuwe (e)distributiekanalen en sterke innovatie in producten en services. Op nieuwe kansen wordt dan niet snel genoeg gereageerd en de marktdominantie van de supply chain verdwijnt uiteindelijk. Fase 4: Virtueel netwerk Supply chains worden meer en meer flexibel en ontwikkelen zich naar dynamische, virtuele netwerken. Ondernemingen werken in steeds wisselende supply chain configuraties samen om een nieuwe klant of product/markt segment succesvol te bewerken. Partners kunnen in verschillende supply chains op hetzelfde moment zowel elkaars concurrent als partner zijn. Steeds opnieuw worden de configuraties aangepast aan de wisselende omstandigheden teneinde snel in te spelen op nieuwe marktkansen en marktleiderschap vast te houden. Partners komen en gaan afhankelijk van de toegevoegde waarde die ze op een zeker moment aan het succes in de supply chain kunnen betekenen; bij het ontwerpen, het maken, het leveren of het verkopen van het product. Voorbeelden zijn te vinden bij semiconductors en mobiele telefoons. Sita Cornelissen ● 02/12/2003 5/9 4 Vereisten voor een succesvolle implementatie van SCM - De infrastructuur: je moet beschikken over een infrastructuur die kan meegroeien. Met de internetgebaseerde toepassingen van vandaag kan je snel van start gaan met de eerste fase en gaandeweg functies toevoegen aan uw SCM oplossing. - De bedrijfscultuur: er moet bereidheid tot verandering zijn en medewerking van iedereen die met de bevoorradingsketen te maken heeft. De rolverdelingen en de organisatie van de teams zullen wellicht ingrijpend veranderen. - De bevoorradingsketen: je moet een duidelijke kijk hebben op de bevoorradingsketen en hoe ze bijdraagt tot uw globale bedrijfsdoelstellingen zoals omzetgroei, productkwaliteit en klantentevredenheid. - De toepassingen: je moet over betrouwbare, aanpasbare en veilige SCM toepassingen beschikken en over een betrouwbaar, aanpasbaar en veilig onderliggend computernetwerk om deze toepassingen te ondersteunen. Je hebt zowel software als hardware nodig. Je hebt software-instrumenten en toepassingen nodig om de bevoorradingsketen te visualiseren en de werknemers in staat te stellen processen te automatiseren en de verschillende stromen te beheren. Aangezien er verschillende departementen zoals, verkoop, productie, boekhouding, aankoop, enz. bij betrokken zijn is het belangrijk dat er een goede wisselwerking is en er gegevens uitgewisseld worden. Als we naar de hardware kijken hebben we een computernetwerk nodig en een snelle internetverbinding, door bijvoorbeeld gebruik te maken van breedbandtechnologieën zoals DSL of Kabel. - De communicatie: zowel naar de werknemers toe als naar je leveranciers, klanten en andere zakenpartners. Zorg dat ze op tijd ingelicht worden over de verandering en wat dit voor hen individueel betekent. 5 Besluit Door SCM te automatiseren, zal uw onderneming in staat zijn essentiële informatie te leveren aan uw interne departementen, leveranciers, zakenpartners en klanten. SCM oplossingen helpen om veranderingen in vraag en aanbod te beheren, terwijl de kwaliteit gewaarborgd blijft en de kosten onder controle gehouden worden. Door gebruik te maken van SCM toepassingen in een netwerkomgeving kunt u uw project snel opstarten en gaandeweg functies toevoegen. U moet kiezen voor een op standaarden gebaseerde infrastructuur die kan uitgebreid worden naarmate u bijkomende applicaties ontplooit. Sita Cornelissen ● 02/12/2003 6/9 6 Praktische toepassing Ik werk op Nike CSC te Laakdal, hier maken we gebruik van SAP R/3, dit is ERP-software. SAP R/3 is een Duits modulair softwarepakket met geïntegreerde functies voor ERP (Enterprise Resource Planning). Zijn grootste concurrenten zijn Baan, Oracle, PeopleSoft en JDEdwards. SAP R/3 integreert de belangrijkste bedrijfsfuncties in één totaalpakket, dit wordt ook wel een 'bedrijfsbrede automatiseringsoplossing' genoemd. Gevolg: grotere efficiëntie en kostenbesparingen. De evolutie In 2000 heeft Nike SAP in Canada geïmplementeerd In 2001 heeft Nike SAP in Amerika geïmplementeerd In 2002 heeft Nike SAP in EMEA (Europa en het Midden-Oosten) geïmplementeerd (9 december 2002). Waarom heeft Nike gekozen om aan SCM te doen? Om het juiste product, op de juiste plaats, en op het juiste tijdstip te krijgen. Om dichter bij de markt betrokken te zijn en zo korter op de bal te kunnen spelen. Om de productie te verbeteren door efficiëntere beslissingen te nemen Om kosten te besparen Om winst te genereren De Nike Supply Chain Sita Cornelissen ● 02/12/2003 7/9 1. Stel een plan op van de verschillende producten voor 1 seizoen Dit is het plan dat door het Nike Verkoopteam wordt opgesteld. Hierin zitten verwerkt: alle producten die verkocht dienen te worden en de hiervoor bestemde budgetten. Ook de stijl, kleur en de te produceren hoeveelheid worden hierin vastgelegd. Vanzelfsprekend is natuurlijk dat de klant centraal staat en dat er zoveel mogelijk aan zijn behoeften wordt voldaan. 2. Start de geïntegreerde planning Nadat het “seizoensplan” is opgesteld starten we met de geïntegreerde planning. Hierbij werken demand planning (zij staan in om een schatting te maken aan welk product een klant behoefte heeft in een welbepaald seizoen) en supply planning (zij staan in om de fabrieken, grondstoffen en de te gebruiken technieken samen te stellen om het juiste product op het juiste tijdstip en aan de juiste prijs te verkopen) nauw samen. 3. Ontwerp een plan zodat de klant op het juiste tijdstip het juiste product kan ontvangen Het Verkoopteam werkt samen met de klanten verder om het “productplan” voor 1 seizoen te verfijnen. Om zo tot een plan te komen dat de klant op het juiste tijdstip het juiste product kan ontvangen. Hierin staat wie, wanneer, welk product wil ontvangen. De klant deelt een datum mee wanneer hij het product wil ontvangen. 4. Zet de geïntegreerde planning voort Zowel demand planning, als supply planning, als Finance, als IT, als… werken verder om zo de supply chain te vervolledigen. Hier in dit stadium moet er beslist worden hoe men het product gaat vervoeren. Men kan heel gemakkelijk de route van een product volgen, dit onder meer door het ERPsysteem (SAP). 5. Neem de bestelling van de klant op Alle gegevens omtrent de bestelling van de klant worden samengebracht in 1 systeem. Er worden verschillende data vastgelegd, de datum dat de klant het product wil ontvangen, de datum dat het product vervaardigd is en de datum dat het product vervoerd kan worden. Sita Cornelissen ● 02/12/2003 8/9 6. Zet de geïntegreerde planning voort Gebaseerd op de bestelling van de klant kunnen we een “net demand plan” opzetten en de laatste richtlijnen doorvoeren. Een “net demand plan” is een plan dat rekening houdt met annulering van de bestelling. 7. Plaats de bestelling bij de fabriek Nu kunnen we de bestelling bij de fabriek plaatsen en de juiste hoeveelheden doorgeven (hoeveel van welk product willen we?). Hierop staat ook op welke datum de klant de bestelling kan ontvangen. 8. Plaats de juiste producten bij de juiste bestelling Plaats de juiste producten bij de juiste bestelling. 9. Plan de verzending Vooraleer we onze producten kunnen verzenden, moeten we bij onze klant gaan horen wanneer hij de producten wil ontvangen. Het Nike-beleid is voorstander van de producten te laten roteren dan ze op te slaan in een magazijn. Zo kunnen bijvoorbeeld producten vandaag in de winkel aankomen, die in de namiddag verkocht worden. 10. Verzend de producten Het is mogelijk om nog op de laatste minuut de verzendingsplannen te veranderen. 11. Factureer en ontvang de betaling Wanneer het juiste product, op de juiste plaats, op het juiste tijdstip is, dan zal de betaling correct gebeuren natuurlijk! Sita Cornelissen ● 02/12/2003 9/9 7 Bibliografie http://www.kmoopinternet.be/opleiding_internet/seminars.htm http://tresbibulus.hro.nl/enterprise_resource_planning.htm http://www.managementsite.net/content/articles/216/216.asp http://www.managementsite.net/content/articles/282/282.asp#1 8 Nuttige links http://erp.pagina.nl http://sap.pagina.nl Sita Cornelissen ● 02/12/2003