Het Examenprogramma Economie voor 2017 is ingrijpend herzien. Dat blijkt uit de onlangs gepu­bliceerde concept-syllabi en de uitgebreide toelichting erop van het College voor Toetsen en Examens. De inspirerende veranderingen betreffen met name domeinen H en I: macro-economie, monetaire theorie en beleid; onderwerpen waarmee De Kern van de Economie vertrouwd is. onderwerpen zijn oor intensief te luisteren gelegd bij docenten en betrokkenen bij de syllabi. De Kern van de Economie bestaat uit een leerlingenboek in twee delen voor vwo en twee delen voor havo, met daarnaast uitwerkingen, toetsen, een docentenhandleiding en een ondersteunend pakket digitale middelen voor gebruik op digibord en tablet. Nieuw in deze vierde druk is de uitgebreide examentraining met bewerkte examenopgaven. Binnenkort verschijnt bij WalburgPers Educatief een nieuwe, geheel geactualiseerde editie van deze economiemethode. Hierin is grote zorg besteed aan de toegankelijkheid en een enthousiasmerende presentatie voor de leerling. Vraag nu een beoordelingsexemplaar aan via bijgaand formulier en stuur het in bijgaande retourenvelop naar: WalburgPers Educatief, Antwoordnummer 87, 7200 VB Zutphen. U ontvangt de boeken direct na verschijnen. U kunt het aanvraagformulier ook digitaal invullen op www.dekern-wpe.nl. Daar treft u tevens hyperlinks aan naar de concept-syllabi voor 2017 en naar de toelichting hierop van het College voor Toetsen en Examens. Deze nieuwe vierde druk van De Kern van de Economie voorziet in alle nieuwe eindtermen van het examenprogramma economie voor 2017. In de inhoudsopgave vwo aan de binnenzijde van deze folder ziet u bijvoorbeeld dat het nieuwe onderwerp Gini-coëfficiënt samen met de Lorenzcurve in een aparte paragraaf wordt behandeld. In hoofdstuk 15 komt het thema Phillipscurve aan de orde als een van de modellen waarmee macro-economische vraagstukken benaderd kunnen worden. Bij onderwerpen als asymmetrische informatie en het prisoner’s dilemma maakt de methode een duidelijke verbinding tussen micro- en macro-economie. De auteur heeft bij de behandeling van deze Voor meer informatie kunt u ons bellen (0575-519952) of mailen: [email protected]. Ook komen we graag bij u langs op school om u nader te informeren over de vernieuwde Kern van de Economie en hoe u met deze methode uw leerlingen optimaal voorbereidt op het nieuwe examenprogramma. solide serieus actueel dr. Arnold Heertje HAVO deel 1 4de druk ISBN 9789462490062 € 39,50 verschijnt november 2015 HAVO deel 2 4de druk ISBN 9789462490079 € 39,50 verschijnt november 2015 VWO deel 1 4de druk ISBN 9789462490116 € 44,50 verschijnt augustus 2015 VWO deel 2 4de druk ISBN 9789462490123 € 44,50 verschijnt augustus 2015 postadres tel Postbus 4159, 7200 BD Zutphen 0575-519952 email bezoek adres [email protected] website Zaadmarkt 86 Zutphen www.dekern-wpe.nl Bovenbouw Bovenbouw vwo 1 1 / Kennismaking 1.1Economie is voor iedereen 1.2Economie is overal 1.3Consumptie 1.4Productie 1.5Geld en banken 1.6Belangrijke economische instellingen 1.7Prijsvorming op markten 1.8Micro, meso en macro 1.9Nederland in de wereldeconomie 1.10 Schaarste en kiezen 1.11 Welvaart 2 / Het economisch rollenspel 2.1Restaurantbezoek 2.2Consumenten 2.3Werknemers 2.4Werkgevers 2.5Politici 2.6Individuele en groepsbelangen 2.7De onzichtbare hand van Adam Smith 2.8Het dilemma van de gevangenen 2.9Speltheorie 3 / Consumentengedrag als context 3.1Consumptie 3.2Consumentisme 3.3Consumentenbeleid door de overheid 3.4Inkomensvorming 3.5Het looninkomen 3.6Sparen en pensioen 3.7Lenen 3.8Belastingheffing via drie boxen 3.9Een hypothecaire lening 3.10 Sociale zekerheid 3.11 Particuliere verzekeringen en asymmetrische informatie 3.12 De personele inkomensverdeling 3.13 Indexcijfers 3.14 Samengesteld gewogen prijsindexcijfers en consumentenprijsindex 4 / Producentengedrag als context 4.1Productie 4.2Transacties 4.3Specialisatie 4.4Arbeidsproductiviteit 4.5De bedrijfskolom 4.6Veranderingen in de bedrijfskolom 4.7Indelingen van ondernemingen (1) 4.8 Indelingen van ondernemingen (2) 4.9Groei, fusie en overname 4.10 Concerns 4.11 Informatie- en communicatietechnologie 4.12 De marketingmix 4.13 Het prijsbeleid 4.14 Internetmarketing vwo 9 / Marktvormen .15 Human Resource Management (HRM) 4 4.16 Jaarstukken 4.17 Corporate governance en private equity 5 / Consumenten, producenten EN markten, de theorie 5.1De individuele en de collectieve vraagfunctie 5.2Elasticiteiten 5.3Het consumentensurplus 5.4De collectieve aanbodfunctie en producentensurplus 5.5Markten en globalisering 5.6Volkomen concurrentie in de praktijk 5.7 Volkomen concurrentie en evenwichtsprijs 5.8De opbrengsten en kosten van de onderneming 5.9Maximale winst en break-even-afzet 5.10 Het totale surplus en welvaart 5.11 Speltheorie en duopolie 6 / Arbeid als context 6.1Arbeid 6.2Indeling van arbeid 6.3Vrouwen aan het werk 6.4Arbeidsvoorwaarden 6.5Cao-onderhandelingen 6.6Arbeidsvreugde 6.7Investeren in jezelf 6.8Levensloop 6.9Bonussen 7 / De arbeidsmarkt in theorie 7.1De arbeidsmarkt 7.2Aanbod van arbeid 7.3Vraag naar arbeid 7.4Deelmarkten van de arbeidsmarkt 7.5Werkloosheid 7.6Oorzaken en aanpak van werkloosheid 7.7Loononderhandelingen als rollenspel 7.8Arbeidsmigratie 8 / Strategische spelen 8.1Speltheorie en contexten 8.2Strategiemogelijkheden 8.3Informatie 8.4Bijzondere spelen 8.5Geloofwaardigheid, reputatie en contracten / Examentraining 9.1Marktvormen 9.2Volkomen concurrentie 9.3Monopolie 9.4Monopolie en toetreding als spel 9.5Oligopolie 9.6De prijzenoorlog in de supermarkt 9.7Cournot en homogeen duopolie 9.8Stackelberg-duopolie 9.9Monopolistische concurrentie 9.10Ingrijpen van de overheid in de prijsvorming 9.11Netwerkeconomie 9.12Het immigratiesurplus van Borjas 9.13Mededingingsbeleid 13.12De Europese Unie 13.13Het Stabiliteitspact als rollenspel 13.14De instellingen van de Europese Unie 13.15Ontwikkelingslanden 13.16Ontwikkelingssamenwerking 10 / Geld en geldschepping 14 / Macro-economie als context 10.1Functies van het geld 10.2De geschiedenis van het geld 10.3Geldstelsels vroeger en nu 10.4Het betalingsverkeer vandaag 10.5Geldschepping 10.6De samenstelling van de geldhoeveelheid 10.7Geldschepping en geldvernietiging 10.8Monetaire aggregaten 10.9Actieve en inactieve kassen 10.10 De verkeersvergelijking van Fisher 10.11 Monetaire inflatie en deflatie 10.12 De waarde van het geld 10.13 Oorzaken van inflatie en deflatie 10.14 Inflatie als smeermiddel van de economie 11 / Bankwezen en vermogensmarkt 11.1Het bankwezen 11.2Vermogensmarkt: de geldmarkt 11.3Vermogensmarkt: de kapitaalmarkt 11.4De effectenbeurs 11.5Opties 11.6De Economische en Monetaire Unie 11.7De Europese Centrale Bank 11.8Monetair beleid en ECB 11.9Twee soorten rente 11.10 Toezicht op financiële instellingen 11.11 Betalingsverkeer 11.12 De kredietcrisis 12 / overheid & collectieve sector 12.1De collectieve sector 12.2 Wat doet de overheid? 12.3 Functies van de overheid 12.4Collectieve goederen 12.5De uitgaven van de collectieve sector 12.6De ontvangsten van de collectieve sector 12.7Progressieve loon- en inkomstenbelasting (box 1) 12.8Reacties op de druk van de collectieve lasten 12.9De Rijksbegroting 12.10 Het financieringssaldo en de staatsschuld 12.11 Staatsschuldquote en EMU-schuldquote 12.12 Het EMU-tekort en begrotingsbeleid 12.13 De financiën van gemeenten en provincies 13 / Internationale betrekkingen 13.1Vrijhandel 13.2Absolute en comparatieve voordelen 13.3Protectie 13.4De betalingsbalans 13.5Evenwicht, tekort of overschot op de betalingsbalans 13.6Flexibele of zwevende wisselkoersen 13.7Vaste wisselkoersen 13.8Internationale liquiditeiten 13.9Het IMF en de Wereldbank 13.10 WTO, UNCTAD en OESO 13.11Economische integratie 2 14.1Vijf sectoren 14.2De economische kringloop 1 14.3Toegevoegde waarde 14.4Bruto binnenlands product (bbp) 14.5Bestedingen 14.6Berekening van het bbp 14.7Het nationaal inkomen 14.8Categoriale inkomensverdeling en arbeidsinkomensquote 14.9Gini-coëfficiënt en Lorenzcurve 14.10 Het bbp per land 14.11 De Nationale Rekeningen 14.12De ontwikkeling van het bbp 14.13 De conjunctuurklok 14.14Bbp en milieu 14.15 Overbevissing als rollenspel 14.16 Milieuvervuiling, externe effecten en duurzaamheid 15 / Groei en conjunctuur 15.1Macro-economie, micro-economie en algemeen evenwicht 15.2Slechte macro-economische tijden 15.3Productiecapaciteit en effectieve vraag 15.4Aanbodfactoren (1): arbeid en kapitaal 15.5Aanbodfactoren (2): natuurlijke hulpbronnen en de stand van de techniek 15.6Vraagzijde v/d economie (1): consumenten en ondernemingen 15.7Vraagzijde v/d economie (2): overheid en buitenland 15.8De economische kringloop 2 15.9Over- en onderbesteding 15.10 Keynes en de Klassieken 15.11Macro-vraag en macro-aanbod 15.12Evenwicht op korte en lange termijn 15.13Kortetermijn-Phillipscurve en evenwicht 15.14Langetermijn-Phillipscurve en NAIRU 15.15Monetaire politiek en begrotingsbeleid 16 / Economische orde en politiek 16.1Economische orde 16.2Bezwaren tegen het prijsmechanisme 16.3Economische politiek 16.4De doelstellingen van economische politiek 16.5De instrumenten van economische politiek 16.6Belangrijke adviesinstellingen 17 / Experimenten 17.1Inleiding 17.2Experiment zuiver collectieve goederen 17.3Experiment zuiver collectieve goederen met coördinatie 17.4Experiment asymmetrische informatie 17.5Experiment samenwerken en onderhandelen 17.6Experiment het dilemma van de gevangenen; reputaties 17.7Experiment geldschepping via rekening-courant / Examentraining