78 Inhoud De verloren wereld van het shtetl Issachar Ryback De oude synagoge, 1917 6 Joodse kunst en jodendom tussen 80 Israël en de diaspora Gezongen joodse geschiedenis El Lissitzky 'En toen kwam het vuur en verbrandde de stok', 26 Chronologisch overzicht Chad Gadja, 1919 82 Joods leven in het theater Mare Chagall Inleiding tot het Joods Theater, 1920 86 What's in a name? Man Ray 54 Joodse emancipatie en joodse kunst 56 Loyaal aan geloof m vaderland Het raadsel van Isidore Ducasse, 1920-71 88 Moritz Daniël Oppenheim Joodse pioneers in Palestina Reuven Rubin / Eerste vruchten, 1923 Terugkeer van de joodse vriijwilliger uit de bevrij­ dingsoorlogen bij zijn familie die nog volgens de 90 oude gebruiken leeft, 1833-34 58 Een oriëntaalse bruiloft Bloed en tranen: niet-joodse joodse kunst? Chaim Soutine / Runderkarkas,ca. 1925 92 Dromen van emancipatie Eugène Delacroix Lesser Ury Joodse bruiloft in Marokko, ca. 1839 Mozes ziet het beloofde land, 1927-28 32 Het beeld van het jodendom 34 Een levende tekst Solomon Alexander Hart / Vreugde der wet in de Frida Kahlo / Mijn grootouders, Hebreeuwse bijbel, Spanje, veertiende-eeuws synagoge van Livorno,Italië, 1850 mijn ouders en ik (stamboom), 1936 60 Vreugde en pracht 94 Genealogie manuscript / Hebreeuwse bijbel, gedrukt in Amsterdam 1724-27 62 Eigen en exotisch 96 Eduard Knoblauch, Friedrich August Stüler 36 Een joods Pompeï • Menselijke waardigheid Jankei Adler/Twee Rabbijnen, 1942 Neue Synagoge, Oranienburgerstrasse, Berlijn, Synagoge met muurschilderingen, 1859-66 Dura-Europos, Syrië,244-45 64 38 40 Een dag van boete en inkeer Schepping, verlossing, openharing Maurycy Gottlieb Mozaïekvloer / Beth Alpha synagoge,Israël, zesde eeuw Joden biddend in de synagoge op Jom Kipoer,1878 Erfenis van een glorieus verleden 66 De joodse wijk van Praag sinds de dertiende eeuw Potten en pannen: kosjer zijn Max Liebermann Zelfportret met keukenstilleven, 1873 44 De Gouden Eeuiv van Spanje Synagoge 'Santa Maria la Blanca', 68 46 Gods favoriete vis Een herborai Rembrandt Jozef Israëls / Zoon van het Oude Volk, 1889 Toledo, Spanje, dertiende eeuw 70 De maaltijd der rechtvaardigen in het paradijs, Een seculiere joodse schilder Camille Pissarro / La Place du ThéStre Francais, 1898 Ambrosiaanse bijbel, Ulm, Duitsland, 1236-38 72 48 Moderne joodse portretten Zwerven met een belofte Samuel Hirszenberg Sarajevo Hagada, Barcelona,veertiende eeuw Portret van een joodse schrijver, 1903 98 Holocaust en herinnering 100 'Dit monster, dat wij trachten te doden... Amedeo Modigliani / De jodin (La Juive), 1907-08 50 Jacques Lipchitz / David en Goliath, 1933 De Nederlandse Gouden Eeuw Zeventiende-eeuwse synagogen in Amsterdam 74 Muzikale visioenen 102 Arnold Schönberg / De rode blik, 1910 52 Belasterde kunst Otto Freundlich / Compositie, 1938 Chanoeka: een politiek verhaal Pieter Robol II Chanoeka-kandelaar, Amsterdam, 1753 http://d-nb.info/1072492938 76 Ontsnapping naar een betere toekomst? Maurycy Minkowski / Na de pogrom, ca. 1910 104 Een Holocaust van boeken Micha Ullman / Bibliotheek,Berlijn, 1993-94 106 Reis in ballingschap 130 Modernisering van de synagoge Charlotte Salomon Erich Mendelsohn Leven? of Theater? 1940-42 Park Synagoge, Cleveland, Ohio, Verenigde Staten, 1946-52 108 160 Christian Boltanski / De viering van Poerim, 1988 162 Een passage naar de dood Dani Karavan Lessen van duisternis De fluistertoon van engelen Anish Kapoor 132 Het creëren van Israëlische kunst Passages, Hommage aan Walter Benjamin, Mordecai Ardon Portbou, Spanje,1989-94 Trein van nummers, 1962 It Is Man / Installatie met Engelen, 1989-90 164 Wat woorden kunnen betekenen Lawrence Weiner 110 Oor) in oog met de dood 134 Het schaduwrijk Felix Nussbaum Louise Nevelson Zelfportret in lijkwade (groepsportret), 1942 Hommage aan 6.000.000 (I), 1964 Alle sterren aan de hemel tonen één gezicht, 1990 166 De dunne lijn van overleving Richard Serra 112 De aanwezigheid van het goddelijke De verdronkenen en de geredden,1991-92, Ossip Zadkine Mark Rothko Synagoge Stommeln, Duitsland De verwoeste stad, Rotterdam, 1948-51 Rothko Kapel, Houston, Texas, 1965-67/1971 Oorlog en verwoesting 136 168 114 Michal Na'aman Menashe Kadishman Louis I. Kahn / Hurva Synagoge, Jeruzalem,Israël, Heer der kleuren (in wit), 1998 Gevallen bladeren, 1997-99 1967-74 (ongebouwd) 138 170 116 Goddelijke creativiteit Een ongebouwde synagoge, een onvervulde droom Herinnering aan de Holocaust in Duitsland Nationale herinnering en identiteit 140 Moshe Safdie 'TrommelgeroJJel' Breekbaarheid Nancy Spero / De Ballade van de'jodenhoer' Eva Hesse / Zonder titel (touwwerk),1970 Marie Sanders III (Brecht), 1998 Yad Vashem Holocaust Museum, Jeruzalem, Israël,1997-2005 142 Heilige ruimte in de woestijn 172 Leegte vervuld van nieuwe leven Zvi Hecker Daniël Libeskind / Joods Museum Berlijn, Synagoge op de campus van de Militaire Academie Berlijn, 1989-99,2001 Mitzpeh Ramon, Negevwoestijn, Israël, 1969-71 176 144 146 Rebellie tegen conventies De Golem droomt over macht Nan Goldin R.B. Kitaj Zelfportret op brug, Golden River, De joodse school (een Golem tekenen), 1980 Silver Hill Hospital, Connecticut, 1998 Het schild van David 178 Jim Dine / Painting (Cruising) (La Chasse), 1981 Een fictieve joodse kunstenaar llya Kabakov Leven en creativiteit van Charles Rosenthal, 1999 148 Kleine Isaac, waar ga je heen? Moshe Gershuni / Isaac! Isaac!, 1982 182 Gonflicten Michal Rovner / Coëxistentie drie stadia, 2000 150 Geesten uit het verleden Jonathan Borofsky / Berlijnse Droom, 1982 184 Geschiedenis verteld William Kentridge 152 Een breekbaar beeld van de geschiedenis Porter Series - Noah Wandtapijt, 2001 Larry Rivers Geschiedenis van de matze: 120 Joodse kunst in de moderne wereld 122 Vragen van rechtvaardigheid 154 Ben Shahn Sol LeWitt Geluid in de boomkruinen,1948 Witte Pyramide / Zwarte Vorm, Munster, Duitsland, 1987 Abstract monotheïsme Beth Shalom Synagoge, Chester, Connecticut, USA, 1999 Barnett Newman De Naam 1,1949 / Zim Zum II, 1985 156 Een joods lexicon Grisha Bruskin / Alefbet Lexicon, 1987-88 126 Geheime tekens Lee Krasner / Compositie, 1949 158 'Er Zij licht' Zelig Segal 128 Dankwoord / Biografie 188 Bibliografie 191 Illustratieverantwoording Minimale vorm, maximale betekenis Zwarte vorm, Hamburg-Altona, Duitsland, 1989 124 187 het verhaal van de joden, 1982-84 Vliegende letters Ter herinnering aan de verwoestingen Morris Louis / Charred journal, 1951 van de Tempel', Sabbatkandelaars, 1988