Beleid Kindermishandeling

Beleid Kindermishandeling
“Vermoeden = Handelen”
1. Inleiding
Jarabee heeft in de afgelopen jaren zowel intern als extern inspanningen geleverd op het
gebied van hulp en dienstverlening aan mishandelde kinderen en hun omgeving. Een
belangrijke externe ontwikkeling was het voornemen tot vorming van een Centrum
Kindermishandeling Twente door diverse instellingen in de regio. Hoewel delen van dat
plan zijn geïntegreerd in het Project Masterplan Huiselijk Geweld Twente, is dit regionale
samenwerkingsverband inmiddels stopgezet. Dit doet er niet aan af, dat Jarabee nog
steeds actueel betrokken is in minder centraal aangestuurde samenwerkingsverbanden,
omdat Jarabee geen afwachtende houding aan wil nemen ten aanzien van externe
ontwikkelingen op dit gebied. Jarabee meent op dit gebied een maatschappelijke
verantwoordelijkheid te hebben en neemt die ook.
2. Visie en missie
Het beleid kindermishandeling is direct ontleend aan de visie en missie van Jarabee.
“Mensen hebben het recht om te groeien, zich te ontwikkelen (…). Kenmerkend voor alles
wat wij doen, is dat de draagkracht versterkt en de draaglast verminderd wordt (…).
Daarmee willen wij bereiken dat kinderen, jongeren en ouders in staat zijn zelfstandig,
met vertrouwen in zichzelf en hun omgeving te functioneren in de maatschappij”
(Meerjarenbeleidsplan Jarabee 2002-2005, versie 5 maart 2002, pag. 12).
De uitgangspunten die in par. 4 worden genoemd, zijn direct aan deze visie en missie
ontleend.
3. Juridisch kader
Het juridisch kader wordt gevormd door bepalingen, gevat in het Verdrag inzake de
Rechten van het Kind (IVRK), de Wet op de Jeugdhulpverlening (WJHV) en de Wijziging
van de Wet op de jeugdhulpverlening i.v.m. de advies- en meldpunten
kindermishandeling (WWJHV-AMK. Dit wetsvoorstel is op 24 september 2002 in de 1e Kamer behandeld en
aangenomen).
Deze (meest relevante) bepalingen dienen in onderlinge samenhang begrepen te worden.
Artikel 19 IVRK, lid 1
“ De Staten die partij zijn, nemen alle passende wettelijke en bestuurlijke maatregelen
en maatregelen op sociaal en opvoedkundig gebied om het kind te beschermen tegen alle
vormen van lichamelijk of geestelijk geweld, letsel of misbruik, lichamelijke of geestelijke
verwaarlozing of nalatige behandeling, mishandeling of exploitatie, met inbegrip van
seksueel misbruik, terwijl het kind onder de hoede is van de ouder(s), wettige voogd(en)
of iemand anders die de zorg voor het kind heeft”.
Art. 1 lid 1 sub c WJHV
“ Jeugdhulpverlening: activiteiten gericht op het bij jeugdigen voorkomen, verminderen
of opheffen van problemen of stoornissen van lichamelijke, geestelijke, sociale of
pedagogische aard die hun ontwikkeling naar volwassenheid ongunstig kunnen
beïnvloeden”.
Art. 34a WWJHV-AMK
“ 1. Een advies- en meldpunt kindermishandeling heeft, onverminderd de taken van de
raad voor de kinderbescherming, tot taak:
a. het naar aanleiding van een melding van kindermishandeling of een vermoeden
daarvan onderzoeken of sprake is van kindermishandeling;
b. het beoordelen van de vraag of en zo ja tot welke stappen de melding van
kindermishandeling of een vermoeden daarvan aanleiding geeft;
c. het initiatief nemen tot de voor de minderjarige meest aangewezen hulpverlening;
d. het, na overleg met de raad voor de kinderbescherming, aan deze overdragen van
e.
f.
een geval van kindermishandeling of een ernstig vermoeden daarvan, indien een
maatregel met betrekking tot het gezag over de minderjarige overwogen dient te
worden;
het in kennis stellen van andere justitiële autoriteiten van kindermishandeling of
een vermoeden daarvan, indien het belang van de minderjarige dan wel de ernst
van de situatie waarop de melding betrekking heeft, daartoe aanleiding geeft;
het op de hoogte stellen van degene die een melding heeft gedaan, van de
stappen die door het advies- en meldpunt kindermishandeling zijn ondernomen.
2. Een advies- en meldpunt kindermishandeling heeft bovendien tot taak het
verstrekken van advies aan een persoon die een vermoeden van
kindermishandeling heeft over de stappen die door hem in verband hiermee
kunnen worden ondernomen en het zonodig ondersteunen daarbij”.
4. Definitie en uitgangspunten
Onder kindermishandeling verstaan wij: “elke vorm van voor een minderjarige
bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de
ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van
afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige
schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm
van fysiek of psychisch letsel”( Zie art. 34a WWJHV-AMK lid 3).
Aan de visie van Jarabee, het wettelijk kader en de definitie van kindermishandeling
ontlenen wij de volgende uitgangspunten:
Kindermishandeling wordt steeds in brede zin begrepen: elke handeling van een persoon
die in seksuele, psychische of fysieke zin aan een kind of jongere schade toebrengt,
wordt geacht in strijd te zijn met de doelstellingen van Jarabee.
Preventie van kindermishandeling is niet op te vatten als een particuliere
aangelegenheid, maar eerder als een universele. Concreet betekent dit, dat Jarabee de
maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt, zoals die zich voordoet: hier en nu,
binnen de context van de reeds geboden zorg of de te bieden zorg.
Kindermishandeling is dus ook niet op te vatten als een exclusieve, buiten Jarabee
gelegen aandachtsgebied: preventie van kindermishandeling maakt integraal onderdeel
uit van de zorg die Jarabee aan kinderen en jongeren biedt.
Als adagium geldt steeds: “Vermoeden = Handelen”.
5. Doelstellingen en activiteiten
Het hoofddoel van dit beleid is het voorkomen, verminderen of opheffen van schade
als gevolg van kindermishandeling.
Van dit hoofddoel worden de volgende subdoelen en activiteiten afgeleid.
Jarabee brengt in kaart wat reeds aan zorg geboden wordt op dit gebied binnen de eigen
organisatie en binnen de externe samenwerkingsverbanden en maakt hier een meer
samenhangend geheel van.
De gewenste deskundigheid van dat samenhangend geheel wordt met behulp van
studiemateriaal, studiedagen, methodiekontwikkeling, protocollering, bundeling van
expertise en overdracht van expertise tot stand gebracht.
De afdelingen van Jarabee die totnogtoe niet of niet voldoende ingesteld zijn op de
preventie van kindermishandeling zullen bij de verdere implementatie van dit beleid zonodig met voorrang- betrokken worden. Deskundigheidsbevordering heeft daarbij de
hoogste prioriteit.
Jarabee zal ingaan op vragen vanuit de samenleving, indien beroep gedaan wordt op
expertise en inzet van Jarabee.
Jarabee zal zonodig andere organisaties inschakelen, dan wel samenwerkingsverbanden
aangaan, indien dit noodzakelijk is om dit beleid nader gestalte te geven.
Jarabee zal melding maken van kindermishandeling bij het Advies en Meldpunt
Kindermishandeling (AMK), indien uit zorgvuldig, intern onderzoek blijkt dat een
vermoeden van kindermishandeling redelijkerwijze gegrond lijkt.
Het bestuur van Jarabee zal te allen tijde in overleg treden met het AMK, indien er
binnen Jarabee een vermoeden van kindermishandeling bestaat en dat vermoeden berust
op een gedraging van een hulpverlener.
6. Werkwijze en protocol
Jarabee is een organisatie die zich volop aan het ontwikkelen is. Veel is er gaande en
veel is er aan het veranderen. Daarbij komt, dat de problematiek die met dit beleid
bestreken wordt niet de eenvoudigste is. Dit laat al hetgeen hiervoor beschreven is
evenwel onverlet. De projectgroep kindermishandeling stelt dan ook het volgende
pragmatischerwijze voor:
Er wordt een centrale coördinator aangesteld, die verantwoordelijk zal zijn voor de
implementatie van het beleid kindermishandeling.
Binnen de verschillende sectoren worden contactpersonen aangesteld die bij de
uitvoering van kindermishandelingproblematiek volgens het protocol betrokken worden.
Deskundigheidsbevordering op dit gebied krijgt hoge prioriteit binnen de sectoren. De
coördinator is verantwoordelijk voor de inhoud daarvan.
De coördinator functioneert tevens als schakel tussen het management en de
werkeenheid, waar het beleid implementatie behoeft en/ of waar de
deskundigheidsbevordering nader op gang gebracht dient te worden.
De te ondernemen activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering -in al de
genoemde facetten- zal voor wat betreft de facilitering steeds afgestemd worden met de
betreffende manager.
De implementatie van dit beleid zal steeds afgestemd worden op de behoeftes van de
betreffende werkeenheden én er zal steeds rekening gehouden worden met de
ontwikkelingsprocessen van die werkeenheden, waarbij evenwel steeds voorop gesteld is
dat de bediening van het primaire proces op dit gebied in beginsel niet ten koste kan
gaan van de organisatorische processen.
Werkwijzen en methodieken worden nader uitgewerkt, in samenhang met dit beleid en in
overleg tussen de coördinator, de betreffend werkeenheid en de verantwoordelijke
manager.
Het protocol kindermishandeling is onlosmakelijk onderdeel van het beleid
kindermishandeling en dient als leidraad bij het verrichten van handelingen, indien er
sprake is van vermoeden van kindermishandeling.
Hengelo versie mei 2003
Projectgroep Kindermishandeling