De aanpak van hoge bloeddruk pagina 1 van 2 De aanpak van hoge bloeddruk Versiedatum: oktober 2006 Deze patiëntenbrief is bedoeld als ondersteuning van het consult door de huisarts. De huisarts geeft de brief mee aan patiënten met de betreffende ziekte of aandoening. De tekst gaat ervan uit dat de patiënt al door de huisarts is gezien en dat de informatie uit de brief is besproken. De adviezen in de brief gelden alleen voor mensen bij wie de diagnose is gesteld. De informatie dient niet als vervanging van een consult door de huisarts. Bedenk bij het lezen dat uw gezondheidssituatie anders kan zijn dan in de teksten wordt beschreven. Aanpak van de risicofactoren Hoge bloeddruk is geen ziekte, maar geeft wel een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Bij de aanpak van hoge bloeddruk gaat het erom dit risico te beperken. We bekijken uw leefstijl en gaan na of er nog andere risicofactoren zijn die de kans op hart- en vaatziekten vergroten, zoals roken, een eerdere hart- en vaatziekte, suikerziekte (diabetes mellitus) en een te hoog cholesterol. Dan kunnen we inschatten hoe groot uw risico is en wat u kunt doen om uw risico te verlagen. Soms is verandering van leefstijl voldoende om uw risico te verlagen. Vaak daalt daardoor ook uw bloeddruk. In andere gevallen zijn toch ook medicijnen nodig (voor uw bloeddruk, suiker of cholesterol) om uw risico op harten vaatziekten te verlagen. Adviezen Door de volgende leefstijladviezen op te volgen, kunt u uw risico op hart- en vaatziekten verlagen. • Stoppen met roken is het belangrijkst. Roken is heel schadelijk voor uw hart en vaten. • Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en ontspanning door ten minste vijf dagen per week een halfuur intensief te bewegen, zoals stevig wandelen, fietsen, tuinieren, traplopen of zwemmen. • Eet gezond en gevarieerd. Eet vooral groente en fruit, aardappels en graanproducten. Kies voor magere melk- en vleesproducten, kip, vis of vleesvervangers. Eet weinig verzadigde vetten. Kies in plaats daarvan voor onverzadigde vetten zoals in vette vis, plantaardige olie en dieetmargarine. Voeg geen zout toe aan het eten en gebruik zo weinig mogelijk kant- en klaarproducten, snacks en zoutjes (chips) omdat daar veel zout in zit. Eet ook niet te veel drop. • Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag, en liefst niet iedere dag. • Als u te zwaar bent, probeer dan af te vallen door gezond te eten en meer te bewegen (ten minste een halfuur per dag intensief bewegen). Medicijnen om uw bloeddruk te verlagen Of u bloeddrukverlagende medicijnen nodig heeft, hangt af: • van uw bloeddruk; • uw risicofactoren (bijvoorbeeld roken of een verhoogd cholesterolgehalte); • van het geschatte risico op hart- en vaatziekten. Hierbij wordt rekening gehouden met uw leeftijd en of u man of vrouw bent. De vijf belangrijkste groepen medicijnen tegen hoge bloeddruk zijn: plaspillen, bètablokkers, ACE-remmers, Angiotensine 2 antagonisten en calciumantagonisten.Het hangt van de omstandigheden af, welke medicijnen u krijgt. Meestal begint u met één soort pil, maar er kan ook gekozen worden voor een http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/... 29-12-2011 De aanpak van hoge bloeddruk pagina 2 van 2 combinatie van pillen. Om de werking van deze geneesmiddelen uit te leggen, vergelijken we uw hart en vaten met een tuinslang (de bloedvaten), met een kraan (het hart) aan het begin en een sproeier (de urinewegen) aan het eind. Verlagen van de bloeddruk is dan te vergelijken met verlagen van de (water)druk in de tuinslang. Plaspillen Als u de sproeier aan het eind van de tuinslang verder openzet, stroomt er meer water naar buiten en neemt de druk in de tuinslang af. 'Plaspillen' (diuretica) hebben dezelfde werking. Doordat u meer gaat plassen, neemt de druk in de bloedvaten af. Plaspillen hebben weinig bijwerkingen. Bètablokkers Als u de kraan aan het begin van de slang een beetje dichtdraait, wordt de druk in de tuinslang verlaagd. Bètablokkers werken op een vergelijkbare manier. Uw hart gaat iets minder hard pompen en daardoor neemt de druk in de bloedvaten af. Mogelijke bijwerkingen van bètablokkers zijn vermoeidheid, koude handen en voeten, en heel soms erectiestoornissen. Omdat bètablokkers het hartritme wat afremmen voelen sommige mensen zich opeens een stuk rustiger. ACE-remmers Als u de tuinslang wijder maakt, zal de druk in de slang lager worden. ACEremmers hebben onder andere deze werking op de bloedvaten. Door de bloedvaten te verwijden, vermindert de druk in de vaten. Het zijn middelen met weinig bijwerkingen. Soms krijgt u er kriebelhoest van. Angiotensine 2 antagonisten hebben ongeveer dezelfde werking. Calcium-antagonisten Calcium-antagonisten werken op twee manieren: ze maken de tuinslang wijder en draaien de kraan wat verder dicht. De bloedvaten worden iets wijder en het hart pompt minder hard. Daardoor neemt de druk in de bloedvaten af. Mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, maagdarmklachten en dikke enkels. Controle Wanneer u voor het eerst medicijnen krijgt voor de hoge bloeddruk, kom dan na twee tot vier weken terug naar de praktijk. Dan controleren we de bloeddruk en bespreken we hoe het gaat. Wanneer uw bloeddruk door de medicijnen voldoende is gedaald, komt u jaarlijks voor controle. In overleg is het eventueel mogelijk een deel van de bloeddrukcontroles thuis zelf uit te voeren. Het is belangrijk dat u de medicijnen elke dag blijft innemen, anders gaat de bloeddruk weer omhoog. Eén keer per jaar worden alle risicofactoren nog eens met u doorgenomen. Als er factoren zijn veranderd, bijvoorbeeld omdat u gestopt bent met roken, dan daalt daardoor uw risico op hart- en vaatziekten. Heeft u nog vragen? Als u na het lezen van deze brief nog vragen heeft, kunt u daar bij een volgend contact op terugkomen. © 2011 NHG http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/... 29-12-2011