principes van bedrijfseconomie hoofdstuk 1 algemene inleiding

PRINCIPES
VAN
BEDRIJFSECONOMIE
HOOFDSTUK 1
ALGEMENE INLEIDING ECONOMIE EN BEDRIJFSECONOMIE
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
OORSPRONG ECONOMIE
1.1 INLEIDING
1.2 OORSPRONG ECONOMIE
Economie (Grieks oikonomia=huisbestier) is een sociale wetenschap die het
menselijk streven naar welvaart tot voorwerp heeft in zoverre er beperkt
voorradige middelen nodig zijn.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 2
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
BELANGRIJKE GRONDLEGGERS
•
John Law beschreef in zijn ‘Water-Diamanten’-theorie (1705) het systeem van
vraag en aanbod.
•
De Schot en filosoof Adam Smith (1723-1790) schreef An Inquiry into the Nature
and Causes of the Wealth of Nations (1776), over de aard en oorzaak van de
welvaart in 1776. Dit wordt gezien als het begin van de economie als wetenschap.
•
John Maynard Keynes (1883-1946) schreef General Theory of Employment, Intrest
and Money (1936). Deze Brit bepleitte een actieve rol van de overheid bij het
reguleren van nationale en internationale economie.
•
De Amerikaanse monetarist Milton Friedman (1912-2006) legde in de jaren tachtig
veel nadruk op de rol van geld in de economie en hoe overheden omgaan met
creatie van geld en rentebeleid. In Capitalism and Freedom pleitte hij voor een
nachtwakersstaat (overheid zorgt enkel voor veiligheid bedrijven en burgers).
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 3
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
ECONOMISCHE ORGANISATIEVORMEN
Belangrijkste vormen voor het organiseren van de staatshuishouding en het
productieproces:
1. CENTRAAL GELEIDE OF PLANECONOMIE
Alleen de staat kan goederen en diensten aanbieden
Er is geen marktmechanisme
Dit is in praktijk gebracht door het communisme
2. VRIJEMARKTECONOMIE OF KAPITALISME
De private ondernemingen bepalen het mechanisme van vraag en aanbod
Dit kwam voor in de beginfase van de industriële revolutie
3. GEMENGDE ECONOMIE
Elementen van het kapitalisme en het socialisme worden samengevoegd.
De vrije markt wetten overheersen hier wel.
Dit komt voor in alle landen op de wereld.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 4
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
DEELTERREINEN ECONOMIE
In de economische wetenschap zijn een aantal deelterreinen te onderscheiden:
A. ALGEMENE ECONOMIE
B. BEDRIJFSECONOMIE
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 5
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
DEELTERREINEN ECONOMIE
1.3 ALGEMENE ECONOMIE
Dit deelterrein van de economie houdt zich bezig met de economie in samenhang
met de maatschappij.
Een maatschappij zit vol met economische aspecten die invloed hebben op haar
functioneren. Hierbij gaat het vooral om het voorzien van schaarse goederen die
de mens kan gebruiken.
Met schaars bedoelt men dat er voor het goed productiemiddelen moeten
worden opgeofferd om in een behoefte te voorzien.
We onderscheiden enkele deelterreinen van de algemene economie
• Macro-economie
• Internationale economische betrekkingen
• Micro-economie
• Openbare financiën
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 6
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
ALGEMENE ECONOMIE
•
Macro-economie
Omvat het vaststellen van grootheden in volkshuishouding en de verklaring
van hun ontwikkeling.
Enkele belangrijke grootheden zijn: het nationaal inkomen, de
werkgelegenheid, de betalingsbalans, de consumptie, de investeringen en de
overheidsbestedingen
•
Internationale economische betrekkingen (IEB)
Deze kan men opdelen in twee delen:
•
monetaire sfeer: bestudering van geldstromen tussen landen
(betalingsbalans, wisselkoersen, …)
•
reële sfeer: bestudering van internationale goederen- en
dienstenstromen (onvolledige mededinging, verschillen tussen
landen,…)
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 7
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
ALGEMENE ECONOMIE
•
Micro-economie
Onderzoekt de gedragingen van individuele economische agenten (bedrijven,
gezinnen, politici,…) waarbij vraag en aanbod centraal staan.
Men tracht te verklaren in welke mate de prijs aan- en verkoopgedrag
beïnvloedt.
Hiervoor is de studie van de elasticiteiten van vraag en aanbod van belang.
•
Openbare financiën
Hier worden de inkomsten en de uitgaven van de overheid behandeld.
Vb: effecten van de belastingen en overheidsuitgaven op de economie.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 8
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
ALGEMENE ECONOMIE
•
Media en economie
Dagbladen hebben aparte secties over economie.
Een gespecialiseerd dagblad is het Financieele Dagblad (FD) of De Tijd (België).
Het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) levert nieuws aan kranten,
tijdschriften, omroepen, bedrijven etc.
BELGA News Agency is het nationaal nieuwsagentschap van België.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 9
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
BEDRIJFSECONOMIE
1.4 BEDRIJFSECONOMIE
Dit aspect bestudeert de bedrijfshuishouding en de relaties tussen bedrijven en is
daarmee onderdeel van de micro-economie.
Het is de economische kant van de bedrijfskunde waarin men de financiële
toestand van het bedrijf schetst.
Hierin staan twee onderwerpen centraal:
• De interne bedrijfshuishouding
• De relaties van het bedrijf met zijn omgeving
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 10
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
BEDRIJFSECONOMIE
•
De interne bedrijfshuishouding
Dit is de administratie die alle afspraken en verplichtingen van het bedrijf
vastlegt om het bedrijf lopend te houden.
Uit de financiële administratie wordt de jaarrekening opgemaakt die bestaat
uit de balans en de winst- en verliesrekening met eventueel
cashflowoverzicht. Dit is het financiële deel van het jaarverslag en speelt een
belangrijke rol voor management accounting.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 11
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
BEDRIJFSECONOMIE
•
De relaties met de omgeving
Geldstromen van geldmiddelen vormen de relatie tussen bedrijven en hun
omgeving. Deze stromen worden bepaald door inkoop en verkoop, door
inkomende stromen diensten en goederen en uitgaande stroom diensten en
goederen. Deze transacties vormen het kasstroombeheer of cash
management.
Om het bedrijfsproces te financieren zijn er ook middelen nodig, de corporate
finance, vooral bij het opstarten of vernieuwen.
Daarnaast is de relatie met de klant ook zeer belangrijk.
PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 12