Onze beleggingen onze banen

Onze beleggingen onze banen
Vandaag 17 juli, 2008, sluiten wij ons aan bij een wereldwijde actiedag in 25 landen tegen de
private equity firma Kohlberg, Kravis Roberts (KKR) en andere private equity fondsen.
De private equity fondsen gebruiken het geld van rijke individuen, institutionele beleggers, en
pensioenfondsen om publieke vennootschappen op te kopen en hen van de effectenbeurs te
halen en daarmee aan publieke controle te ontrekken. Doel van deze operatie is het halen van
een zo hoog mogelijk rendement over dit belegde vermogen.
Het volume van private equity deals is in de laatste vijf jaar met 600% gestegen. In 2006
besteedden private equity fondsen € 465 miljard aan het opkopen van bedrijven. Nu kunnen
zij over meer dan € 1300 miljard beschikken - genoeg om McDonalds 38 keer over te nemen.
Deze private equity fondsen hebben een enorme macht terwijl zij de aandacht van en
verantwoording naar het publiek weten te vermijden. Het is tijd om dat te veranderen. KKR,
bijvoorbeeld, is één van de oudste en grootste private equity fondsen en bezit bekende
bedrijven zoals Toys R Us, Nielsen (VNU), Maxeda (V&D, Hema, Bijenkorf) en AVR Van
Ganzewinkel. De bedrijven die KKR bezit werken van Peking tot Johannesburg, van Caracas
tot Bangkok. Door zijn houdstermaatschappijen, is KKR feitelijk de een na grootste, in de
Verenigde Staten gevestigde, werkgever in de wereld na Wal-Mart.
Slechte besluiten voor werknemers en consumenten
Door enorme schulden te maken bij de bedrijven die ze opkopen die vervolgens aftrekbaar
zijn voor de te betalen vennootschapsbelasting, kunnen private equity fondsen enorme
winsten op hun deals maken. Zij kopen bedrijven met het uitdrukkelijke doel om die weer te
verkopen en in de tussentijd en bij verkoop zo veel mogelijk winst te maken. Dit kan
betekenen dat – en dat gebeurt ook in de praktijk – bedrijven worden leeggeplukt en
werknemers ontslagen. Dit kan tot besluiten leiden die slecht zijn voor werknemers en
consumenten. Bijvoorbeeld, toen een aantal samenwerkende private equity investeerders,
waaronder KKR, het Duitse telecommunicatiebedrijf Tenovis in 2000 overnam, stelden zij
naar verluidt 2500 van de 8000 arbeiders op non-actief - en dwongen sommige werknemers
om een daling van 12.5% van het loon te aanvaarden om aan het werk te kunnen blijven.
Toen KKR en een ander private equity consortium het Nederlandse bedrijf Nielsen,
aankochten, kondigde het bedrijf het ontslag van bijna één in 10 van werknemers aan. En
volgens financiële bronnen, bevroor het bedrijf zijn pensioenregeling in de Verenigde Staten,
zodat werknemers daar verder geen pensioen meer opbouwden.
Enorme winsten, belastingontwijking
Intussen krijgen de topbestuurders gigantische bonussen uit hun deals. Het persoonlijke
fortuin van Henry Kravis van KKR is meer dan verdubbeld in één jaar - van € 1,6 miljard in
2006 tot €3,5 miljard in 2007. Veel van het geld dat in de zakken van buyout miljardairs zoals
Henry Kravis vloeit, is geld dat door de overheid zou kunnen worden gebruikt om wegen aan
te leggen en leraren te betalen, maar dat wordt verhinderd door de Amerikaanse
mogelijkheden tot belastingontwijking.
De private equity fondsen lenen forse bedragen om hun overnames te financieren. Vervolgens
trekken zij de rente die zij daarover betalen van hun belastingen af. Dat betekent dat gezonde
bedrijven die eerst gewoon belastingen betaalden daarmee stoppen wanneer zij door private
equity worden overgenomen. Dit kost overheden wereldwijd jaarlijks miljarden dollars.
Ondertussen betalen, dankzij belastingontwijking, individuen zoals Kravis lagere
belastingstarieven over hun reusachtige winsten, dan vele verkopers en verpleegsters.
Private equity en stabiliteit en beloningsstructuren in de financiële wereld
2007 en 2008 zullen de geschiedenis ingaan als de jaren van de kredietcrisis. De kredietcrisis
hangt direct samen met het nemen van steeds grotere risico’s in de financiële sector, gericht
op het behalen van korte termijn rendement. Deze ontwikkeling is gestimuleerd door de
beloningsstructuren die hierop sterk zijn afgestemd. Derhalve is het dringend geboden dat
deze beloningsstructuren worden herzien. De centrale banken willen dit thema oppakken. Dat
is een goede zaak. We roepen op om dit voortvarend in nationaal en Europees verband te
doen. Daarbij moet de financiële sector breed worden beschouwd waaronder ook de private
equity bedrijven en de hedgefunds.
Private equity en belastingontwijking
Overheden hebben voorts een rol als het gaat om voorkomen van belastingontduiking en
belastingontwijking door het dichten van de mazen in de belastingwetgeving. Private equity
fondsen zijn sterk in wat wel wordt genoemd ‘financial enginering’. Door te financieren met
heel veel vreemd vermogen ontlopen ze de betaling van vennootschapsbelasting.
In het kader van Tax Justice moeten private equity fondsen verantwoording gaan afleggen
over de door hen betaalde belastingen. Deze moeten in een redelijke verhouding staan tot de
winsten die ze maken. Dit vergt een veel grotere transparantie over hun financiële doen en
laten.
Pensioenfondsen en private equity
Pensioenfondsen hebben als grote vermogensbeheerders een maatschappelijke
verantwoordelijkheidverantwoordelijkheid, die ook tot uitdrukking komt in hun
beleggingsbeleid.
Gegeven de huidige economische neergang, worden pensioenfondsen een steeds belangrijker
bron van financiering voor private equity, aangezien andere bronnen van kapitaal schaarser
worden. Dit geeft Nederlandse pensioenfondsen een sterke positie van waaruit ook aan private
equity beleggingen de uitgangspunten van dat maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid
kunnen worden opgelegd.
Als beheerders van pensioengelden van vele honderdduizenden werknemers en
pensioengerechtigden hebben de pensioenfondsen de plicht om ervoor te zorgen dat zij niet
beleggen in ondoorzichtige investeringen met onduidelijke risico’s. Dat betekent dat zij
transparantie zullen moeten eisen in de private equity beleggingen waarin ze participeren,
zodat ze de risico’s en verwachte opbrengsten kunnen toetsen aan hun verantwoordelijkheid
voor de vemogens van het fonds.
De beleggingen van de pensioenfondsen is een terrein waar de Nederlandse vakbeweging
steeds meer aandacht voor heeft. Het is niet voldoende om alleen te kijken naar
pensioenrechten en indexatie, hoe belangrijk dat ook is, want de beleggingen van onze
pensioenfondsen kan een groot effect op de banen en het leven van onze leden hebben, ook
voordat zij met pensioen gaan. En wie wil zijn pensioen verdient hebben ten koste van andere
werknemers?
De FNV heeft haar beleid inzake maatschappelijk verantwoord beleggen door
pensioenfondsen vastgelegd in de nota ‘Goed Belegd en naar een Generatieproof pensioen’, in
2007 aangevuld met aparte eisen die we stellen aan beleggingen in hedgefunds en private
equity. De FNV eist dat private equity ondernemingen en hedgefunds een code
maatschappelijk verantwoord ondernemen hanteren. Hierin moet het beleid ten aanzien van
people, planet en profit zijn uitgewerkt. Dit beleid dient zo te worden geformuleerd dat het
getoetst kan worden in individuele casussituaties.
Steeds meer pensioenfondsen ondertekenen de mede door de Verenigde Naties opgestelde
Global Compact Code. Daarmee leggen ze vast dat zij de Univesele Rechten van de mens,
werknemersrechten als, geen kinder- of slavenarbeid, reële minimuminkomens en vrijheid
van vakorganisatie als uitgangspunten voor hun beleggingbeleid zullen hanteren. Het is
gewenst dat ook private equity bedrijven deze code onderschrijven waar zij beleggen met
gelden van deze pensioenfondsen. Pensioenfondsen kunnen dit als voorwaarde stellen aan de
private equity industrie voordat ze zaken doen.
Voorts waarschuwt de FNV in haar beleidsnota over pensioenbeleggingen in private equity en
hedgefunds voor de trend waarin private equity ondernemingen zich van belegger op
middellange termijn lijken te ontwikkelen tot beleggers op een (zeer) korte termijn. Dit vergt
van pensioenfondsen dat zij steeds alerter worden met het oog op de sociale aspecten van de
dergelijke beleggingsstrategie. Het is gewenst dat private equity fondsen zich concentreren op
de middellange termijn (4 á 6 jaar) en geen beleggingsinstrument worden voor ‘quick wins’.
We ondersteunen deze wereldwijde actiedag nu tegen KKR maar gericht op de hele Private
Equity Industrie van harte en vinden zat zij publieke verantwoording voor hun handelen
dienen af te leggen.
Dick van Haaster, voorzitter FNV Bouw
Agnes Jongerius, voorzitter FNV Vakcentrale
Henk van der Kolk, voorzitter FNV Bondgenoten
Willem Noordman, penningmeester FNV Bondgenoten
Xander den Uyl, algemeen secretaris ABVAKABO FNV
Ton Rolvink, hoofdbestuurder Algemene Onderwijsbond Aob