Niertransplantatie It takes 2 to tango… 23 december 1953 Broers Herrick, identieke tweelingen Nier in het bakje Vóór re-perfusie Klemmen los!! Wachtlijstproblematiek Patient survival Wolfe NEJM 1999; Meier-Kriesche Transplantation 2002 NTx: wie komt er in aanmerking? • Uitgebreid vooronderzoek – In dialyse centrum – In transplantatiecentrum – aanvullend onderzoek: oa weefseltypering • Plaatsing op transplantatielijst – NT, T, HU – Wachtlijstpunten + matching resultaat Registratieformulier, checklist van onderzoek Tegenwoordig: database Vooronderzoek • Personalia, sociale situatie, bereikbaarheid • Dialyse gegevens • Bloedgroep/typering • Nierziekte, urinewegen, hart/bloedvaten • Infectieziekten • Maag/darm ziektes • • • • • • • • L, G, BMI, DM Oncologie Trombose Psychiatrie Alg VG, operaties Familieanamnese Lab onderzoek Medicatie, intoxicaties, allergie Weefseltypering (HLA-typering) • Nijmegen, Utrecht, Groningen, Maastricht, Amsterdam en Leiden • ‘Weefselbloedgroep’ bij ontvangers (evt familie) en bij donoren • HLA-antistoffen (na zwangerschap, infectie, bloedtransfusie, eerdere transplantatie) • Kruisproef donor-ontvanger Bloedgroepen Bloedgroep Kan orgaan ontvangen van 0 0 A A en 0 B B en 0 AB AB, A, B en 0 0 Is dus de universele donor AB is de universele ontvanger Bloedgroepverdeling in West-Europa: 0: 46.7% A: 41.8% B: 8.5% AB: 3.0% De rhesusfactor is voor de kans op afstoting Niet van belang Bloedgroep en transplantatie • Postmortale donornier (‘kadavernier’): passende bloedgroep noodzakelijk • Levende donornier passende bloedgroep wenselijk, – Cross-over programma – ‘over de bloedgroep heen’ Cross-over programma • Voor donor-ontvanger koppels die afvallen – Wegens bloedgroep incompatibiliteit – Wegens HLA-antistoffen • Betekent extra kans op transplantatie naast de postmortale wachtlijst • Kan al voor aanvang dialyse (‘pre-emptive’) Cross-over: Gemiddelde instroom per jaar (berekend over de laatste 5 jaren) 18 Cross-over programma 19 Niertransplantaties over de bloedgroep heen 20 I:\Dialyse\Niertransplantatie\RegistratieFormulierNTX Belangrijk in voorbereiding • BMI < 28 • Bij cardiale risicofaktoren: inspanningsonderzoek en bij twijfel cath. • ECG < 1/2jr bij iedereen • Urinekweek • Duplex iliacale vaten bij vaatlijden of trombose in VG Specifieke problemen • Patient met maligniteit in VG • Calcium/fosfaat problematiek – PTH <50 voorwaarde • PD catheter L/R moet bekend zijn (ivm plaatsing nier) • Bloedtransfusies: leukocyten geven immunisatie: ‘gewassen ery’s’ Communicatie • Nefroloog meldt aan bij Tx-centrum • Op T na typering en aanvullend onderzoek • 3-maandelijkse follow-up antistoffen • Nier beschikbaar: ET belt Tx centrum • Tx centrum belt dienstdoend nefroloog • Nefroloog belt patient Gemiddelde wachttijd voor een postmortale nier • België 12 maanden • Oostenrijk 12 maanden • Nederland 48 maanden • Duitsland 84 maanden 30 Aantal postmortale donoren per miljoen inwoners 31 Aantal levende donortransplantaties per miljoen inwoners in 2009 Postmortale niertransplantaties in Nederland: Patiëntoverleving 100% 90% cumulatieve overleving 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 0 1 2 3 4 5 6 7 8 jaren na start nierfunctievervangende therapie 33 9 10 34 Gemiddeld aantal donaties per jaar (berekend over de afgelopen 5 jaren) 35 HLA-typering en erfelijkheid • Ouder-kind per definitie 50% overeenkomst • Brusjes: 25% kans op 100% overeenkomst 50% kans op 50% overeenkomst 25% kans op 0% overeenkomst HLA-identiek Haplo identiek Gemiddeld aantal donaties per jaar (berekend over de afgelopen 5 jaren) 38 Niertransplantaties met een nier van een altruïstische donor 39 Verbeteren van het levende donor programma • Betere operatietechnieken? • Royale onkostenvergoeding? • Gerichte psychologische begeleiding? • ???? • ????? 40 Toekomst levende donorprogramma???? 41