Kennisleer - Filosofieles

College 4
KENNISLEER
Vorige keer
 Rationalisme vs Empirisme
 Rationalisme besproken: Descartes, Spinoza
Vandaag
 Empiristen
 Verder aan handout!
De Britse empiristen: Locke
 “No innate ideas”
 Tabula rasa
 Primaire versus secundaire eigenschappen
 Primair: meetbaar, objectief vast te stellen -> juiste
ideeën
 Secundair: subjectief -> ideeën bestaan alleen in
onszelf
 Substantie draagt
eigenschappen
Filmpje! :-)
De Britse empiristen: Berkeley




Kennis komt voort uit waarneming (filmpje!)
Er zijn alleen secundaire eigenschappen ->
Er is alleen subjectieve kennis
Los van de waarneming is er niets
 Vallende boom in het bos
 “Esse est percipi”
 Idealisme
 God is eeuwige waarnemer
De Britse empiristen: Hume
 Analytische uitspraken: a priori
 Synthetische uitspraken : a posteriori
 Uitspraak die niet synthetisch en niet analytisch
is, is onzinnig: “God bestaat”
 Idee van causaliteit
 Oorzaak en gevolg zijn begrippen van onze
geest, geen kenmerken van de wereld buiten ons
 Inductieprobleem
 En, ja, nog een filmpje. ;-)
Problemen bij empirisme en
rationalisme
 Empirisme:
 Inductieprobleem
 Klopt de kennis wel die onze zintuigen ons
geven?
 Empirische kennis = onzekere kennis
 Rationalisme:
 Geen verband met wereld om ons heen
 Geen nieuwe kennis
De oplossing…
KANT
Nu eerst zelf aan de slag
 Handout -> handig hulpmiddel bij leren!
 Alle handouts + aantekeningen inleveren bij
toets
Problemen bij empirisme en
rationalisme
 Empirisme:
 Inductieprobleem
 Klopt de kennis wel die onze zintuigen ons
geven?
 Empirische kennis = onzekere kennis
 Rationalisme:
 Geen verband met wereld om ons heen
 Geen nieuwe kennis
Kant
 Verzoening empirisme – rationalisme
 Kennis begint bij waarneming, is subjectief
 Structuren ordenen de waarneming en het
denken
Kant continued
 Aanschouwingsvormen: ordenen waarneming
-> ruimte en tijd
 Categorieen: ordenen het verstand ->
causaliteit, kwantiteit, kwaliteit
 We kunnen niet waarnemen wat niet in deze
hokjes past -> kennen Ding an sich niet
Kant continued
 Synthetische apriori uitspraken zijn mogelijk!
 Bij metafysica gaat het om synthetische a priori
uitspraken.
 Synthetisch, omdat het een vermeerdering van het
begrip is en a priori omdat het om zaken gaat die niet
in de ervaring gegeven kunnen worden, waarover toch
algemeen geldige en zekere uitspraken gedaan
worden.
 Kenvermogen laat niet toe dat we weten of God
bestaat -> kennis scheiden van geloof