TSO 2010/054 - GO! Pro - GO! Onderwijs van de Vlaamse

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
Vakken:
TV Toegepaste biologie
2 lt/w
TV Toegepaste chemie
2 lt/w
TV Toegepaste psychologie
3 lt/w
TV Kantoortechnieken
TV Tandtechniek
PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken
Specifiek gedeelte
3 lt/w
Studierichting:
Tandartsassistentie
Studiegebied:
Personenzorg
Onderwijsvorm:
TSO
Graad:
derde graad
Leerjaar:
Se-n-Se
Leerplannummer:
2010/054
(vervangt 2009/046 )
Nummer inspectie:
2010/56/1//D/H
(vervangt 2009 / 25 // 1 / O / SG / 1 / III3 / / V/10)
Pedagogische begeleidingsdienst
GO! Onderwijs van de
Vlaamse Gemeenschap
Emile Jacqmainlaan 20
1000 Brussel
14 lt/w
10 lt/w
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
1
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
INHOUD
Visie.......................................................................................................................................2
Beginsituatie.........................................................................................................................4
Algemene doelstellingen .....................................................................................................5
Leerplandoelstellingen/leerinhouden .................................................................................6
Pedagogisch-didactische wenken ....................................................................................34
Minimale materiële vereisten .............................................................................................39
Evaluatie .............................................................................................................................41
Bibliografie .........................................................................................................................43
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
2
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
VISIE
De oprichting van deze studierichting kadert in het inspelen op een maatschappelijke nood die zich nu
en in de toekomst nog meer zal stellen rond tandzorg.
•
De vraag naar mondzorg neemt toe wat een verhoogde werkdruk bij de tandartsen legt.
•
Het aantal tandartsen zal in de komende jaren dalen. Door de inschakeling van de
tandartsassistent kan de aanwezige menskracht aan hoogopgeleide Vlaamse tandartsen in
de eerste plaats ingezet worden voor de rechtstreekse patiëntencontacten met maximaal
therapeutisch rendement. In eerste instantie kunnen hiervoor de logistieke en
administratieve taken naar een hulpkracht gedelegeerd worden.
•
De kwaliteitseisen van tandheelkundige behandelingen en de omgevingsfactoren worden
steeds hoger gesteld, waardoor assistentie onontbeerlijk zal worden.
•
Er wordt meer aandacht besteed aan preventie.
•
Er worden steeds technisch ingewikkelder therapieën gebruikt waarbij four-handed-dentistry
de kwaliteit verhoogt.
•
Het administratieve takenpakket van de tandarts neemt toe.
De tandartsassistent is terug te vinden in de sector gezondheidszorg en meer bepaald in de subsector
tandheelkunde. Hij werkt in loondienst bij een algemeen tandarts of een specialist in de orthodontie of
parondontologie. Het kan gaan om een solo- of een groepspraktijk.
De kernactiviteit van deze subsector is de tandheelkunde in al zijn facetten, zijnde de conserverende
tandheelkunde, prothesen, de parodontologie, de endodontie en de chirurgie.
De tandartsassistent biedt ondersteuning bij de voorbereiding, uitvoering en afronding van een behandeling zodat de tandarts de behandeling efficiënter kan uitvoeren, de stoeltijd van de patiënt verkort en de organisatie binnen de tandartspraktijk vlot verloopt. Er is ook aandacht voor preventief advies.
De tandartsassistent werkt altijd onder de volle verantwoordelijkheid van de tandarts. De tandarts is
de leidinggevende en blijft de eindverantwoordelijkheid dragen.
Bij het opstellen van dit document werd rekening gehouden met het beroepscompetentieprofiel Tandartsassistent (SERV januari 2008).
Het is aan de vakgroep om te bepalen welke competenties (met afgeleide leerplandoelstellingen en
leerinhouden) in de verschillende vakken en lesuren (zoals opgegeven in de lessentabel) aan de orde
zijn. Het lerarenteam dat onder andere bestaat uit economisten, psychologen en tandartsen zal
bepalen wie welke doelstellingen realiseert van de verschillende basiscompetenties die nodig zijn voor
de uit te voeren taken. We geven hiervoor een richtlijn in de eerste kolom via de eerste letter van het
vak. (KT, TP, TT) De competenties dienen zo aangeleerd te worden dat de kwaliteit van de
tandheelkundige verzorging steeds gegarandeerd is.
Een competentie kan omschreven worden als de reële en individuele capaciteit om kennis (theoretische en praktische), vaardigheden en attitudes in het handelen aan te wenden, in functie van de
concrete, dagelijkse en veranderende (werk)situatie en in functie van persoonlijke en maatschappelijke activiteiten.
Vakbenaming
Lestijden/week
TV Toegepaste biologie
2
TV Toegepaste chemie
2
TV Toegepaste psychologie
3
TV Kantoortechnieken
3
TV Tandtechniek
14
PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken
10
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
3
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
De opleiding beoogt in eerste instantie finaliteit met tewerkstelling in een tandartsenpraktijk.
Door de polyvalentie van de opleiding (toegepaste psychologie, tandtechniek, kantoor, toegepaste
wetenschappen) behoort tewerkstelling in toeleveringsbedrijven (vertegenwoordiger …) eveneens tot
de opportuniteiten. Ook het volgen van andere opleidingen binnen de zorgsector (bachelor verpleegkunde …) blijft later mogelijk.
In een later stadium kan een doorstroming naar een opleiding preventieassistent of
profylaxieassistent … voorzien worden. Om deze latere doorstroming toegankelijk te houden is het
diploma secundair onderwijs een belangrijke voorwaarde voor het aanvangen van de opleiding
tandartsassistent.
De natuurlijke nieuwsgierigheid van de jongeren tegenover de sector wordt gestimuleerd en ondersteund door er een wetenschappelijke fundering aan te geven.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
4
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
BEGINSITUATIE
Zevende specialisatiejaren worden bevolkt door een divers publiek. Er kan zowel instroom zijn uit
ASO, TSO of BSO. Alle leerlingen bezitten dus reeds een diploma secundair onderwijs. De leerlingen
die uit het BSO komen dienen een 7e jaar (naamloos of specialisatiejaar) met vrucht gevolgd te hebben.
De opleiding mikt op een zo groot mogelijk rekruteringsveld en wil de instroom zo ruim mogelijk houden. Dit kan, gezien er voor wetenschappen verder wordt gebouwd op de eindtermen van de 2e
graad. Voor andere vakken zoals TV Toegepaste psychologie, TV Kantoortechnieken en TV Tandtechniek wordt geen voorkennis verwacht.
Tandartsassistentie richt zich op leerlingen die:
•
leren vanuit het concrete doen en denken;
•
sociaal vaardig zijn;
•
stressbestendig zijn;
•
flexibel zijn;
•
bereid zijn levenslang te leren;
•
autonoom zelfstandig met verantwoordelijkheidszin binnen een afgebakend gebied kunnen
werken, maar daarnaast ook in een team;
•
graag een polyvalente job uitoefenen.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
5
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
Het takenpakket van een tandartsassistent is zeer ruim. De taken behoren niet tot de medische handelingen maar situeren zich op het vlak van onthaal, begeleiding en voorlichting van patiënten, assisentie aan de stoel, praktijkorganisatie en administratie.
•
met patiënten omgaan
De tandartsassistent treedt op als aanspreekpunt voor de patiënt zowel voor, tijdens als na
de behandeling. De tandartsassistent komt zowel telefonisch als rechtstreeks in contact met
de patiënt. Een goed contact met de patiënten zorgt ervoor dat de patiënt een comfortabel
gevoel heeft tijdens het tandartsbezoek en zich gerespecteerd voelt.
•
assisteren tijdens de behandeling
De tandartsassistent assisteert de tandarts tijdens de behandeling door steeds één stap
vooruit te denken. Door op de gepaste tijd materialen en instrumenten klaar te leggen, aan
te geven, te bereiden, vast te houden … zorgt de tandartsassistent ervoor dat de tandarts
efficiënter kan werken en de stoeltijd van de patiënt wordt ingekort.
•
hygiënisch werken
De tandartsassistent verzorgt de reiniging en sterilisatie van de praktijk, instrumenten en
uitrusting. Hierbij volgt hij nauwgezet de interne procedure, zodat de tandarts erop kan
rekenen dat de reiniging en sterilisatie correct verloopt. Ook tijdens de werkzaamheden is
het belangrijk om oog te hebben voor de hygiëne, zodat de tandartspraktijk altijd proper is en
er op hygiënisch verantwoorde wijze kan gewerkt worden.
•
plannen en organiseren
De tandartsassistent plant en organiseert naast het eigen werk ook de werkzaamheden in de
tandartspraktijk. De tandartsassistent houdt de algemene agenda bij en stemt de eigen
werkzaamheden hierop af. Daarbij rekening houdend met de benodigde tijd en middelen.
Een goede planning zorgt ervoor dat de werkzaamheden binnen de tandartspraktijk vlot
verlopen.
•
de administratie van een praktijk voeren
De tandartsassistent verzorgt zelfstandig zowel de patiëntenadministratie als alle andere
administratie van de tandartspraktijk. Hiervoor kan gewerkt worden met een
beroepsspecifiek softwareprogramma of op de klassieke manier met behulp van een
papieren klassement. Op deze manier zijn alle gegevens op een vlotte manier toegankelijk
voor tandartsassistent en tandarts.
•
logistieke ondersteuning bieden
De tandartsassistent is verantwoordelijk voor alles wat logistieke ondersteuning van de
tandartspraktijk inhoudt. De tandartsassistent vult voorraden aan, bestelt producten en
verzorgt de contacten met leveranciers, dentaaltechnische bedrijven, koerierdiensten, …
zodat alle materialen altijd in voldoende mate aanwezig zijn en op de juiste manier
gestockeerd worden.
•
veilig en milieubewust werken
De tandartsassistent draagt tijdens de werkzaamheden zorg voor de eigen veiligheid en die
van de patiënt en collega’s. Tijdens het opruimen van het kabinet houdt de tandartsassistent
rekening met de arbeids- en milieuvoorschriften zodat mens en milieu geen onnodige risico’s
lopen.
•
de eigen deskundigheid verder uitbouwen
Om het werk goed uit te voeren moet de tandartsassistent op de hoogte blijven van nieuwe
ontwikkelingen en evoluties. Door het bijschaven van zijn competenties, zowel via
bijscholingen als dagdagelijks op de werkvloer, zal de tandartsassistent steeds beter worden
in het uitvoeren van het beroep.
Tijdens de opleiding zal uiteraard ook voldoende aandacht besteed worden aan de ontwikkeling van
functionele attitudes zoals: patiëntvriendelijkheid, flexibiliteit, zorgvuldigheid, nauwkeurigheid, veiligheidsbewustzijn, milieubewustzijn, verantwoordelijkheidszin, discretie, empathie, geduld, organisatievermogen, leergierigheid, in teamverband kunnen werken, luisterbereidheid en assertiviteit.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
6
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN/LEERINHOUDEN
Voor de vakken TV Toegepaste chemie en TV Toegepaste biologie verwijzen we naar de leerplannen
uit de studierichting TSO3 Tandtechnieken. Leerlingen die het eerste en tweede leerjaar van de derde
graad Tandtechnieken met vrucht beëindigd hebben krijgen immers vrijstelling voor deze vakken.
TV Toegepaste biologie
-
Vak:
Leerplannummer:
Studierichting:
Hoofdstukken:
TV Toegepaste chemie
(2/2 lt/w)
TV Toegepaste biologie
2009/038
TSO3 (1e en 2e leerjaar) Tandtechnieken
anatomie: inleiding: 4 lestijden,
beenderstelsel: 6 lestijden,
spierstelsel: 6 lestijden,
mondholte: 10 lestijden + epitheel (gingiva, mucosa, huid),
speekselklieren, tong (smaak),
strottenhoofd: 4 lestijden + slikproces,
bloed, bloedvaten- en lymfevatenstelsel: 8 lestijden (bloedddruk niet),
zenuwstelsel: 8 lestijden,
microbiologie: 8 lestijden.
(1/1 lt/w)
-
Vak:
Leerplannummer:
Studierichting:
Hoofdstukken:
TV Toegepaste chemie
2009/039
TSO3 (1e en 2e leerjaar) Tandtechnieken
alle hoofdstukken met nadruk op:
chemische binding (hoofdstuk 2),
metalen en legeringen (hoofdstuk 3),
hoofdstuk 4 kan eventueel zeer kort behandeld worden in aanloop,
naar het laatste hoofdstuk, fysisch-chemische reacties in de mond.
-
Aanpak:
voorbeelden uit de tandheelkunde om de theorie te illustreren en
aanschouwelijk te maken;
het is ook belangrijk de bijbehorende leerlingenproeven uit te voeren.
Bij de leerplandoelstellingen en de leerinhouden staan in de eerste kolom links de afkortingen van de
vakken vermeld.
TT = tandtechnieken
KT = kantoortechnieken
TP = toegepaste psychologie
Dit zijn richtlijnen voor de vakverdeling binnen de competenties.
De vakgroep bepaalt welke doelstellingen in welk vak zullen bereikt worden.
Alle doelstellingen kunnen zowel in de les, via werkplekleren als via stages gerealiseerd worden.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
7
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
Uitbreidingsdoelstellingen worden aangeduid met een U en zijn cursief gedrukt. Deze zijn niet
verplicht, maar bedoeld voor de meer gevorderde klassen en/ofleerlingen. Deze doelstellingen zijn
gekoppeld aan uitbreidingsleerinhouden.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
8
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. het omgaan met patiënten
TP
•
omgangsvaardigheden herkennen in de communicatie en
deze in concrete situaties toepassen.
•
de patiënten vlot ontvangen en geruststellen.
•
zelfvertrouwen ontwikkelen en uitstralen.
•
factoren die assertief gedrag beïnvloeden, aanduiden en
illustreren.
•
situaties van emotionele manipulatie herkennen.
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
Omgangsvaardigheden
Ontvangen en benaderen
Zich inleven in anderen
Actief luisteren
Opvangen voor en na de behandeling
Omgaan met emoties: angst …
Zelfvertrouwen en assertiviteit:
•
elke kritiek beschouwen als opbouwend.
•
opvoeding,
•
klachten op een vriendelijke manier in ontvangst nemen.
•
cultuur,
•
conflictsituaties herkennen en op een gepaste manier
reageren.
•
rolgedrag,
•
conflicthanteringstechnieken vlot toepassen.
•
persoonlijkheid,
•
vooroordelen,
•
stereotypen,
•
attributiefout,
•
1.7
1.8
1.9
self full fulling prophecy.
Emotionele manipulatie
Omgaan met positieve en negatieve feedback
Omgaan met klachten en conflicten
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
9
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
KT
TP
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
•
patiënten op een correcte wijze ontvangen en opvangen,
vóór en na de behandeling.
2
2.1
Gespreksvaardigheden
Onthaal van patiënten
•
op een correcte wijze een gesprek met patiënten opstarten,
onderhouden en beëindigen.
•
Opvang
•
klachten en kritiek opvangen en empatisch behandelen.
•
ouders empatisch opvangen tijdens de behandeling van hun
kind.
•
de verschillende technische functies van de telefoon (zoals
opnemen, opbellen, wachtfunctie, doorschakelen) in
concrete situaties correct gebruiken.
•
2.2
2.3
2.4
Gesprek
Klachten en kritiek
Opvang van ouders
Telefoneren
•
Technische functies van de telefoon
•
Telefoongesprekken met patiënten
•
Afwikkeling van telefoongesprekken
3
3.1
3.2
3.3
3.4
Analyse van het communicatieproces
Schematische voorstelling
Elementen van het communicatieproces
Inhouds- en betrekkingsniveau van de communicatie
Boodschappen die een gesprek bemoeilijken
•
Breken van communicatie
•
Te lange communicatie
•
3.5
Negeren van boodschappen
Verbale en non-verbale communicatie
•
op een correcte wijze en in concrete situaties
telefoongesprekken met patiënten voeren.
•
relevante informatie uit telefoongesprekken met patiënten
bijhouden en doorgeven.
•
in de communicatie een situatie analyseren.
•
het communicatieproces schematisch weergeven en de
passende begrippen in eigen woorden omschrijven en vlot
toepassen in elke situatie.
•
het belang van het betrekkingsniveau in de communicatie
onderkennen.
•
elke boodschap in een aangepast taalgebruik vlot
overbrengen.
•
passend ingrijpen bij moeilijke communicatie en
professioneel afhandelen.
•
non-verbale communicatie herkennen en er gepast op
reageren.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
10
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TP
De leerlingen kunnen
•
•
•
•
•
TP
TP
LEERINHOUDEN
4
4.1
de nood aan sociaal contact van de mens illustreren.
4.2
oog hebben voor elementen die een rol spelen bij sociale
4.3
contacten.
4.4
het belang aanduiden van het aspect “tijd” in de omgang met 4.5
mensen.
4.6
attent zijn op de doelgerichtheid in elke vorm van omgang.
4.7
de invloed van verschillende factoren op het menselijk
gedrag illustreren met voorbeelden uit hun leefwereld.
•
specifieke kenmerken eigen aan diverse doelgroepen in
verschillende contexten herkennen en evalueren.
•
een aantal typische omgangsvormen per doelgroep
beschrijven:
•
inzien dat iedere doelgroep een specifieke benadering
vraagt.
•
empatisch en geduldig omgaan met elke doelgroep.
•
in eigen woorden de basisattitudes in de omgang aangeven
en illustreren met voorbeelden.
•
de basishoudingen toepassen in concrete omgangssituaties
en erop reflecteren.
•
in concrete voorbeelden gedragingen herkennen die
samenwerking bevorderen of afremmen.
Factoren die het menselijk gedrag beïnvloeden
Socio-cultureel milieu
Opvoedingsmilieu
Opleiding
Socio-economische status
Sfeer en emoties in de omgang
Tijd
Functionaliteit in de omgang
5
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
Omgaan met doelgroepen
Kinderen
Adolescenten
Volwassenen (ook binnen hiërarchische structuren)
Bejaarden
Psychiatrische patiënten
6
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
6.6
6.7
6.8
6.9
6.10
6.11
Basishoudingen
Patiëntvriendelijkheid
Flexibiliteit
Zorgvuldigheid
Nauwkeurigheid
Veiligheidsbewustzijn
Milieubewustzijn
Verantwoordelijkheidszin
Discretie
Empathie
Geduld
Organisatievermogen
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
11
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TP
TP
TT
De leerlingen kunnen
•
vanuit eigen ervaring factoren die stress veroorzaken
herkennen en benoemen.
•
mogelijke gevolgen van stress op het gedrag omschrijven.
LEERINHOUDEN
6.12
6.13
Leergierigheid
Samenwerken in team
7
7.1
7.2
Stress
Stressfactoren
Gevolgen: gedragsmatig, emotioneel, lichamelijk
8
8.1
8.2
Soorten omgang
Persoonlijke relaties
Functionele of professionele relaties
•
stress bij anderen waarnemen en er gepast op reageren.
•
in stresssituaties de nodige kalmte bewaren.
•
persoonlijke met professionele relaties vergelijken en de
verschillen verwoorden.
•
zich gepast gedragen t.o.v. collega’s in werksituaties.
•
de noodzaak inzien van functionele relaties met patiënten.
•
via duidelijke voorbeelden het belang van tandheelkundige
gezondheidsvoorlichting aangeven.
9
9.1
Tandheelkundige gezondheidsvoorlichting
Mondhygiëne
•
de verschillende poetstechnieken beschrijven met hun vooren nadelen.
•
Poetstechnieken:
•
•
Manueel/elektrisch
de interdentale reinigingstechnieken beschrijven met hun
voor- en nadelen.
•
Interdentale reinigingstechnieken
•
de noodzaak erkennen van de individualisering van poetsen reinigingstechnieken.
•
9.2
Individualisering
Eet- drink- en rookgewoonten
•
een volwassene of een kind de noodzaak van mondhygiëne •
uitleggen en de verschillende technieken op een aangepaste •
wijze aanbrengen.
•
de indeling van de koolhydraten en de kunstmatige
•
zoetstoffen beschrijven in functie van tandbederf.
•
eet- en drinkgewoonten in verband brengen met cariës en
9.3
het verlies van tandmaterie.
•
•
•
een volwassene of de ouders van een kind informatie geven
over de schadelijkheid van specifieke eet- en
Voedingsmiddelen – voedingsstoffen
Invloed op mondgezondheid
Voedingsadvies:
Preventief
Curatief
Fluoridegebruik
•
Fluoride:
•
Bronnen
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
12
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TT
TT
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
drinkgewoonten in samenspraak met de tandarts.
•
Eigenschappen
•
de werking van fluoride beschrijven pre- en posteruptief.
•
Werking
•
de verschillende fluoridebronnen benoemen.
•
Risico’s
•
de eigenschappen beschrijven van fluoride in tandpasta,
fluoridegel, lakken en vernissen.
•
•
9.4
Evolutie
Patiëntenadviezen
de patiënt wijzen op mogelijke risico’s van overmatig
fluoridegebruik.
•
•
Gerichte communicatie m.b.t. nazorg van de brede waaier aan
tandheelkundige behandelingen
wetenschappelijke evoluties opvolgen.
•
aan een patiënt op een begrijpelijke manier uitleggen welke
nazorg nodig is bij tandverlies, te verwachten napijn,
specifieke tandheelkundige behandelingen.
•
de begrippen beroepsgeheim en medisch geheim
omschrijven en toepassen.
•
de code van de geneeskundige plichtenleer inzake het
medisch beroepsgeheim beschrijven.
•
10
10.1
10.2
10.3
1Beroepsgeheim
Medisch beroepsgeheim
Privacy reglementering
Deontologie
de wet “bescherming persoonlijke levenssfeer” correct
toepassen.
•
de deontologische plichtenleer toepassen.
•
ten allen tijde discreet omgaan met informatie.
•
de inhoud van de anamnese evalueren in het perspectief
van een tandheelkundige behandeling;
11
11.1
•
uit de anamnese die medicatie melden die een belang
hebben voor bepaalde specifieke tandheelkundige
behandelingen;
11.2
11.3
Anamnese
Aandacht voor de algemene gezondheidstoestand van de
patiënt
Medicatie- en druggebruik
Eet-, drink- en rookgewoonten
•
een basiskennis van de geneesmiddelenactie van de
belangrijkste klassen van geneesmiddelen opzoeken.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
13
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TT
De leerlingen kunnen
•
een noodsituatie gepast melden.
•
stressbestendig passende hulp inroepen.
•
de persoon indien nodig stabiliseren, in afwachting van de
komst van de hulpdiensten.
•
CPR toepassen.
LEERINHOUDEN
12
12.1
12.2
12.3
12.4
Medische urgenties
Noodsituaties
Stressbestendigheid
Veiligheidshouding: stabiele zijligging
CPR
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – het omgaan met patiënten
2
Rollenspelen uitvoeren voor het toepassen van gespreksvaardigheden in allerlei situaties.
3
Een gesprek voeren, filmen en nadien bespreken. Dit wil zeggen opschrijven en ontleden.
5
Oefeningen op verschillende doelgroepen. Inoefenen op stage.
10
Poetstechnieken bij elkaar toetsen en bijschaven.
Het juiste gebruik van tandzijde aan elkaar aanleren.
Aan de hand van “cases” oefenen op mogelijk noodzakelijke preventieadviezen.
Oefening op het kritisch analyseren van de ingrediënten die vermeld staan op de verpakkingen van voedingsmiddelen.
Oefeningen op het ontcijferen van de samenstelling en het fluoridegehalte van tandpasta’s en mondspoelmiddelen.
11
Cases analyseren, besluiten trekken.
12
Uit voorbeeldanamneses belangrijke feiten herkennen.
13
Reanimatietechnieken op een pop.
Rollenspel.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
14
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. het assisteren tijdens een behandeling
TT
•
inzien dat een grondige kennis van anatomie, fysiologie en
pathologie noodzakelijk zijn om goed te assisteren.
1
1.1
Anatomie, fysiologie en pathologie
Anatomie en fysiologie
•
de mondholte en haar onderdelen beschrijven aan de hand
van geëigende anatomische benamingen.
•
De mondholte
•
de verschillende anatomische onderdelen, de omliggende
steunweefsels en weke weefsels beschrijven en hun functie
weergeven.
•
Kaakgewricht
•
•
de eigenschappen en de morfologie van de gebitselementen
beschrijven.
•
de gemiddelde doorbraaktijden van de tanden beschrijven.
•
met eigen woorden uitleggen wat de verschillende
wisselfases inhouden.
•
de concrete verschilpunten aangeven tussen het melkgebit
en het definitief gebit.
•
de kenmerken van de gebitsontwikkeling en de
gebitswisseling benoemen.
•
tandnummering en benaming van de tandvlakken uitleggen
en op de tandfiche aantekenen.
•
•
•
•
•
het melkgebit:
- tandanatomie,
- tandnummering.
−
de gebitswisseling:
- de doorbraaktijden en wisselfases,
- het wisselgebit.
−
het definitief gebit:
- tandanatomie,
- tandnummering.
•
Gingiva
•
Mucosa
•
Tong
aan de hand van de tandmorfologie de gebitselementen juist
•
benoemen.
•
de microbiologische en biochemische aspecten van
tandplaquevorming in relatie tot het cariësproces benoemen. 1.2
de soorten cariës en hun evolutie beschrijven.
•
de microbiologische en biochemische aspecten van
tandplaquevorming in relatie tot gingivitis en parodontitis
omschrijven.
verbanden aangeven tussen algemene gezondheid en
Tanden:
−
•
Speekselklieren
…
Pathologie
Tandplaquevorming en cariësproces:
−
tandplakvorming,
−
indeling cariës,
−
cariësevolultie.
Tandplaquevorming en parodontitis:
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
15
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
•
LEERINHOUDEN
parodontitis.
−
supra- en subgingivaal tandsteen,
de begrippen erosie, abrasie, attritie, abfractie beschrijven
en deze onderscheiden van tandcariës.
−
gingivitis,
−
parodontitis.
•
TT
•
•
•
•
•
•
•
•
Verlies aan tandmaterie:
−
erosie,
−
abrasie,
−
attritie,
−
abfractie.
de diverse soorten tandheelkundige producten en materialen 2
herkennen, benoemen en relateren aan een
2.1
tandheelkundige handeling.
•
de eigenschappen van amalgaam beschrijven.
•
een onderscheid maken tussen de soorten composieten.
•
de verschillende soorten glasionomeercementen
•
onderscheiden naar hun functie.
2.2
uitleggen hoe de vulmaterialen gebruikt worden.
•
de materialen en producten op een accurate wijze
•
voorbereiden rekening houdend met de technische- en
veiligheidsvoorschriften.
•
de evolutie binnen de producten opvolgen en bespreekbaar •
maken.
•
Tandheelkundige producten en materialen
Plastische vulmaterialen
een onderscheid maken tussen de verschillende soorten
cementen.
•
Ca(OH)2
•
2.3
Voorlopige cement
Afdrukmaterialen
•
Alginaat
•
Elastomeren: siliconen, polyethers
•
…
•
elk cement op accurate wijze klaarmaken.
•
op gepaste wijze afdrukmaterialen voorbereiden en
klaarmaken.
•
de gepaste hulpmiddelen klaarleggen bij elke afdrukname.
Amalgaam
Composieten
Glasionomeren
…
Tandheelkundige cementen
Zinkfosfaat
Polycarboxylaat
Composiet
Glasionomeer
ZOE
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
16
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
•
labomaterialen situeren in functie van hun gebruik.
•
orthodontische materialen situeren in functie van hun gebruik •
en eigenschappen.
•
chirurgische materialen situeren in functie van hun
•
toepassingsmogelijkheden.
•
•
TT
LEERINHOUDEN
•
•
•
•
•
•
2.4
Wassen
Gips
Kunstharsen
Porselein
•
Metalen
•
2.5
…
Orthodontische materialen
•
Brackets
•
Draden
•
Eastieken
•
2.6
…
Chirurgische materialen
•
Sutuurdraden
•
Hemostatische materialen
•
Wondverbanden
•
…
3
3.1
eigenschappen van röntgenstralen benoemen (U).
3.2
de betekenis van wit, zwart en de verschillende grijswaarden 3.3
op een röntgenbeeld verklaren.
3.4
een radiografie manueel ontwikkelen met de donkere
3.5
kamertechniek.
3.6
de verwerking van de beelden digitaal/manueel in het
•
dossier van de patiënt opslaan.
•
tandstructuren en omliggende weefsels op RX herkennen.
in eigen woorden uitleggen hoe een röntgentoestel werkt
(U).
Labomaterialen
Radiologie
Werking en opbouw van een röntgentoestel (U)
Eigenschappen van röntgenstralen (U)
Ontstaan van een röntgenbeeld
Ontwikkeling en verwerking
Soorten RX
Opnametechnieken:
Peri-apicaal
Bite-wings
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
17
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
•
TT
•
OPG
•
Tele
•
Oclusale
•
Cone bean CT
4
4.1
4.2
4.3
Four-handed dentistry
Protocols
Pro-actief denken en handelen
Assisteren aan de stoel
•
een protocol opstellen met de werkvolgorde van een
behandeling.
•
aan de hand van een protocol anticiperend taken
voorbereiden of uitvoeren.
•
in functie van de taakverdeling rond de behandelingseenheid •
op een flexibele manier overgaan naar een andere taak.
•
de minst belastende werkpositie toepassen aan de stoel.
•
een adequate verlichting verzorgen.
•
de speekselzuiger chirurgische aspiratie aangeven.
•
de patiënt gerust stellen en in een comfortabele houding
plaatsen.
•
•
•
•
TT
de verschillende opnametechnieken, hun eigenschappen en
toepassingen beschrijven.
LEERINHOUDEN
•
•
•
•
•
•
•
alle producten, materialen en instrumenten verzamelen voor een
specifieke tandheelkundige behandeling.
instrumenten en materialen in direct bruikbare vorm op het juiste
moment klaarleggen en aanreiken.
de begrippen stamverdoving, geleidingsanesthesie, spix,
infiltratieanesthesie, intraligamentaire anesthesie beschrijven en in
verband brengen met de naaldkeuze en carpulespuit.
de werkvolgorde beschrijven van cariëscurettage en/of
caviteitspreparatie en de nodige instrumenten ermee relateren.
de indeling in Klassen van Black beschrijven.
het specifieke instrumentarium eigen aan een bepaalde vulling,
cement of liner benoemen en op het juiste moment aanreiken.
de werkvolgorde van de zuuretstechniek en bondingsystemen
uitleggen.
Ergonomie
Aspiratietechnieken
Instrumentenoverdracht
Werkveldbelichting
Patiëntencomfort
5
5.1
Tandheelkundige behandelingen
Restauratieve tandheelkunde
•
Anesthesie:
•
−
Anesthesietechnieken,
−
Instrumentarium:
 naalden,
 carpules.
Cariësbehandeling:
−
Caviteitspreparatie,
−
Klassen van Black,
−
Instrumentarium.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
18
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
matrixsysteem voor een gegeven tand voorbereiden.
Cofferdam klaarleggen.
de verschillen in afwerkingtechnieken voor de belangrijkste
vulmaterialen benoemen en hun specifieke instrumenten en materialen herkennen, voorbereiden en aanreiken.
de verschillende types van en het gebruik van uitneembare en
vaste prothesen beschrijven.
de standaardprocedures voor het vervaardigen van eenvoudige tot
complexe behandelplannen interpreteren en op de juiste manier
inplannen in de agenda.
voor een specifieke prothetische behandeling alle nodige hulpmiddelen klaarleggen.
DPSI in verband brengen met parodontitis.
een pocket status invullen.
de begrippen profylactische reiniging en tandsteenreiniging
beschrijven.
de behandelingstechnieken en medicamenteuze behandeling beschrijven.
curettes en scalers herkennen.
instrumenten op de juiste manier slijpen (U).
de begrippen pulpitis, pulpanecrose, peri-apicale ontsteking
beschrijven.
het endodontisch instrumentarium situeren en sorteren in functie
van de behandelstappen.
de verschillende technieken van een wortelkanaalbehandeling
beschrijven.
pit- en fissuurverzegeling beschrijven.
fluoride-applicatie voorbereiden.
de orthodontische behandeling en de gebruikte materialen
omschrijven.
LEERINHOUDEN
•
•
Vulling:
−
composiet,
−
amalgaam,
−
glasionomeer,
−
instrumentarium bij de verschillende plastische
vulmaterialen,
−
hulpmiddelen : bondingsystemen, matrixsystemen en
cofferdam.
Afwerking:
−
polijstboordjes en –rubbertjes,
5.2
−
occlusie- en articulatiepapier.
Prothetische tandheelkunde
•
Soorten protheses:
•
−
Uitneembare prothese:
 kunstharsprothese ( vol-partieel)
 frameprothese
−
Vaste prothese - Kroon- en
brugwerk/preparatietechnieken
−
Combinaties van beide met of zonder implantaten
Standaardprocedures:
−
Alginaatafdruk
−
Individuele precisieafdruk
−
Beetbepaling – kleurbepaling
−
Pas
5.3
−
Plaatsing
Parodontologie
•
Dutch periodontol screening index
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
19
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
•
extractiemateriaal en chirurgisch instrumentarium klaarleggen op
tray voor de verschillende chirugische behandelingen.
LEERINHOUDEN
•
Pocket status/parodontium status
•
Mechanische reinigingstechnieken:
•
−
Handinstrumenten
−
Ultrasoon
Medicamenteuze ondersteuning:
−
Antibiotica
−
Spoelmiddelen
•
5.4
Slijpen van instrumenten (U)
Endodontie
•
Begrippen:
−
pulpitis,
−
pulpanecrose,
−
peri-apecale ontsteking.
•
indeling vijlen en ruimers
•
behandelstappen:
−
trepanatie;
−
extirpatie, reiniging en vormgeving;
5.5
−
vullen.
Preventieve tandheelkunde
•
Pit en fissuurverzegeling
•
5.6
Fluoridepreparaten voor professioneel gebruik
Orthodontie
•
Klassificatie
•
5.7
Behandelingen
Chirurgie
•
Extractietangen
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
20
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
•
Syndesmotoom- elevatoren
•
Hechtingsmateriaal
•
Chirurgieset:
•
implantologie,
•
parodontologie,
•
kaakchirurgie
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – assisteren tijdens een behandeling
1
Oefeningen op nummering van de tanden en de benaming tandvlakken op gipsmodellen, tandschema’s en RX.
Stage.
2
ZOE, ZnP, PCC, IRM mengen en leren op het juiste moment aan te reiken.
Dispenseersystemen voor afdrukmaterialen manipuleren.
Alginaat aanmaken.
Stage.
3
De juiste film en filmhouder kiezen in functie van de plaats en het type van de opname.
Het sorteren van de radiografieën bij een RX status.
Stage en bedrijfsbezoeken.
4
Instrumenten herkennen, sorteren en benoemen.
Voorbeeldprotocols analyseren en toepassen.
In overleg met de tandarts protocols opstellen.
Klaarmaken van een gebruiksklare tray in functie van een geplande behandeling.
Stage.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – assisteren tijdens een behandeling
5
Instrumenten en materialen herkennen, sorteren en benoemen.
Injectiespuit klaarmaken.
Werkfiches, protocols van composieten en bondingsystemen ontleden.
Glasionomeer capsules gebruiksklaar maken.
Matrixsystemen voorbereiden in functie van de plaats van de vulling.
NaOCl oplossing verdunnen en gebruiksklaar maken.
Stage.
21
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
22
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. hygiënisch werken
TT
TT
TT
•
het verschil aantonen tussen besmetting en infectie.
•
de besmettingscyclus beschrijven.
•
de verschillende technieken inzake reiniging, ontsmetting en
•
sterilisatie omschrijven.
•
de principes van infectiebestrijding door middel van
handhygiëne, handschoenen, mondmasker, bril, werkkledij
en aangepaste haartooi beschrijven en toepassen;
•
de principes en handelswijzen van werken binnen een
“steriel veld” beschrijven.
•
de geldende voorschriften inzake reiniging en ontsmetting
van praktijkruimte en meubilair beschrijven en uitvoeren.
•
omgevingsfactoren beheren in overeenstemming met
steriliteit en hygiëne.
•
zorgvuldig werken.
•
de diverse delen van de unit opnoemen.
•
de functie en gebruik van de diverse delen beschrijven.
•
instaan voor het onderhoud, de reiniging en desinfectie
volgens de geldende voorschriften.
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
Hygiëne en besmetting
Microbiële, virale en schimmelinfecties
De besmettingscyclus
Infectiebestrijding
Persoonlijke hygiëne
Persoonlijke beschermingsmiddelen
2
2.1
2.2
2.3
Praktijkruimte
De infrastructuur van de tandartspraktijk
Reinigen van de tandartspraktijk
2.3 Reiniging en desinfectie van het werkveld
3
3.1
3.2
Tandheelkundige unit
Onderdelen
Reiniging, desinfectie
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
23
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TT
TT
De leerlingen kunnen
•
groot en klein materiaal, toestellen en roterend
instrumentarium onderhouden, reinigen en ontsmetten.
•
de geldende reinigings-, desinfectie en
sterilisatievoorschriften toepassen.
•
handelswijzen aanpassen in functie van de principes en
technieken van werken binnen een steriel veld.
•
alle materiaal na de behandeling in overeenstemming met
veiligheid, steriliteit en hygiëne beheren.
•
een grote mate van veiligheidsbewustzijn ontwikkelen.
•
dentaaltechnisch werk behandelen, ontsmetten en
verpakken volgens de hygiënische voorschriften.
•
een techniekersbon invullen.
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – hygiënisch werken
1
Handhygiëne: handen wassen en ontsmetten.
Constant aandacht hebben voor hygiënisch werken.
In groep reflecteren over het hygiënisch werken.
2
Stage.
3
Stage.
4
Stage.
5
Stage.
Relatiebeheer dentaaltechnisch labo.
LEERINHOUDEN
4
4.1
4.2
Instrumentarium en apparatuur
Reiniging, desinfectie en sterilisatie
Het steriel veld
5
5.1
5.2
Dentaaltechnisch werk
Labowerk hanteren
Techniekersbon
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
24
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. plannen en organiseren
•
voor patiënten een gepaste afspraak maken, rekening
houdend met de wensen van de patiënt en de urgentie.
•
de patiënt gastvrij te woord staan.
KT
•
•
•
•
1
1.1
•
voor patiënten een gepaste afspraak maken bij onder meer •
andere algemene tandartsen, specialisten of ziekenhuizen;
1.2
de agenda van de tandarts op een correcte wijze beheren; 1.3
wijzigingen, annulaties en dringende oproepen in de
•
agenda en de planning aanpassen;
•
de tandarts op een adequate manier over de planning
•
informeren.
Afspraken
Afspraken van patiënten
Patiëntvriendelijkheid
Assertiviteit
Afspraken bij andere tandartsen, ziekenhuizen …
Agendabeheer
Tijdsbesteding per behandeling
Urgentiemanagement
Timemanagement van de praktijk
•
post en e-mail verkeer opvolgen en klasseren.
2
Post- en e-mailverwerking
•
gegevens, documenten of aanvragen van diverse
instanties verzamelen, voor verwerking aan de tandarts
voorleggen en opvolgen.
3
Gegevens- en documentenverwerking
•
nauwkeurig werken.
•
opdrachtbonnen voor het dentaaltechnisch laboratorium
invullen.
•
de verzending organiseren van het prothetisch werk en de
levering opvolgen.
4
4.1
4.2
4.3
Relatiebeheer dentaaltechnisch bedrijf
Opvolgen van de agenda voor leveren en ontvangen
Communicatie
Datacorrespondentie
KT
KT
KT – TT
•
vlot communiceren met het dentaaltechnisch bedrijf.
•
verzendnota’s en facturatie controleren.
•
zorgvuldig werken;
•
gegevens op verschillende dragers op gepaste wijze
doorsturen naar het dentaal technisch bedrijf.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – plannen en organiseren
1
Patiëntvriendelijkheid en assertiviteit: rollenspellen
2
Stage.
Zelfstandig oefeningen maken aangaande de verschillende klasseermethoden.
4
Bezoek aan een dentaaltechnisch bedrijf.
Stage.
25
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
26
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. administratie voeren
KT - TT
•
•
1
1.1
elektronische patiëntendossiers aanmaken en ophalen.
1.2
medische of tandheelkundige informatie afkomstig van de
1.3
tandarts, collega's, tandtechnische toeleveringsbedrijven of 1.4
labo’s invoeren in het patiëntendossier en deze informatie
ophalen.
•
een recallsysteem beheren en uitvoeren.
•
patiëntenadviezen afwerken op basis van de inlichtingen
verstrekt door de tandarts.
•
de nomenclatuur opzoeken en getuigschriften voor
verstrekte hulp voorbereiden.
•
attesten voor school/werkgever voorbereiden.
•
een attest voor een ongevalaangifte voorbereiden.
•
een attest voor bijkomende verzekeringen of
hospitalisatieverzekeringen voorbereiden.
•
de wetgeving en administratieve verplichtingen i.v.m.
medische hulpmiddelen op maat en het conformiteitattest
opzoeken, toelichten en toepassen.
•
KT - TT
KT - TT
•
•
•
papieren patiëntendossiers aanmaken, klasseren en
ophalen.
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3
3.1
3.2
het afvalverwijderingsattest controleren en klasseren.
3.3
vergunningen en controles van de tandheelkundige praktijk 3.4
opzoeken, toelichten en de administratieve verwerking
voorbereiden.
medische of tandheelkundige informatie van collega's,
tandtechnische toeleveringsbedrijven of labo’s ontvangen,
er op een gepaste wijze mee omgaan en er gevolg aan
geven, klasseren en ophalen.
Patiëntendossiers
Papieren patiëntendossiers
Elektronische patiëntendossiers
Aanvullen van patiëntendossiers
Recallsysteem
Formaliteiten
Patiëntenadviezen
Getuigschriften
Attesten voor school / werkgever
Attest ongevalaangifte
Attest bijkomende verzekeringen en
hospitalisatieverzekeringen
Praktijkgebonden administratie
Conformiteitattest
Afvalverwijderingsattest
Vergunningen en controles
Inkomende informatie
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
27
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
KT - TT
•
brieven en documenten opmaken, versturen en klasseren.
4
Briefwisseling
KT - TT
•
inningen van patiënten opvolgen en registreren.
5
Inningen
KT - TT
•
specifieke tandheelkundige software hanteren.
6
Specifieke tandheelkundige software
KT - TT
•
inkomende en uitgaande post op een correcte wijze
behandelen en klasseren.
7
Post
KT - TT
•
in- en uitgaande mails op een correcte wijze behandelen in 8
samenspraak met de tandarts
KT - TT
•
basisfuncties van een tekstverwerker in praktijksituaties
gebruiken om onder andere brieven en documenten te
ontwerpen, op te halen, te bewerken en te bewaren.
•
initiële kennis van een rekenblad gebruiken.
•
relevante informatie op het internet ophalen, selecteren en
klasseren
•
informatieve lectuur verzamelen en klasseren.
KT - TT
Email
9
9.1
9.2
Computervaardigheden
Officepakket
Internet
10
Tandheelkundige informatie
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
28
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – administratie voeren
7
De specifieke software (*) kan worden gedemonstreerd door externen die vertrouwd zijn met de materie. Hierna maken de leerlingen oefeningen.
(*) Die pakketten zijn dermate intuïtief opgesteld en gebruiksvriendelijk dat elke tandarts zonder problemen mits een beetje voorbereiding die
pakketten kan demonstreren en aanleren. Indien het door externen gedemonstreerd wordt is dit steeds in functie van hun commercieel belang
en dit kan de neutraliteit van de opleiding in gevaar brengen. Let dus op, of bij twijfel demonstreren de internen dit.
Zoveel mogelijk met reële en recente formulieren werken.
Aan de hand van de stage-ervaring de leerlingen interactief laten werken.
8, 9, 10, 11
Bij het maken van toepassingen zo zelfstandig mogelijk werken.
.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
29
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. het bieden van logistieke ondersteuning
•
zorg dragen voor de orde en netheid van de praktijk- en
wachtruimten.
1
•
de diverse delen van een behandelingseenheid opnoemen;
2
De tandheelkundige behandeleenheid
•
de functie en gebruik van de diverse delen beschrijven;
•
filters en slangen reinigen.
•
het doel en het gebruik van groot en klein instrumentarium
en toestellen omschrijven;
3
Instrumentarium en apparatuur
•
de vloeistoffen of baden van bepaalde toestellen controleren
en vervangen;
•
het instrumentarium opbergen en klasseren in functie van
een volgende behandeling.
TT-KT
•
gesprekken met externe partners van de tandarts (zoals
collega’s, mutualiteiten, toeleveringsbedrijven en het
dentaaltechnisch laboratorium) voeren.
4
Gesprekken met externen
KT - TT
•
een product of materiaal in één of meerdere catalogi
opzoeken en hun prijzen vergelijken.
5
5.1
Voorraden
Bestellingen
•
bestellingen van producten en materialen plaatsen en
opvolgen.
•
Voorraadbeheersysteem:
•
een efficiënt voorraadbeheer toepassen, rekening houdend
met houdbaarheid, vervaldatum, omloopsnelheid en
bewaarcondities.
TT
TT
TT
Praktijkruimte
−
bruikbaarheid,
−
gedigitaliseerd,
•
leveringen via een voorraadbeheersysteem invoeren en de
voorraad opvolgen.
5.2
−
manueel.
Administratie
•
Verzendnota’s
•
inkomende leveringen met verzendnota’s vergelijken.
•
Klachtenbeheer
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
30
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TT
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
•
inkomende facturen met verzendnota’s vergelijken.
•
Backorders
•
backorders correct opvolgen.
•
Facturatie
•
klachten in verband met leveringen opstellen en opvolgen.
•
Betalingen
•
betalingen controleren.
•
dentaaltechnisch werk behandelen en verpakken volgens de 6
technische voorschriften van het dentaaltechnisch bedrijf;
6.1
in het oog houden dat het werkstuk volgens de agenda tijdig •
verzonden en ontvangen wordt;
•
Eenvoudige tandtechnische handelingen uitvoeren (U).
6.2
•
•
Dentaaltechnische ondersteuning
Correct verzenden en ontvangen
Technisch
Organisatorisch
Basis van tandtechniek (U)
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – het bieden van logistieke ondersteuning
1
Stage.
2
Stage.
3
Stage.
4
Oefeningen op het aanvullen van een borenset, polijstset, bondingsystemen, endoset, endobox, afdrukbenodigdheden en disposables.
Stage en werkplekleren.
Voorraadbeheer kan enkel door een tandarts aangeleerd worden. Wat hou je nooit in voorraad en bestel je op het goede moment? Waarvan kan je
gerust tien pakken per keer bestellen? Bij welke producten moet je steeds alert zijn op vervaldatum? Wat zijn de specifieke en essentiële
bewaarcondities van sommige producten? Hoe vergelijk je catalogi en folders?
5
Stage.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
31
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. veilig en milieubewust werken
•
de begrippen straling, dosis, transmissie, absorptie en
verstrooiing omschrijven.
•
de interactie tussen röntgenstraling en materie inzien.
•
de biologische effecten en gevaren van ioniserende straling
benoemen.
•
de wetgeving betreffende het gebruik van de apparaten en
de beschermingsmiddelen beschrijven.
•
regels voor de bescherming tegen straling opnoemen en
toepassen.
•
de voorzorgsmaatregelen hanteren om prikaccidenten te
voorkomen.
•
de voorzorgsmaatregelen beschrijven bij het gebruik van
composieten en het gebruik van de polymerisatielamp.
•
de veiligheidsvoorschriften voor het manipuleren van
amalgaamvullingen respecteren.
•
instrumenten na de behandeling in overeenstemming met
veiligheid beheren.
•
veilig omgaan met chemicaliën.
•
persoonlijke beschermingsmiddelen aanwenden bij
assistentie aan de stoel.
TT
TT
TT
•
•
het nut inzien van het gebruik van PBM’s.
•
een veiligheidsbewustzijn ontwikkelen.
1
1.1
1.2
1.3
Radioprotectie
Straling & dosis
Effecten van ioniserende straling
Regels voor bescherming tegen straling
2
2.1
2.2
2.3
2.4
Veilig gebruik van instrumenten en producten
Vullingen
Cementen
Instrumenten
Chemicaliën
3
3.1
3.2
3.3
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Handschoenen
Mondmasker
Beschermbril
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
32
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
TT
De leerlingen kunnen
•
•
TT
LEERINHOUDEN
4
4.1
zich voor het assisteren aan de behandelingseenheid correct 4.2
opstellen en verschillende posities innemen in functie van de 4.3
uitgevoerde behandeling;
het begrip ergonomie en de juiste ergonomische principes
omschrijven;
•
de ideale werkhouding aannemen in functie van logistiekeen omgevingsfactoren ter voorkoming van fysieke belasting.
•
ervoor zorgen dat de toestellen en materialen zodanig
opgesteld zijn, dat er ergonomisch kan gewerkt worden.
•
de begrippen risico- en niet risicohoudend afval, gevaarlijk
en niet gevaarlijk afval beschrijven.
•
op een veilige manier risicohoudend en gevaarlijk afval
manipuleren en in speciale containers verzamelen.
•
de ophaling regelen van medisch en gevaarlijk afval door
een erkende ophaler.
•
de geldende milieuwetgeving betreffende afvalbeheer in een
tandartspraktijk opzoeken en beschrijven.
5
5.1
5.2
Ergonomie
Werkhoudingen
Zithoudingen
Werkplekinrichting
Afvalstoffenbeheer
Risicohoudend en niet-risicohoudend afval
Gevaarlijk en niet gevaarlijk afval
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – veilig en milieubewust werken
1
Stage.
2
Stage.
3
Stage.
4
Stage.
Oefeningen op een correcte zithouding.
Oefeningen in opstelling en positie ten opzichte van de tandartsenstoel in functie van de beoogde assistentie.
Voorbeelden van inrichtingen opzoeken bij diverse firma’s.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
33
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken
(3 lestijden/week), TV Tandtechniek (14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN
VAK
De leerlingen kunnen
LEERINHOUDEN
Competenties m.b.t. het uitbouwen van een eigen deskundigheid
TT
•
zich een concreet beeld vormen van de bijscholingen die
georganiseerd worden en het belang ervan inzien.
1
Volgen van bijscholingen
TP
•
constructief omgaan met feedback van tandarts en
collega’s;
•
objectief omgaan met feedback van patiënten;
•
het belang van feedback voor het eigen functioneren
verwoorden.
2
2.1
2.2
2.3
Feedback krijgen
Tandarts
Collega’s
Patiënten
TP
•
aan zelfreflectie doen en handelingen en attitudes bijsturen. 3
TT
•
inzicht hebben van het bestaan van externe diensten voor
kwaliteitscontroles;
•
met eigen woorden de inhoud van een kwaliteitscontrole
verklaren.
4
Specifiek pedagogisch-didactische wenken – opbouwen van een eigen deskundigheid
2
Stage.
Reflecteren in de groep.
Zelfreflectie
Kwaliteitscontrole
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
34
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
1
ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
Binnen een professionele context moet een leerling autonoom en verantwoordelijk kunnen handelen.
1
Met patiënten omgaan
2
Assisteren tijdens de behandeling
3
Hygiënisch werken
4
Plannen en organiseren
5
Administratie voeren
6
Logistieke ondersteuning bieden
7
Veilig en milieubewust werken
8
Eigen deskundigheid uitbouwen
Aan deze competenties zijn uiteraard vaardigheden en attitudes verbonden. Er wordt een basiskennis
van de leerling verwacht rond bijv. wetenschappen, psychologie, tandtechniek, kantoortechniek
praktisch te integreren. Er wordt verwacht van de leerling de over de vakken heen opgedane kennis
en kunde te integreren. Dit gaat verder dan de geïntegreerde proef. Dit vergt vanwege de leerkrachten
een nauwe samenwerking en goede afspraken over de vakken heen.
1.1
HET OPEN LEERCENTRUM EN DE ICT-INTEGRATIE
Het gebruik van het open leercentrum (OLC) en de ICT-integratie past in de totale visie van de school
op leren en op het werken aan de leervaardigheden van de leerlingen. De inzet en het gebruik van
ICT en van het OLC zijn geen doel op zich maar een middel om het onderwijsleerproces te
ondersteunen.
Door de snelle evolutie van de informatietechnologie volgen nieuwe ontwikkelingen in de
maatschappij elkaar in hoog tempo op. Kennis en inzichten worden voortdurend verruimd. Er komt
een enorme hoeveelheid informatie op ons af. De school zal de leerlingen moeten leren hier zinvol en
veilig mee om te gaan.
Zelfstandig kunnen werken, in staat zijn eigen initiatieven te ontplooien en over het vermogen
beschikken om nieuwe ideeën en oplossingen in samenwerking met anderen te ontwikkelen, zijn
essentieel. Voor het onderwijs betekent dit een ingrijpende verschuiving: minder aandacht voor de
passieve kennisoverdracht en meer aandacht voor de actieve kennisconstructie binnen de unieke
ontwikkeling van elke leerling. Die benadering nodigt leraren en leerlingen uit om voortdurend met
elkaar in dialoog te treden, omdat je de ander nodig hebt om te kunnen leren. Het traditionele beeld
van onderwijs zal steeds meer verdwijnen en veranderen in een dynamische leeromgeving waar
leerlingen in eigen tempo en in wisselende groepen onderwijs zullen volgen. Dergelijke leerprocessen
worden bevorderd door gebruik te maken van het OLC en van ICT-integratie als onderdeel van deze
rijke gedifferentieerde leeromgeving.
1.1.1
Het open leercentrum als krachtige leeromgeving
Een open leercentrum (OLC) is een ruimte waar leerlingen, individueel of in groep, zelfstandig, op hun
eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen leren, werken en oefenen.
Om een krachtige leeromgeving te zijn, is een open leercentrum
•
uitgerust met voldoende didactische hulpmiddelen,
•
ter beschikking van leerlingen op lesmomenten en daarbuiten,
•
uitgerust in functie van leeractiviteiten met pedagogische ondersteuning.
In ideale omstandigheden zou de ganse school een open leercentrum kunnen zijn. In werkelijkheid
kan in een school echter niet op elke plaats en op elk moment een dergelijke leeromgeving
gewaarborgd worden. Daarom kiezen scholen ervoor om een aparte ruimte als OLC in te richten om
zo de leemtes in te vullen.
Voor de meeste leeractiviteiten volstaat een klaslokaal of informaticalokaal. Wanneer is het echter
nuttig om over een OLC te beschikken?
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
35
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
•
Bij een gedifferentieerde aanpak waarbij verschillende leerlingen bezig zijn met verschillende
leeractiviteiten, kan het klaslokaal op vlak van zowel ruimte als middelen niet meer als enige
leeromgeving voldoen. Dit is zeker het geval bij begeleid zelfstandig leren,
vakoverschrijdend leren, projectmatig werken ... Vermits leerlingen bij deze leeractiviteiten
een zekere vrijheid krijgen in het plannen, organiseren en realiseren van het leren, is de
beschikbaarheid van extra ruimte en middelen soms noodzakelijk.
•
Het leren van leerlingen beperkt zich niet tot de eigenlijke lestijden. Voor sommige
opdrachten moeten zij beschikken over aangepaste leermiddelen buiten de eigenlijke
lestijden. Niet iedereen heeft daar thuis de mogelijkheden voor. In functie van gelijke
onderwijskansen, lijkt het zinvol dat een school ook momenten buiten de lessen voorziet
waarop leerlingen van een OLC gebruik kunnen maken.
Om hieraan te voldoen, beschikt een OLC minimaal over volgende materiële mogelijkheden:
•
ruim lokaal met een uitnodigende inrichting die een flexibele opstelling toelaat (bijv. eilandjes
om in groep te werken);
•
ICT: computers met internetverbinding, printmogelijkheid, oortjes, microfoons …
•
digitaal leerplatform waar alle leerlingen toegang toe hebben;
•
materiaal waarvan de vakgroepen beslissen dat het moet aanwezig zijn om de leerlingen
zelfstandig te laten werken/leren (software, papieren dragers …) en dat bewaard wordt in
een openkastsysteem;
•
kranten en tijdschriften (digitaal of op papier).
In het ideale geval is er nog een bijkomende ruimte beschikbaar (liefst ook met ICT-mogelijkheden)
die zowel kan gebruikt worden als ‘stille’ ruimte of juist omgekeerd om bijvoorbeeld leerlingen
presentaties te laten oefenen (de grote ruimte is in dat geval de stille ruimte) of voor groepswerk
(discussiemogelijkheid).
Op organisatorisch vlak is het van belang dat met het volgende rekening wordt gehouden:
het OLC wordt bij voorkeur gebruikt voor werkvormen en activiteiten die niet in het vaklokaal
kunnen gerealiseerd worden;
het is belangrijk dat bij een leeractiviteit begeleiding voorzien wordt. Deze begeleiding kan
zowel gebeuren door de actieve aanwezigheid van een leraar als ook ‘van op afstand’ door
middel van gerichte opdrachten, stappenplannen, studietips …;
het OLC is toegankelijk buiten de lesuren (bijv. tijdens de middagpauze, een bepaalde
periode voor en/of na de lesuren).
Voor het welslagen is het aan te bevelen dat een OLC-beheerder aangesteld wordt. Deze beheerder
zorgt o.a. voor inchecken, bewaren van orde, beheer van het materiaal en praktische organisatie en
wordt bijgestaan door een ICT-coördinator voor de technische aspecten.
Door het specifieke karakter van het OLC is deze ruimte bij uitstek geschikt voor de realisatie van de
ICT-integratie binnen de vakken maar deze integratie mag zich niet enkel tot het OLC beperken.
1.1.2
ICT-integratie als middel voor kwaliteitsverbetering
Onder ICT-integratie verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie ter
ondersteuning van het leren.
ICT-integratie kan op volgende manieren gebeuren:
•
Zelfstandig oefenen in een leeromgeving
Nadat leerlingen nieuwe leerinhouden verworven hebben, is het van belang dat ze
voldoende mogelijkheden krijgen om te oefenen bijvoorbeeld d.m.v. specifieke pakketten. De
meerwaarde van deze vorm van ICT-integratie kan bestaan uit: variatie in oefenvormen,
differentiatie op het vlak van tempo en niveau, geïndividualiseerde feedback, mogelijkheden
tot zelfevaluatie.
•
Zelfstandig leren in een leeromgeving
Een mogelijke toepassing is nieuwe leerinhouden verwerven en verwerken, waarbij de
leerkracht optreedt als coach van het leerproces (bijvoorbeeld in het open leercentrum). Een
elektronische leeromgeving (ELO) biedt hiertoe een krachtige ondersteuning.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
36
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
•
Creatief vormgeven
Leerlingen worden uitgedaagd om creatief om te gaan met beelden, woorden en geluid. De
leerlingen kunnen gebruik maken van de mogelijkheden die o.a. allerlei tekst-, beeld- en
tekenprogramma’s bieden.
•
Opzoeken, verwerken en bewaren van informatie
Voor het opzoeken van informatie kunnen leerlingen gebruik maken van o.a. cd-roms, een
ELO en het internet.
Verwerken van informatie houdt in dat de leerlingen kritisch uitmaken wat interessant is in
het kader van hun opdracht en deze informatie gebruiken om hun opdracht uit te voeren.
De leerlingen kunnen de relevante informatie ordenen, weergeven en bewaren in een
aangepaste vorm.
•
Voorstellen van informatie aan anderen
Leerlingen kunnen informatie aan anderen meedelen of tonen met behulp van ICTondersteuning met tekst, beeld en/of geluid onder de vorm van bijvoorbeeld een presentatie,
een website, een folder …
•
Veilig, verantwoord en doelmatig communiceren
Communiceren van informatie betekent dat leerlingen informatie kunnen opvragen of
verstrekken aan derden. Dit kan via e-mail, internetfora, ELO, chat, blog …
•
Adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen
De leerlingen ontwikkelen competenties om bij elk probleem verantwoorde keuzes te maken
uit een scala van programma’s, applicaties of instrumenten, al dan niet elektronisch. Daarom
is het belangrijk dat zij ontdekken dat er meerdere valabele middelen zijn om hun opdracht
uit te voeren. Door te reflecteren over de gebruikte middelen en door de bekomen resultaten
te vergelijken, maken de leerlingen kennis met de verschillende eigenschappen en voor- en
nadelen van de aangewende middelen (programma’s, applicaties …). Op basis hiervan
kunnen ze hun keuzes bijsturen.
1.2
JAARPLAN
Van elke leraar wordt verwacht dat zij/hij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega’s binnen eenzelfde vakgroep.
De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen zijn niet bindend. Indien afgeweken wordt, zal dit
in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en zullen – indien nodig – de andere
jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds zal erover gewaakt worden dat de noodzakelijke
voorkennis aanwezig is.
De verschillende jaarplannen zullen zodanig gemaakt worden dat er -waar mogelijk- per week een
coördinatie is tussen de verschillende vakken. Overleg tussen de verschillende leraars is dus
onontbeerlijk.
Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen.
2
STAGE
2.1
REGELGEVING
Bij de organisatie van een stage zal er steeds over gewaakt worden dat de vigerende regelgeving
strikt gevolgd wordt. Het verdient aanbeveling de omzendbrief m.b.t. de stages grondig te lezen en als
leidraad te gebruiken. Afwijkingen (indien noodzakelijk) zullen tijdig aangevraagd worden.
2.2
ORGANISATIE
De stages worden als blokstages georganiseerd. De redenen waarvoor hiervoor geopteerd wordt, zijn
de volgende:
•
blokstages sluiten beter aan de bij de reële toekomstige werkomstandigheden;
•
de leerlingen hebben best een stevige basiskennis en een aantal basisvaardigheden onder
de knie vooraleer ze op stage vertrekken;
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
37
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
•
de leerlingen komen in contact met verschillende typen van tandartsenpraktijken en kunnen
op die manier in de praktijk ondervinden waar ze optimaal functioneren.
De stages worden best gespreid over drie periodes van twee tot vier weken elk.
Mogelijkheden:
•
Eerste stage: binnen een ziekenhuismilieu: dienst stomatologie en tandheelkunde.
•
Tweede stage: facultatief ziekenhuismilieu of bij een privé-praktijk die aan algemene
tandheelkunde doet.
•
Derde stage: verplichte stage in een privé-praktijk naar keuze (algemene tandheelkunde of
gespecialiseerde tandheelkunde).
2.3
PROSPECTIE VAN STAGEPLAATSEN
Het is best om vooraf een stagedatabank aan te leggen. Het Verbond der Vlaamse Tandartsen
beschikt over een databank van de tandartsen die een stage kunnen aanbieden met het oog op een
latere tewerkstelling. Het departement onderwijs van de Vlaamse gemeenschap heeft de
stagedatabank van de kamers van Handel en Nijverheid, m.b.t. het samenbrengen van de vraag naar
en het aanbod aan stageplaatsen, overgenomen.
De keuze van geschikte stageplaatsen is uiterst belangrijk voor de verwezenlijking van de
stagedoelstellingen.
Daarom dient de nodige aandacht besteed te worden aan een zorgvuldige prospectie en selectie van
stageplaatsen.
•
Het is niet aangewezen dat de leerling zelf naar een stageplaats zoekt.
•
Er is voldoende kwalitatieve uitrusting en apparatuur beschikbaar;
•
De stageplaats zal bij voorkeur binnen een redelijke afstand van de woonplaats van de
stagiair liggen;
•
De stagementor kan voldoende tijd vrijmaken voor contacten met de stagebegeleider.
2.4
VASTLEGGEN VAN STAGEACTIVITEITEN EN –DOELEN
De vakgroep bepaalt welke doelstellingen uit het leerplan gerealiseerd worden in de stage en/of in de
praktijk.
In onderling overleg tussen stagebegeleider en stagementor wordt voor elke individuele leerling een
stage-activiteitenlijst opgesteld.
Deze activiteiten:
•
vinden hun verantwoording in het leerplan;
•
ondersteunen de schoolopleiding;
•
liggen binnen de psychische en fysische mogelijkheden van de leerling.
De lijst met stageactiviteiten wordt gekoppeld aan de stageovereenkomst, de risiso-analyse,
werkpostfiche en het stagereglement.
De leerinhouden van de theoretische vakken komen hier aan bod.
De leerlingen kunnen:
•
een secretariaat organiseren;
•
de planning en agenda van een praktijk organiseren;
•
informatie digitaal verwerken;
•
binnen een team functioneren;
•
patiënten bij ontvangst en behandeling empatisch benaderen;
•
patiënten de nodige voorlichting geven;
•
op een efficiënte manier met inhoudelijke beheersing van de materie omgaan met derden in
een praktijk (collega artsen, tandtechnisch lab, apotheek …);
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
38
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
•
werkruimtes, materiaal en producten beheren;
•
assistentie bij tandheelkundige handelingen verlenen.
2.5
EVALUATIE (ZIE OOK EVALUATIE P. 41)
Er wordt duidelijk vastgelegd voor de stage welke basiscompetenties moeten bereikt worden
De stagementoren worden nauw betrokken bij het evaluatieproces en worden vooraf hieromtrent
duidelijk gebrieft.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
39
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN1
In wat volgt is de uitrusting opgenomen van het specifieke didactisch materieel dat nodig is voor de
verwezenlijking van de doelstellingen. Niet al het materiaal moet noodzakelijk in het
klaslokaal /laboratorium aanwezig zijn. Het is mogelijk om middels bedrijfsbezoeken, stage en extramuros projectdagen de noodzakelijke apparatuur te leren kennen in bedrijven en aanverwante
instellingen.
Het spreekt vanzelf dat leerlingen gebruik kunnen maken van actueel lesmateriaal. Een bibliotheek
wordt eveneens aangelegd, zodat de leerlingen kunnen kennismaken met actuele tendensen en
thema’s via boeken en tijdschriften. In de bibliografie kan hiervoor inspiratie worden opgedaan.
De aanwezigheid van computers met een internetverbinding in het leslokaal is onontbeerlijk. Het
leslokaal zal ook het uitzicht en de inrichting dienen te hebben van een kantoorruimte: bergruimte,
klasseerkasten, bureaus, klein kantoormateriaal, computers … Een planningssysteem en
stockprogramma kunnen optioneel voorzien worden.
De aanwezigheid van een “sociale kaart” is wenselijk.
Het lokaal beschikt over een tandartsenstoel en tandheelkundig instrumentarium.
Uiteraard worden gebruiksgoederen (grondstoffen, ontsmettingsmiddelen, wegwerpmateriaal …)in
voldoende mate voorzien.
Equipement:
- tandartsstoel met fantoomkop;
- behandellamp;
- ergonomisch assistentenstoeltje.
Basistray :
- pincet;
- spiegel;
- sonde;
- pocketsonde.
Standaard instrumenten :
- anesthesie :
carpulespuit;
carpules;
injectienaalden 27-30G / x-short, short, long;
- excavatoren;
- separeerspatel,mondspatel, Ladmore;
- cementstopper;
1
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing:
- Codex
- ARAB
- AREI
- Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.:
- de uitrusting en inrichting van de lokalen;
- de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat:
-
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn;
alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen;
de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;
-
de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
40
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
- dycalapplicator;
- matrixspanners en bandjes;
- amalgaampistool;
- dappenglaasje;
- amalgaamplugger, amalgaamstopper;
- bruneerders;
- modeleerinstrumenten, discoid en cleoid;
- articuculatiepapier en –pincet;
Paro-instrumentarium :
- pocketsonde;
- scalers en curettes met de Gracey klassificatie;
- gingivectomiemessen;
- ultrasoon instrumentarium;
Endo instrumentarium :
- vijlen;
- Hedströmvijlen;
- reamers;
- zenuwtrekkers;
- spreaders;
- pluggers;
Benodigdheden en producten:
- glazen mengplaatjes + mengspatels ( 1 per leerling );
- alginaatspatel en mengnap ( 1 per 2 à 3 leerlingen);
- Dycal;
- ZOE;
- Zinkfosfaatcement;
- Polycarboxylaatcement;
- Alginaat;
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
41
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
EVALUATIE
INLEIDING
Tijdens de laatste decennia heeft zich een nieuwe ontwikkeling voorgedaan in het denken over
evaluatie. Evaluatie wordt niet meer beschouwd als een afzonderlijke activiteit die louter gericht is op
de beoordeling van de leerling, maar ze moet in tegendeel met het leerproces verweven zijn. De
didactische evaluatie is een inherent deel van leren en onderwijzen. Zij geeft informatie aan leerlingen
en leraren over het succes van het doorlopen leerproces en biedt zodoende de kans om het
rendement van leerlingen én leraren te optimaliseren.
BASISPRINCIPES
De leerkracht zal aandacht hebben voor proces- en productevaluatie.
Het onderscheid tussen proces- en productevaluatie is niet altijd even duidelijk.
Bij productevaluatie wordt nagegaan in welke mate leerlingen de onderwijsdoelen hebben bereikt; bij
procesevaluatie wordt het leerproces van de leerling en het didactisch handelen geëvalueerd.
Het evaluatiesysteem van de leerkracht zal structureel rekening houden met kennis, vaardigheden en
vakgebonden attitudes van de leerlingen en het resultaat van oefeningen, taken en toetsen.
De evaluatiecriteria worden vooraf duidelijk aan de leerlingen medegedeeld. Deze criteria
worden ook best vooraf besproken in de vakwerkgroep.
Een evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als
het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden.
Bij de evaluatie wordt er rekening mee gehouden dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken,
kleine fouten maken … kunnen in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie van hun
prestaties, daarom zal de leraar voortdurend hun vorderingen nagaan en zo nodig remediërend
optreden.
KWALITEITSCRITERIA
Zoals alle meetapparatuur moet ook het evaluatie-instrument aan bepaalde kwaliteitscriteria voldoen.
MAAK VAN DE EVALUATIE EEN NUTTIG INSTRUMENT
De evaluatie is maar nuttig als de leerlingen (maar ook de leraar) uit de evaluatie iets kunnen leren,
daarom is het essentieel:
•
aan de leerling feedback te geven en te leren waarom een antwoord juist of fout is;
•
conclusies te trekken voor de manier van onderwijzen (didactische aanpak);
•
de samenhang van het aantal onvoldoendes met andere vakken te analyseren.
Verdere beschouwingen over leerlingenevaluatie zijn te vinden op de website van de Pedagogische
begeleidingsdienst van het GO!: http://www.go.be/sites/portaal_nieuw/SO/Infotheek/Pages/default.aspx
EVALUATIE EN RAPPORTERING VAN DE STAGE
Inleiding
•
De stage wordt als een afzonderlijk vak beschouwd; een correcte evaluatie hiervan is dan
ook belangrijk.
•
De evaluatie van de stage gebeurt door de mentor en de begeleider.
•
Deze laatste kan, gelet op het onderwijskundig aspect, optreden als coördinator van het
evaluatiegebeuren. Hij rapporteert dan ook rechtstreeks aan de BKR en de DKR.
•
De evaluatie kan best rekening houden met kennis, attitudes en vaardigheden.
•
Een bijzonder gewicht kan worden toegekend aan de sociale vaardigheden en de
aanpassing aan de bedrijfscultuur van een tandartsenpraktijk
•
Ten slotte kan ook de zelfevaluatie mede bepalend zijn voor het globale evaluatiebeeld.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
42
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
•
Degelijke evaluatie van de stage: gebeurt het best aan de hand van evaluatiecriteria. Deze
evaluatiecriteria worden bepaald in functie van de stagedoelstellingen in relatie tot het
leerplan en bestaan enerzijds uit activiteiten en anderzijds uit attitudes. Ze worden voor het
begin van de stage vastgelegd door de begeleider in overleg met de mentor en met de
leerlingen besproken.
Registratie
•
De verschillende evaluatieformulieren maken een volledige en relevante registratie mogelijk.
•
De begeleider zal, steunend op zijn grotere ervaring met het schoolse evaluatiesysteem, in
samenspraak met de mentor de evaluatie omzetten in een aangepaste rapportering.
Rapportering
•
Het evaluatiedossier van de leerling omvat naast de individuele activiteitenlijst:
−
de evaluatieverslagen van de mentor;
−
het stageschrift/activiteitenschrift van de leerling;
−
de verslagen van de begeleider.
•
De leerling houdt een verslag bij van zijn activiteiten. Het verslag bevat ook een
zelfevaluatie.
•
De rapportering gebeurt als een volwaardig vak in het rapport.
•
Bij een blokstage zal de evaluatie éénmalig vermeld worden in het rapport dat onmiddellijk
op de stage volgt. Wordt er toch gekozen voor een alternerende stage, dan wordt de stageevaluatie over verschillende rapportperioden gespreid.
•
Er moeten steeds voldoende tussentijdse evaluaties opgesteld worden, zodat remediëring
mogelijk is.
•
De evolutie van de stage (leerproces) dient met de leerling besproken worden.
•
Er moet in elk geval tijd worden vrijgemaakt om na afloop van elke stage(periode) of
werkplekleerperiode de (eind)evaluatie individueel met elke leerling te bespreken.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
43
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
BIBLIOGRAFIE
De onderstaande bronnen zijn in hoofdzaak bedoeld als achtergrondinformatie voor de
leerkracht. Bij gebruik in de klas dient de leraar er over te waken dat de informatie op het niveau van
de leerlingen wordt aangeboden.
Onderwijs
SERV (WD/2006/4665/29) l Wetstraat 34-36 l 1040 Brussel l Tel: 02.20.90.111 l Fax: 02.21.77.008 l
[email protected] l www.serv.be
www.ond.vlaanderen.be Departement onderwijs
www.g-o.be GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
www.ond.vlaanderen.be/edulex Wetten, decreten en omzendbrieven voor het Vlaamse
onderwijs
www.ond.vlaanderen.be/dbo Dienst beroepsopleiding van het departement
onderwijs
www.ond.vlaanderen.be/adiovwww Automatisch documentatie- en informatiesysteem voor
onderwijs in Vlaanderen
www.onderwijsinspectie.be Onderwijsinspectie
www.vlor.be Vlaamse Onderwijsraad
www.vl-leonardo.be Europese projecten
www.viabo.be Vlaams Instituut voor Advies in Bedrijfsbeheer en
Opleiding
www.klasse.be Tijdschrift klasse
Kranten en tijdschriften
www.krantenkoppen.be Artikels uit de belangrijkste kranten
www.destandaard.be De Standaard
www.tijd.be De Tijd
www.hbvl.be Het Belang van Limburg
www.hln.be Het Laatste Nieuws
www.gva.be Gazet van Antwerpen
www.demorgen.be De Morgen
www.hetvolk.be Het Volk
www.nieuwsblad.be Het Nieuwsblad
www.freemetro.be Metro
www.knack.be Knack
www.trends.be Trends
www.trends.be/trendsopschool Trends op school
www.test-aankoop.be Testaankoop
www.vacature.com Vacature
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
44
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
www.jobat.be Jobat
www.econict.be Didactisch tijdschrift
www.riziv.fgov.be - RIZIV
www.tandarts.be - Verbond der Vlaamse Tandartsen
www.vbt.be - Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen
www.dentistnews.be – Dentist News & Tandartsenwereld
www.journaldudentiste.be - Tandartsenkrant
www.udb.be - Unie van Dentaaltechnische Bedrijven
www.ivorenkruis.nl - Ivoren Kruis
www.nigz.nl – Investeren in gezondheid
www.tandarts.nl
www.gezondheid.be
www.wip.nl - Stichting Werkgroep Infectiepreventie
www.ntblad.nl - Nederlands tandartsenblad
Uitgeverijen
www.deboeck.com De Boeck
www.pelckmans.be Pelckmans
www.woltersplantyn.be Wolters Plantyn
www.kluwer.nl Kluwer
www.denarend.be Den Arend
Bohn Stafleu Van Loghum
Elsevier Health
Oxford University Press
Mosby
Universiteiten
Universiteit Gent
Katholieke Universiteit Leuven
Vrije Universiteit Brussel
Chemische industrie
Virtuele leeromgevingen
www.openleerhuis.be Digitale toepassingen voor economie
www.digikids.be E-learning
www.smartbit.be E-learning
www.digitaledidactiek.nl E-learning
www.leerhof.be Centrum voor levenslang leren
http://web.uvic.ca/hrd/hotpot/ Hot patatoes
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
45
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
Lerarenverenigingen
www.vlew.be VLEW
www.vecon.nl VECON
www.vvl-onderwijs.be VVL
Didactiek
www.cito.nl Instituut voor toetsontwikkeling
www.lweo.nl Werkgroep economie-onderwijs
http://leerkrachten.start.be Portaalsite voor leraren
http://www.docentenplein.nl/ Portaalsite voor leraren
http://klascement.net Onderwijssite voor leraren
www.pienternet.be Onderwijssite voor leraren
www.bin.be Belgisch Instituut voor Normalisatie
http://www.o-twee.be/o2/attitude.asp Sam-schaal
http://www.spelinfo.be/ Educatieve spelen
http://www.motherearth.org/bulletin/01_10/
gec.htm Educatieve spelen
http://www.vecon.nl/software/lijst_software.
html Educatieve spelen
Projecten
www.vives-comito.be Onderwijs en ondernemen
Tijdschriften
Trends Op School
Budget en Recht
Test Aankoop
Contactpunt
Vlaams Tandartsenblad
Tandartsenkrant
Belgisch tijdschrift voor tandheelkunde
Dentist news
Nederlands Tandartsenblad
Boeken
Assisteren in beeld / Deelkwalificatie AG 413/414 – Uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum.
BAAR, J.A.M.,Anatomie & fysiologie voor assisterenden in de gezondheidszorg.
BLIJ, E. , Werkprocessen in de tandartspraktijk .
CARMEN SCHELLER, Basic Guide to Dental Instruments.
TSO - derde graad - Se-n-Se – Specifiek gedeelte Tandartsassistentie
46
TV Toegepaste biologie (2 lestijden/week), TV Toegepaste chemie (2 lestijden/week), TV Toegepaste
psychologie (3 lestijden/week), TV Kantoortechnieken (3 lestijden/week), TV Tandtechniek
(14 lestijden/week), PV/TV Stage tandtechniek/kantoortechnieken (10 lestijden/week)
D.M.VOET, Assisteren bij behandelingen .
DANIEL, HARFST AND WILDER, Mosby's Dental Hygiene.
EIJKMAN, M.A.J. / DUYX, M.P.M. / VISSER, A.PH., Patientenvoorlichting en mondgezondheid.
JAMES L. FULLER, GERALD E. DENEHY, STEVEN A. Concise Dental Anatomy and Morphology.
JAN LINDHE, NIKLAUS P. LANG, Clinical Periodontology and Implant Dentistry .
LAKSHMAN SAMARANAYAKE, Essential Microbiology For Dentistry.
LOVEREN, C. VAN / WEIJDEN, G.A. VAN DER, Preventieve tandheelkunde .
LUIZ JUNQUEIRA Basic Histology: Text And Atlas.
PENNING, VAN AMERONGEN, Cariëslaesies Diagnose en behandeling.
PETER H. ABRAHAMS, JOHANNES BOON, McMinn's Clinical atlas of human anatomy.
PROF. DR. M.A.J. EIJKMAN / M.P.M.A. DUYX, Patiëntenvoorlichting en mondgezondheid .
PUTZ R., Sobotta atlas of human anatomy.
ROBERT G., GRAIG, JOHN M., POWERS, Restorative dental materials.
ROETERS, J. , KLOET, H. DE, Handboek voor esthetische tandheelkunde .
SCHAUB, R., Samenwerken in de mondzorg .
STEPHEN SONIS, Dental secrets.
TEMPEL, F.J. / HOUWINK, B., Tandheelkundig woordenboek.
THEODORE M. ROBERSON, Sturdevant's Art & Science of Operative Dentistry.
VAN DER LINDEN, Gebitsontwikkeling.
VOET, D.M., Infectiepreventie van A tot Z.