De Politieke Barometer door Synovate: PvdA stijgt door

Maar weinig kiezers zweven écht; velen hebben een voorkeur
Zwevende kiezers, op dit punt in de campagne is er al veel over gemeten, gesproken en geschreven. Sommigen
spreken over een record aantal zwevers: nog nooit werd er zoveel gezweefd als nu. Interessant, maar hoe
omvangrijk het aantal zwevers is, hangt sterk af van de definitie die je hanteert.
Nederlandse kiezers zijn sinds de ontzuiling volatieler geworden, iets wat elke kiezersonderzoeker zal
onderschrijven. Samen met een scala aan partijen waar men in Nederland uit kan kiezen, is het aannemelijk dat
veel Nederlandse kiezers meerdere partijen overwegen. Wanneer je ervan uitgaat dat dit zwevende kiezers zijn,
is die groep al snel heel groot.
Problematisch is echter dat deze groep onmogelijk uitsluitend kan bestaan uit kiezers die het echt (nog) niet
weten. Waarschijnlijker is dat veel kiezers binnen de set aan overwogen partijen wel een voorkeur hebben, ook
al is deze licht. Kan je dan nog wel spreken van zwevende kiezers?
Om deze reden onderzochten wij niet alleen hoeveel kiezers meerdere partijen overwegen, maar ook of deze
groep ondanks hun twijfels toch een (lichte) voorkeur hebben voor een partij. Wij legden het de kiezer zelf voor:
in hoeverre twijfelt u nou echt? Om dit in context te plaatsen, vergelijken we de resultaten met data die vier
weken voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 zijn verzameld.
Kiezers zekerder dan zelfde periode in 2012
Met één blik op onderstaande grafiek wordt vrij snel duidelijk dat Nederlandse kiezers op dit moment van de
campagne helemaal niet zo besluiteloos zijn als soms wordt beweerd. Allereerst zegt bijna de helft van de
Nederlandse kiezers die verwachten te gaan stemmen er al uit te zijn: zij heeft een sterke voorkeur voor één
partij en andere partijen maken nauwelijks kans.
Daarnaast zien we dat bij een groot deel van de kiezers andere partijen ook nog een kans maken (43%), maar
binnen die groep blijkt wel degelijk dat één partij een voorsprong heeft. Voor het grootste deel van deze groep
kiezers is die voorkeur vrij duidelijk (32%) en voor het overige deel slechts licht (11%).
Slechts één op de tien van de waarschijnlijke stemmers is wel van plan te gaan stemmen, maar zegt nog echt
geen idee te hebben wat. Deze kiezers tasten feitelijk nog echt in het duister.
Wanneer we deze verhoudingen vergelijken met hetzelfde moment voor de verkiezingen van 2012 zien we dat
de stemzekerheid nu groter (zo niet, veel groter) is dan toen. Vier weken voor de Tweede Kamerverkiezingen
van 2012 waren slechts 2 op de 10 Nederlanders zeker van hun partijkeuze. Ook was het aandeel kiezers dat in
2012 nog volledig in het duister tastte tweemaal zo groot als nu.
PVV’ers meest overtuigd
Huidige kiezers met een voorkeur voor de PVV zijn het meest zeker van hun stem op die partij. Twee op de drie
huidige PVV’ers hebben een unieke voorkeur voor deze partij en achten andere partijen kansloos. Het overige
deel heeft een duidelijke of lichte voorkeur voor de PVV.
Het minst overtuigd van hun keuze zijn huidige GroenLinks-kiezers: de helft van deze groep heeft een duidelijke
voorkeur voor GroenLinks, maar geeft aan dat meer partijen kans maken. Samen met de 35% van de GroenLinksachterban die wel zeker zijn, is ook in deze kiezersgroep niet bepaald sprake van uitgesproken zweefgedrag.
Waar zijn de zwevers te vinden?
Dé uitdaging voor partijen is de zwevende kiezer de komende week nog in hun kamp zien te krijgen. Daarom is
het van belang te weten waar de zwevende kiezer de komende weken naar ‘kijkt’ of wat ze lezen of luisteren.
Uit onze resultaten blijkt dat Nederlanders gemiddeld genomen politiek nieuws veelal ontvangen via nieuws en
actualiteitenprogramma’s op tv. Opvallend is dat kiezers met een voorkeur voor een partij, van een lichte tot
een unieke voorkeur, via dezelfde kanalen politieke gebeurtenissen volgen.
Kiezers die (nog) geen voorkeur zeggen te hebben, informeren zich in mindere mate via nieuws en
actualiteitenprogramma’s. Zij volgen politieke ontwikkelingen vaker via internet.
Verantwoording
In week 7 van 2017 zijn ruim 1.110 Nederlandse kiesgerechtigden in het kader van de Politieke Barometer gevraagd
naar de zekerheid van hun politieke voorkeur, mits zij die hebben. In week 32 van 2012, eveneens vier weken voor de
Tweede Kamerverkiezingen van 2012, is dezelfde vraag voorgelegd aan stemgerechtigde Nederlanders. Mensen die
aangaven waarschijnlijk niet of zeker niet te gaan stemmen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen zijn buiten
beschouwing gelaten.
Hoe nauwkeurig zijn de cijfers?
Omdat de percentages die we publiceren zijn gebaseerd op steekproefonderzoek moet rekening worden
gehouden met de statistische marges die daarbij horen. Bij de steekproeven die voor de Politieke Barometer
worden gebruikt, zijn die marges gemiddeld +/- 1% tot maximaal +/- 2.5%.
De Ipsos Politieke Barometer is gebaseerd op online onderzoek onder een representatieve steekproef van ruim 1.100
Nederlandse stemgerechtigden. De steekproef is samengesteld op basis van geslacht, leeftijd en opleiding. De data na
de respons zijn vervolgens gewogen op de belangrijkste socio-demografische gegevens (geslacht, leeftijd, opleiding,
regio, werkzaamheid) en stemvoorkeur bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen. Het veldwerk vond plaats van
dinsdagmiddag 14 tot en met 16 februari 2017. De steekproef is samengesteld uit het ISO-gecertificeerde Ipsos Isay
Panel.