Calciummetabolisme

Calciummetabolisme
Herhaling anatomie en fysiologie
• Beenweefsel bestaat uit:
– Matrix:
• Calcium (tot 2 kg in totaal) onder de vorm van
Calciumfosfaat, Calciumcarbonaat en minerale
verbindingen (apatiet)
• Vezels: overwegend collageen
– Cellen:
• Osteocyten met canaliculi: onderhouden en
voeden de matrix
• Osteoblasten: maken nieuwe matrix aan en
worden later osteocyten
• Osteoclasten: breken af waar nodig
Herhaling anatomie en fysiologie
• Bijschildklieren – 4 kleine kliertjes aan de
achterkant van de schildklier: produceren
parathormoon (PTH) als de
calciumconcentratie in het bloed te laag is
• C-cellen in de schildklier: produceren
calcitonine als de calciumconcentratie in
het bloed te hoog is
1
Herhaling anatomie en fysiologie
• Vitamine D3: cholecalciferol
• Wordt in lever en nier omgezet tot calcitriol
(= de aktieve vorm)
• In aanwezigheid van zonlicht kan ons
lichaam zelf vitamine D3 synthetiseren uit
cholesterolderivaten
• Calcitriol is nodig voor intestinale
calciumabsorptie
Ziekten
• Rachitis en osteomalacie
• Osteoporose
• Hyperparathyreoidie
Rachitis - Osteomalacie
• Vitamine D tekort
– Door malabsorptie
– Door fouten in het dieet (veganisten,
ondervoeding)
– In combinatie met te weinig zonlicht
• Gestoorde aanmaak van de minerale
botmatrix
• Bij rachitis ook een gestoorde verkalking
van de groeikraakbeenschijf
2
Rachitis - Osteomalacie
• Symptomen:
– Bij rachitis: misvormingen
– Bij osteomalacie: botpijnen
• Behandeling: vitamine D
Hyperparathyreoidie
•
•
•
•
•
Prevalentie 1%
Te hoge secretie van parathormoon
Leidt tot verhoogde botombouw
Vervroegde osteoporose
Nierstenen
Osteoporose
• Komt zeer vaak voor!
• Risicofactoren
– Te weinig lichaamsbeweging
– Alcohol
– Roken
– Hyperparathyreoidie en vitaminetekort
– Menopauze
– Cortisonegebruik
3
Symptomen
• Fracturen
– Heup
– Pols
– Wervels
Behandeling
• Valpreventie!
• Lichaamsbeweging!
• Correcte voeding tijdens adolescentie en
jongvolwassenheid
• Calcium en vitamine D-supplementen
mag, maar zal weinig veranderen als er
vooraf geen deficiëntie was
• Postmenopauzale hormoonsubstitutie
• Bifosfonaten
4