Gender differences in COPD
advertisement
Ontwikkelingen in zorg en onderzoek Prof. Dirkje Postma Universitair Medisch Centrum Groningen Prof. Dirkje Postma Afdeling Longziekten en Tuberculose UMCG Groningen research Institute for asthma and COPD Belangenverstrengeling • De universiteit van Groningen kreeg financiën voor adviseurschap, congresbezoek en/of onderzoek van Prof Postma met AstraZeneca, Chiesi, GSK, Novartis en/of TEVA Van onderzoek naar de patiënt: Waar gaat het over? • • • • • • Wat drijft onderzoekers Wat zijn de doelen Wat is een fenotype Waar gebruiken we dat voor Wat heeft de patiënt er aan Wat ligt er in het verschiet? Wat drijft onderzoekers???? Fascinatie voor onbeantwoorde vragen Het veld verder brengen De expert zijn op zijn/haar gebied De patiënt heeft er wat aan Aangepast van Choi et al. J Epidemiol Community Health 2005 Uiteindelijke doelen van onderzoek Oorsprong van de ziekte Preventie en risicovermindering Fenotyperen van patiënt op verschillende types van de ziekte Persoonlijke zorg en ondersteuning, proactief en geïntegreerde behandeling Voorkomen van achteruitgang, en zorg bij laatste fasen van het leven Van onderzoek naar de patiënt: Waar gaat het over? • • • • • • Wat drijft onderzoekers Wat zijn de doelen Wat is een fenotype Waar gebruiken we dat voor Wat heeft de patiënt er aan Wat ligt er in het verschiet? Astma “Astma” Allergie Astma-aanvallen Longfunctie Fenotype A Fenotype B Fenotype C Fenotype D-???? Naar S Wenzel 5 fenotype clusters gebaseerd op leeftijd van ontstaan, longfunctie en reversibiliteit Ernstig Matig Ernstig astma kan in 4 van de 5 fenotypes van astma voorkomen Moore et al. Am J Respir Crit Care Med 2010 U-BIOPRED: diep fenotyperen Genen Gen expressie Luchtweg weefsel Long functie De patiënt Fenotypering Vingerafdruk Dank aan Peter Sterk Wat heeft fenotypering de patiënt met ernstig astma gebracht? Ernstig astma Verhoogd IgE Omaluzimab Eosinofilie Anti-IL-5 Geen eosinofilie ?? COPD: we waren vooringenomen We bepaalden COPD alleen met longfunctie We zeiden dat het op volwassen leeftijd ontstaat We behandelden alle patiënten hetzelfde Kun je identificeren welke COPD patiënt op inhalatiesteroïden reageert? Goede response De eerste stappen zijn gezet Geen response Placebo Maanden GLUCOLD. Van den Berge et al Thorax 2013 Kun je identificeren welke COPD patiënt op inhalatiesteroïden reageert? Een verschil in gen expressie profiel Goede response Geen response Placebo Maanden GLUCOLD. Van den Berge et al Thorax 2013 Wat komt er aan? Eerste resultaten van Zorgpad COPD in pilotregio’s: 568 patiënten doen al mee (59% vrouw, 70 jaar) •Verbetering? • Positief over gesprek op dag 2 opname (uitleg achtergronden opname, verwachting) • Stoppen met roken • Mobiliteit en bewegen • Voedingstoestand • Inhalatie-instructie Abstract Longdagen M Klijnsma et al Masamichi & Slebos, Respirology 2014 Wat heeft de patiënt er aan? Vroeger: Nieuwe opties 2017: ❖ Progressieve ziekte ❖ Niet altijd progressief ❖ Slechte vooruitzichten ❖ Niet alleen roken ❖ Rokers - Nieuwe medicatie ❖Iedereen dezelfde medicatie - Gespecialiseerde revalidatie - Ventielen - Ademhalingsondersteuning ❖ Verschillende vormen ❖ Niet iedereen zelfde medicijn Nieuwe medicijnen bij pulmonale hypertensie (PAH) Eerst: alleen druk meten in de longvaten en de vaten verwijden Lung Educated Plaatjes (LEPs) Gezond PAH PET scanning Dank aan Harm-Jan Bogaard IPF: eerste studie met nieuw technieken PESAM, vragen op een site om te kijken hoe je denkt over de medicatie die je krijgt. Landelijke registratie!! Dank aan Marllies Wijssenbeek APP Luchtkwaliteit WWW.LUCHTMEETNET.NL Dank aan Bert Brunekreef Uiteindelijke doelen van onderzoek Veranderingen voorchallenges behandeling van Diagnostic longkanker: personalized Zoals het was De verandering Uitzaaïingen (stadium IIIB/ IV) Uitzaaiïngen (stadium IIIB/ IV) Meerdere test mogelijkheden Biomarkers helpen bij keuze van gerichte behandeling Niet-plaveiselcel carcinoom Plaveiselcel carcinoom EGFR K-RAS ERCC1 ALK HER-2 TS B-RAF Oncoloog is degene die behandeling bepaalt Besluit met een groep (longarts, geneticus, chirurg, radiotherapeut, patholoog) Behandeling gebaseerd op weefsel bij patholoog Geïntegreerde moleculaire diagnose Niet 1 therapie voor 1 kanker! Personalized Ontdekking van ∆F508 CFTR Mutatie 1989: gen ontdekt door Lap-Chee Tsui, Jack Riordan, en Francis Collins En nu screening Individuele behandeling van CF op basis van test op darmbioptje bij zeldzaam gen-type F508del/G1249R organoid 4 4 weken weken Ivacaft stop Ivacaft FEV1% voorspeld 52 65 59 Chloor in zweet 89 67 91 4,500 Organoid zwelling (AUCt = 60 min) Voor 3,750 DMSO (‘placebo’) VX-809 VX-770 VX-809 + VX-770 3,000 2,250 1,500 750 0 0.008 0.020 0.051 0.128 0.320 0.800 2.000 5.000 Concentratie Forskolin (µM) Dekkers et al Sci Transl Med 2016 Grote veranderingen in het focus van de gezondheidszorg Zoals het was/is Informatie en kennis Iedere dokter apart Patiënt Zoals het is/wordt Informatie en kennis Patiënt fenotyperen Zorgteam begeleidt samen de patiënt U-BIOPRED: diep fenotyperen Grootschalig genomics in Nederland Netherlands Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT) 87 ziekenhuizen 2010 2014 Initiatief NKI-AVL, UMC Utrecht, EMC Rotterdam Deelname alle academische centra 2015 Opleiding ziekenhuizen 2017 Alle ziekenhuizen Dank aan Egbert Smit Het bruist aan alle kanten!
