volgende tekst - Gezelschap voor Psychoanalyse en Psychotherapie

Op de laatste algemene vergadering van het GPP, in oktober 2015, stelde Sara Bergmans
in naam van de raad van bestuur een nieuwe werkvorm voor; de wegwerkgroep.
Een beetje flou artistique past soms goed bij het analytische werk en spreekt het
verlangen aan – al is het maar om meer te weten te komen. Zo’n opengelaten vragen
leunen beter aan bij de psychoanalyse dan vaste procedures of te gesloten
doelstellingen.
Desalniettemin bedachten we in de laatste raad van bestuur dat de onscherpte over de
wegwerkgroepen misschien iets te groot was en besloten toch iets meer helderheid over
deze werkvorm te brengen.
Misschien kan dat het beste door een korte ontstaansgeschiedenis ervan in herinnering
te brengen. In 2015, aan de vooravond van de verkiezingen op de algemene vergadering,
nam een bepaald spreken een aanzienlijke plaats op de bijeenkomsten van de raad van
bestuur. Er werd toen veel gediscussieerd over de positie en verantwoordelijkheid van
de voorzitter, de functie van de raad van bestuur, het engagement van leden in een
vereniging, het doel van een psychoanalytische vereniging, …
We meenden toen vast te stellen dat de raad van bestuur iets te gecentraliseerd of
geïsoleerd de inhoudelijke koers van het GPP bepaalde, waarbij maar een minderheid
van de – weliswaar verkozen – leden een inbreng had. Bovendien werden de
vergaderingen van de raad van bestuur aardig gevuld met prangende, inhoudelijke
vragen; onder andere door de externe, wetgevende realiteit ingegeven. De tijd om die
uitgebreid te bespreken ontbrak echter vaak op deze bijeenkomsten, terwijl het
innemen van standpunten als vereniging, bijvoorbeeld tegenover de psy-wetgeving, een
heel belangrijke kwestie was en is.
Naast het gecentraliseerde van de bijeenkomsten van de raad van bestuur is er een grote
schare aan leden dat ijverig aan het werk is, vaak in kartelvorm. We meenden echter dat
er iets te weinig wisselwerking was tussen de raad van bestuur en de grote groep leden
die er geen deel van uitmaken. Voorbij het werken in kartel, menen we echter dat een
collectief of vereniging nog iets meer of anders moet zijn.
Het is vanuit deze bekommernissen dat we dachten een niveau nodig te hebben tussen
de raad van bestuur enerzijds en het geheel van alle leden anderzijds. Dit tussen-niveau
doopten we wegwerkgroepen, onder andere met een knipoog naar de stichtingstekst
van onze vereniging. Verder leek deze naam ons ook een relativerende houding
tegenover de vaak al te lege betekenaar werkgroep te hebben. En ten slotte kon het een
groep zijn die zichzelf inderdaad wegwerkt door een thema te bestuderen en er een
bestemming aan te geven.
Een wegwerkgroep kan zich dus verenigen en werken rond een bepaald thema dat in
het Gezelchap leeft. Anders dan het werken in kartel, dat een individueel product
viseert, zal een wegwerkgroep eerder een collectief product op het oog hebben. Er hoort
dan ook altijd een terugkoppeling bij. Iemand declareert de wegwerkgroep aan de
voorzitter of raad van bestuur en koppelt inhoudelijk terug naar een ander niveau of
orgaan. Dit kan een eenmalige feedback behelzen op de algemene vergadering. Het kan
ook een regelmatiger terugkoppelen aan de raad van bestuur zijn. Het zou ook kunnen
uitmonden in een studiedag. Of het zou ook nog een heel andere vorm van
terugkoppeling kunnen zijn.
Naast het productgerichte, is het proces dat deze wegwerkgroepen doormaken, even
belangrijk. We kunnen hier de analogie maken met (de verschillende vormen van) het
atelier voor psychoanalyse, dat een experiment is om ruimte en tijd te bieden aan een
bepaalde kwestie. In het geval van het atelier is die kwestie de analytische positie. In het
geval van de wegwerkgroepen gaat het over een poging om een format te bieden voor
collectief werken; voor samenwerken in onze vereniging; voor iets dat bindt. Op zijn
minsten hopen we dat deze werkvorm effecten sorteert op het Gezelschap als
vereniging.
Deze laatste kwestie zou op zich onderwerp van een wegwerkgroep kunnen zijn. Wat
bindt de leden van het Gezelschap? Wat is een analytische vereniging? Andere thema’s
zouden bijvoorbeeld betaling en terugbetaling, de psy-wetgeving, autisme of euthanasie
bij psychisch lijden kunnen zijn.
Er werd door Frederik Van Driessche al bericht over de eerste wegwerkgroep over
psychotherapie – psychoanalyse. Hilde Coppens en Sara Bergmans willen graag een
wegwerkgroep starten over de analytische positie. Deze twee groepen zouden later ook
kunnen dialogeren met elkaar.
We hopen met dit tekstje in elk geval mensen warm te maken om zich te engageren in
een collectief werk over een thema dat hen interesseert. Dit werk gebeurt dus in een
niveau tussen de raad van bestuur en de individuele leden. De wegwerkgroepen
verschillen van een kartel in hun product en proces, die beide het collectieve viseren.