Conflict Israël en Palestina

Jasmien Gits
Conflict Israël en Palestina
Inleiding
2. Palestijnen en Palestina
3. Joden in Palestina
4. Joden en Israel
5. De betrokken partijen
6. Waarover gaat het conflict?
7. Wanneer is het conflict begonnen?
8. De rol van Abraham
9. De rol van het zionisme
10.De belangrijkste oorzaken van het conflict op een rijtje
11.Woordenlijst
12.Bronnen
1.
1. Inleiding
De onenigheid wat betreft het conflict begint voor sommigen al bij de vraag waar de
geschiedenis ervan begint, oftewel hoever je terug moet gaan in de geschiedenis van de
regio om een goed begrip van een en ander te krijgen. Sommige Israëli’s beginnen het
liefst een paar duizend jaar geleden, toen God de joden het heilige land beloofde en hen
hier naartoe leidde. Sommige Palestijnen beginnen het liefst bij de Nakba, ofwel
catastrofe, zoals zij hun beslissende nederlaag en de verdrijving en vlucht van ca.
700.000 Palestijnen in de 1948 oorlog noemen.
Palestina als geografische eenheid, omvattende het huidige Israël, de Gazastrook en de
Westelijke Jordaanoever, bestaat pas sinds het Britse mandaat. Onder het Ottomaanse
Rijk was het onderverdeeld in verschillende provincies, die ook weer grondgebied van het
huidige Jordanië of Syrië en Libanon omvatten. Waar wij vóór het Britse mandaat over
Palestina spreken, duiden wij daar dan ook slechts een geografisch afgebakend gebied
mee aan, niet een staatkundige eenheid.
http://www.schooltv.nl/weekjournaal/onderwerpen/?nr=2205184&item=223
1295
Jasmien Gits
2. Palestijnen en Palestina
Palestijnen zeggen dat ze altijd al in Palestina hebben gewoond. Maar ze zijn daar niet de
baas. Na de Eerste Wereldoorlog (die eindigt in 1918) worden de Engelsen de baas in
Palestina. Zij beloven zowel aan de Joden, als aan de Palestijnen, dat ze een eigen land
zullen krijgen binnen Palestina! In 1921 komt Engeland zijn belofte aan de Palestijnen
na: het land wat we nu Jordanië noemen wordt gesticht. Toch zijn veel Palestijnen daar
niet blij mee. Ze willen liever dat Palestina hun nieuwe land wordt, want daar zijn
allemaal heilige plaatsen voor moslims en christenen. De Joden zijn ook niet blij. De
Engelsen houden zich niet aan hun belofte van een eigen land voor de Joden.
3. Joden in Palestina
Na de verdrijving door de Romeinen en later de moordpartijen door de Kruisridders zijn
er altijd tenminste enkele duizenden joden in Palestina blijven wonen, met name in
Jeruzalem. Sedert 1517 maakte Palestina deel uit van het Turks-Ottomaanse Rijk. De
Turkse sultan nam Spaanse joden op die verdreven waren door de katholieke inquisitie
(1492), waarvan een deel zich in Palestina mocht vestigen. Ook landen als Marokko
namen na de Spaanse inquisitie joodse vluchtelingen op. De tolerantie voor niet-Moslims
in de Arabische wereld verschilde per tijd en plaats, maar was in het algemeen
gebaseerd op de status van ‘dhimmi‘, een soort tweede-rangs burgerschap.
Ook in de diaspora hielden de joden een band met het land waar hun heilige plaatsen
lagen en een heimwee naar betere tijden. In de loop der eeuwen hadden dan ook
herhaaldelijk kleinere, doorgaans religieus geïnspireerde, maar ook door armoede en
vervolging gedreven groepen joden al gepoogd om zich in Palestina te (her)vestigen,
meestal zonder succes. Ze hadden moeite er een bestaan op te bouwen, werden
Jasmien Gits
verjaagd of moesten zich onder dwang bekeren tot de islam. Vooral buiten Jeruzalem
konden zij zich moeilijk handhaven. Bij de eerste moderne volkstelling in 1844 telde
Jeruzalem 7120 joden, 5760 moslims en 3390 christenen.
Http://www.israel-palestina.info/geschiedenis_israelisch-arabische_conflicthtml/#Inleiding
4. Joden in Israël
De joden hebben het intussen vaak moeilijk in andere landen. Ze worden buitengesloten
en gepest. Het dieptepunt is de Tweede Wereldoorlog. De Duitse bezetters vinden de
joden een minderwaardig volk. Zij vermoorden zes miljoen joden. Na de oorlog willen
veel joden graag veilig bij elkaar wonen in één land. Ze verhuizen naar Palestina. Daar
hebben hun voorouders tenslotte gewoond en daar wonen nog veel mensen die ook
Joods zijn. Dan krijgen de joden en de Palestijnen problemen. De Palestijnen vinden het
niet leuk dat er zoveel nieuwe mensen in Palestina komen wonen en er steeds meer
macht krijgen. De Verenigde Naties stellen voor om het land in tweeën te verdelen. Ze
willen de Joden iets meer dan de helft van het land geven, en de Palestijnen iets minder.
De Palestijnen vinden het een slecht voorstel. Ze werken er niet aan mee. De joden
willen een eigen land en roepen een jaar later, op 14 mei 1948, zelf de staat Israël uit.
De Palestijnen worden daar boos over en vallen met zes Arabische landen het nieuwe
land binnen. Er breekt oorlog uit. Aan de ene kant vecht Israël, oftewel de Joden. Aan de
andere kant vechten Palestijnen en Arabische landen. Israël wint de oorlog. Israël krijgt
het grootste deel van Palestina in handen. De andere stukken gaan horen bij Egypte en
Jordanië. De meeste Palestijnen wonen in die gebieden. De naam Palestina verdwijnt uit
de atlas.
Jasmien Gits
5. Betrokken partijen
De staat Israël
De Palestijnen, vertegenwoordigd door o.a.:
De Palestijnse Nationale Autoriteit: Op 4 mei 1994 werd de Palestijnse
Nationale Autoriteit (PNA) in het leven geroepen voor het bestuur van de Gazastrook en
Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever (Westbank). Het bestuur op de
Westbank omvat gebieden rond de steden Jericho, Nablus, Qalqilya, Bethlehem,
Ramallah en Hebron. Oost-Jeruzalem valt buiten de bestuursmacht van de PNA. Het
bestuur betreft zowel het burgerlijk bestuur als de interne veiligheid.
De Palestijnse (voormalig militante) organisatie PLO: De Palestijnse
Bevrijdings Organisatie werd op 28 mei 1964 opgericht. Gamal Abd-el Nasser speelde
een belangrijke hoofdrol in de stichting van deze organisatie. Ze hebben als doel het
bevrijden van de Palestijnse staat met de grenzen zoals die door het Britse mandaat
geschapen zijn en zoals deze tot 1947 van kracht waren.
De Palestijnse (voorheen militante) beweging Fatah: Fatah betekent letterlijk
‘overwinning.’ Het is een Palestijnse politieke beweging met als doel de bevrijding van
geheel Palestina, het beëindigen van het zionisme en het herstellen van een staat
Palestina op het oorspronkelijke grondgebied van het Britse Mandaat Palestina.
De Palestijnse politieke en militante beweging Hamas: Hamas is een
Palestijnse islamitische politieke beweging die streeft naar de 'bevrijding' van Palestina
en die zich verzet tegen het bestaan van de Israëlische staat. Het Arabische woord
betekent 'enthousiasme, vuur, fanatisme'. In onder meer de Verenigde Staten en de
Europese Unie wordt Hamas beschouwd als een terroristische organisatie. In een deel
van de islamitische wereld daarentegen wordt Hamas gesteund. Hamas streeft naar een
islamitische staat in Palestina tussen de Middellandse Zee en de Jordaan. Met Palestina
wordt het gecombineerde grondgebied van de staat Israël, de Gazastrook en de
Westelijke Jordaanoever bedoeld.
http://conflictenteller.nl/conflict?cid=33
6. Waar gaat het conflict over?
Op het eerste gezicht is het een simpele ruzie om land. De oorspronkelijke Arabische
inwoners van Palestina willen de Joodse nieuwkomers er niet bij. De geïmmigreerde
joden willen hun Bijbelshistorische land bewonen – liefst zonder de Palestijnse Arabieren
erbij. Er komt dus direct vrede als de nieuwkomer, de staat Israël, de sinds 1967 bezette
gebieden ontruimt en teruggeeft aan de Palestijnen.
Voor 1917 was het gebied Palestina onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Na het einde
van de Eerste Wereldoorlog viel het Ottomaanse Rijk uiteen en kwam Palestina onder het
bewind van Groot-Brittannië. Tevens emigreerden steeds meer Joden vanwege een
groeiend antisemitisme in Europa en de wens voor een eigen Joodse staat (zionisme)
naar Palestina.
Jasmien Gits
Zowel de Palestijnen als de staat Israël claimen sinds de oprichting van Israël recht te
hebben op (delen van) het grondgebied wat nu de staat Israël vormt. Vanaf de jaren ’60
plegen verschillende Palestijnse militaire groeperingen daarom regelmatig aanslagen
tegen de Israëlische bevolking. De bekendste zijn de Fatah beweging van Jassar Arafat
en de PLO. De doelstellingen van de PLO en Fatah zijn het verwezenlijken van een
onafhankelijke Palestijnse staat in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. De PLO
en Fatah zijn in de jaren ’60 samengegaan doordat Jassar Arafat ook leider werd van de
PLO.
Vanaf 1987 zijn er verschillende vredespogingen door zowel Israël als de Palestijnen
ondernomen. De aanleiding was de Eerste Intifada van 1987-1993; een grootschalig
protest van de Palestijnse bevolking over de Israëlische bezetting van de Gazastrook en
de Westelijke Jordaanoever. In deze periode zijn er meerdere religieuze Palestijnse
rebellengroeperingen ontstaan, waaronder Hamas.
In 1993 ondertekenden de PLO/Fatah en Israël een vredesakkoord, waarin werd
afgesproken dat de PLO/Fatah Israël als legitieme staat zou erkennen en de Palestijnen
zelfbestuur zouden krijgen in de bezette gebieden. In 1995 werd de Palestijnse Nationale
Autoriteit (PNA) opgericht. De PNA bestuurt de Palestijnse gebieden. Begin 2000 liepen
de onderhandelingen tussen Israël en de PLO/Fatah als regeringspartij namens de PNA
echter stuk. In 2001 ontstond daarom de Tweede Intifada. Deze was zeer gewelddadig
en duurde tot 2005.
In 2006 won Hamas de parlementsverkiezingen in de Palestijnse gebieden, wat een
conflict tussen Hamas en Fatah veroorzaakte. In 2007 wist Hamas de controle over de
Gazastrook te krijgen. Fatah controleert het noorden. Tussen december 2008 en januari
2009 lanceerde het Israëlische leger een grootscheepse militaire campagne in de
Gazastrook. Deze korte periode van hevige strijd wordt ook wel de Gaza-oorlog
genoemd.
Http://www.europa-nu.nl/id/vileemja4tw4/palestijnse_nationale_autoriteit_pna
7.
Wanneer is het begonnen?
Op de vraag wanneer het conflict nu precies is ontstaan zijn veel antwoorden mogelijk.
Voor sommigen ligt de kern al bij de raadselachtige Bijbelfiguur Abraham en zijn zoons
Ismaël en Izaak. Anderen zien de antieke oorlogen tussen Filistijnen en Israëlieten als
startpunt. Sommigen wijzen op het jaar 1880, begin van de massale joodse immigratie,
of 1896, als Theodor Herzl het denkbeeld van een Judenstaat lanceert. Historici beginnen
met mei 1948, als de staat Israël wordt uitgeroepen. Veel commentatoren laten de
voorgeschiedenis voor wat die is en kiezen voor de Zesdaagse oorlog van 1967 en de
erop volgende bezetting. In feite is sprake van een gewapend conflict vanaf de
wederzijdse moordpartijen, gewapende aanvallen dus tussen Arabieren en Joden, die zijn
begonnen in de jaren 1920.
8.
De rol van Abraham
Jasmien Gits
Het is opmerkelijk dat joden, christenen en moslims het over één ding eens lijken te zijn:
deze mystieke Bijbelfiguur is hun aartsvader. In het eerste Bijbelboek, Genesis, wordt
beschreven hoe Abraham van zijn onzichtbare God de landbelofte krijgt. Het ‘beloofde
land’ is precies het stuk grond waar het conflict van nu om draait. Het wordt, zoals blijkt
uit tientallen Bijbelteksten, uitdrukkelijk ter beschikking van Gods ‘uitverkoren volk’, de
joden, gesteld.
Even opmerkelijk is dat de islam de Bijbel in grote lijnen ‘insluit’ en dat de Koran het
joodse recht op het land bevestigt. De moslims van vandaag - op een enkeling na –
wijzen de landbelofte af. Bij die afwijzing speelt een religieuze overweging de hoofdrol.
Aan hun heilige boek, de Koran, hechten ze vanzelfsprekend meer waarde dan aan de
joods-christelijke Bijbel. Het Palestijnse land is eeuwenlang eigendom van de islam
geweest en moet daarom weer in islamitisch bezit komen. De Joden zijn volgens de
Koran een belangrijke vijand. Ze zijn eeuwenlang in de islamitische wereld een
onderdanige en ‘beschermde’ minderheidsgroep geweest. Hun nieuwe (militaire) macht
bedreigt het geloof van de moslims; de oude toestand moet worden hersteld. De rivaliteit
tussen Abrahams zonen Ismaël en Izaak - en vooral die tussen hun miljarden
nakomelingen - speelt een niet te onderschatten rol.
9.
De rol van het Zionisme
De discriminatie in Europa leidde ertoe dat mensen van joodse afkomst een nieuwe
droom ontwikkelden. Ze wilden zich niet langer neerleggen bij de diaspora, hun
verspreiding over de aarde. Ze wilden en willen dat aan de omzwerving, aan de
discriminatie, het antisemitisme en de vervolging, een eind komt. Midden 19e eeuw krijgt
de nieuwe beweging een naam: het zionisme. Ze wenst dat joden terugkeren naar hun
Bijbelshistorische land. Er is behoefte aan een 'veilig tehuis', want steeds opnieuw blijkt
dat Europa voor joden niet veilig is. Al ver vóór de Holocaust (1942-1945) zetten
honderdduizenden – vooral Oost-Europese - joodse mensen deze sterke wens om in een
feit: ze vertrekken. Het merendeel gaat naar de Verenigde Staten en vestigt zich in
steden als New York. Anderen kiezen voor Palestina. Eind 19e eeuw, vanaf 1880, komt
grootschalige immigratie (‘Aliya’, terugkeer) op gang. Meestal gaat het om politieke
vluchtelingen. Vanwege hun ideaal worden ze aangeduid als ‘zionisten’: ze keren terug
naar het Bijbelse Zion (Sion).
10.
De belangrijkste oorzaken van het conflict op een rijtje
Het conflict tussen Israël en de Palestijnen duurt al meer dan 60 jaar, en in die 60 jaar
zijn er meerdere conflicten uitgevochten tussen zowel Israël en de Palestijnen, maar ook
Israël en omringende buurlanden. Hierdoor kent het conflict veel verschillende oorzaken,
die hieronder kort op een rijtje gezet zijn.
De Palestijnse vluchtelingenproblematiek
Door de conflicten tussen Israël en de Arabische buurlanden en met de Palestijnen zelf
zijn er de afgelopen 50 jaar grote groepen Palestijnse vluchtelingen ontstaan. Veel van
deze vluchtelingen leven buiten Israël of in vluchtelingenkampen in de Palestijnse
gebieden en omringende buurlanden. De Palestijnen vinden dat deze vluchtelingen recht
hebben op terugkeer naar hun vroegere woonplaats in Israël.
De kwestie Jeruzalem
Jasmien Gits
Jeruzalem speelt een grote rol in drie geloven; het Jodendom, Christendom en de Islam.
De stad staat nu onder controle van Israël, wat dit zo wilt houden. De Palestijnen claimen
recht te hebben op het oosten van de stad.
De kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever door Israël
Nadat Israël in 1967 de Westelijke Jordaanoever veroverd had tijdens de Zesdaagse
Oorlog, heeft Israël in de jaren daarna en in de jaren ’90 een groot aantal nederzettingen
in dit gebied gebouwd. Veel Palestijnen beschouwen de Israëlische nederzettingen als
illegaal. Op dit moment gaat Israël nog steeds door met het bouwen van nederzettingen
in bezet gebied.
Grenscontroles tussen de Palestijnse gebieden en Israël
Het Israëlische leger controleert de grenzen tussen de Palestijnse gebieden het
Israëlische territorium, met als gevolg dat Israëliërs veel gemakkelijker tussen gebieden
kunnen reizen dan Palestijnen. Daarnaast heeft Israël op deze manier meer controle over
de economische import en export van de Palestijnse gebieden, wat volgens de Palestijnen
voor een slechtere economie zorgt.
De Israëlische Westoeverbarrière
In 2003 is door de Israëlische regering begonnen met de bouw van een ‘muur’
(bestaande uit hekken, muren, greppels, wachttorens, prikkeldraad en poorten) langs de
Westelijke Jordaanoever en een klein gedeelte in Israël. Volgens Israël is de muur
noodzakelijk om terroristen te weren. Palestijnen vinden de muur een afscheidingsmuur
zoals de Berlijnse muur tijdens de Koude Oorlog. Deze muur loopt ook dwars door
Jeruzalem
heen.
*In de wetenschap en internationale politiek heerst een debat of het conflict tussen Israël
en de Palestijnen als een conflict gezien kan worden wat te vergelijken is met de
vroegere Apartheid in Zuid-Afrika. Voorstanders stellen dat Israël het gezag heeft over
de meeste gebieden waar de Palestijnen woonachting zijn en beschouwd de Palestijnen
als ingezetenen die niet dezelfde rechten hebben als de burgers van Israël.
Tegenstanders stellen juist dat het bij de Apartheid in Zuid-Afrika om discriminatie ging,
en het conflict tussen Israël en de Palestijnen daar niet om draait, maar om grondbezit
en dat Arabieren en Joden die in Israël leven dezelfde rechten hebben.
Hieronder staat een lijst van gebeurtenissen die ten dele of in hun geheel tot het conflict
behoren:

Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 of Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog
(1947-1949). De aanleiding tot deze oorlog was de stichting van de staat Israël in
Tel Aviv door David Ben-Gurion op de dag van het vertrek van de laatste Britse
troepen uit het mandaat Palestina. De omringende Arabische landen vielen
meteen Israël aan, maar na negen maanden vechten gaven ze de strijd op.
Jasmien Gits










Sinaï-oorlog (1956). Gamal Abdel Nasser, de tweede president van Egypte,
nationaliseerde het Suezkanaal. Groot-Brittannië, Frankrijk en Israël sloten samen
een bondgenootschap en vielen Egypte aan, maar werden door de Verenigde
Staten, teruggeroepen. De oorlog werd een politieke overwinning voor Nasser.
Zesdaagse Oorlog (1967). Nasser blokkeerde de Golf van Akaba, de enige zeeweg
die Israël met Azië verbindt. Als reactie hierop voerde Israël een
verrassingsaanval uit op Egypte en Syrië. Jordanië, gebonden aan een
defensieverdrag met Egypte, nam ook aan de oorlog deel. Binnen zes dagen
waren de drie strijdende Arabische landen verslagen, en Israël bezette de
Westelijke Jordaanoever, de Hoogten van Golan, de Gazastrook en het
schiereiland Sinaï.
Uitputtingsoorlog (1968-1970). Egypte trachtte met deze oorlog de Sinaï terug te
winnen, maar nadat Nasser aan een hartaanval was gestorven trok zijn opvolger
Sadat zijn troepen terug.
Jom Kipoeroorlog (1973). Egypte en Syrië deden een poging de door Israël
bezette delen van hun grondgebied te heroveren door een verrassingsaanval op
Israël uit te voeren. Egypte nam een beperkt deel van de Sinai-woestijn terug,
Syrië behaalde geen succes in zijn poging de Hoogten van Golan terug te krijgen.
Na een maand vechten werd een wapenstilstand gesloten.
Operatie Litani (1978)
Libanonoorlog (1982).
Eerste Intifada (1987-1993). Een grote opstand brak uit in de bezette Palestijnse
gebieden, die wereldwijd media-aandacht kreeg.
Tweede Intifada of Al-Aqsa Intifada (2000-2005). Er braken opnieuw grote
opstanden onder de Palestijnen uit. Het aantal slachtoffers was vele malen hoger
dan tijdens de Eerste Intifada.
Israëlisch-Libanese Oorlog (2006). Israël viel Libanon binnen en bombardeerde
grote delen van het land als reactie op de ontvoering van twee Israëliërs door de
Libanese groepering Hezbollah.
Conflict in de Gazastrook (2008-2009). Israël bombardeerde een maand lang de
door Hamas bestuurde Gazastrook en voerde bovendien een grondoffensief uit.
www.wikipedia.be
11. Woordenlijst
Nakba: = ‘ramp of de catastrofe’. Nakba is de naam die de Arabische bevolking van het
toenmalige Britse mandaatgebied Palestina gaf aan de voor hen negatieve afloop van de
Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948.
Mandaat: Mandaat is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen, maar
zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid.
Zionisme: Zionisme is een nationale beweging en ideologie die een Joods thuisland of
Joodse staat ondersteunt in het gebied waar in vroegere tijden de Israëlitische
koninkrijken Israël en Judea lagen. De term verwijst naar de berg Zion waarmee
Jeruzalem wordt aangeduid en werd voor het eerst gebruikt in 1890 door Nathan
Birnbaum.
12.Bronnen
http://www.israel-palestina.info/geschiedenis_israelisch-arabische_conflicthtml/#Inleiding
Jasmien Gits
http://www.israel-palestina.info/gaza_strook-html/
http://www.schooltv.nl/weekjournaal/onderwerpen/?nr=2205184&item=2231295
http://conflictenteller.nl/conflict?cid=33
http://www.europa-nu.nl/id/vileemja4tw4/palestijnse_nationale_autoriteit_pna
Alain gresh: Israël, Palestina
Waarheden over een conflict