Proefwerkvragen H6 (boek1) 6A Am Waarom is de pH van invloed op de werking (of de vorm) van een enzym of eiwit? Dat temp. invloed heeft is wel logisch omdat moleculen dan sneller gaan bewegen etc. Maar de pH hoeft toch geen invloed te hebben op de werking van een enzym? De pH heeft ook een grote invloed op de werking van enzymen, omdat er in enzymen talloze zwakke bindingen zijn. Denk aan waterstofbruggen, ionverbindingen (gaan kapot bij hoge pH, waarover later meer) en sulfide-bindingen (breken bij hoge temperatuur). De eiwitten denatureren (raken beschadigd) als de bindingen niet meer in stand kunnen worden gehouden. Hierdoor raken ze hun structuur kwijt en kunnen ze niet meer hun oorspronkelijke taak vervullen. Van welke vier factoren is de werking van enzymen afhankelijk? substraatconcentratie ph temperatuur remstoffen Waar vinden transcriptie en translatie plaats? Transcriptie vindt plaats in de celkern en translatie in het cytoplasma Welke 4 zaken zijn absoluut nodig voor transcriptie? Een DNA-streng, m-RNA-polymerase, 2 knipenzymen (x en y). Welke verbindingen worden er precies verbroken bij de scheiding de nucleotidenketens? Waterstofbruggen -Welke drie typen RNA worden bij transcriptie gebruikt, geef ook hun functie. mRNA = kopie van DNA en geeft een afschrift van het gen door aan de ribosomen die vervolgens aan de hand van de code van het mRNA een eiwit kunnen maken tRNA = levert de aminozuren aan en draagt het over aan het ribosoom rRNA = Het rRNA molecuul is een onderdeel van het ribosoom, en heeft als functie het katalyseren van de reactie die de eiwitketen verlengt Wat is het start- en wat is het eindcodon bij translatie? start = AUG stop = UAA, UAG, UGA Uit hoeveel basen moet je DNA streng hebben bestaan voor het vormen van een polypeptide keten van 30 aminozuren, uitgaande van 90% junk DNA? 1 codon voor 1 aminozuur bestaat uit 3 basen. 30 x 3basen = 90 basen 90/100*10 = 900 basen Wat is het verschil tussen RNA en DNA. Noem hierbij 3 zaken. DNA bestaat uit een Desoxyribose (vandaar de D) en RNA bestaat uit een ribose. DNA is een dubbele streng, RNA een enkele streng. In plaats van de base thymine bij DNA bevat RNA de base uracil. Wat is de algemene opbouw van een aminozuur? Een aminozuur bestaat uit een aminogroep NH2, een carboxylgroep (organisch zuur) – COOH en een restgroep. Deze restgroep is bepalend voor het aminozuur en bevat in feite welk aminozuur het precies is Hoe kan een bacterie bijdragen aan winnen van eiwitten zoals Insuline, beschrijf het proces uitvoerig. Door middel van restrictie-enzymen kan een specifiek gen uit een cel gehaald worden. Dit stukje DNA wordt in de plasmide van een bacterie geplaatst waardoor er recombinant DNA ontstaat. Bij het delen van de bacterie in gastheercellen word(en) het eiwit gemaakt waarvan het coderent gen in de plasmide is geplaatst. Het ontstane eiwit gewonnen en de kopieën van de genen kunnen gebruikt worden voor laboratorium onderzoek. In een lab wordt van vader Pelle en zoon Christian een DNA monster af genomen voor onderzoek. D.m.v. een analyse van resctrictiefragmenten op een gel (waar spanning op staat) kan worden afgeleid of Pelle de biologische vader is van Christian. In hoeverre is het mogelijk om uit een analyse van restrictiefragmenten van DNA te bepalen of Pelle de biologische vader is van Christian? Door restrictie enzymen worden de DNA monsters geknipt in DNA fragmenten. Om het DNA te kunnen onderzoeken van Pelle en Christian worden de DNA fragmenten op een gel gebracht die onder een kleine spanning staat. De DNA fragmenten (negatief geladen) begeven zich van de - naar de + pool. De snelheid waarmee dat gebeurt hangt af van de grootte van het fragment. Een groter fragment beweegt trager. Door de DNA fragmenten radio-actief te merken krijg je een 'zichtbaar' patroon van streepjes onder elkaar, een DNA profiel. Als het DNA profiel van vader Pelle overeen komt met het DNA profiel van Zoon Christian, dan kan je zeggen dat Pelle zijn biologische vader is. Een gen bestaat uit bases. Als er enkel 1 base in een gen veranderd leidt dit niet tot een minder goede werking van het enzym dat door dat gen wordt gecodeerd. Geef hier een verklaring voor. Als het triplet met de veranderende base nog steeds codeert voor hetzelfde aminozuur Het enzym ligase bindt de Okazakifragmenten aan elkaar, op welke streng gebeurt dit? Lagging Streng Van welke factoren is de enzymwerking afhankelijk? Geef 2 punten en een uitleg hierbij -Substraatconcentratie, reacties lopen sneller als de concentratie van de reagerende stoffen wordt verhoogd -Temperatuur, Hoe hoger de temperatuur hoe sneller de reactie, maar de temperatuur kan niet te hoog worden, anders denatureren de eiwitten - Zuurgraad, een bepaald enzym functioneert optimaal bij een bepaalde zuurgraad (pHwaarde) -Remming door bepaalde stoffen, competitieve inhibitie en niet- competitieve inhibitie Wat is het verschil tussen competitieve- en niet competitieve inhibitie? Bij competitieve inhibitie gaat de remstof op de plek van het substraat zitten (het actieve centrum). Bij niet-competitieve inhibitie gaat de remstof op een andere plek zitten zodat het enzym vervormd en het substraat niet meer in het actieve deel van het enzym past. Van welke kant gaat de DNA-replicatie? Van de 5'naar de 3'kant. Welk enzym start de DNA replicatie? Primase (die zorgt voor de primer) Wat is het verschil tussen een 3'eind en een 5'eind? Op moleculair niveau is te zien dat aan het 5'eind een fosfaat groep zit en aan een 3'eind een OH-groep. Verder wordt er bij DNA-replicatie alleen aan het 3'eind een nieuwe nucleotide toegevoegd. Wat is het verband tussen een primaire, secundaire, tertiaire en quarternaire structuur? Een quartenaire structuur bestaat uit meerdere subeenheden van tertaire structuren. Een tertiaire structuur bestaat uit meerdere secundaire structuren (a-helix en b-plaat). En een secundaire structuur is opgebouwd uit een primaire structuur, de volgorde van de aminozuren. Proefwerkvragen H2 (boek 2) Als er in verbindingen van moleculen zoveel energie zit, bijvoorbeeld bij glucose, is het dan niet logischer dat zo'n molecuul uit elkaar valt? Waarom zijn daar bepaalde enzymen voor nodig en waarom kan glucose niet in 1 x uit elkaar vallen? Wanneer glucose in 1x wordt afgebroken komt er teveel energie in een keer vrij. Dit kan vervolgens niet worden verwerkt en komt vrij in de vorm van warmte en lichtenergie (denk aan de verbranding van een suikerklontje). Wanneer speelt de donkerreactie zich af? Overdag Wat is het verschil tussen C3 en C4 planten? C4 planten hebben een extra type cellen, namelijk de vaatbundel cellen. CO2 wordt in C4 planten door een ander type enzym gebonden dan in C3 planten. De enzymen van C4 planten zijn gevoeliger voor CO2 en kunnen dus bij een lagere concentratie CO2 binden. CO2 wordt gebonden in de pallisade cellen en opgeslagen in een organisch zuur. Vervolgens wordt dit CO2 losgelaten in de vaatbundelcellen en daar vindt de calvincylus plaats. Noem per stap de netto opbrengst ATP, NADH,H+ en FADH2 en de totaal opbrengst ATP van 1 glucose molecuul dat de dissimilatie doorloopt. Glycolyse => 2 ATP, 2 NADH,H+ Koppelingsreactie => 2 NADH,H+, 2 acetyl CoA Citroenzuurcyclus => 2 ATP, 6 NADH,H+, 2 FADH2 Oxidatieve fosforilering => 34 ATP Totaal ATP => 38 ATP Leg uit hoe CO2 van de lucht buiten de plant in de chloroplasten terecht komen. Turgor in sluitspieren groot => sluitspieren strekken zich => huidmondjes gaan open => CO2 gaat naar binnen => CO2 in intercellulaire ruimtes => in het water in de celwanden => cytoplasma en chloroplasten. Wat gebeurt er met de opening tussen de sluitcellen als de turgor in de sluitcellen van een blad groter wordt? Als de turgor groter wordt, strekken de cellen van de huidmondjes zich en wordt de opening van huidmondjes groter. In welke delen van het chloroplast vindt fotosynthese van C3 planten plaats? De lichtreactie vindt plaats in het membraan ven het thylakoide. De donkerreactie (calvin cyclus) vindt plaats in de stroma. Waardoor kan de CAM-plant het CO2 niet overdag binden? Overdag zijn de huidmondjes van CAM planten gesloten, dus kan er geen CO2 gebonden worden. Op welke plek in een C4 plant vind de Calvincyclus plaats? In de palissade cellen wordt CO2 gebonden en in de vaatbundel cellen vindt de calvin-cyclus plaats. Wat is er aan de hand met een plant als de turgor laag is? Dan is de vacuole in een cel niet (helemaal) gevuld met vocht en drukt deze niet tegen het cytoplasma (en indirect dus het celmembraan) aan. Hierdoor gaan de blaadjes van de plant slap hangen. Op een zonnige warme zomerdag, als de luchtvochtigheid laag is, treedt er in de huidmondjes van de bladeren verandering op. Bij veel planten in Nederland wordt hierdoor de fotosynthese 's middags (tussen 12 en 4 uur) geremd. Welke factor is dan voor deze planten beperkend voor de fotosynthese? A CO2 B temperatuur C verlichtingssterkte D water A Waarom gaan mensen verzuren als men zich zwaar inspant? Bij te weinig zuurstof geen aerobe dissimilatie. Om toch energie te leveren schakelt het lichaam over op anaerobe dissimilatie. Hierbij vindt de glycolyse plaats en draagt NADH,H+ zijn H+ en e- over op pyrodruivenzuur waarbij melkzuur ontstaat. NAD kan vervolgens weer zijn rol uitoefenen in het oxideren van een nieuw molecuul glucose. Een blad bevat een waslaagje. Welke functie heeft dit waslaagje? Dit voorkomt overtollige verdamping De Calvincyclus heeft 18 ATP en 12 NADH,H+ nodig om te kunnen verlopen. Er is worden 12 moleculen ATP en NADH,H+ gevormd tijdens lichtreactie. Hoe wordt de overige 6 ATP gevormd? Via de overgang van de non-cyclische fosforylering op de cylcische fosforilering Noem 2 functies van het blad -Licht opvangen voor de fotosynthese, hieruit haalt de plant zijn energie -Door de bouw van het blad zijn de aan- en afvoer van gassen via de huidmondjes onlosmakelijk verbonden aan de afvoer van water Waar dient de lichtreactie voor? Het vangen van lichtenergie Het omzetten van lichtenergie in chemische energie Waarom kan bij anaerobe omstandigheden alleen de glycolyse verlopen? Omdat de oxidatieve fosforylering zuurstof nodig heeft om te verlopen. Waarom wordt er in het menselijk lichaam bij anaerobe dissimilatie melkzuur gevormd en geen alcohol? Het type gisting dat plaatsvindt is afhankelijk van de beschikbare enzymen. Voor melkzuurgisting en alcoholgisting zijn namelijk verschillende soorten enzymen nodig. In het menselijk lichaam vindt anaerobe dissimilatie plaats in de spiercellen. Hier zijn alleen enzymen voor melkzuurgisting beschikbaar.