hier - Nphf

Pagina 2 van 9
Eerste producten begin 2012 beschikbaar
Aan de slag met de resultaten van het Nationaal
Actieprogramma Diabetes!
Het Nationaal Actieprogramma Diabetes (NAD) heeft een belangrijke mijlpaal bereikt. De
eerste resultaten van diverse projecten en initiatieven worden zichtbaar. Als zorgverlener
krijgt u toegang tot een breed scala aan nieuwe producten en instrumenten. Hiermee
kunt u niet alleen beter vormgeven aan preventieactiviteiten. Het NAD-producten
ondersteunt u ook bij het verlenen van goede, gerichte zorg aan mensen met diabetes. In
dit artikel vindt u een eerste overzicht van ontwikkelde producten.
Nationaal Actieprogramma Diabetes
Het Nationaal Actieprogramma Diabetes (NAD) is een initiatief van de overheid. De
Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) voert het NAD, gesubsidieerd door het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, uit in de periode van 2009 t/m 2013. Het kerndoel van het
NAD is het realiseren van een brede toepassing van kwalitatief goede diabeteszorg, zoals
beschreven in de NDF Zorgstandaard. Deze zorgstandaard omschrijft aan welke eisen
diabeteszorg in Nederland inhoudelijk en organisatorisch moet voldoen, maar ook welke
kwaliteitsindicatoren hierbij horen. De zorgstandaard is het kloppend hart van het NAD; alle
NAD-producten dragen bij aan de succesvolle toepassing van de zorgstandaard in de
dagelijkse praktijk van zorgverleners en patiënten.
Kijk voor meer informatie op www.actieprogrammadiabetes.nl.
Samenwerking rondom zes thema’s
Mensen met diabetes, zorgverleners en andere betrokkenen uit het diabetesveld hebben de
afgelopen jaren nauw samengewerkt rondom zes thema’s:

NDF Zorgstandaard

Preventie

Positie van de patiënt en cliënt

Kwaliteit, organisatie en kennis

Regelgeving en bekostiging

E-communicatie en ICT-voorzieningen
Ontwikkelde producten
De intensieve samenwerking in de sector heeft diverse maatproducten opgeleverd, die
patiënten helpen bij het omgaan met diabetes en zorgprofessionals ondersteunen in hun
dagelijkse werkzaamheden. Dan gaat het bijvoorbeeld om nieuwe afspraken die de
samenwerking tussen huisartsen en internisten moeten verbeteren, of om een
Pagina 3 van 9
zelfmanagementprogramma speciaal gericht op Turkse mannen en hun partner. In 2012
worden deze resultaten getoetst in pilotregio’s. In deze proefregio’s gaan zorgverleners en
patiënten met de producten aan de slag en aan de hand van hun ervaringen worden de
producten verbeterd.
Implementatie in proefregio’s
De ontwikkelde NAD-producten en instrumenten worden in enkele pilotregio’s
geïmplementeerd. Aan de hand van een quick scan wordt bepaald hoe deze lokale
implementatie eruit moet zien en wat de specifieke behoeften in de regio zijn. Gedurende een
jaar worden de producten getest en geëvalueerd. Het NAD-implementatieteam en een
regiocoördinator ondersteunen dit proces. Op basis van alle ervaringen en best practices wordt
vervolgens een succesvolle landelijke implementatiestrategie uitgewerkt door het NAD-team.
Welke producten en instrumenten zijn beschikbaar?
Een groot deel van de producten is tot stand gekomen in samenwerking met de lidorganisaties
van de NDF en andere relevante partijen. Het NAD-motto: samen met en door het veld.
Hieronder vindt u een overzicht van deze speciaal voor u ontwikkelde producten en
instrumenten. Deze zijn inmiddels allemaal klaar voor gebruik. In de tabel ziet u andere NAD
projecten die later dit jaar hun resultaten zullen opleveren.
e-Diabetes Kernset
De e-Diabetes Kernset beschrijft een minimale, uniforme set parameters die tijdens de
behandeling van diabetes type 2 digitaal moeten worden geregistreerd en gedeeld. Het doel
van dit document is om alle parameters op een uniforme wijze te beschrijven, zodat voor alle
betrokkenen ondubbelzinnig vastligt wat met een bepaald gegeven wordt bedoeld. Een
eenduidige registratie is allereerst van belang voor een goede communicatie tussen
zorgverleners onderling. Maar het document kan eveneens worden gebruikt voor een vertaling
naar de patiënt, die zijn medische gegevens wil inzien. Daarnaast is de kernset relevant voor
het berekenen van indicatoren en het beantwoorden van vragen op het gebied van analyse,
kwaliteitsverbetering, rapportage en verantwoording. De e-Diabetes Kernset is een subset van
de in 2009 ontwikkelde NDF e-Diabetes Dataset en sluit aan bij de dagelijkse werkwijze. Het
systeem is snel implementeerbaar in de huidige ICT-systemen.
Beschikbaarheid
De e-Diabetes Kernset is beschikbaar via http://www.diabetesfederatie.nl/zorg/data-enindicatoren.html.
Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) Diabetes
De ´Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) diabetes mellitus type 2’ bevordert de
samenwerking tussen huisartsen en internisten bij de zorg voor mensen met diabetes. De LTA
geeft aanbevelingen voor diagnostiek, behandeling en beleid. De nadruk ligt op consultatie en
Pagina 4 van 9
het correct door- en terugverwijzen van patiënten. Hierbij wordt rekening gehouden met het
verschil in expertise en patiëntenpopulatie tussen huisarts en internist. De huisarts is
eindverantwoordelijk voor patiënten zonder complexe zorgbehoefte; de internist voor patiënten
met een meer specialistische zorgvraag. De LTA beschrijft globale aanbevelingen; aanbevolen
wordt om deze regionaal (door huisartsen en internisten) nader in te vullen en hierover
werkafspraken te maken.
Beschikbaarheid
Vanaf januari 2012 is de Landelijke Transmurale Afspraak Diabetes beschikbaar via de website
van het NHG, www.nhg.artsennet.nl of de NIV, www.internisten.nl.
Individueel Zorgplan Diabetes
Het Individueel Zorgplan Diabetes is een handzaam boekje voor mensen met diabetes en hun
zorgverlener(s). Het boekje helpt mensen met diabetes meer regie te nemen over hun
gezondheid en stimuleert zelfmanagement. Het is een goede houvast voor zorgverleners en
vergroot de kans dat patiënten gemotiveerd blijven, verantwoordelijkheid nemen en dichter bij
hun gezondheidsdoelen komen. Het Individueel Zorgplan helpt mensen met diabetes hun
kwaliteit van leven stap voor stap te verbeteren. Op basis van de persoonlijke meetwaarden
formuleert de patiënt zijn of haar belangrijkste leefstijl- en gezondheidsdoelen, uiteraard in
samenspraak met de zorgverlener. Vervolgens vertalen zorgverlener en patiënt deze doelen in
concrete acties en afspraken. Gedurende het traject evalueren zij regelmatig de gemaakte
vorderingen en passen zij de gekozen aanpak indien nodig aan.
Beschikbaarheid
Eind 2011 is Het Individueel Zorgplan Diabetes beschikbaar via de website van de DVN,
www.dvn.nl.
Overzicht Leefstijlinterventies Diabetes
Het aanbod van best practices op het gebied van leefstijlinterventies groeit nog steeds. Het
project Inventarisatie leefstijlinterventies heeft een actueel overzicht opgeleverd, dat
zorgprofessionals ondersteunt bij het begeleiden van mensen met diabetes.
Het interventieoverzicht bestaat uit drie onderdelen:
1. Aanbevolen interventies: dit zijn interventies die door de Erkenningscommissie zijn
beoordeeld als ‘theoretisch goed onderbouwd’, ‘waarschijnlijk effectief ‘ of ‘bewezen
effectief’. Deze interventies zijn van goede kwaliteit, zijn gestoeld op bewezen principes
van gezondheidsbevordering en geven ten minste aanwijzingen voor werkzaamheid. Ze
bevatten een heldere beschrijving en een handleiding.
2. Aanbevolen interventies + goed beschreven interventies: dit zijn de aanbevolen
interventies, aangevuld met interventies die door praktijkprofessionals zijn beoordeeld
Pagina 5 van 9
als ‘goed beschreven’. Al deze interventies bevatten een heldere beschrijving, een
procesevaluatie en een handleiding.
3. Interventies per organisatie: hier kunt u een of meerdere organisaties selecteren
waarvan u het aanbod wilt zien. Dit overzicht staat los van de kwaliteit van de
interventies.
Beschikbaarheid
Het overzicht van leefstijlinterventies is beschikbaar op
http://www.loketgezondleven.nl/infopunt/thema-s/fysieke-gezondheid/diabetesmellitus/interventieoverzicht-diabetes/.
Richtlijn ‘Zelfcontrole van bloedglucosewaarden door mensen met diabetes’
Zelfcontrole is een belangrijk hulpmiddel voor mensen met diabetes om hun ziekte waar
mogelijk zelf te managen. Tot op heden was er in Nederland nog weinig eenduidigheid op dit
gebied. Met de richtlijn Zelfcontrole komt hier verandering is. Deze multidisciplinaire richtlijn
voor professionals gaat in op de relevante aspecten van zelfcontrole van bloedgucosewaarden.
De richtlijn bevat aanbevelingen (evidence based) over indicatiestelling, frequentie en uitvoering
van zelfcontrole aan mensen met diabetes.
Beschikbaarheid
De richtlijn ‘Zelfcontrole van bloedglucosewaarden door mensen met diabetes’ vindt u eind
maart 2012 op de website van het NAD, www.actieprogrammadiabetes.nl.
Zelfmanagement bij Turkse diabetespatiënten en hun partners
Allochtone mensen (vooral Turken, Marokkanen, Hindoestanen en Surinamers) hebben een
groter risico op het ontwikkelen van diabetes. Zij hebben vaker een ongezondere leefstijl (een
ongezond eetpatroon, overgewicht en een slechter beweegpatroon dan aanbevolen). Als
allochtone diabetespatiënten de huisarts, diabetesverpleegkundige of praktijkondersteuner
bezoeken, blijkt dat zij de leefregels vaak niet begrijpen of opvolgen. Verder weten zij vaak niet
dat diabetes een chronische ziekte is, die structureel medicijngebruik vereist en waarbij een
aangepaste leefstijl hoort. Door een betere bewustwording en meer aandacht voor
zelfmanagement is dus nog veel gezondheidswinst te behalen.
Pilot zelfzorg
Om deze reden zijn GGD Hart voor Brabant en Tranzo gestart met de pilot ‘Verbeterde zelfzorg
in de thuissituatie voor Turkse mannen met diabetes mellitus type II’. Aan de interventie namen
ook de echtgenotes van de Turkse mannen deel. Zij kunnen hun man namelijk thuis steunen en
motiveren tot een gezonde leefstijl, wat positieve invloed heeft op het zelfmanagement.
Pagina 6 van 9
De interventie bestaat uit een cursus voor allochtone echtparen van zes bijeenkomsten. Deze
cursus gaat in op het ziektebeeld diabetes, mogelijke complicaties, een gezonde leefstijl en
zelfmanagement. Na de cursus worden de echtparen nog twee keer thuis bezocht. De
verbeteringen en belemmeringen in zelfmanagement en leefstijl worden besproken en
echtparen krijgen adviezen en kunnen vragen stellen. Aan het eind van de interventie weet
zowel de diabetespatiënt als zijn partner wat het ziektebeeld diabetes inhoudt, wat belangrijk is
voor goed zelfmanagement en op welke manier zij gezamenlijk een gezonde leefstijl kunnen
ontwikkelen.
Beschikbaarheid
De interventie ‘Zelfmanagement bij de Turkse man’ vindt u op de website van het NAD,
www.actieprogrammadiabetes.nl.
Brochure Diabetes Werkt!
De brochure Diabetes Werkt! gaat in op de gevolgen van diabetes voor uw
werksituatie. Welke informatie deelt u met collega’s of uw leidinggevende? Hoe
gaat u om met onbegrip of irritaties op de werkvloer? Welke aanpassingen zijn
nodig om uw werk goed te kunnen doen? Wat vertelt u wel tijdens een
sollicitatiegesprek, en wat juist niet? De brochure behandelt de belangrijkste
aandachtspunten en valkuilen, zowel voor werknemers en werkzoekenden met
diabetes als werkgevers.
Beschikbaarheid
De brochure Diabetes Werkt! is digitaal beschikbaar via
http://www.dvn.nl/files/site/40959h_dvn_diabeteswerkt.pdf. De gedrukte versie is te bestellen
via de klantenservice van Diabetesvereniging Nederland (DVN):
033 - 463 05 66.
E-module Diabetes Werkt!
De e-module Diabetes Werkt! behandelt vragen en dilemma’s die diabetes kan opleveren op uw
werk. Wat zijn de gevolgen van diabetes op uw functioneren? Waar kunt u tegenaan lopen en
hoe kunt u eventuele problemen voorkomen? Hoe maakt u uw situatie bijvoorbeeld
bespreekbaar bij collega’s of uw leidinggevende? Als deelnemer van deze online cursus leert u
niet alleen antwoord te geven op theoretische vragen. Aan de hand van herkenbare
praktijkopdrachten zet u uw kennis om in vaardigheden. Daarbij geeft de e-coach u persoonlijke
feedback.
Deelnemen aan de online cursus?
Pagina 7 van 9
De e-module Diabetes Werkt! is beschikbaar via http://dvn.i-learner.nl/ tegen betaling van
€ 69,-. Neem voor meer informatie contact op met de klantenservice van Diabetesvereniging
Nederland (DVN): 033 - 463 05 66.
E-module Hypo-unawareness
De e-module Hypo-unawareness helpt u patronen in de bloedglucose-instelling te herkennen en
beheersen. U krijgt inzicht in het begrip ‘hypo’ en de dagelijkse gevolgen. De opdrachten in
deze online cursus zijn gericht op zelfanalyse: als deelnemer kijkt u kritisch naar uw
persoonlijke situatie. U analyseert beïnvloedende factoren, schrijft korte reflectieverslagen en
stuurt deze naar de e-coach. Deze geeft u vervolgens persoonlijke feedback.
Deelnemen aan de online cursus?
De e-module Hypo-unawareness is beschikbaar via http://dvn.i-learner.nl/ tegen
betaling van € 69,-. Neem voor meer informatie contact op met de klantenservice
van Diabetesvereniging Nederland (DVN): 033 - 463 05 66.
Overzicht NAD producten en instrumenten & opleverdatum
Product
Toelichting
Opleverdatum*
1
Aanvulling 'preventie' op de
NDF Zorgstandaard
De NDF Zorgstandaard is aangevuld met
een norm voor geïndiceerde preventie.
Preventie is extra relevant voor hoog
risico groepen om het daadwerkelijk
krijgen van diabetes uit te stellen of te
voorkomen. In de standaard wordt
beschreven welke preventieactiviteiten
er zijn, welke scholing nodig is en hoe
preventie georganiseerd kan worden
door de verschillende professionals.
Medio 2012
2
Aanvulling 'farmaceutische
zorg' op de NDF
Zorgstandaard
De NDF Zorgstandaard is aangevuld met
een norm voor farmaceutische zorg
(gebaseerd op richtlijnen en wetgeving).
Net als voor de diabeteszorg in het
algemeen kan de zorgstandaard de
norm (gebaseerd op richtlijnen en
wetgeving) aangeven waaraan goede
farmaceutische diabeteszorg moet
voldoen.
Voorjaar 2012
3
Richtlijn diabetes en
depressie
Een multidisciplinaire richtlijn
betreffende screening, signalering en
indicatiestelling van depressie bij
diabetes.
4
Samenwerkingsafspraken
rondom voetzorg
Een document waarin
samenwerkingsafspraken in de
zorgketen met betrekking tot
Najaar 2012
Voorjaar 2012
Pagina 8 van 9
Overzicht NAD producten en instrumenten & opleverdatum
Product
Toelichting
Opleverdatum*
voetverzorging van diabetespatiënten
formeel zijn vastgesteld.
5
Toolkit transitiefase
Digitale toolkit met daarin interventies
en instrumenten die kunnen bijdragen
aan de verbetering van de transitie van
adolecentenzorg naar volwassenenzorg.
Zomer 2012
6
Ondersteuningsaanbod mbt
preventie
Eind 2012
(ivm oplevering
Routeplanner
effectiviteitonderzoek)
7
Cultuursensitief
ondersteuningsaanbod
Het ondersteuningsaanbod is erop
gericht om zorgprofessionals te
faciliteren bij het uitvoeren van
preventieve activiteiten. De
ondersteuningsbehoefte van de
professionals is inmiddels in kaart
gebracht momenteel wordt afstemming
gezocht met de betrokken
beroepsverenigingen om het
ondersteuningsaanbod te ontsluiten en
verder te ontwikkelen.
Ondersteunend trainingsaanbod voor
professionals in de diabeteszorg.
Centraal staat multidisciplinaire
ondersteuning in het toe leiden naar
en begeleiden bij de gecombineerde
leefstijlinterventies van allochtonen
en doelgroepen met een lage sociaal
economische status met een
verhoogd risico op diabetes.
8
Aanvulling I-database
Op basis van een inventarisatie
betreffende lacunes op het gebied van
leefstijlinterventies zullen een of
meerdere leefstijlinterventies
doorontwikkeld worden.
Zomer 2012
9
Diabeteskenniswijzer
Digitaal platform dat betrouwbare
informatie op internet genereerd en op
heldere wijze ontsluit. Bestaande
initiatieven op het web worden helder
op thema en profielen geordend en
aangeboden. Daarnaast worden hiaten
binnen het informatieaanbod
aangevuld.
Nog niet bekend
10 Zorgwijzer diabetes type 1
Patiëntenversie van de NDF
Zorgstandaard voor volwassenen met
diabetes type 1.
Eind 2012
Zomer 2012
Pagina 9 van 9
Overzicht NAD producten en instrumenten & opleverdatum
Product
Toelichting
Opleverdatum*
11 Zorgwijzer Diabetes en
zwangerschap
Patiëntenversie van de NDF
Zorgstandaard voor vrouwen met
diabetes met een kinderwens en
vrouwen met zwangerschapsdiabetes
Zomer 2012
12 Ondersteuningsaanbod voor
werkgevers
Het ondersteuningsaanbod is erop
gericht om werkgevers te informeren
over de (on)mogelijkheden van
werknemers met diabetes en hen te
faciliteren bij het omgaan met diabetes
op de werkvloer. Welke vorm het
ondersteuningsaanbod zal krijgen, is nog
niet bekend. Op dit moment wordt het
behoefteonderzoek uitgevoerd.
Zomer 2012
*Waarschijnlijke opleverdatum