Naleving wet Markt en Overheid Stand van zaken na een half jaar Ronald Timmerman & Jacco Hakfoort 1 Waarom een Wet Markt en Overheid? Van een ongelijk speelveld… …naar sportieve concurrentie 2 Kern wet Markt en Overheid ̶ Het is overheden toegestaan economische activiteiten uit te voeren (geen verbodstelsel) ̶ Mits ze dat doen op een gelijk speelveld, door vier gedragsregels na te leven: Integrale kosten doorberekenen Verbod op bevoordeling overheidsbedrijven Verbod op functievermenging Gegevensverstrekking aan derden ̶ per 1 juli 2012 voor nieuwe gevallen ̶ en vanaf 1 juli 2014 voor alle economische activiteiten 3 Samenhang met andere regelgeving • Staatssteun • Transparantierichtlijn • Algemeen mededingingstoezicht (kartelverbod, verbod misbruik machtsposities) • Fiscale regelgeving (BTW, vennootschapsbelasting) 4 ‘Sneak preview’ Sectorstudie Bedrijfsafval • Gemeenten hebben wettelijke taak (Wm 10:21, eerste lid) om huisvuil in te zamelen • Daarnaast houden ze zich vaak (direct of indirect) bezig met inzamelen van bedrijfsafval • Inzamelen van bedrijfsafval is een economische activiteit • Gedragsregels WMenO zijn van toepassing 5 Gemeenten begeven zich op verschillende manieren op de markt • Gemeenten halen soms zelf bedrijfsafval op (eigen afvaldienst) • Óf ze werken samen in een gemeenschappelijke regeling (= bestuursorgaan) • Óf ze zijn aandeelhouder in een overheidsbedrijf (bijvoorbeeld N.V. of B.V.) • Concurrentie bestaat uit private afvalbedrijven (soms nationaal, soms regionaal, soms lokaal actief) 6 Signalen oneerlijke concurrentie (1) • Bron: door ACM ontvangen signalen en gesprekken met marktpartijen • Over het algemeen wordt ‘normale concurrentie’ door overheden ervaren • Enkele signalen over niet doorberekenen integrale kosten (maar moeilijk voor marktpartijen om daar een vinger op te leggen) • Enkele signalen over bevoordeling (bijvoorbeeld gebruik briefpapier gemeente of reclame door gemeente voor ‘eigen’ dienst) • Eén signaal over functiescheiding 7 Signalen oneerlijke concurrentie (2) • Verder aantal signalen die buiten de reikwijdte van WMenO vallen: • Netwerkvoordelen van overheden (die profiteren van het feit dat ze al huisvuil ophalen); • Gemeenten die inbesteden aan hun ‘eigen dienst’ maar eigenlijk moeten aanbesteden; • Specifieke eisen (bijvoorbeeld met betrekking tot ophalen vuil in historische binnenstad) die ‘eigen dienst’ bevoordelen • Verschillen in wetgeving en regulering (cao, VPB, BTW, vakbekwaamheidseisen, etc.) • Buiten de eigen ‘gemeentengrenzen’ actief zijn van gemeenten; • Onduidelijk waarom gemeenten actief zijn op deze markt, geen duidelijk algemeen belang. 8 Beeld dat naar voren komt uit 9 cases • Belang van bedrijfsafval in totale omzet (op één uitzondering na) beperkt • Bij een aantal partijen herbezinning op nut/noodzaak bedrijfsafval en organisatievorm • Partijen geven aan óf een gescheiden boekhouding te voeren voor of via verdeelsleutels gezamenlijke kosten en overhead toe te rekenen aan resp. huisvuil en bedrijfsafval • Partijen geven aan dat zij van mening zijn ook andere gedragsregels na te leven • Op één partij na geen algemeen belang besluit genomen (in tegenstelling tot andere sectorstudies) 9 Vervolg • Publicatie sectorstudies (maart) • ACM doet nader onderzoek naar aanleiding van signalen • Evaluatie WMenO door EZ – In welke mate draagt WMenO bij aan het beoogde doelstelling van de wet? • Evaluatie belangrijk vanwege ‘sunsetbepaling’ – WMenO vervalt per 1/07/2017 tenzij anders wordt beslist. 10