Vergoedingen De vergoedingen die cbo’s rekenen ten behoeve Daarnaast is in de gedragscode de intentie van van hun rechthebbenden komen tot stand in de gezamenlijke cbo’s vastgelegd om zoveel een markt van vraag en aanbod. Alleen de repro- mogelijk samen te werken aan verbetering van rechtvergoeding wordt bepaald door de over- de efficiency binnen de sector. Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom Collectief Exploiteren heid, de overige vergoedingen komen tot stand in onderhandeling met brancheorganisaties. VOI©E ziet toe op naleving van deze gedrags- Ook de rechthebbenden zelf hebben belang code. Cbo’s die de gedragscode naleven mogen bij passende en voor alle partijen acceptabele het VOI©E-keurmerk voeren. vergoedingen. Een aantal cbo’s heeft een wettelijk monopolie Klachtenmeldpunt als exploitant van een exclusief recht. Maar ook zij opereren binnen diezelfde markt, en staan Iedere cbo streeft ernaar te zorgen voor een bovendien onder wettelijk toezicht van het correcte en adequate uitvoering van haar taken. College van Toezicht Auteursrechten. En net als Mocht er evenwel iets misgaan, dan zullen elke onderneming dienen de cbo’s de mede- gebruiker en cbo in eerste instantie samen dingingsregels in acht te nemen. De Nederlandse binnen een redelijke termijn naar een oplossing Mededingingsautoriteit (NMa) ziet hier scherp zoeken. De procedure daarvoor is vermeld op de op toe. Daarnaast verbinden de leden van eigen website van de cbo. Mocht de gebruiker VOI©E zich aan een gedragscode. dan nog van mening zijn dat zijn klacht niet naar tevredenheid is afgehandeld, kan hij zich wenden tot VOI©E via het centrale klachtenmeldpunt op Gedragscode de website www.voice-info.nl. In overleg met het bedrijfsleven werkt VOI©E Alle in Nederland actieve collectieve beheers- aan een onafhankelijke geschillencommissie. organisaties hebben een aantal – zichzelf bindende – gedragsregels vastgelegd in een gedragscode die op 3 april 2008 in werking is getreden. Hierin is vastgelegd waaraan de Stichting Auteursrechtbelangen organisaties zich moeten houden. De code heeft niet alleen betrekking op hun relatie met VOI©E werkt nauw samen met de Stichting betalingsplichtigen, maar ook met de eigen Auteursrechtbelangen. Deze is in 1984 achterban. opgericht om meer aandacht te krijgen voor het auteursrecht als zodanig bij overheid, Met de gedragscode verplichten de cbo’s zich politiek en publiek. om heldere informatie te verstrekken aan zowel rechthebbenden als gebruikers. De recht- Waar Stichting Auteursrechtbelangen tot hebbenden krijgen inzicht in de manier waarop doel heeft het draagvlak voor het auteurs- VOI©E hun vergoeding tot stand is gekomen, en worden recht en naburige rechten in algemene zin te gewezen op de mogelijkheid van inspraak. De vergroten en versterken, behartigt VOI©E gebruikers worden volledig geïnformeerd over het specifieke belang van collectieve beheers- licentievoorwaarden, gebruikelijke tarieven in organisaties (cbo’s). Om de samenwerking hun branche, vergoedingsgrondslagen en zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, Lange Voorhout 86/12 2514 EJ Den Haag T (070) 310 91 01 F (070) 310 91 00 E [email protected] -parameters enzovoort. De cbo’s verantwoorden hebben de organisaties een gezamenlijk zich in een jaarrekening en een jaarverslag, en bureau, voorzitter én begroting. zorgen voor een goede geschillenregeling. Alle relevante informatie in dit verband is via de Meer informatie over de stichting is te vinden website van de rechtenorganisatie beschikbaar. op www.auteursrecht.nl. Meer informatie over VOI©E is te vinden op de portal voor collectief beheer van rechten in Nederland: www.voice-info.nl Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom Collectief Exploiteren “VOI©E” staat voor Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom Collectief Exploiteren. VOI©E is de brancheorganisatie van collectieve beheersorganisaties (cbo’s) voor auteurs- of naburige rechten. Cbo’s De leden van VOI©E Auteurs, uitvoerend kunstenaars, uitgevers en Vereniging Buma (www.bumastemra.nl)1 Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl)2 vergoedingen incasseert die op basis van producenten hebben eigen collectieve beheers- Buma incasseert en verdeelt auteursrechtelijke Reprorecht incasseert de wettelijke vergoedingen wettelijk goedgekeurde reglementen aan de organisaties opgericht om vergoedingen, waar vergoedingen voor de openbaarmaking voor het fotokopiëren uit boeken, tijdschriften, rechthebbenden worden doorbetaald. zij vanwege hun auteurs- of naburig recht (bijvoorbeeld in winkels en cafés of live- dagbladen en soortgelijke uitgaven door instel- Wanneer één organisatie namens een groep van aanspraak op maken, voor hen te incasseren optredens) van muziek ten behoeve van lingen en ondernemingen voor intern gebruik, en SEKAM (www.sekam.org)3 rechthebbenden optreedt om het auteursrecht en te verdelen. Deze cbo’s hebben geen winst- componisten, tekstdichters en muziekuitgevers. verdeelt deze ten behoeve van schrijvers, makers SEKAM beheert kabelrechtvergoedingen of naburig recht namens hen te regelen, spreken oogmerk en nemen zowel de gebruiker als de van visuele werken en uitgevers van boeken, voor binnen- en buitenlandse film- en televisie- we van collectief beheer. rechthebbende veel werk uit handen. tijdschriften, dagbladen en soortgelijke uitgaven. producenten. Collectief beheer Stichting Stemra (www.bumastemra.nl)1 De collectieve beheersorganisaties, kortweg Voor gebruikers heeft het duidelijke voordelen cbo’s, zorgen er voor dat auteurs, uitvoerend om via cbo’s regelingen te treffen voor het In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, voor de verveelvoudiging (bijvoorbeeld op Stichting de Thuiskopie (www.thuiskopie.nl)2 SEKAM VIDEO (www.sekam.org)3 kunstenaars, uitgevers en producenten een (openbaar) gebruik van auteursrechtelijk komt hier dus helemaal geen publiek geld bij cd of dvd) van muziek ten behoeve van De Thuiskopie incasseert de wettelijke vergoe- SEKAM VIDEO verdeelt thuiskopie- en leen- vergoeding ontvangen wanneer anderen beschermd werk. De cbo fungeert als inter- kijken. De rechthebbenden betalen de kosten componisten, tekstdichters en muziekuitgevers. ding voor het kopiëren van auteursrechtelijk rechtvergoedingen ten behoeve van binnen- en gebruik maken van hun creatieve prestatie. mediair tussen gebruiker en rechthebbende en zien er zelf via het bestuur en/of de leden- beschermde werken op blanco dragers, zoals buitenlandse film- en televisieproducenten. om het auteurs- en naburig recht eenvoudig en vergadering van de stichting op toe dat de Stichting Leenrecht (www.leenrecht.nl) Alle cbo’s die in Nederland actief zijn, zijn voor alle partijen goed en duidelijk te regelen. gelden uiteindelijk ten goede komen van Leenrecht incasseert leenrechtvergoedingen bij deze uit aan rechthebbenden via zogenaamde VEVAM (www.vevam.org)3 aangesloten bij VOI©E. Binnen VOI©E geven Door een vergoeding te betalen aan een cbo degenen die daar recht op hebben, en dat er bibliotheken, spelotheken, cd-uitleen en kunst- verdeelorganisaties die zich elk op een speciale VEVAM regelt kabelrecht-, thuiskopie- en leen- zij gezamenlijk uitvoering aan de volgende worden gebruikers tevens gevrijwaard van niets ‘aan de strijkstok’ blijft hangen. uitleen en keert deze uit aan rechthebbenden groep van rechthebbenden richten, zoals auteurs rechtvergoedingen voor regisseurs, scenaristen doelstellingen: verdere claims. In het geval dat cbo’s niet over via zogenaamde verdeelorganisaties. Dat zijn (componisten, fotografen, schrijvers, enzovoort), en producenten (natuurlijke personen). • verbetering van de transparantie van de de benodigde rechten beschikken, kunnen zij In Nederland zijn achttien cbo’s actief. Hiervan bestaande organisaties die zich elk op een uitvoerend kunstenaars (muzikanten en acteurs) collectief beheer sector; vaak toch een bemiddelende rol op zich nemen. incasseren er maar een beperkt aantal vergoe- speciale groep van rechthebbenden richten, zoals en producenten van films en cd’s. • vergroting van de efficiency in de sector, Door hun samenwerking met relevante vak- en dingen voor de bij hen aangesloten recht- schrijvers, fotografen, uitgevers, componisten, onder meer door het verder uitbouwen van de beroepsverenigingen, met andere cbo’s en met hebbenden in diverse sectoren in de markt. Zes musici, acteurs, enzovoort. samenwerking tussen cbo’s; hun internationale zusterorganisaties kunnen zij hiervan innen alleen bij specifieke organisaties als • vergroting van het draagvlak in de samen- een zeer groot aantal nationale en internationale bibliotheken, onderwijsinstanties en fabrikanten. Stichting LIRA (www.lira.nl)2 kunstenaars, zoals musici, acteurs, cabaretiers leving voor het collectief beheer rechthebbenden vertegenwoordigen. De overige cbo’s zorgen primair voor de LIRA oefent voor Nederlandse en Vlaamse en dansers bij de collectieve exploitatie van hun Stichting Verdeling Videoproducenten verdeling van gelden onder hun achterban. schrijvers, bewerkers en vertalers van literair naburige rechten in binnen- en buitenland. Dit (www.verdelingvideo.nl) van auteursrechten en naburige rechten; • VOI©E fungeert namens de cbo’s als centraal Stemra regelt auteursrechtelijke vergoedingen Voor auteurs, artiesten, uitvoerend kunstenaars, 2 videobanden, blanco dvd’s en cd’s, en keert STAP (www.stichtingstap.nl) De Stichting Thuiskopievergoeding Audio Stichting NORMA (www.stichtingnorma.nl) Producenten verdeelt thuiskopie- en leenrecht- NORMA vertegenwoordigt alle uitvoerend vergoedingen onder producenten. werk en journalisten de volgende rechten uit: houdt in het innen en verdelen van thuiskopie-, Deze stichting verdeelt leenrechtvergoedingen aanspreekpunt voor vragen over de collectieve producenten en uitgevers is het goedkoper, Het bedrijfsleven en de publieke sector hebben leenrecht; kabelrecht, verdeling van thuis- leenrecht-, verhuurrecht-, satelliet- en kabel- ten behoeve van producenten van beelddragers. uitoefening van het auteursrecht en naburige effectiever en veiliger (handhaving) om hun doorgaans maar met maximaal vier cbo’s te kopie- en reprorechtvergoedingen; LiteROM- gelden, vergoedingen ten behoeve van achter- rechten; auteurs- of naburige rechten collectief uit te maken: Buma voor auteursrechten namens gelden en per 1 januari 2009 voor journalisten grondmuziek, exploitatie van audiovisuele Platform Multimediaproducenten oefenen. Zij hoeven dan niet zelf bij te houden componisten en tekstdichters van muziek; de verdeling van de door stichting PRO archieven en van oude werken op dvd. (www.multimediaproducenten.nl) wat er met hun creatie gebeurt, wat ondoenlijk is. SENA voor naburige rechten namens uitvoerend geïncasseerde vergoedingen voor readers, kunstenaars en producenten van muziek; knipselkranten en -diensten. • VOI©E vervult de functie van meldpunt voor kritiek of klachten. Reprorecht voor reprografische reproductie- Deze stichting verdeelt de thuiskopievergoeding Stichting Pictoright (www.pictoright.nl) ten behoeve van producenten en uitgevers op Pictoright beheert de collectieve rechten van het gebied van interactieve media. rechten voor auteurs en uitgevers; en Videma Stichting Musi©opy (www.musicopy.nl)2 illustratoren, beeldend kunstenaars, grafisch voor auteursrechten op tv- en filmbeelden die Musi©opy beheert de auteursrechten van vormgevers, fotografen en andere professionele Stichting VIDEMA (www.videma.nl) buiten de huiselijke kring worden vertoond muziekauteurs en muziekuitgeverijen voor het beeldmakers. Het gaat hier om leenrecht-, thuis- VIDEMA oefent namens Nederlandse en buiten- namens producenten. In de praktijk hebben gebruik van bladmuziek (liedteksten en/of kopie-, reprorecht- en kabelvergoedingen, en de landse auteursrechthebbenden (producenten, de meeste bedrijven naar de aard van hun muzieknotaties). door stichting PRO geïncasseerde vergoedingen omroepen, muziekuitgeverijen aangesloten voor gebruik van visuele werken in readers. bij de Stichtingen Groepstelevisie en Gesloten bedrijfsvoering maar met één of twee cbo’s te maken. Buma en SENA bieden bedrijven al de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl)2 mogelijkheid om één factuur te ontvangen voor PRO regelt auteursrechten van uitgevers voor SENA (www.sena.nl) muziekuitvoeringsrechten namens auteurs én het gebruik van auteursrechtelijk beschermd SENA is door de overheid aangewezen om uitvoerenden. VOI©E overlegt met VNO-NCW werk in onderwijspublicaties, knipselkranten en uitvoering te geven aan artikel 7 Wet op de en MKB Nederland over de wenselijkheid en op de LiteROM. Ook verdeelt PRO het uitgevers- naburige rechten. Dit houdt in dat SENA mogelijkheid om voor meer gebruiksrechten aandeel van vergoedingen die openbare biblio- namens artiesten en platenproducenten een samen te werken. theken betalen voor het uitlenen van boeken, licentie (toestemming) verleent voor het tijdschriften en multimedia. openbaar gebruik van muziek en daarvoor Netwerken) vertoningsrechten uit op de tvuitzendingen. 1 2 3 Buma en Stemra vormen één uitvoerende organisatie: Buma/Stemra. Leenrecht, LIRA, Musi©opy, PRO, Reprorecht en Thuiskopie maken gebruik van één uitvoerende organisatie: Cedar B.V. SEKAM, SEKAM VIDEO en VEVAM maken gebruik van één uitvoerende organisatie: Stichting Servicebureau Filmrechten.