thema van werkdruk naar werkplezier

Arbocatalogus Grafimedia
Van werkdruk naar
Arbocatalogus
Grafimedia
werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen
bedrijf
Van Werkdruk naar Werkplezier
Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf
Deze presentatie is gebaseerd op het
arbocatalogus thema ‘Van Werkdruk naar
Werkplezier’, een initiatief van de sociale
partners binnen de grafimediabranche:
Inhoudsopgave
• Werkstress? Dat mag best gezegd worden!
• Wat zegt de Arbowet over werkdruk
• Omvang en oorzaken van werkdruk/stress
• Gevolgen van werkdruk en stress
• De andere kant van de medaille: werkplezier!
• Oplossingen (voor bedrijf én medewerker)
• Stappenplan
• Hoe nu verder? Van werkdruk naar werkplezier!
• Meer informatie, hulpmiddelen en tools
Werkstress? (1)
Dat mag best gezegd worden!
Praten over stress is in veel bedrijven nog een taboe
Dit is zorgelijk omdat maar liefst 1/3 van het
werkgerelateerde ziekteverzuim wordt veroorzaakt
door werkstress. Daarmee is stress op de werkvloer
het grootste beroepsrisico in ons land.
Het ministerie van SZW is daarom in april 2014 een
vierjarige campagne gestart met de naam ‘Herken de
druppel: check je werkstress’.
Werkstress? (2)
Dat mag best gezegd worden!
Oorzaken waarom men het lastig vindt om
(vroegtijdig) over werkstress te praten zijn o.a:
1) De bedrijfscultuur: in ieder bedrijf zijn er waarden
en normen die invloed hebben op het gedrag en de
attitudes. Bijv: praten over werkstress is ‘niet stoer’
2) De relatie tussen leidinggevende en medewerkers
speelt een sleutelrol. Respect en vertrouwen zijn
essentieel.
Werkstress? (3)
Dat mag best gezegd worden!
3) Persoonlijkheden en vaardigheden: de ene
persoon heeft bijvoorbeeld meer last van angst dan
de ander, of wil niet (snel) klagen of om hulp vragen.
Werkstress? Dat mag best gezegd worden!
De sociale partners in de grafimedia vinden dat het
taboe over werkstress moet worden doorbroken.
Werkgevers en werknemers hebben beide een
verantwoordelijkheid en belang om uitval door
werkstress te voorkomen!
Wat zegt de arbowet over
werkdruk? (1)
Werkdruk wordt in de arbowet genoemd als een van
de vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA)
Naast werkdruk worden er nog 3 andere PSA-vormen
genoemd die werkstress veroorzaken:
• agressie en geweld, pesten en seksuele intimidatie
Werkgevers zijn verplicht om binnen het eigen
arbobeleid een beleid op te stellen en te voeren dat
gericht is op het voorkomen en beperken van PSA.
Wat zegt de arbowet over
werkdruk? (2)
Wanneer is er sprake van werkdruk?
De wet stel dat er sprake is van werkdruk als een
werknemer structureel niet kan voldoen aan de
taakeisen. Denk bijv. aan de gevraagde kwaliteit van
het werk, de hoeveelheid werk of het werktempo.
Werkstress
Werkstress is het gevolg van werkdruk. Een toestand
die als negatief wordt ervaren en lichamelijke,
psychische of sociale gevolgen heeft.
Wat zegt de arbowet over
werkdruk? (3)
Geen norm voor werkdruk
In de arbowet staat geen norm voor de maximale
werkdruk. Dit komt omdat:
• mensen sterk verschillen in de mate waarin zij
werkdruk verdragen
• het ervaren van werkdruk sterk afhangt
van de werksituatie
Omvang van werkstress (1)
Werkdruk en stress komen in meer of mindere mate
in elk bedrijf voor. Dus ook in de grafimedia!
Enkele cijfers (bronnen TNO/CBS)
• 1/3 van het werkgerelateerde ziekteverzuim is
gerelateerd aan PSA.
• In 2013 was in bijna 50% van de gevallen een
psychische stoornis de oorzaak van
arbeidsongeschiktheid, tegen ruim 30% in 1998
• 38% van de werknemers heeft te maken met hoge
taakeisen & 44% heeft te weinig regelmogelijkheden
Omvang van werkstress (2)
Vervolg enkele cijfers
• 20% van de werknemers vindt dat de leidinggevende
geen oog heeft voor het welzijn
• 7,5% geeft aan bij verzuim dat dit door problemen
kwam met de leidinggevende of collega’s
• 8,5 % geeft aan door werkdruk vaak familie- of
gezinsactiviteiten te missen of te verwaarlozen
• 38% wil (aanvullende) maatregelen tegen werkdruk
44% van de werkgevers vindt werkdruk een belangrijk risico
Oorzaken van werkdruk en
stress (1)
Factoren die zorgen voor werkdruk en stress
kunnen worden onderverdeeld in:
• Kenmerken van het werk
• Kenmerken van de persoon
• Kenmerken van de werk-privé situatie
Oorzaken van werkdruk en
stress (2)
Kenmerken van het WERK
Daarbij kan het gaan om kenmerken die het
werk stressvol maken en je veel energie kosten:
dit worden ook wel ‘energievreters’ genoemd.
Oorzaken van werkdruk en
stress (3)
Enkele voorbeelden van ‘energievreters’
• Werkduk
Hoog werktempo, veel werk, hoge
kwaliteitseisen, ingewikkelde taken, etc
• Onderbelasting (bore-out)
Ook te weinig of te simpel werk kan stress geven
• Werkonzekerheid
Onzekerheid over je baan leidt vaak tot veel spanning
Oorzaken van werkdruk en
stress (4)
Kenmerken van het WERK
Je hoeft echter niet altijd last te hebben van
‘energievreters’.
Deze ‘energievreters’ worden geneutraliseerd als
er ook voldoende dingen in je werk zijn die juist
energie opleveren: dit noemen we de
‘energiegevers’.
Oorzaken van werkdruk en
stress (5)
Enkele voorbeelden van ‘energiegevers’
• Sociale steun
Steun van collega’s en leiding (vergroot de veerkracht)
• Autonomie
Zelf je werk indelen of beslissingen (mogen) nemen
• Groei- en ontwikkelmogelijkheden
Optimaal gebruik maken van je talent en werk doen
dat goed bij je past
Oorzaken van werkdruk en
stress (6)
Kenmerken van de PERSOON
• Zelfkennis: weet je wat je sterke en zwakke punten
zijn en wat heb je nodig om lekker te werken?
• Vaardigheden: bijvoorbeeld goed je werk organiseren,
kunnen samenwerken of hulp durven te vragen
• Levensfase: wat we vinden van ons werk en hoe we er
mee omgaan heeft veel te maken met de levensfase
• Gezondheid: mensen met een goede gezondheid
zijn beter bestand tegen werkstress.
Oorzaken van werkdruk en
stress (7)
Kenmerken van de werk-privé situatie
Een goede werk-privé balans wordt steeds belangrijker:
• Jongeren hechten veel waarde aan privé, ze willen wel
hard werken, maar hun leven moet in balans zijn.
• Steeds meer mantelzorgers (2,4 miljoen in Nederland).
40% van hen voelt zich matig tot zwaar belast.
• Toename van tijd- en plaatsonafhankelijk werken
(‘het nieuwe werken’).
Gevolgen van werkdruk en
stress voor de werknemer
Allereerst: stress in het werk hoeft niet slecht te zijn!
Een bepaalde mate van stress zorgt voor uitdaging,
activeert en verhoogt de prestaties.
Te veel of aanhoudende stress is wél slecht en kan
lichamelijke, psychische en gedragsmatige gevolgen
hebben.
En….wist je dat bij hoge werkdruk de kans op een
arbeidsongeval 5 maal zo groot is?
Gevolgen van werkdruk en
stress voor het bedrijf
De meest voorkomende gevolgen voor het bedrijf:
• Hoger ziekteverzuim
• Meer verloop
• Minder motivatie
• Lagere productiviteit
• Minder kwaliteit
• Minder klantvriendelijk
• Slechtere werksfeer
De andere kant van de
medaille: werkplezier!
Werkdruk en werkplezier zijn eigenlijk 2 kanten van
dezelfde medaille
Werkplezier is prettig voor de medewerker én het
bedrijf: het versterkt de betrokkenheid en
klantgerichtheid, verhoogt de kwaliteit en productie,
en verlaagt faalkosten en ziekteverzuim.
Als werkdruk moeilijk bespreekbaar is, begin dan aan
de andere kant: wat zijn de voordelen van werkplezier?
Oplossingen voor bedrijf
en medewerker (1)
Wat kan de medewerker doen?
Vooraf: preventiemaatregelen
• Voldoende ontspanning/leuke dingen doen
• Sociaal netwerk (goede contacten)
• Voldoende slaap
• Voldoende beweging
• Minder roken en drinken, gezonde voeding
Kortom: verbeter je leefstijl!
Oplossingen voor bedrijf
en medewerker (2)
Wat kan de medewerker doen?
Bij stress: actiegerichte maatregelen
• Organiseer je werk goed
• Werk jezelf niet over de kop
• Durf nee te zeggen
• Let op signalen van je lichaam (neem op tijd actie!)
• Praat eens met een collega
• Ga een gesprek aan met je leidinggevende
Kijk in de arbocatalogus en de bijlagen voor tips!
Oplossingen voor bedrijf
en medewerker (3)
Wat kan het bedrijf doen?
Proces (cultuur) oplossingen
• Bespreekbaar maken van werkdruk en werkstress
• Goed contact blijven houden met medewerkers
• Geef voldoende sociale steun
• Zorg voor goede communicatie
• Tijdig signaleren van werkdruk
Kijk in de arbocatalogus en de bijlagen voor tips!
Oplossingen voor bedrijf
en medewerker (4)
Wat kan het bedrijf doen?
Organisatorische maatregelen
• Zorg voor functies van goede kwaliteit
• Houd functioneringsgesprekken
• Maak goed duidelijk wat er precies wordt verwacht
• Organiseer het werk goed en zet hulpmiddelen in
• Hanteer realistische taakstellingen
• Blijf investeren in opleidingen (als dat mogelijk is)
• Ondersteun het lager kader in hun ontwikkeling
Stappenplan
Er is niet één juiste methode of aanpak. Wel zijn
er enkele richtlijnen te geven:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Voer een preventief beleid (o.a via de RI&E)
Zorg voor steun van de directie bij de aanpak
Maak werkdruk bespreekbaar
Let op signalen van werkdruk
Benoem oorzaken (zoek systematisch)
Pas een gezamenlijke aanpak toe (draagvlak)
Bepaal passende maatregelen
Invoeren en evalueren van de maatregelen
Hoe nu verder? Van
Werkdruk naar Werkplezier!
De aanpak van werkdruk heeft tijd nodig. Vaak gaat
het om gedragsverandering.
Werk daarom ook aan korte termijn successen. Pak
kleine organisatorische aspecten aan die zorgen voor last
of werkstress. Succesvolle ervaringen zorgen voor energie!
Breng een dialoog op gang in het bedrijf en durf met
elkaar – op constructieve wijze – in gesprek te gaan.
Ga vooral ook aan de slag met de ‘energiegevers’!
Meer informatie,
hulpmiddelen en tools
In deze presentatie staan slechts de highlights
Kijk voor meer uitleg in het arbocatalogus thema
‘Van Werkdruk naar Werkplezier’ te vinden op
www.arbografimedia.nl. Hierin is o.a. ook opgenomen:
• Overzicht van stresssymptonen
• Checklist stresssignalering voor leidinggevenden
• Tips voor werkdrukgesprekken
• Werkdruk/stress meten: hoe doe je dat?
• Aanvullend materiaal uit de SZW campagne
Dank voor jullie aandacht!
Opgesteld door Workbooster i.o.v. de sociale partners
binnen de Grafimediabranche
www.workbooster.nl