en het project “IRIS schoolveiligheid” (Sjoerd Boersma)

Schoolveiligheid in Nederland
ir. Sjoerd Boersma
Wat is: DSP-groep en IRIS Schoolveiligheid?
•
DSP-groep:
onderzoeks- en adviesbureau van 70 mensen
in Amsterdam en Rotterdam
•
IRIS Schoolveiligheid (DSP7) :
de tak die zich sinds 10 jaar puur met
Schoolveiligheid bezig houdt
•
Sjoerd Boersma:
Ontwikkelaar van methodieken en software voor
schoolveiligheid en onderzoeker naar veiligheid in scholen
Onderzoek, advies en software:
Veilig Rond en In School
VRIS
Incidenten die de media én de politiek haalden:
December 1999, ROC de Leijgraaf, schietincident, 5 gewonden
Januari 2004, Terra College, schietincident, 1 dode
Oktober 2007, Tec Amsterdam, technisch college, steekpartij,1 dode
Wat is veiligheid?
“Het probleem met veiligheid is dat het goed gaat,
totdat het fout gaat. En dan is het meestal te laat.”
Yusuf Altuntas, directeur ISBO
in de IRIS nieuwsbrief, juni 2011
Hoeveel incidenten komen er voor?
35 %
30
25
20
15
10
5%
12 jaar
15
17-18
20
bron: dhr. B. Berghuis, Ministerie van Justitie
25
30 jaar
En hoeveel is hiervan bekend?
Regulier basisonderwijs, Incidenten mbt leerlingen
directeur
leerkracht
ouders
leerling
1%
18 %
17 %
32 %
pesten
0,9 %
n.a.
17 %
22 %
bedreiging
0,4 %
5%
10 %
20 %
vernieling
1%
10,8 %
9%
16 %
wapenbezit
0,2 %
0,2 %
5%
10 %
discriminatie
0,4 %
14,2 %
7%
7%
ong. betast
0,1 %
1,1 %
1%
2%
fysiek geweld
Monitor Sociale Veiligheid in het onderwijs 2007,
drs. Eelco van Aarsen en drs. Rob Hoffius
i.o.v. OCW
Samenwerking vanaf de jaren 90
• School, Gemeente, Justitie, Politie en Jeugdzorg hebben veelal
schoolveiligheidsconvenanten gesloten
• De samenwerking, m.n. tussen de politie en de school, komt
praktisch niet tot stand
Verschil in definiëring én taakopvatting:
wat is een incident:
Opzettelijk agressief of antisociaal handelen dat door schoolregels
of wetgeving verboden is.
(wetboek van strafrecht: delicten)
Alles wat een persoon hindert
bij zijn/haar functioneren op school.
(didactiek)
Een correctie op onjuist gedrag, om het goede gedrag aan te leren.
(pedagogiek)
En praktisch:
wat is een incident:
Van een verstuikte enkel
tot een
kogelbrief
Van een scheefliggende tegel
tot een
geblokkeerde nooduitgang
Veiligheidsonderzoek voornamelijk vanuit derden:
•
•
•
Overheid
Onderwijs-raden
Onderwijs-adviesbureau’s
•
•
Verschillende methodieken
Verschillende terminologie
•
Gegevens komen voor de scholen te laat
én zijn niet vergelijkbaar
Instrumenten ter ondersteuning van veiligheidsbeleid
Incidentenregistratie
Schouwregistratie
Enquête/Monitor
sociale veiligheid
fysieke veiligheid
aard, omvang, beleving
Het landelijke wetsvoorstel:
Verplichte registratie OCW (per September 2012) gericht op:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
fysiek geweld dat letsel tot gevolg heeft
fysiek geweld waarbij wapens gebruikt zijn
wapenbezit
(onderscheiden naar vuur-, steek- en overige wapens)
seksueel misbruik en seksuele intimidatie
(waaronder loverboys)
grove pesterijen
discriminatie
(ondermeer naar ras, geslacht en homodiscriminatie)
bedreigingen
vernieling of diefstal van goederen
drugs
(onderscheiden naar bezit, gebruik en verkoop)
Incidentenregistratie verengt de discussie
•
het wordt vooral gezien als extra administratieve belasting
(“ten behoeve van de overheid…”)
•
•
incidentregistratie is een praktische start
maar enquêtes en schouwregistratie kunnen dat ook zijn
•
Het doel moet duidelijk blijven, vanuit het schoolbelang:
- veilige school
- goed schoolklimaat
- goed pedagogisch klimaat
“Wat is het probleem?”
•
•
•
•
Goed veiligheidsbeleid in onderwijs is relatief nieuw
Veiligheidskennis is aanwezig in het onderwijs, maar
gefragmenteerd
Er zijn nauwelijks referenties, best practices
Veiligheids-inzicht en -overzicht:
- ligt hoofdzakelijk buiten het onderwijs
- bij verschillende organisaties
- is niet op elkaar afgestemd
- informatie komt te laat
- is te globaal voor concreet, locaal beleid
Uitgangspunt: “veiligheidsregie in eigen hand”
•
•
•
•
“Samenwerking vereist … en de school is de initiatiefnemer”
De aanwezig veiligheidskennis verzamelen en ordenen
Actuele kennis inzetten om beleidsinformatie te genereren
Veiligheid als structureel onderdeel van de
schoolorganisatie
met focus op:
•
•
•
een veiliger school
ten behoeve van de school
op maat van de school
Veilig Rond en In School (VRIS): 8 stappen
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Samenwerking vormgeven
Veiligheidsanalyse
Plan van aanpak
Accorderen van het plan van aanpak
Uitvoering plan van aanpak (jaar 1 en 2)
Evaluatie en nieuwe analyse (jaar 3)
Plan van aanpak vernieuwen
Nieuwe cyclus
Ondersteund door: Laagdrempelige, geïntegreerde software
Met middelen, advies en normen:
VRIS
Veilig Rond en In School
www.VRIS.info
Veiligheid(-sbeleid) is ….
•
•
•
•
•
•
een organisatorische opgave
gedeelde normen en waarden
cultuur en organisatie
feiten en gevoelens
laagdrempelige technische ondersteuning
de school moet centraal staan
samenwerken
Hartelijk dank voor uw aandacht!
www.IRISschoolveiligheid.nl
[email protected]
IbO Nieuws, April 2011
Eelco van der Kruk
Adjunct directeur
De Goudse Waarden
Meten en analyseren: IRIS
Schouwregistratie
Archief
Statistiek
Dashboard