Verschillende landschapszones: ontstaan door samenspel van oa

3.2 Kenmerken van de landschapszones op aarde
Wat zijn de kenmerken van de landschapszones op aarde?
Verschillende
landschapszones:
ontstaan door
samenspel van oa
klimaat, gesteente,
reliëf en de mens
Kringlopen van
voedingsstoffen
verklaren
landschapzones
Landschaps-factoren
►Landschapszones worden bepaald door een ingewikkeld samenspel van vele
factoren die zijn terug te voeren op het op elkaar inwerken van lithosfeer,
atmosfeer, biosfeer en hydrosfeer. De belangrijkste landschapsfactoren zijn het
klimaat, de gesteenten, het reliëf en de mens.
●Een verandering van één factor heeft gevolgen voor een ander of voor anderen.
De mate waarin is afhankelijk van de plaats, de schaal en de tijd.
►Een manier om de verschillen tussen landschapszones te beschrijven en te
verklaren is door te kijken naar de kringloop van voedingsstoffen. Ze circuleren in
de landschapzones, worden hergebruikt en vormen zo een
voedingsstoffencyclus.
Tropische zone
Tropische zone met
regenwoud en
savanne
►De tropische zone bestaat uit regenwoud. De bodem bevat weinig humus door
de grote uitspoeling. Er blijven weinig mineralen bewaard. De Savanne valt ook in
de tropische zone. Kenmerken zijn hete natte zomers en droge hete winters.
Aride zone
Aride zone: koude
en warme
woestijnen
►Een aride zone is een woestijn. Eenderde van het landoppervlak van de aarde
is woestijn. Er zijn hete en koude woestijnen. Koude liggen vaak in de
regenschaduw van gebergten. De jaarlijkse neerslag in woestijnen bedraagt 250
mm of minder en valt vaak in de vorm van stortbuien.
Grens aride en
gematigde zone:
steppe
►Het grensgebied tussen de aride en gematigde zone wordt gevormd door
steppegebieden. Door de hoge vruchtbaarheid van de steppebodems (veel
humus) verdween veel van de oorspronkelijke plantengroei.
Gematigde zone
Gematigde zone met
loof- en naaldbomen
►De gematigde zone kent twee landschapszones: de loofbomengordel en de
naaldbomengordel.
Polaire zone
Polaire zone, geen
boomgroei
Toendra: permafrost
►In de polaire zone blijft de gemiddelde jaarlijkse temperatuur beneden de 10°C.
Hierdoor groeien er geen bomen. Het toendragebied vormt het overgangsgebied
tussen de boreale bossen en de ijsvlakten. Er komt permafrost voor, wat inhoudt
dat de ondergrond nooit helemaal ontdooit.
3.3 Veranderingen in landschapszones door menselijke
activiteiten
Wat is de invloed van de menselijke activiteiten op de verschillende
landschapszones?
Waarom zijn niet alle landschapszones even gevoelig voor landdegradatie?
Landdegradatie,
alternatief duurzaam
landgebruik
Invloed van de mens
► Landdegradatie (bodemdegradatie) is het verlies aan biologische en
economische productiecapaciteit van het land. Er moet gestreefd worden naar
duurzaam landgebruik, zodat ook toekomstige generaties nog een bestaan
kunnen opbouwen.
Steeds meer zand?
Verwoestijning is
landdegradatie in
(semi)aride zones
Komt o.a. door
- overbeweiding.
- verzilting
- bodemerosie
►Verwoestijning of desertificatie is een vorm van landdegradatie die
plaatsvindt in aride en semi-aride gebieden. Het ontstaat door een wisselwerking
tussen mens en natuur.
●Aan de kant van de natuur spelen onvoorspelbare klimaatvariaties.
►De discussie die tegenwoordig oplaait, is in hoeverre de mens bijdraagt aan de
mondiale verandering van het klimaat en dus aan de variaties in neerslag.
●De mens draagt bij aan verwoestijning door overbeweiding. Door een
toenemende bevolkingsdruk graast er teveel vee en ontstaat overexploitatie.
Door slechte irrigatietechnieken kan verzilting ontstaan: de toename van zout in
de bodem. Planten kunnen daar niet tegen.
●Gebieden met verwoestijning hebben ook vaak te lijden onder bodemerosie.
Duurzaam landgebruik
Duurzaam
landgebruik
►Bij duurzame ontwikkeling is duurzaam landgebruik essentieel. Door
verstandiger om te gaan met de natuur kunnen processen van landdegradatie
worden gestopt of voorkomen.
Wat gebeurt er met de ijsbeer?
Opwarming aarde
vooral merkbaar op
hoge breedte:
- ontdooiende
permafrostgebieden
stoten methaan uit
- smeltende ijskap:
groot effect op
klimaat en waterkringloop, oa door
albedo-effect
- zeespiegelstijging
►Door het versterkte broeikaseffect warmt de aarde op. Dat is het duidelijkst op
hoge breedte.
●Veen- en moerasgebieden, zoals de ontdooiende permafrostzones zijn een
belangrijke bron van het broeikasgas methaan (CH4). Bij hogere temperaturen
komt er meer methaan vrij. Dat leidt tot een versterking van het broeikaseffect. Er
is sprake van positieve terugkoppeling.
●Het smelten van ijskappen kan grote gevolgen hebben voor de kringloop van
het water en het mondiale klimaat. Dat heeft te maken met het albedo-effect. IJs
kaatst zonlicht terug. Water ketst minder terug en slaat bovendien warmte op. Het
zal dus niet zo snel weer bevriezen. Ook hier is positieve terugkoppeling.
●Het afsmeltende landijs leidt tot een stijging van de zeespiegel.