LITERATUURLIJST Vocvo-bibliotheek 19/07/2017 Reserveren via [email protected] Literatuurlijst Coachen - mentor – medewerker (lesgever) Inhoud Artikels p. 1 Achtergrondliteratuur p. 3 Website p. - Leermiddelen p. Artikels en e-documenten kun je opvragen – we sturen deze digitaal door. Artikels * artikel Vakman en leermeester : de selectie en training van mentoren A.J. Cnossen 1997 Isbn: 0922_0895 In: Opleiding & ontwikkeling. - Jrg. 10 (1997) nr. 3 (maart) ; p. 25-28 Het mentoraat is een instrument voor het opleiden op de werkplek. De nieuwe medewerker leert doordat een mentor kennis en ervaring overbrengt, maar ook doordat de mentor de medewerker uitnodigt te leren van zijn eigen praktijk. De mentor is zowel vakman als leermeester. In dit artikel wordt de functie van mentor onderscheiden van die van coach. Een mentor begeleidt vanuit een gelijkwaardige positie van collega. Mentoren moeten zorgvuldig worden geselecteerd en opgeleid. In het artikel wordt belicht welke eisen gelden bij de selectie van mentoren en wat er in de training van de mentoren aan de orde moet komen. Trefwoord: interne_bedrijfsscholing ; mentor ; instructie ; leren ; leerproces ; werksituatie ; educatieve_begeleiding ; leerling * artikel Een wereld te winnen : mentoring in beroepsonderwijs en volwasseneneducatie José van Wely 1999 In: Toon, jrg. 2 (1999), nr. 2, p. 20-21 Mentoring als vorm van leerlingenbegeleiding. Dat onderwerp stond centraal op de conferentie over mentoring in het beroepsonderwijs en de volwasseneducatie op 10 december 1998. Leerlingen worden begeleid door 'rolmodel' met het doel de vicieuze cirkel te doorbreken van kansarme ouders en kinderen. Trefwoord: educatieve_begeleiding ; mentor ; training ; leerproces ; rol_van_de_onderwijsgevende ; onderwijsmodel ; beroepsonderwijs ; [volwasseneneducatie] Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 1/18 * artikel Gespreksvaardigheden en -technieken Ignace Van Dingenen 2003 Isbn: 9030115874 Vocvobib: 32 In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Personeel en organisatie. - Afl. 2, februari 2003. - gedrag. - p. 41-84 In deze bijdrage staan alle gespreksvaardigheden overzichtelijk samengebracht: de vaardigheden die een directeur, coördinator, mentor, elke 'leidinggevende' of 'hiërarchisch overste' nodig heeft in het gesprek met een leerkracht of medewerker. Dit overzicht is bedoeld als naslagwerk. De auteur vult het aan met soortgelijke bijdragen over verschillende gesprekssoorten. Trefwoord: onderwijs ; docent ; vaardigheid * artikel Mentorenopleiding in het basisonderwijs Nadine Engels, Paul Cautreels 2003 Isbn: 9030115874 Vocvobib: 32 In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Personeel en organisatie. - Afl. 4, december 2003. - human resources management. - p. 53-75 Professioneel mentorschap wint aan belang, zowel in de context van de lerarenopleiding als in de aanvangsbegeleiding van beginnende leerkrach- ten. In dit artikel opteren de auteurs voor een welbepaalde en weloverwogen visie op mentorschap. De rol van de mentor als coach en als begeleider van reflectief leraarschap komt sterk op de voorgrond. Na een expliciete verantwoording van de visie op mentorschap en na het schetsen van de rol van de schoolcultuur als contextgegeven waarbinnen de mentor zijn/haar rol moet vervullen, wordt een voorbeeld van een mentorenopleiding voor het basisonderwijs uitvoerig beschreven. Het artikel richt zich zowel tot opleiders die het als ‘een’ inspiratiebron voor een eigen mentorenopleiding kunnen gebruiken, als tot geïnteresseerde leraren die zich wensen te verdiepen in een rol als mentor. De ervaringen met hun mentorenopleidingen leiden de auteurs tot de conclusie dat de voordelen van mentorenopleidingen zich op verschillende :en situeren: een betere samenwerkingsrelatie tussen lerarenopleidingen en scholen; een grotere tevredenheid van studenten in de lerarenopleiding; een bewuster omgaan met hun professioneel functioneren van de opgeleide mentoren zelf; een meer systematisch opvangbeleid van beginnende leraren;… Trefwoord: onderwijsgevende ; basisonderwijs ; opleiding ; mentor * artikel Aanvangsbegeleiding…. een boeiend en nooit eindigend verhaal!? Kristine De Bloc 2011 Vocvobib: 32 In: Schoolleiding en -begeleiding 2. - Personeel en organisatie. - Afl. 25, januari 2011. - human resources management. - p. 1-28 Beginnende leerkrachten hebben het niet altijd gemakkelijk en kunnen meestal wel wat steun gebruiken — bijvoorbeeld van een oudere, meer ervaren collega, die als mentor op kan treden. De auteur van dit artikel houdt vanuit haar eigen ervaring als mentor een warm pleidooi voor een degelijke en menselijke aanvangsbegeleiding voor beginnende leerkrachten. Ze verhaalt heel concreet wat de taken van een mentor kunnen zijn, hoe die kunnen worden opgevat, welke fasen kunnen worden onderscheiden in de relatie tussen mentor en beginnende leerkracht en wie er verder nog een belangrijke rol kunnen spelen in de aanvangsbegeleiding. Tot slot blikt ze even vooruit: er is nog een toekomst voor een mentorschap — in welke vorm dan ook? Trefwoord: docent ; in_spe ; mentor ; begeleiding Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 2/18 * artikel Mentorschap: toevallige passagier of deskundig copiloot ? K. Struyven, S. Vrancken 2011 Vocvobib: 25 In: Informatie Vernieuwing Onderwijs (IVO), jrg. 32 (2011), nr. 122, p. 49-65 De rol van mentoren bij begeleiding en beoordeling van toekomstige leraren. Mentorschap is een controversieel gegeven tegenwoordig. Terwijl enerzijds de praktijkcomponent van de lerarenopleiding in decreten steeds toeneemt, worden anderzijds budgettaire mogelijkheden om deze praktijkcomponent professioneel te begeleiden onttrokken door diezelfde overheden. Trefwoord: onderwijs ; docent ; vorming ; nascholing ; begeleiding ; beoordeling ; mentor Achtergrondliteratuur * boek De manager als coach : coaching als managementstijl Willem Verhoeven Nelissen 1993 224 p. Isbn: 90-244-0543-2 Aanwinstnr.:93-933 Vocvobib: 32 In dit boek worden diverse aspecten behandeld die met de transitie naar een coachende managementstijl te maken hebben. Enerzijds geeft de auteur praktische tips over onderwerpen als richtinggeven door visie, het ontwikkelen van commitment, het opstellen van contracten en het voeren van resultaatgesprekken, anderzijds schuwt hij ook een meer filosofische benadering niet met bijvoorbeeld een onderwerp als coaching en democratie. Trefwoord: management ; leiderschap ; leider ; organisatie ; personeelsbeheer ; overleg ; sociaal * boek Mentoring en coaching onder red. van J.W.M. Kessels, C.A. Smit ; gastred. A.H. Lazeron Kluwer Bedrijfswetenschappen 1994 XII, 136 p. Isbn: 90-K-406-001X Aanwinstnr.:94-1260 Vocvobib: 32 In dit boek wordt ingegaan op het hoe en waarom van mentorprogramma's in bedrijven. Zowel bij mentoring als coaching gaat het om individuele begeleiding van medewerkers, gericht op het versterken van de individuele mogelijkheden. De aandacht gaat in de bijdragen vooral naar de rol van de leidinggevende als coach/mentor. Trefwoord: interne_bedrijfsscholing ; educatieve_begeleiding ; mentor ; training ; leerproces ; rol_van_de_onderwijsgevende ; werknemer ; model ; cursusprogramma * boek Docenten scholen docenten : over de professionele ontwikkeling van docenten door middel van peer coaching Th.C.M. Bergen Th.C.M. Bergen, H. Landstichting 1996 39 p. Isbn: 9037303420 Aanwinstnr.:97-497 Vocvobib: 27 Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 3/18 Trefwoord: mentor ; begeleiding ; kennis ; overleg ; supervisie ; leerproces ; training ; onderwijsgevende ; capaciteit ; nascholing ; nascholing_van_onderwijsgevenden * boek Praktijkbegeleiding van docenten : in het professionalisering Jef Stevens, Dirk Coenjaerts, Guido Van Horebeek Garant 1998 171 p. Isbn: 9053507272 Aanwinstnr.:99-4 Vocvobib: 25 perspectief van onderwijskwaliteit en Praktijkbegeleiding is de thematiek van dit werk. Voor de auteurs is dat een overkoepelende term. Hij dekt werkoverleg,mentorschap (of werkbegeleiding), collegiale consultatie, coaching, supervisie en intervisie. Het boek richt zich in de eerste instantie op docenten en onderwijsbegeleiders in het hoger onderwijs, maar kan ook in het basis- en voorgezet onderwijs zijn nut hebben. Trefwoord: onderwijspraktijk ; mentor ; begeleiding ; supervisie ; leerproces ; training ; onderwijsgevende ; nascholing ; nascholing_van_onderwijsgevenden ; tertiair_onderwijs ; docent * boek Coach zijn van beginnende (en andere) leraren Luk Bosman, Chico Detrez, Dirk Gombeir Kluwer 1999 100 p. Aanwinstnr.:99-322 Vocvobib: 27 Dit boek is een naslagwerk voor wie in de job van coach stapt, maar daarbij nog nauwelijks in de mogelijkheid verkeert zich op dat gebied bij te scholen of te laten ondersteunen. Tegelijk bevat het concrete handvatten voor alle leden van het team die begaan zijn met het welslagen van het gebeuren op school en binnen de groep samenwerkende leraren. Trefwoord: mentor ; begeleiding ; kennis ; overleg ; leerproces ; training ; onderwijsgevende ; * boek Professionals op peil : nieuwe vormen van docentbegeleiding Anke Fabels, Riet Fiddelaers-Jaspers, Piet Gieles...[et al.] Educatieve Partners Nederland (EPN) 1999 87 p. Isbn: 9040200998 Aanwinstnr.:00-92 Vocvobib: 27 Sinds enkele jaren doet een heel nieuw scala aan ondersteuning in het onderwijs zijn intrede : werkbegeleiding, coaching, collegiale consultatie, intervisie en supervisie. Vormen waarbij samenwerking en communicatie in het werk bespreekbaar worden gemaakt om tot reflectie op het eigen handelen te komen. Deze vormen van begeleiding worden ingezet als professionaliseringsinstrument en kunnen worden gebruikt om docenten en management te ondersteunen bij het beter leren communiceren en bij het leren reflecteren. In deze publicatie worden de verschillende vormen van elkaar onderscheiden en inhoudelijk uitgewerkt. Trefwoord: onderwijspraktijk ; mentor ; begeleiding ; supervisie ; leerproces ; training ; onderwijsgevende ; nascholing ; nascholing_van_onderwijsgevenden ; * boek Steunen leren stimuleren : praktijkboek voor begeleiding van docenten Frits Achterberg, Bob Koster Wolters-Noordhoff Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 4/18 1999 284 p. Isbn: 9001080707 Aanwinstnr.:00-223 Vocvobib: 25 Het beroep van docent is elke dag weer anders. Maar gezien de voortdurende onderwijs- en organisatieveranderingen, het veranderende gedrag van leerlingen en de hoge werk- en prestatiedruk brengt het docentschap ook risico's met zich mee : om vast te lopen en gedemotiveerd te raken. Steunen Leren Stimuleren is gericht op het systematisch begeleiden van leraren gedurende hun loopbaan. De specifieke problemen van de beginnende leraar, de invaller en de wat oudere docent komen ruimschoots aan bod, evenals de rol van mentoren, coördinatoren en schoolleiding. Naast de bespreking van casussen zijn er zijn veel verwerkings- en toepassingsopdrachten opgenomen. Trefwoord: beroep_van_onderwijsgevende ; begeleiding ; loopbaan ; motivatie ; docent * boek Steunen leren stimuleren Frits Achterberg, Bob Koster Wolters-Noordhoff 1999 94 p. Isbn: 9001080707 Aanwinstnr.:00-224 Vocvobib: 25 Het beroep van docent is elke dag weer anders. Maar gezien de voortdurende onderwijs- en organisatieveranderingen, het veranderende gedrag van leerlingen en de hoge werk- en prestatiedruk brengt het docentschap ook risico's met zich mee : om vast te lopen en gedemotiveerd te raken. Steunen Leren Stimuleren is gericht op het systematisch begeleiden van leraren gedurende hun loopbaan. De specifieke problemen van de beginnende leraar, de invaller en de wat oudere docent komen ruimschoots aan bod, evenals de rol van mentoren, coördinatoren en schoolleiding. Naast de bespreking van casussen zijn er zijn veel verwerkings- en toepassingsopdrachten opgenomen. Trefwoord: beroep_van_onderwijsgevende ; begeleiding ; loopbaan ; motivatie ; docent * boek Docenten coachen Lies Fonderie-Tierie, Truus Rozemond (red.) Nelissen 2000 218 p. Isbn: 9024414512 Aanwinstnr.:01-72 Vocvobib: 27 Dit boek gaat over coachen als een vorm van praktijkbegeleiding, gericht op het toepassen van nieuwe, en het uitbreiden en verfijnen van reeds bestaande vaardigheden in het dagelijks professioneel handelen. Deze publicatie bestaat uit twee delen. Deel één is algemeen van aard. Achtereenvolgens wordt beschreven: coaching als vorm van begeleiding; coaching binnen de structuur en cultuur van de school als organisatie; taak van docentbegeleider als coach; de coachende taakinvulling van de schoolleider en tenslotte een werkwijze waarbij docenten elkaar wederzijds coachen. Deel twee beschrijft de praktijkervaringen van een aantal auteurs als coach. Trefwoord: educatieve_begeleiding ; mentor ; begeleiding ; overleg ; leerproces ; training ; onderwijsgevende ; nascholing_van_onderwijsgevenden * boek Reflectief ervaringsleren voor leerkrachten : een werkboek voor opleiders, nascholers en stagebegeleiders Geert Kelchtermans Wolters Plantyn Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 5/18 2000 120 p. Isbn: 9030171839 Aanwinstnr.:01-197 Vocvobib: 25 Tijdens en na stages terugkijken, leren uit ervaringen, zich professioneel ontwikkelen... Sleutelwoorden in de moderne lerarenopleiding en een moeilijke opgave, zowel voor de (aspirantleerkracht) als voor zijn begeleider. Al te vaak beperkt reflecteren zich tot een terugblik op technische vaardigheden. Reflectievaardigheid is echter veel meer. Prof. Geert Kelchtermans gaat daar theoretisch en praktisch op in. Zo verneemt u meteen wat werken met logboek, portfolio, reflectieformulier, actie-onderzoek enz. oplevert. Een werkboek voor studenten, leerkrachten, opleiders, nascholers en stagebegeleiders. Trefwoord: leerproces ; leren ; ervaringsleren ; leertheorie ; onderwijspraktijk ; stage ; mentor ; opleiding_van_onderwijsgevenden ; begeleiding * boek Coaching in het voortgezet en secundair onderwijs : een handboek voor docenten die willen veranderen Sjoerd Slagter, Yvonne Visser, Martie Stegenga CPS 1999 117 p. Isbn: 9065084398 Aanwinstnr.:03-146 Vocvobib: 27 Coaching is een krachtig en effectief instrument om personeelsbeleid handen en voeten te geven, een personeelsbeleid met aandacht voor loopbaanontwikkeling. Een coachingconcept wordt uitgewerkt, dat als belangrijkste karaktistiek heeft: doelen stellen en reflecteren. De informatie is opgenomen in de volgende hoofdstukken: - Coaching, het hart van personeelsbeleid - Coaching van het leren - Coaching in perspectief - Coaching en andere begeleidingsvormen - Coaching, een vak - Coaching op maat - Coaching in de praktijk - Doelen stellen Trefwoord: personeelsbeheer ; mentor ; educatieve_begeleiding ; kennis ; overleg ; supervisie ; leerproces ; onderwijsgevende ; nascholing_van_onderwijsgevenden ; secundair_onderwijs * boek Medewerkers ontwikkelen zonder moeite Peter Honey TFC Trainingsmedia 2002 272 p. Isbn: 9076050988 Aanwinstnr.:03-252 Vocvobib: 32 101 coachingstips voor managers. Dit boek reikt u de mogelijkheden aan om uw medewerkers doorlopend te coachen, op de meest uiteenlopende gebieden. Hoe maakt u elke klus en elke gebeurtenis op het werk tot een leersituatie? Hoe ontwikkelt u uw medewerkers bijna zonder inspanning, tijdens al die taken en werkzaamheden die toch gedaan moeten worden? Van budgetteren tot presenteren, van feedback geven tot conflicten oplossen; maak uw managementtaken tot leersituaties en help uw medewerkers zich te ontwikkelen. Auteur Peter Honey laat zien hoe elke manager, in elke functie, op elk niveau en binnen elke organisatie, een klimaat kan creëren waarin leren de normaalste zaak van de wereld is. Van vrijwel elke activiteit op het werk is namelijk wel een leersituatie te maken. En dat hoeft helemaal niet duur Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 6/18 te zijn of veel inspanning te kosten; vaak is het zelfs verrassend eenvoudig om medewerkers leermogelijkheden te bieden als logisch vervolg op alledaagse werkzaamheden die toch moeten gebeuren. Het enige wat u hoeft te doen, is kansen signaleren, er creatief op inspelen en zelf het goede voorbeeld geven. Het resultaat: uw medewerkers ontwikkelen zich, het werk wordt gedaan en u bent een betere manager, want u leert er zelf ook van! Een greep uit de 101 onderwerpgebieden Benchmarking, brainstormen, beoordelen, fouten analyseren, coachen, delegeren, empowerment, onderhandelen, presenteren, projectwerk, stressmanagement, sterkte/zwakte-analyse enzovoort. Trefwoord: organisatie ; management ; personeel ; kennis ; leren ; interne_bedrijfsscholing ; leerproces ; kennis ; * boek ; diskette Coachend leiderschap Theo Wijnen Politeia ; Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) 2003 111 p. Aanwinstnr.:03-283 Vocvobib: 32 Coachen staat bij veel organisaties volop in de belangstelling, dat geldt ook voor OCMW’s en gemeenten. Leidinggevenden moeten een coach zijn voor hun medewerkers en worden op hun beurt weer gecoacht. De pocket ‘Coachend leiderschap’ biedt op een praktische manier antwoord op uw concrete vragen over coachen. Hij bestaat uit een theoretisch en een praktijkgericht deel. Het coachingsgesprek, ervaringsgericht leren en de vereiste vaardigheden (doelen formuleren, argumenteren, onderhandelen, enz.) worden samen met de benodigde instrumenten en methoden toegelicht. Het praktische deel biedt bovendien een verzameling nuttige oefendocumenten en checklists. Met de bijbehorende diskette kan men zelf mee aan de slag. Zo kan de leidinggevende zich daadwerkelijk ‘al oefende’ bekwamen in zijn rol als coach. Trefwoord: personeelsbeheer ; mentor ; overleg ; leerproces ; beleid ; leiderschap ; begeleiding ; management ; gemeente * boek ; cd_rom Coördineren en samenwerken Theo Wijnen Politeia ; Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) 2004 189 p. Aanwinstnr.:05-56 Vocvobib: 31 Deze pocket sluit aan op de reeds eerder verschenen pocket "Coachend leiderschap" en gaat dieper in op belangrijke taken en vaardigheden van leidinggevenden en coördinatoren zoals coördineren van werkzaamheden, besluitvorming binnen de dienst/afdeling, plannen, ordenen en structureren, delegeren en controleren, samenwerken en het vereiste samenwerkingsgedrag, teamontwikkeling, leren onderhandelen, conflicthantering en het leren beïnvloeden van gedrag. Bij de pocket hoort ook een handige cd-rom met oefendocumenten waarmee u dadelijk aan de slag kan. Auteur van de pocket is Theo Wijnen, coördinator van het team consulting en ontwikkeling en stafmedewerker organisatieontwikkeling van de VVSG. Trefwoord: samenwerking ; personeelsbeheer ; mentor ; overleg ; leerproces ; beleid ; leiderschap ; begeleiding ; management ; * boek Coaching. Hoe? Zo! Inzichten en strategieën voor succesvol en resultaatgericht coachen van teams en medewerkers Jos Borremans, Petra Keisse Lannoo Campus 2005 282 p. Isbn: 9080558933 Aanwinstnr.:05-249 Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 7/18 Vocvobib: 32 Dit originele inspiratie- en praktijkboek over coachen bestaat uit meerdere delen. Het eerste deel bevat 3 verschillende richtingaanwijzers (zoekfuncties) zodat de lezer met zijn eigen coachvragen op weg kan om antwoorden te vinden in een verzameling inzichten, tips en tools. Deze blikopeners en blikvangers zijn bondgenoten in het kwalitatief coachen. Het tweede gedeelte omvat, naast een grondig uitgewerkte visie op de ontwikkeling van de organisatie (het uitzicht op de organisatie) ook het 7-werelden-model waarin de 7 niveaus van een organisatie worden toegelicht (het overzicht van de organisatie). Het derde gedeelte (het inzicht in de organisatie) bevat de 168 blikopeners en blikvangers die volgens die 7 werelden zijn geordend. Ze zijn er, samen met de vele illustraties, foto s en overzichten, om de lezer als coach te oefenen in een open, nieuwe blik. Trefwoord: leiderschap ; organisatie ; management ; beleid ; begeleiding ; personeelsbeheer ; overleg ; praktijkboek ; coachen * boek Aan de slag met teamcoaching Marijke Lingsma Nelissen 2005 176 p. Isbn: 9024416957 Aanwinstnr.:06-143 Vocvobib: 32 Wie de slagvaardigheid en resultaatgerichtheid van een team wil vergroten moet sturen op de interactie binnen het team. Veel teamcoaches komen in de verleiding om te structureren en grip te houden op de processen in het team. Daarmee krijgen onderliggende denkpatronen in het team niet de kans aan de oppervlakte te komen. Het team leert dan niet van zijn eigen gedrag en blijft voor zijn proces op die manier afhankelijk van de teamcoach. In dit boek leert de teamcoach: - te kijken naar het team als een systeem; - patronen te ontdekken in de communicatie binnen het team; - op basis hiervan hier-en-nu interventies te maken; - met het team een effectiefzoekproces aan te gaan; - om te gaan met de paradox van sturen door los te laten. Op deze manier helpt de teamcoach het team steeds meer zelf te kunnen en willen oppakken. Aan de hand van praktische cases en schema's wordt duidelijk hoe een interne of een externe coach teamcoaching vanuit systeemdenken kan toepassen. In het boek zijn voorbeelden van teamcoachingsbijeenkomsten opgenomen die de drempel verlagen om er werkelijk mee aan de slag te gaan. Het boek is bestemd voor de managers die hun teamcoachcompetenties willen aanscherpen, P&Oadviseurs, externe coaches en trainers die werken in profitbedrijven en/of non-profitorganisaties. Zij zijn betrokken bij veranderingsprocessen. Zij zijn erop gericht medewerkers in een groep te coachen in het bereiken van resultaten. Dit boek is tevens nuttig voor studenten, opleiders en startende coaches die willen kennismaken met teamcoaching vanuit het systeemdenken. Kijk voor meer informatie over de activiteiten van Marijke Lingsma ook eens op de website http://www.schoolvoorcoaching.nl Trefwoord: management ; leiderschap ; schoolteam ; teamcoachen * boek Werkboek teamcoaching : en nu echt aan de slag Marijke Lingsma, Monique Bolung, Roy de Brabander Nelissen 2005 168 p. Isbn: 9014416965 Aanwinstnr.:06-234 Vocvobib: 32 Teamcoaching is anders dan individuele coaching. De overpeinzingen en analyses van een teamcoach betreffen de smaak van de totale groep, het beeld van het geheel, het geluid van het systeem. Teamcoaching is een mooi en krachtig middel om afdelingen en groepen in staat te stellen Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 8/18 hun resultaten te realiseren. Dit werkboek is een op maat gesneden aanvulling op het succesvolle theorie- en praktijkboek Aan de slag met teamcoaching van Marijke Lingsma en biedt een breed scala aan oefenmogelijkheden. De auteurs presenteren twee vragenlijsten. De eerste is een opfrissing van de theoretische kennis en inzichten over teamcoaching, de tweede lijst gaat in op de eigen houding als teamcoach. Beide lijsten geven een score op het competentieprofiel van de teamcoach. Op grond van deze scores, de gegeven praktijksituaties en de schema's oefent de lezer als teamcoach met interventies voor verschillende groepssituaties. Steeds dagen de auteurs de lezer uit om als teamcoach te handelen. Het werkboek is bedoeld voor professionals (P&O-adviseurs, trainers, coaches) en managers die hun teamcoachcompetenties willen aanscherpen. Zij zijn betrokken bij veranderingsprocessen. Zij zijn erop gericht medewerkers in een groep te coachen in het bereiken van resultaten. Bij de derde herziene druk De tekst is nu in negen hoofdstukken verdeeld. Hoofdstuk 3 en 4 van de vorige druk zijn in volgorde gewijzigd. De vier succesfactoren, die u ook in de andere boeken van de SVC-serie kunt lezen, zijn toegevoegd. De modellen in het boek zijn geactualiseerd. Het transformationeel coachen is versterkt met de ijsberg van McClelland, de achterliggende denktrant is dezelfde. Uit de praktijk blijkt dat het visuele beeld van de ijsberg vaker wordt gehanteerd. Kijk voor meer informatie ook eens op de website www.schoolvoorcoaching.nl Trefwoord: management ; leiderschap ; schoolteam ; teamcoachen * boek Prestatiegericht coachen Karen Lawson, Ph. D. TFC TrainingsMedia 2000 126 p. Aanwinstnr.:06-280 Vocvobib: 32 Het doe-boek Prestatiegericht coachen helpt managers, chefs en collega's om anderen te coachen, met als doel prestatieverbetering. Deze innovatieve aanpak voor het oplossen van prestatieproblemen biedt een model voor coaching en creatieve coachingstechnieken. Middels vragenlijsten, opdrachten en cases leert u stapsgewijs wat coaching is, en hoe u medewerkers met succes kunt begeleiden naar betere prestaties. Dit boek is meer dan een leerboek; door het invullen van de zelfbeoordelingen en het beantwoorden van vragen wordt de lezer op een actieve en stimulerende manier bij de leerstof betrokken. Trefwoord: coachen ; techniek * boek Kennis en kwaliteit : opleiding en nascholing van leraren Alfred Wald ( red.) Garant 2000 211 p. Isbn: 9044110036 Aanwinstnr.:08-163 Vocvobib: 25 De samenleving en de vernieuwingen in het onderwijs zorgen voor een constante beweging. De universitaire lerarenopleidingen spelen daarin een belangrijke rol. In een voortdurende wisselwerking werken onderzoekers, opleiders, leraren en leraren-in-opleiding samen. In dit boek is een verscheidenheid aan vormen van kruisbestuiving samengebracht, die veelal leiden tot een groeiend inzicht in leerprocessen bij leerlingen, bij (aanstaande) leraren en bij opleiders en onderzoekers. Aan bod komen onder meer praktijkkennis van leraren, ervaringsleren, integratie van informatie en communicatietechnologie, de pedagogische opdracht, didactische modellen en de omgang tussen leraren en leerlingen. Het gaat alIemaal om de kwaliteit van het onderwijs. Dit boek is in de eerste plaats bestemd voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met het voortgezet onderwijs -en niet alleen in de bovenbouw-en voor wie werkzaam is in en rond de educatieve sector. Trefwoord: non_profit ; organisatie ; management ; opvoeding_en_onderwijs ; kwaliteitszorg ; docent Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 9/18 * boek ; cd_rom Professionele vaardigheden : handboek voor leidinggevenden Theo Wijnen Politeia 2006 Aanwinstnr.:08-322 a-b-c Vocvobib: 31 De pocketreeks ‘Professionele vaardigheden’ van VVSG-Politeia is al jaren een weergaloos succes in de meest verscheiden sectoren en organisaties. Daarom werd de inhoud van de pockets ook verzameld in een handig en bijzonder gebruiksvriendelijk losbladig werk in drie delen. De map van de manager Het losbladige naslagwerk ‘Professionele vaardigheden – Handboek voor ledinggevenden’ hoort thuis in het boekenrek van elke leidinggevende. Het handboek richt zich op managers, leidinggevenden, coördinatoren (met name kwaliteitscoördinatoren), begeleiders van individuen (cliënten) en van groepen, procesbegeleiders, begeleiders (adviseurs) van veranderingsprocessen en stafmedewerkers bij lokale en bovenlokale overheden en in de non-profitsector. Alle kaderteksten, oefendocumenten en checklists werden bovendien verzameld in Wordformaat op één cd-rom. Handig voor al uw opleidingssessies. Coachend leiderschap Coördineren en samenwerken Werken met de SWOT-analyse Supervisie en intervisie Werken met het CAF-model Werken met managementteams Vergadertechnieken De auteurs volgen de nieuwste trends op het gebied van managen en leiding geven op de voet zodat u steeds mee bent met de recente evoluties. De uitwerking van het handboek gebeurt door experts en deskundige praktijkmensen uit de sector met ondersteuning van een adviescommissie, onder de coördinatie van Theo Wijnen, coördinator team Consulting en Ontwikkeling en stafmedewerker Organisatieontwikkeling van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Trefwoord: organisatie ; leidinggeven ; netwerk ; personeel ; coachen ; ontwikkeling * boek Timemanagement voor docenten René van Kralingen Bohn Staflau vanLoghum BSL 2008 240 p. Isbn: 978 90 313 5248 7 Aanwinstnr.:08-344 Vocvobib: 25 Iedere docent heeft regelmatig met piekbelasting in zijn onderwijspraktijk te maken. Ook structurele overbelasting komt in het onderwijs voor. Dit boek helpt docenten werkdruk in beeld te brengen en de oorzaken van werkdruk te achterhalen. Docenten worden in dit boek individueel en op teamniveau in staat gesteld werkdruk te lijf te gaan door hun kernactiviteiten te analyseren. Er worden allerlei tips en tools gegeven om tot efficiënte onderwijssessies, coachings- en begeleidingsessies, toetsen en beoordelingen, vernieuwingsoperaties en vergaderingen te komen. Er worden suggesties gegeven om werkdruk op korte én lange termijn te verminderen. Het ervaren van werkdruk blijft een persoonlijke zaak. Om tot zelfanalyse en vergelijking met collega's te komen, worden er verschillende instrumenten aangeboden. Trefwoord: schoolmanagement ; docent ; werkdruk ; coachen ; vergaderingen * boek Inspirerend coachen : de kunst van dynamisch en uitdagend communiceren Jef Clement Lannoo Campus 2008 141 p. Isbn: 978-90-774-3215-0 Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 10/18 Aanwinstnr.:08-356 Vocvobib: 32 Coachen is een krachtig instrument om resultaten te verbeteren, communicatie en samenwerking te optimaliseren, dynamiek en enthousiasme te bevorderen, ideeën te genereren, een andere aanpak te ontwikkelen en meer werkplezier te creëren. Jef Clement beschrijft coaching als een uitdagend en inspirerend instrument. Hij benadert de coachingsvaardigheid vanuit een breed toepassingsveld: in bedrijven en organisaties, op school, in het gezin, in de sport- en cultuurwereld, in de hulp verlening en bij allerlei vormen van begeleiding. Hij laat zien hoe je als coach kunt bijdragen tot nieuwe dynamiek en enthousiasme. Enkele thema's uit het boek: Enthousiasme is onze natuurlijke manier van zijn Oplossingsgedrevenheid staat vaak goede oplossingen in de weg Elke kritiek is een verpakte wens Coachen naar lef Inspirerend adviseren Kwaadheid is samengebalde kracht constructief conflict stimuleren Coaching is geen slappe vorm van leiding geven Trefwoord: management ; communicatie ; coachen * boek Wat managers kunnen "leren" van tango! : een inspiratiebron voor mensen die willen innoveren Stefaan Devogelaere Story Publishers 2006 192 p. Isbn: 9789047000648 Aanwinstnr.:08-392 Vocvobib: 30 Dit boek is een inspiratiebron voor managers en mensen die willen innoveren op een creatieve manier; met de metafoor van de tango. Met 'Wat managers kunnen leren van tango!' wil de auteur een antwoord geven op de vraag waarom emoties en angst in het bijzonder niét in overeenstemming zijn met vernieuwend optreden en innoverend handelen. U gaat op een creatieve manier op zoek naar dié beweegredenen of motivatoren die mensen al dan niet doen verlammen dan wel in beweging doen brengen, tijdens de realisatie van hun individuele levensdoelen en/of professionele doelstellingen. In tangotaal staat elke tangoletter voor een bepaalde beweging. Mensen in beweging brengen, daar is het als manager om te doen. Maar dan bij voorkeur in die richting zoals de betrokken manager zich heeft voorgenomen. Dit boek inspireert managers bij het realiseren van uitmuntende prestaties, samen met hun medewerkers. Door een choreografie uit te werken en waarbij een beroep gedaan wordt op het aanwezige menselijke potentieel. Door gebruik te maken van de tango kunt u zich inviterend opstellen tijdens een echte ontmoeting. Dit boek bevat modellen, vragenlijsten, checklists, maar vooral metaforen die met de nodige behartiging en bezieling als inspiratiebron gebruikt kunnen worden bij de realisatie van uitmuntende prestaties. De fundamentele vraag hierbij is niet of mensen kunnen dansen. De vraag is wel: willen mensen dansen, leven, leren, levenslang leren? Ten slotte is dit boek geschikt voor carrière transitie consultants die een (re)vitaliserend outplacement willen aanreiken. Loopbaancoaches die vitaliteit, creativiteit en innovatie willen stimuleren. Human resource managers die talenten willen detecteren en ontwikkelen. Executive managers die tijdens het proces van 'levenslang leren' hun toekomstige rol als coach, mentor, choreograaf of gastchoreograaf op een innovatieve manier willen realiseren, met behartiging en bezieling. Deze laatste tango willen zij echter niet alleen dansen. It takes two to tango! Trefwoord: management ; motivatie ; levenslang_leren ; coachen ; persoonlijke_effectiviteit * boek Met beginnende leraren op weg naar professionaliteit : studie- en werkboek voor mentoren en schoolteams Paul Cautreels Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 11/18 Plantyn 2008 573 p. Isbn: 9789030192602 Aanwinstnr.:08-426 Vocvobib: 25 Voor de begeleiding van beginnende leraren zijn eindelijk mentoren (beperkt) vrijgesteld. Ook zij moeten zich nu bekwamen in hun mentoraat. In dit boek wordt uiteengezet wat goed mentorschap juist inhoudt. Verder wordt het leerproces van beginnende leraren onder de loupe genomen en passeren de competenties van de mentor de revue. Informatie en oefeningen wisselen af. Trefwoord: in_spe ; leraar ; werkboek ; schoolontwikkeling * boek Meso focus 45 : op zoek naar kwaliteit van coachingsdialogen Anita Engelen, Theo Bergen Kluwer 2002 52 p. Isbn: 9789014091402 Aanwinstnr.:08-431 Vocvobib: 30 In een scholingsprogramma voor docenten, dat tot doel had docenten te ondersteunen bij hun pogingen onderwijsgedrag te realiseren dat het actief en zelfstandig leren van leerlingen beoogt te bevorderen en waarin collegiale coaching een centrale plaats innam, zijn 45 coachingsdialogen tussen coaches en gecoachte docenten op audioband opgenomen en letterlijk uitgeschreven. Deze uitgeschreven dialogen zijn geanalyseerd. Het doel van de analyse is de kwaliteit van de coachingsdialogen tussen coach en gecoachte docent na gaan, omdat verondersteld wordt dat de kwaliteit van de dialoog van cruciale betekenis is voor het leren van docenten. In deze MESO focus wordt uiteengezet hoe de coachingsgesprekken geanalyseerd werden, wat de kenmerken van een succesvol verloop zijn en worden ze bekeken in het licht van hoe ze effect kunnen hebben op de mate waarin docenten leren om gedrag te realiseren dat het actief en zelfstandig leren van leerlingen beoogt te bevorderen. Anita van Engelen is als universitair docent verbonden aan de universitaire lerarenopleiding (ILS) van de KU Nijmegen Theo Bergen is als hoogleraar verbonden aan de universitaire lerarenopleiding (ILS) van de KU Nijmegen. Trefwoord: organisatie ; onderwijsmanagement ; dialoog ; kwaliteit ; schoolorganisatie * boek Meso focus 62 : teams in de schoolorganisatie - sturen en coachen Tijmen Bolk, Fieke Raaijmakers Kluwer 2006 83 p. Isbn: 9789013042184 Aanwinstnr.:08-437 Vocvobib: 30 Er moet een relatie bestaan tussen het onderwijs binnen een schoolorganisatie en de teamorganisatie. Deze eenvoudige stelling lijkt misschien een waarheid als een koe, maar niettemin is in veel schoolorganisaties een teamstructuur ingevoerd zonder het onderwijs als uitgangspunt of zelfs maar in ogenschouw te nemen. Teams zijn dikwijls ingevoerd om redenen van personeelsbeleid. De redenering is dat het werken in - de vaak kleinere - teams verbetert de personeelszorg en verhoogt de arbeidsvreugde van de werknemers. Op zichzelf valt aan deze laatste redenering niets af te dingen. Maar vanuit organisatiekundig oogpunt moet het primaire proces het ontwerp van een organisatie bepalen en niet een secundair proces zoals het personeelsbeleid. Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 12/18 De eerste vraag is dus: hoe moet het primaire proces er volgens de schoolorganisatie uitzien en in welke omgeving moet dit proces tot stand worden gebracht? De vervolgvraag is dan: op welke wijze kan hier het beste gestalte aan worden gegeven door het menselijk kapitaal van de organisatie? De auteurs geven aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden aan hoe dat kan gebeuren, met behulp van een tweetal zeer verschillende benaderingen: de interventie- en de procesbenadering. Trefwoord: organisatie ; onderwijsmanagement ; schoolorganisatie ; zelfevaluatie ; coachen ; competentie ; competentiegericht ; functioneringsgesprek ; teamlid ; onderwijsassistent ; onderwijsvisie * dvd Klasse presenteert : de eerste keer Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, redactie Klasse. 2007 Aanwinstnr.:09-012 Vocvobib: 25 Wat maakt een pas afgestudeerde leraar mee tijdens dat eerste jaar voor de klas? Wat loopt goed? Wat gaat grandioos mis? In de reportagereeks 'De Eerste Keer' volgt TV.Klasse nieuwkomer Eva Schoensetters een schooljaar lang. Beleef mee hoe Eva probeert haar klassen onder controle te houden en hoe het water haar aan de lippen komt te staan. Wees deelgenoot van de eerste examenperiode en het eerste oudercontact. Krijgt ze voldoende steun van collega's? En wat is nu precies de taak van mentoren op school? Het eerste jaar van Eva, in 5 afleveringen op DVD. Trefwoord: leraar (in_spe) ; personeel ; lesgeven ; evaluatie * boek Oplossingsgerichte vragen : handboek oplossingsgerichte gespreksvoering Frederike Bannink Pearson 2006 288 p. Isbn: 9026517807 Aanwinstnr.:09-016 Vocvobib: 32 Dit handboek heeft als doel gespreksvoering simpel te maken voor professionals in de (geestelijke) gezondheidszorg, het onderwijs, management en coaching en in de advocatuur en mediation. Het cliënten op respectvolle wijze uitnodigen hun doel te formuleren, hun uitzonderingen op het probleem te vinden en voort te bouwen op hun sterke kanten, wordt gemakkelijk gemaakt met het stellen van de 1001 oplossingsgerichte vragen die in dit boek beschreven staan. Stap voor stap en hoofdstuk na hoofdstuk wordt daarbij het proces van het werken met een oplossingsgerichte toekomstgerichte focus beschreven. Het concept en de methodiek van oplossingsgerichte gespreksvoering, alsook de houding van de oplossingsgerichte professional, verschillen wezenlijk van de tot nu toe gehanteerde probleemgerichte gespreksvoering. Exploratie en analyse van het probleem of de klacht zijn (grotendeels) overbodig. De sfeer is positief en de gesprekken met cliënten zijn korter en effectiever. Daarmee is oplossingsgerichte gespreksvoering tevens kostenbesparend. Trefwoord: communicatie ; professioneel ; gespreksvoering ; praktijk ; onderwijs ; management ; coachen * boek Reteaming : oplossingsgericht werken als veranderstrategie Ben Furman,Tapani Ahola Nelissen 2009 130 p. Isbn: 109024418259 Aanwinstnr.:09-140 Vocvobib: 30 Ben Furman en Tapani Ahola hebben vele jaren ervaring met het begeleiden van mensen, het coachen van teams en het adviseren van organisaties volgens de principes van de Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 13/18 oplossingsgerichte psychologie. In de jaren negentig hebben zij daarvoor een systematische methode ontwikkeld die zij reteaming noemen. Reteaming is een oplossingsgerichte, stapsgewijze procedure voor het versterken van de motivatie en het sturen van veranderingsprocessen op basis van samenwerking. Met deze methode kunnen individuele personen, maar ook teams en hele organisaties, geholpen worden bij het oplossen van problemen en het tot stand brengen van gewenste veranderingen. Tot dusver is het volgen van een trainingseminar over reteaming de enige manier geweest om reteaming te leren. Maar met het uitbrengen van dit boek worden de ins en outs van de methode toegankelijk voor iedereen die graag wil leren hoe de principes van de oplossingsgerichte psychologie kunnen worden toegepast om de motivatie te versterken, een vorm van samenwerking op te bouwen, problemen op te lossen, veranderingsprocessen te sturen en doelen te bereiken. Ben Furman is psychiater, Tapani Ahola is sociaalpsycholoog. Beiden geven zij trainingen aan therapeuten, coaches en managers om hen met de oplossingsgerichte psychologie vertrouwd te maken. In de loop der jaren hebben zij een aantal creatieve toepassingen van de oplossingsgerichte psychologie ontwikkeld. 1 Wat is reteaming? 2 Wat is er zo bijzonder aan reteaming? 3 De vijf motivatiefactoren 4 Een overzicht van reteaming 5 Reteaming: het proces stap voor stap 6 Reteaming bij het oplossen van problemen 7 Reteaming in kleine groepen met persoonlijke doelen 8 Reteaming en het coachen van teams 9 Even bijkomen: organisaties laten herstellen van grote veranderingen 10 Een beoordeling overleven: omgaan met de uitkomsten van onderzoek naar de werksituatie 11 Reteaming in het klein 12 Reteaming om tegenspoed in het leven te overwinnen Trefwoord: motivatie ; coachen ; manager ; veranderingsoplossingen ; reteaming ; praktisch ; innoveren * boek Competent : algemene didactiek in 101 lemma's José Vandekerckhove, e.a. Van In 2009 368 p. Isbn: 9789030651918 Aanwinstnr.:10-069 Vocvobib: 25 Algemene didactiek: wat mag je van een leraar verwachten? Als leraar of mentor moet u vandaag de dag alsmaar meer rollen vervullen. Uw inhoudelijke expertise volstaat niet meer. U moet ook weten hoe u fungeert als begeleider, opvoeder, lid van het schoolteam, lid van de onderwijsgemeenschap, partner van de ouders, partner van externen, cultuurparticipant, organisator, innovator en noem maar op. Ziet u ook door de bomen het bos niet meer? Geen nood. Competent biedt u in 101 praktische lemma's alle tips en tricks om snel de juiste competenties te verwerven en op de hoogte te blijven van de laatste didactische vernieuwingen. Een must voor iedereen die met onderwijs te maken heeft! Gebruiksklare info in een transparante structuur: · kernachtige theoretische uitleg · tips en tricks Voor wie? · lerarenopleiding · doorgewinterde én beginnende leraren · iedereen die met onderwijs te maken heeft Samengesteld door een team van experts: José Vandekerckhove (lector specifieke lerarenopleiding KULeuven en pedagogisch begeleider Nederlands Fons Vandergraesen (hoofdlector Nederlands Bachelors Hogeschool Universiteit Brussel) Bert Cruysweegs (lector Nederlands lerarenopleiding Karel De Grote Hogeschool Antwerpen en bestuurslid Vereniging Onderwijs in het Nederlands) Met advies van: Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 14/18 Ludo Sollie (Centrum voor Didactiek Universiteit Antwerpen en pedagogisch bureau van het VSKO) :· Fons Michiels (docent wiskunde aan de lerarenopleiding KHK Vorselaar) Anne-Lise Cuypers (pedagogisch begeleider economie) Jan Bonne (pedagogisch GOK-gebeleider) Lieve Evens (docent biologie KHLimburg) Trefwoord: docent ; didactiek ; begeleiding ; opvoeder ; schoolteam ; onderwijsgemeenschap ; cultuurparticipant ; organisator ; innovator ; praktijk * boek Energie voor elke mentor Ivo Mijland Quirijn 2010 153 p. Isbn: 978-90-79596-05-8 Aanwinstnr.:10-126 Vocvobib: 25 Uit alle onderzoeken blijkt dat spel in welke vorm ook ons denken in beweging brengt. Zoals een uurtje sporten zorgt voor de beste breinproducties, is ook het spelen in de groep zeer ontspannend voor lichaam en geest. Spel is bovendien een geweldig bindmiddel binnen het groepsproces. Dit praktijkboek heeft tot doel: energie vrijmaken, door energie uit te geven. De lessen nodigen de mentor en zijn leerlingen uit om creatief, uitdagend, verrassend en zingevend voor de dag te komen. De lessen kunnen gebruikt worden in elke jaarlaag. Trefwoord: docent ; lesgeven ; didactiek ; groepsdynamiek * E_document Kennis van kennisbanken : maatwerk in de professionalisering van beginnende leraren Hannelore Dekeyzer, Géneielissen, Ton Kallenberg, Dirk van der Veen Open Universiteit, Ruud de Moor Centrum 2009 220 p. Isbn: 978-90-358-1606-0 Vocvobib: 25 L:\E_documenten\25\Kennis van kennisbanken.pdf Te downloaden : http://www.ou.nl/Docs/Expertise/RdMC/Publicaties%202009/Kennis%20van%20kennisbanken_web. pdf Hoe kunnen digitale middelen de professionalisering van leraren ondersteunen? Dit vraagt om een antwoord op de volgende vragen: • Wat is een kennisbank? • Waarom is een kennisbank nuttig voor leraren? • Hoe kunnen we een kennisbank gebruiken bij de begeleiding van het leerproces van een leraar in opleiding? • Hoe kan een beginnende leraar een kennisbank in de praktijk gebruiken? • Hoe structureer je een kennisbank? Hoe lever je die uit? • Hoe organiseer je het ontwikkelproces? Op welk moment betrek je de gebruikers bij de ontwikkeling? • Hoe organiseer je het beheer en onderhoud van de kennisbank? Trefwoord: kennisbank ; docent ; in_spe ; digitaal ; leermiddel ; ontwikkelen * E_document E-coaching voor lerarenopleiders : praktische aanwijzingen voor het e-coachen van nieuwe leraren Jan Folkert Deinum, Linda Luchtman, Frits Schulte Ruud de Moor Centrum, Centrum Open Universiteit 2006 96 p. Isbn: 978-90-358-0335-0 Vocvobib: 27 Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 15/18 L:\E_documenten\27\E-coaching voor lerarenopleiders.pdf Te downloaden http://www.ou.nl/eCache/DEF/17/912.html Trefwoord: coachen ; onderwijs ; docent ; in_spe ; communicatie * boek Handboek Assessment, deel 2, docentcompetenties (4500) kenniskring & assessment : definieren, beoordelen, ontwikkelen Wouter Schoonman Van Gorcum 2009 138 p. Isbn: 9789023245438 Aanwinstnr.:10-224 Vocvobib: 27 lectoraat In het hbo wordt competentiegericht onderwijs aangeboden. De afgelopen jaren is de nadruk komen te liggen op het aanleren van bekwaamheden en minder op het vergaren van kennis. Parallel hieraan wordt competentiegericht personeelsbeleid ingevoerd voor zowel onderwijsgevend als ondersteunend personeel. Managers in het hoger onderwijs worden geacht docenten en andere medewerkers te beoordelen en te coachen op competenties. Dit boek gaat over het beoordelen van docenten in het hbo. Het is bedoeld voor docenten, teamleiders, managers, directeuren en bestuurders in het hoger onderwijs. Het is het tweede deel in een serie van drie en een van de producten van het lectoraat assessment binnen Saxion. Omdat ik van mening ben dat het beoordelen en coachen van docenten in het hbo primair bij de direct leidinggevende thuishoort, kan ik dit boek van harte aanbevelen. Het laat zien dat de functie van docent in het hbo complex is en dat de beoordeling van docenten door managers zorgvuldigheid en focus vereist. Het gaat daarbij niet alleen om normale omgangsvormen tussen professionals en managers, maar om het grotere belangvan hoger onderwijs dat ook internationaal meetelt. Trefwoord: onderwijsontwikkeling ; onderwijsinnovatie ; hoger_beroepsonderwijs ; opleiding ; docent ; kwaliteitszorg ; zelfstandigleren ; evaluatie ; beoordeling * boek Procesgericht coachen : praktijkboek voor leidinggevenden Ineke Tijmes, Marinka van Beek Nelissen 2010 174 p. Isbn: 9789024418565 Aanwinstnr.:10-227 Vocvobib: 31 Bij procesgerichte coaching gaat het om het met aandacht volgen van de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de medewerker en het behalen van resultaten voor de organisatie. Met procesgerichte coaching krijg je gemotiveerde medewerkers die: - in staat zijn om verantwoordelijkheid te nemen en te dragen, - bijdragen aan kwaliteit en resultaat van de organisatie, - in staat zijn hun fouten te herkennen en te herstellen, - innovatief durven zijn en willen leren, - door aan hun professionele ontwikkeling te werken bijdragen aan de ontwikkeling van de organisatie. De auteurs presenteren een model en gaan in op de verschillende rollen die de leidinggevende daarin speelt. Zij belichten een aantal essentiële elementen die bij procesgerichte coaching horen. Ook worden praktische handvatten gegeven om het procesgericht coachen van medewerkers vorm en inhoud te geven. 1. Coaching en ontwikkeling van medewerkers in organisaties 2. Procesgerichte coaching 3. Aan de slag met procesgerichte coaching 4. De rol van de leidinggevende 5. De complexe werkelijkheid Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 16/18 6. De leidinggevende Trefwoord: coachen ; organisatie ; leidinggevende * boek Brein@work Nina Lazeron, Ria van Dinteren Springer 2010 406 p. Isbn: 9789031378159 Aanwinstnr.:10-298 Vocvobib: 32 Het leren en ontwikkelen van de mensen is een belangrijke voorwaarde voor het succes van organisaties. Maar hoe leren mensen eigenlijk op hun werk en binnen hun organisaties? En hoe kunt u mensen stimuleren zich te ontwikkelen? Kennis over hersenen helpt ons om menselijk gedrag te beïnvloeden. Om prestaties te verhogen, stress te reduceren en leerblokkades weg te nemen. Dit boek is het eerste boek dat de wetenschap van het brein én de praktijk van het werken in organisaties bij elkaar brengt. In dit boek zijn door zo'n 40 bekende wetenschappers en praktijkmensen de belangrijkste breinprincipes die u in het werk kunt gebruiken op een rij gezet. En er wordt met veel voorbeelden duidelijk gemaakt wat u hiervan zelf kunt inzetten. Voor uw eigen leren, voor het ontwikkelen van uw medewerkers en voor cursisten, zowel in het werk als tijdens coachinggesprekken. Trefwoord: organisatie ; management ; personeel ; coaching ; gedragsleer ; persoonlijke_effectiviteit * boek De professionele leraar : handboek voor de lerende leraar Marion Slijpen, Joka Slump, Peter de Vries CPS 2009 80 p. Isbn: 9789065086112 Aanwinstnr.:11-020 Vocvobib: 25 Veel beginnende leraren krijgen te maken met vragen waar zij niet meteen een antwoord op weten: - Hoe krijg ik mijn leerlingen in beweging? - Hoe kan ik het beste omgaan met collega's en met ouders? - Op welke manier kan ik mijn werk zo goed mogelijk organiseren? - Waar vind ik de tijd om mezelf te blijven ontwikkelen? In dit handboek geven drie ervaren consultants concrete handvatten voor hoe leraren de zeven SBL-competenties succesvol kunnen inzetten in hun dagelijkse schoolpraktijk. De zeven SBL-competenties, waar alle leraren aan moeten voldoen, zijn: - interpersoonlijk competent - pedagogisch competent - vakinhoudelijk en didactisch competent - organisatorisch competent - samenwerken met collega's - samenwerken met de omgeving - competent in reflectie en ontwikkeling. Persoonlijke ervaringen De zeven lerarencompetenties worden door de auteurs bekeken vanuit het perspectief van de leraar en in duidelijke taal uitgelegd. In het handboek zijn verder tal van citaten opgenomen waarin leraren, leerlingen, ouders en andere betrokkenen hun persoonlijke ervaringen met de lezer delen. Tevens verwijzen de auteurs naar informatieve websites en literatuur en kan de beginnende leraar direct aan de slag met een tiental praktische bijlagen. Nieuwe inzichten Professioneel voor de klas is bedoeld om (beginnende) leraren in het primair en voortgezet onderwijs te helpen, te inspireren en te motiveren bij het uitoefenen van hun vak. Het boek kan ook voor leraren die al langer in het onderwijs werkzaam zijn waardevolle, nieuwe inzichten bieden. De beste leraren zijn namelijk leraren die zelf ook blijven leren! Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 17/18 Trefwoord: docent ; in_spe ; lesgeven ; competent ; samenwerken ; organiseren ; team * boek Coachen op gedrag en resultaat in het onderwijs : praktijkgids voor het ontwikkelen van resultaatgericht gedrag Pi-educatie 2008 212 p. Isbn: 9789081362610 Aanwinstnr.:11-083 Vocvobib: 25 Dit boek helpt u in korte tijd doelgericht te sturen op gedrag van uzelf of van anderen in de onderwijsorganisatie. De nadruk ligt op de praktijk van alledag. Centraal staan praktische voorbeelden en handige tips die voortvloeien uit jarenlange ervaring met coaching, competentiemanagement en assessments. U vindt hierin ondermeer een beschrijving van een uniforme taal met vijfenveertig competenties die gedrag bespreekbaar en meetbaar maken. Een handige methode om gedrag concreet bespreekbaar te maken wordt gevormd door de STAR-vragen, voor het verhelderen van Situatie, Taak, Actie en Resultaat. - het ontwikkelen van gewenst gedrag op de werkplek; - het aanscherpen van coachingsvaardigheden; - het onderbouwen van selectie- en functioneringsgesprekken; - het leggen van relaties tussen de verschillende competenties; - het beantwoorden van vragen over de ontwikkelbaarheid van competenties in relatie tot persoonlijkheid. Trefwoord: coaching ; competentiemanagement ; assessments ; gedrag ; onderwijs ; docent ; praktijk * boek , cd_rom Werken vanuit je kern : professionele ontwikkeling vanuit kwaliteit, flow en inspiratie Frits Evelein, Fred Korthagen Nelissen 2011 214 p. Isbn: 9789024418688 Aanwinstnr.:11-106 Vocvobib: 25 Genieten van je werk of studie levert je veel op. Ben je in flow en zet je jouw persoonlijke kwaliteiten in, dan functioneer je optimaal. Als je kunt zijn wie je bent, als je je autonoom en geïnspireerd voelt, dan ontwikkel je je volledige potentieel. Je bent dan in contact met je kern en je kunt dan putten uit je psychologisch kapitaal. Helaas ervaren de meeste mensen vaak allerlei belemmeringen en lukt het hen niet om dat psychologische kapitaal goed te benutten. Werken vanuit je kern is erop gericht je te helpen het beste in jezelf terug te vinden. Dit inspirerende en praktische boek biedt 78 eenvoudig geschreven en helder opgebouwde persoonlijke- en groepsactiviteiten. Deze nodigen je uit om een krachtige professional te worden en te blijven. Op de bijgevoegde cd-rom staan materialen ter verrijking en verdieping van deze activiteiten. Het boek is gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten. Werken vanuit je kern is geschikt voor de individuele professional (in spé). In het laatste hoofdstuk worden aanwijzingen gegeven voor het gebruik van het boek in onder andere beroepsopleidingen, studieloopbaanbegeleiding en coachingstrajecten. Trefwoord: trainingen ; coachtraject ; sturen ; werkvorm ; docent ; creativiteit ; groepsactiviteit Website Leermiddelen Literatuurlijst Vocvo-bibliotheek Pag. 18/18