Waterbeheerplan 2016-2021

Waardevol
water
Waterbeheerplan 2016-2021
Waardevol
water
Waterbeheerplan 2016-2021
Alles over Waardevol water. Klik op de
onderstaande onderwerpen en lees meer.
NIEUW PLAN
01 WATERVEILIGHEID
02 VOLDOENDE WATER
03 SCHOON EN GEZOND
04 DE WATERKETEN
00
01
02
03
04
Samen werken
aan droge voeten
en schoon water
> In dit hoofdstuk:
NIEUW PLAN VOOR DE TOEKOMST
ONZE AMBITIE
HOE WIJ WERKEN
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN
Wonen
met water”
Anneke van Gijzen, inwoner van Rijnland
Meer verhalen over water:
> Ed Koelemeijer, Programmamanager water, Schiphol
> José Kooi, trainee Rijnland
> André Hoogendijk, adjunct-directeur KAVB
> Jeroen Ververs, Holland Rijnland
NIEUW PLAN VOOR DE TOEKOMST
Het Waterbeheerplan is een
leidraad waarin het beleid en
de aanpak die noodzakelijk
zijn om de watertaken goed
te kunnen uitvoeren zijn
vast­gelegd. Lees verder>
Coalitieakkoord 2015–2019: Samen
werken aan water
Het Waterbeheerplan 5 bouwt voort
op de afspraken uit het coalitieakkoord
2015–2019. Samen werken met de
omgeving aan droge voeten en schoon
water staan in het coalitie­akkoord
centraal. Dit omdat we de taken die wij
uitvoeren, doen voor onze omgeving.
Rijnland wil daarbij graag de kennis en
creativiteit van de omgeving benutten
en water verbinden aan de maatschappelijke opgaven. We doen dat efficiënt
en duurzaam, tegen zo laag mogelijke
kosten. Inno­vatie, participatie, samenwerken, vernieuwend besturen en
deregu­lering zijn daarbij kernwoorden
in het coalitie­akkoord.
Het coalitieakkoord kunt u hier inzien.
ONZE AMBITIE
Samenwerken
aan droge voeten
en schoon water
De omgeving, wie is dat?
Met de term omgeving bedoelen wij alle
inwoners, bedrijven, overheden en belan­
gengroeperingen die in het beheergebied
Rijnland wonen, werken, recreëren en/of
een bepaald belang hebben. Dat zijn bij­
voorbeeld ook aangrenzende waterbe­
heerders en kennisinstellingen waarmee
wij samenwerken.
WERKEN AAN WATER.
DAT DOEN WE SAMEN. VOOR U EN MET U.
Bij de ontwikkeling van het Waterbeheerplan is de omgeving nauw
betrokken. Hiervoor voerde Rijnland de campagne 'Denk mee met
Rijnland'. De opbrengst hiervan heeft ons blij verrast. Bijna alle
partijen gaven aan graag met Rijnland aan de slag te willen om het
beheergebied nog veiliger en schoner te maken en hebben daarvoor
goede ideeën en suggesties aangeleverd, die in het Waterbeheerplan
zijn verwerkt. Het plan is nu gereed.
Dit betekent dat de uitvoering kan gaan beginnen. We willen dit
graag samen met onze omgeving doen en nodigen iedereen dan
ook uit om samen met ons aan de slag te gaan.
LEES VERDER >
Waar doen
we het voor?
Leven in Rijnland is leven met water.
Droge voeten en schoon water,
zodat we nu en in de toe­komst
onder zeeniveau kunnen blijven
wonen, werken en recreëren in
dit mooie en unieke deel van
Nederland. Dat is wat ons drijft.
NOODZAAK
PARTICIPATIE
MET HET WATER MEE
Leefbaarheid bevorderen we door het
watersysteem en de waterketen duur­
zaam en efficiënt – tegen zo laag mogelijke
kosten – te beheren. Als we kijken naar de
trends en het klimaat is dit echt nood­
zakelijk. De druk op het watersysteem
neemt toe door de verwachte toename
van neerslag en droogte, bodemdaling,
verzilting, zeespiegelrijzing en verdergaande verstedelijking.
Een andere ontwikkeling is dat de samen­
leving verandert. De verzorgingsstaat
waarin wij zijn opgegroeid ontwikkelt
zich in de richting van een participatie­
samen­leving. De tijd is voorbij waarin
de uit­voering van de publieke taak aan de
overheid is voorbehouden. Steeds vaker
zien wij dat inwoners, bedrijven en maat­
schappelijke organisaties actief betrokken
zijn bij de publieke taak en een belangrijke
bijdrage leveren aan de uitvoering ervan,
waaronder ook het waterbeheer.
Door niet tegen het water te strijden maar
mee te bewegen kunnen we deze omgeving
met innovatieve en duurzame oplossingen
prettig leefbaar houden. Bij elke stap die
we zetten maken we een zorgvuldige
afweging tussen de belangen voor de
mens, de natuur en de economie. Die
drie in balans houden, is de uitdaging.
< GA TERUG
HOE WIJ WERKEN
Rijnland is de
water­beheerder
in West-Nederland
Rijnland is een uniek water­rijk gebied, dat
voor het grootste gedeelte onder zee­niveau
ligt. Samen met onze inwoners en partners
werken we er hard aan om hier prettig te
kunnen wonen, werken en recreëren.
Rijnland ligt midden in de Randstad. Grofweg
in de vierhoek IJmuiden – Amsterdam West –
Gouda – Wassenaar, met een totale opper­
vlakte van 1175 km2. Het is een prachtig,
afwisselend gebied: strand en duinen, de
Bollenstreek, het Groene Hart, meren en
plassen en de historische, waterrijke steden
Haarlem, Leiden en Gouda.
Lees verder >
We werken nauw samen
met onze omgeving
Lees verder >
AFSTOTEN
We werken slim en innovatief
tegen zo laag mogelijke kosten
Lees verder >
EVALUEREN
We zijn een dienstverlenende organisatie
Lees verder >
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN
We zorgen voor droge voeten
en schoon water. Dit houdt in
dat we de bewoners van dit
gebied beschermen tegen over­
stromingen, we het afvalwater
op duurzame wijze verwerken,
ze voorzien van voldoende én
van schoon water. Zo kan ieder­
een op een prettige manier
wonen, werken en recreëren in
dit prachtige gebied.
01
02
WATERVEILIGHEID
VOLDOENDE WATER
We beschermen tegen overstromingen
vanuit de zee, de rivieren en het
regionale watersysteem.
Lees verder in hoofdstuk 1 >
We zorgen voor voldoende water.
Niet te veel en niet te weinig.
Lees verder in hoofdstuk 2 >
03
04
SCHOON EN GEZOND WATER
DE WATERKETEN
We zorgen voor schoon en gezond water,
zodat de mens, de natuur en economie er
optimaal gebruik van kunnen maken.
Lees verder in hoofdstuk 3 >
We ontvangen en zuiveren het afvalwater
en hergebruiken de grondstoffen
Lees verder in hoofdstuk 4 >
00
01
02
03
04
Waterveiligheid
> In dit hoofdstuk:
ONZE AMBITIE
WAAR GAAT HET OVER?
ONZE DOELEN
01 WIJ BESCHERMEN TEGEN OVERSTROMINGEN
02 WIJ ADVISEREN OVER HET BEPERKEN VAN DE GEVOLGEN VAN OVERSTROMINGEN
03 WIJ BEREIDEN ONS GOED VOOR OP CALAMITEITEN
IN DE PRAKTIJK
INTERVIEW
Water waar we
trots op zijn”
OVER WATERVEILIGHEID
ED KOELEMEIJER
PROGRAMMAMANAGER WATER, SCHIPHOL
Denk Schiphol, denk vliegtuig, lucht en … water?
Jazeker, op de ene plek wat meer en op de andere
plek wat minder. Ed Koelemeijer – programma­
manager water op Schiphol – vertelt over de
waterbeheerpuzzel die de luchthaven samen met
Rijnland probeert op te lossen.
Meer verhalen over water:
> Anneke van Gijzen, inwoner van Rijnland
> José Kooi, trainee Rijnland
> André Hoogendijk, adjunct-directeur KAVB
> Jeroen Ververs, Holland Rijnland
“In de winter van 2005 nam de samenwerking met
Rijnland een vlucht. Voor die tijd werkten we vooral
naast elkaar, sindsdien mét elkaar. Centraal staat
het respect voor elkaars belangen. Belangen die op
het eerste gezicht tegenstrijdig leken, maar die al snel
overeenkomstig bleken. Zo streven we beiden naar
een goede waterkwaliteit en veiligheid tegen zo laag
mogelijke kosten. Door de samenwerking vorm te geven
op strategisch, tactisch en operationeel niveau en deze
uit te werken door elke verantwoorde­lijke bij naam en
LEES VERDER >
INTERVIEW
“Dat we
dat voor
elkaar
hebben
gekregen,
dat vind
ik mooi!”
toenaam te noemen, kan ik wel stellen
dat we heel prettig samenwerken en
misschien nog belangrijker: met
positief resultaat!”
Een nulletje minder
“Een van die goede resultaten is de
waterkwaliteit. Aanvankelijk leek een
geheel nieuw rioolstelsel van een
slordige 200 miljoen euro nodig. Samen
met Rijnland hebben we onderzoek
gedaan naar de knelpunten en het
gebied waar de waterkwaliteit beter
kon. De intensieve samenwerking die
ik al noemde, heeft geleid tot een
pakket aan efficiënte maatregelen. Niet
een nieuwe riolering maar bijvoorbeeld
zuinigere machines en het gebruik van
andere middelen. De kosten? Nog geen
20 miljoen euro. Het resultaat? Water
waar we trots op zijn.”
Puzzelen
“De bedrijvigheid – dag en nacht – op
Schiphol is enorm. Alle risico’s die de
continuïteit kunnen verstoren, minimaliseren we. Wateroverlast is er een
van. Om te voorkomen dat bijvoorbeeld
kelders of zelfs start- en landingsbanen
overstromen, is goede waterberging
nodig. Steeds als wij onze infrastructuur uitbreiden of aanpassen, moeten
we dat compenseren met open water.
Dat is hier op Schiphol een hele puzzel:
er is weinig ruimte voor open water
en de ruimte die er is, is niet altijd
geschikt. Water naast een landingsbaan? Dat kan niet. Samen met
Rijnland berekenen we hoeveel water
er moet komen en hoe we dat over
het gebied kunnen verdelen.”
IJsvrij met algen
“Behalve de noodzakelijke maatregelen,
zijn we beiden niet vies van innovaties.
Een mooi voorbeeld is het ontwikkelen
van een nieuwe zuiveringmethode
van ‘winterwater’: water met glycol
om vliegtuigen ijsvrij te maken. Het
gebruikte water slaan we op, gaat op
transport en wordt dan gezuiverd. We
zijn op zoek gegaan naar een duur­
zamer alternatief: zuivering door algen,
op eigen terrein, dus geen transport.
En het werkte, bleek uit de water­
monsters die Rijnland onderzocht.
Hoewel het voor Schiphol onder de
streep toch negatief uitpakte, kunnen
de twee ‘algen’-bedrijven die hieruit
ontstaan zijn, mooi op andere plekken
worden ingezet. Dat we dat voor elkaar
hebben gekregen, dat vind ik mooi!”
< GA TERUG
ONZE AMBITIE
Bescherming tegen
overstromingen vanuit
de zee en rivieren
Onze belangrijkste taak is onze omgeving
te beschermen tegen overstromingen
vanuit de zee, de rivieren en het regionale
water­systeem.
We gebruiken hiervoor een aanpak in
drie lagen: de meerlaags­veiligheid.
http://www.shutterstock.com/video/
clip-6202829-stock-footage-katwijkthe-netherlands-april-transporting-anddumping-sand-for-a-soft-seawall.html?language=nl&src=rel/6218981:1/3p
WAAR GAAT HET OVER?
Rijnland ligt voor een groot deel
onder zeeniveau en wordt tegen
het water beschermd door water­
keringen zoals duinen, dijken en
kades. Zonder deze keringen blijft
het in Rijnland niet lang droog.
Rijnland kent twee soorten water­
keringen: primaire en regionale
waterkeringen.
Hoe werken de
waterkeringen?
01
02
PRIMAIRE
WATERKERINGEN
REGIONALE
WATERKERINGEN
>B
escherming tegen over­
stromingen vanuit zee en
rivieren
>H
et stelsel van primaire
water­keringen omsluit bijna
de hele Randstad
>H
et Rijk stelt de veiligheids­
normen vast
>B
escherming van polders tegen
hogergelegen boezemwater
> I n Rijnlands gebied ligt ongeveer
1300 km aan regionale water­
keringen
>D
e provincie stelt de veiligheidsnormen vast
LEGENDA
ONZE DOELEN
Om Rijnland goed te
beschermen tegen over­
stromingen ligt de focus
op het op orde houden
van de waterkeringen.
Maar hoe hoog en sterk
onze waterkeringen ook
zijn, een overstroming valt
nooit uit te sluiten. Wel
kunnen we zo goed
mogelijk voorbereid zijn.
O2
>W
IJ ADVISEREN
OVER GEVOLG­
BEPERKING BIJ
OVERSTROMINGEN
O1
> W IJ BESCHERMEN
TEGEN OVER­
STROMINGEN
O3
>W
IJ BEREIDEN
ONS GOED VOOR
OP CALAMITEITEN
DOEL 01
De bodem daalt en de zeespiegel
stijgt, beide met enkele milli­
meters per jaar. Dit heeft gevol­
gen voor onze waterkeringen.
Om hier goed op voorbereid
te zijn verhogen en versterken
we dan ook regelmatig onze
water­keringen. En we zetten
instrumenten als voorlichting,
advisering, vergunningverlening
en handhaving in. Deze zorg
voor de waterkeringen wordt
aangeduid met de term ‘zorg­
plicht’.
O1
KLOPPEN
tegen
DATWij
DEbeschermen
WATERPEILEN
overstromingen
WIJ ZORGEN
ERVOOR
65% van de regionale keringen voldoet
aan de normen. Wat betekent dat?
Waterschappen zijn verplicht om te
toetsen of de waterkeringen aan de
wettelijke veiligheidseisen voldoen.
Lees meer>
Wanneer voldoen
alle keringen aan
de norm?
PRIMAIRE
WATERKERINGEN
REGIONALE
WATERKERINGEN
100%
65%
100%
EIND 2021
EIND 2021
2030
Bijna op orde lees verder >
Prioriteiten stellen lees verder >
LEES VERDER >
WAT DOEN WE OM ONZE OMGEVING TE BESCHERMEN?
01 We onderzoeken hoe de opgave het beste kan worden aangepakt lees verder >
02 We toetsen de objecten die in, of op de waterkeringen staan lees verder >
03 We geven ruimte voor versterking van de natuurwaarden lees verder >
04 We werken nauw samen met de omgeving lees verder >
05 We onderzoeken wat we met de nog niet-genormeerde polderkeringen doen lees verder >
06 We voorkomen negatieve invloeden op de waterkeringen lees verder >
07 We beschermen de waterkeringen tegen muskus- en beverratten lees verder >
08 We houden de beleidskaders actueel lees verder >
DOEL 02
Waterkeringen vormen de meest
doelmatige oplossing voor
de waterveiligheid in Nederland.
Maar hoe sterk en hoog onze
waterkeringen ook zijn, een over­
stroming kunnen we niet uitsluiten.
Dit ‘restrisico’ accepteren we
als maatschappij, wel nemen we
aanvullende maatregelen om de
gevolgen te beperken.
WE VERGROTEN HET
WATERBEWUSTZIJN
O2
Wij adviseren over
KLOPPEN
gevolg­
beperking bij
DAT DE
WATERPEILEN
overstromingen
WIJ ZORGEN
ERVOOR
WE ADVISEREN OVER EEN
SLIMME RUIMTELIJKE
INRICHTING
WE ZOEKEN PARTNERS
VOOR EEN PILOT
WE ZORGEN VOOR
REALISTISCHE OVER­
STROMINGSBEELDEN
DOEL 03
Calamiteiten kunnen we helaas
niet uitsluiten, wel kunnen we
maat­regelen nemen om de
gevolgen te beperken. We
bereiden ons daarom voor op
alle mogelijke waterstaat­kundige
calamiteiten. Dus naast over­
stromingen ook water­kwaliteits­
incidenten zoals illegale lozingen
of een incidident op een
afvalwater­zuiverings­installatie.
Wanneer dit gebeurt kunnen we
terugvallen op een slagvaardige
calamiteiten­organisatie, nood­
middelen en crisiscommunicatie.
Essentieel is de samen­werking
met veiligheids­­partners, provin­
cies, collega waterbeheerders
en landelijke overheid.
O3
KLOPPEN
ons goed
DATWij
DEbereiden
WATERPEILEN
op calamiteiten
WIJ voor
ZORGEN
ERVOOR
Aandachtspunt
Enerzijds mag er van Rijnland een
effectieve aanpak van waterstaat­
kundige calamiteiten worden verwacht,
maar er zitten anderzijds grenzen aan
wat Rijnland kan doen. In het calamiteiten­
plan is vast­gelegd hoe Rijnland voor,
tijdens en na afloop van een (dreigende)
calamiteit moet optreden. Essentieel
daarbij is een goede samenwerking met
de veiligheidspartners: veiligheidsregio’s,
provincies, collega waterbeheerders en
de landelijke overheid. Wij onderhouden
met hen dan ook actief contact.
Welke maatregelen
nemen we?
SLAGVAARDIGE
CALAMITEITEN­
ORGANISATIE
GOEDE CRISIS­
COMMUNICATIE MET
DE OMGEVING
We zorgen er samen met onze veilig­
heidspartners voor dat inwoners en
bedrijven weten wat ze moeten doen
bij een (dreigende) calamiteit.
Rijnland heeft een goed georgani­
seerde calamiteitenorganisatie
waarbij snelle informatiedeling de
kritische succesfactor is. Als eerste
waterschap hebben we het net­
centrisch werken ingevoerd: een
systeem en werkwijze waarop men
heel snel informatie kan uitwisselen
tussen veld en kantoor.
WE BESTENDIGEN
ONS BEHAALDE NIVEAU
Binnen de planperiode werken we
aan zes speerpunten: Lees verder >
IN DE PRAKTIJK
MEERLAAGSVEILIGHEID, SLUISEILAND GOUDA
De primaire waterkering langs de Hollandsche IJssel moet worden verbeterd.
Bij het sluiseiland in Gouda zijn twee tracés mogelijk. De voor Rijnland goedkoopste variant is een zo kort mogelijk tracé tussen het sluizencomplex en het
Rijnlandse boezemgemaal. Het nadeel is dat een deel van de N207 buitendijks
komt te liggen. Het gevolg is dat een superstorm het talud van de N207 aan­
getast kan worden door hoog water.
Juist in dit soort extreme scenario’s heeft de N207 een belangrijke functie.
Dit komt omdat de N207 een belangrijke evacuatieroute uit de Krimpenerwaard is, mocht daar een overstroming plaatsvinden. Daarom wordt het
talud van de N207 toch volledig beschermd tegen afslag door golven tot onder
de brug. Tegen geringe meerkosten voldoen we zo aan het principe van meerlaagsveiligheid.
IN DE PRAKTIJK
SAMENWERKING KUSTWERK KATWIJK: MOOI ÉN
RUIM ÉN VEILIG
In dit project werkten de provincie Zuid-Holland, Rijkswaterstaat, Rijnland,
de gemeente Katwijk, de bewoners en andere belang­hebbenden nauw samen
aan een veilige en mooie Katwijkse kust. Er is een oplossing gevonden om drie
schijnbaar tegenstrijdige doelen te behalen: kustversterking, extra parkeer­
plekken en het behoud van het unieke karakter van de boulevard. Hiervoor
is een dijk in duinconstructie gebouwd. De parkeergarage is ‘verstopt’ onder
een nieuw breder duin, waar recreanten kunnen wandelen.
00
01
02
03
04
Voldoende
water
> In dit hoofdstuk:
ONZE AMBITIE: VOLDOENDE WATER
WAAR GAAT HET OVER?
ONZE DOELEN:
01 WIJ BEWAKEN HET WATERPEIL
02 WIJ REGELEN HET WATERPEIL
03 WIJ BEPERKEN DE GEVOLGEN VAN WATEROVERLAST
04 WIJ ZORGEN VOOR VOLDOENDE ZOET WATER
VOORBEELD VAN BURGERPARTICIPATIE
Meer leren
over water”
José Kooi, trainee Rijnland
Meer verhalen over water:
> Anneke van Gijzen, inwoner van Rijnland
> Ed Koelemeijer, Programmamanager water, Schiphol
> André Hoogendijk, adjunct-directeur KAVB
> Jeroen Ververs, Holland Rijnland
ONZE AMBITIE
http://www.shutterstock.com/
nl/video/clip-5599976-stockfootage-leiden-the-netherlandsjune-time-lapse-of-a-sunny-daywith-clouds-moving-over-the.
html?src=recommended/1417033:1/3p
Voldoende water,
niet te veel en niet
te weinig
Droge voeten en waterstanden
die passen bij het landgebruik,
het lijkt zo vanzelfsprekend.
Maar dat is het niet.
Onder zeeniveau
Rijnland ligt voor een groot deel onder zeeniveau. Bovendien zijn er
flinke hoogteverschillen ontstaan tussen gebieden die naast elkaar
liggen, soms met een verschil van meer dan vijf meter. Daarnaast
neemt door klimaatverandering en bodemdaling de druk op het
watersysteem toe.
Dag in, dag uit
We zijn continu aan het werk om overtollig water af te voeren
of tijdens droogte juist water aan te voeren. We gebruiken hier­voor
een uitgebreid stelsel van watergangen, kunstwerken en gemalen.
Goed beheer en onderhoud hiervan is essentieel. Net als het inspelen
op klimaatverandering en andere ontwikkelingen.
WAAR GAAT HET OVER?
Het watersysteem dat we beheren
is een complex stelsel van sloten,
meren en kanalen dat op het juiste
peil wordt gehouden door stuwen,
sluizen en gemalen. We grijpen
op de juist plekken in om de juiste
hoeveelheid water op de juiste
plek te krijgen. Lees verder>
05
Het watersysteem,
hoe werkt dat?
2.200
07
375
GEMALEN
STUWEN
01
Het rad draait bij
de digitale versie.
Het waterpijl in de
stuw zakt en stijgt bij
de digitale versie.
04
06
REGEN
1.100
DUIKERS
Het waterpijl zakt
en stijgt bij de
digitale versie.
1.500
INLATEN
03
DROOGTE
02
WATERPEIL
LEES VERDER >
Wie doet wat?
WATERPEIL
Voor welk water is wie nu precies
verantwoordelijk: het hoogheemraadschap, de gemeente, de provincie of de huiseigenaren?
SCHEEPVAARTWEGEN
GRONDWATER
STEDELIJK WATER
ONDERHOUD WATERSYSTEEM
WIE DOET WAT?
Samen met gebruikers onderhouden wij het watersysteem. lees verder >
We zien toe op een goede uitvoering van het onderhoud. lees verder >
Grondwater beheren we samen met provincies en gemeenten. lees verder >
We zijn vaarwegbeheerder van de doorgaande recreatieve scheepvaartroutes. lees verder >
We zijn nautisch beheerder van een groot aantal watergangen. lees verder >
Wij regelen het waterpeil. lees verder >
WATERGANGEN
ONZE DOELEN
O2
We streven naar een optimale
waterverdeling. Voor elke functie
de juiste waterhoeveelheid, niet
te veel en niet te weinig.
Om dat streven te bereiken,
stellen we vier doelen:
> WATERSYSTEEM
IN STAND HOUDEN
O1
> WATERPEIL REGELEN
O3
> BEPERKEN
WATEROVERLAST
O4
> VOLDOENDE
ZOETWATER
DOEL 01
O1
KLOPPEN
regelen het
DAT DEWij
WATERPEILEN
waterpeilERVOOR
WIJ ZORGEN
Met onze gemalen, stuwen en
inlaten zorgen wij voor een goed
waterpeil, zoals vastgelegd in de
peilbesluiten.
OP PEIL HOUDEN
We gebruiken de modernste technieken en eeuwen aan ervaring van ons en onze inwoners
om het water optimaal te sturen en beheren. Het anticiperen op weersvoorspellingen speelt
een belangrijke rol in het peilbeheer. Net als onderlinge afstemming met Rijkswaterstaat en
de buurwaterschappen.
VASTSTELLEN WATERPEIL
We stellen in goed overleg met belanghebbenden de waterpeilen vast. Daarbij zoeken we
naar de optimale balans tussen de diverse functies van het land, de belangen, de kosten en
de baten. Waar dit niet meer doelmatig is, onderzoeken we met de gebruikers, provincies en
gemeenten welke andere maatregelen mogelijk zijn.
AFREMMEN BODEMDALING
We geven speciale aandacht aan de bodemdaling in grote delen van het gebied. Ook een
historische stad als Gouda valt daaronder. Samen met andere partijen onderzoeken we hoe
we de bodemdaling kunnen afremmen en/of de gevolgen van bodemdaling kunnen beperken.
O2
DOEL 02
KLOPPEN
houden het
DAT DEWij
WATERPEILEN
stand
WIJwatersysteem
ZORGEN inERVOOR
Om zo efficiënt en duurzaam
mogelijk met water om te gaan,
is een goed onderhouden
watersysteem essentieel.
Die verantwoordelijk delen
wij met anderen.
WE ONDERHOUDEN
DE KUNSTWERKEN
WE MAAIEN EN BAGGEREN
DE WATERGANGEN
VERGUNNINGVERLENING
EN HANDHAVING
LEES VERDER >
UITBREIDEN
>
AFSTOTEN
>
EVALUEREN
ONZE AANPAK:
> Uitbreiden
GRONDWATER, EEN
INTEGRALE AANPAK
Met provincies, gemeenten en
particulieren onderzoeken we waar
een integrale grondwateraanpak
meer­waarde heeft. Bijvoorbeeld in
gebieden met bodemdaling en
funderings­problematiek.
We hebben de wettelijke taak de primaire oppervlaktewateren en de daarin
gelegen gemalen en inlaten te beheren en te onderhouden. Waar dit nog door
anderen wordt gedaan, nemen we deze in de planperiode over. Onder de voorwaar­
den dat de huidige beheerders dat willen en er geen achterstallig onderhoud is.
> Afstoten
Wij beheren en onderhouden ongeveer vijftien sluizen en bruggen zonder wette­
lijke verplichting. Deze verantwoordelijkheid stoten wij in de plan­periode af.
Het nautisch beheer gaat vooral over openbare orde en veiligheid: geen taken die
bij een waterschap passen. De komende periode zullen we dit samen met de
betrokken overheden verantwoordelijk logisch herverdelen.
> Evalueren
Sinds 2006 hebben wij de ambitie om het onderhoud van het ‘overige’ stedelijke
water over te nemen. Inmiddels is dit in een aantal gemeenten gebeurd, zoals in
Haarlem en Alphen aan den Rijn. Deze overname gaan wij evalueren. Hierna
besluiten we of we meer onderhoud overnemen en onder welke voorwaarden.
WE HOUDEN BELEIDS­
KADER ACTUEEL
De gegevens die noodzakelijk zijn om
het beheer en onderhoud aan het
watersysteem goed te kunnen uitvoeren
zijn vastgelegd in beleidskaders:
keur, leggers, beheerregister en de
water­akkoorden. Lees verder >
DOEL 03
O3
KLOPPEN
WijDE
beperken
de gevolgen
DAT
WATERPEILEN
van wateroverlast
WIJ ZORGEN
ERVOOR
Steeds vaker hebben we te maken
met wateroverlast. Omdat extreme
situaties in de toekomst waarschijnlijk
toe­nemen, richten wij ons
watersysteem hierop in.
EXTREME SITUATIES
BESCHERMING
Ook bij hevige neerslag zorgen we
voor droge voeten. Het water­systeem
moet daarop voorbereid zijn. Soms
moet we daarvoor meer water graven,
of de afvoer verbeteren. Toch kan er
altijd een extremere situatie voor­
komen waarop het watersysteem niet
is ontworpen. Dan spreken we van
een calamiteit en zetten we onder
andere noodpompen in.
We informeren alle belang­hebbenden
over de bescherming die wij bieden
en welke verant­woor­delijkheden
ze zelf hebben. Ze kunnen hierop
inspelen door het nemen van bijvoor­
beeld innovatieve maatregelen.
Nationaal Bestuursakkoord Water
In dit akkoord staan afspraken op
welke manier overheden gezamenlijk de
verantwoordelijkheid nemen voor het
totale waterssteem.
LEES VERDER >
ONZE
MAATREGELEN
Sober en doelmatig
Bij het aanpakken van knelpunten
vormt de kosteneffectiviteit een
belangrijk uitganspunt.
Lees verder…
IN DE BOEZEM:
IN DE POLDERS:
Ruim 10 jaar geleden is bepaald welke maatregelen nodig zijn om de
boezem voor te bereiden op de toekomst. We actualiseren de studie en
gaan – waar nodig – verder met de genomen maatregelen.
In zogenoemde watergebiedsplannen brengt Rijnland de polders op orde.
In circa 85% van de polders loopt dit al, of zijn de benodigde maatregelen
in 2024 afgerond. In de planperiode rondt Rijnland diverse watergebieds­
plannen af, waardoor 85% op orde is. Waar nog geen watergebiedsplan
loopt, start Rijnland dit op. Dit is in 2024 afgerond.
01 PIEKBERGING
De aanleg van de piekberging
Nieuwe Driemanspolder en de
piekberging Haarlemmermeer
is in voorbereiding.
02 STUDIE KLIMAATVERANDERING
We actualiseren de studie naar de gevolgen van de klimaatverandering voor de
boezem en nemen hierin de samenhang met de regionale keringen mee.
03 CAPACITEIT VERGROTEN
De capaciteit van boezemgemaal Katwijk is verdubbeld en van boezemgemaal
Gouda circa 20% vergroot
O4
DOEL 4
DOEL
04
Wij zorgen voor
voldoende zoet water
De economie vaart wel bij zoet
water. Peilbeheer, bodem­daling,
landbouw, natuur, industrie en
scheepvaart zijn er sterk
van afhankelijk. Dit geldt vooral
voor de drie Greenports en de
Natura2000 laagveengebieden.
In zeer droge perioden kan er een tekort
aan water van voldoende kwaliteit ontstaan.
Het komt dat?
01
De zomers worden
steeds warmer en droger door
klimaat­verandering
02
Verzilting binnen het
beheer­gebied neemt toe door
brakke kwel
03
Industrie en landbouw
stellen steeds hogere eisen aan
de kwaliteit van het water
WAT DOEN WE ERAAN?
01 We vergroten de mogelijkheid om zoet water aan te voeren lees verder >
02 We informeren gebruikers over de risico’s op watertekort lees verder >
03 We bestrijden verzilting en kwel en zetten in op klimaatrobuustheid lees verder >
04
De huidige zoetwater­­­aanvoer
via Gouda en de KWA is
ontoereikend
IN DE PRAKTIJK
REEUWIJKSE PLASSEN
BINNENSTAD GOUDA
POLDER AARLANDERVEEN
Inwoners meten zelf de water­standen
Waterrobuust bouwen in de
historische binnenstad
Samen met de omgeving komen tot
een goede oplossing
De oude binnenstad van Gouda blijft
jaarlijks zakken door de inklinkende
veenbodem. De meeste historische
gebouwen zijn niet gefundeerd en
zakken dus mee.
Lees verder >
De drooggemaakte polder aan de
Westzijde te Aarlanderveen is een
veenweidegebied met een beperkte
drooglegging. De polder voldoet niet
aan de provinciale normen voor
wateroverlast en belanghebbenden
herkennen het beeld dat de polder
regelmatig nat is.
Lees verder >
Een mooi voorbeeld van burger­
participatie is dat bewoners in het
Reeuwijkse Plassengebied grond- en
oppervlaktewaterstanden gaan meten.
Lees verder >
00
01
02
03
04
Schoon en
gezond water
> In dit hoofdstuk:
ONZE AMBITIE
WAAR GAAT HET OVER?
ONZE DOELEN
01 WATERVERVUILING VERMINDEREN
02 EEN ECOLOGISCH WATERSYSTEEM
03 SCHONE MEREN, PLASSEN EN NATUURGEBIEDEN
04 VEILIGE EN SCHONE ZWEMWATERLOCATIES
INTERVIEW
Schoon water,
gezonde bollen”
03 SCHOON EN GEZOND WATER
ANDRÉ HOOGENDIJK
ADJUNCT-DIRECTEUR KAVB
We zijn trots op onze Nederlandse bloembollen.
Daarom zorgen we ook goed voor ze, door ze
schoon water te geven en ze te beschermen tegen
ziekten en plagen. André Hoogendijk, adjunctdirecteur van de Koninklijke Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur (KAVB) vertelt hoe
belangrijk samenwerking is en hoe dit leidt tot
duurzame innovaties.
Meer verhalen over water:
> Anneke van Gijzen, inwoner van Rijnland
> Ed Koelemeijer, Programmamanager water, Schiphol
“Om gezonde bollen te telen, geven onze telers ze schoon
water. Ze beschermen ze tegen ziekten en plagen met
gewasbestrijdingsmiddelen. Dat lijkt tegenstrijdig en dat
zou het ook zijn wanneer deze middelen op de verkeerde
plekken terecht komen. Wij, Rijnland maar bijvoorbeeld
ook de provincie willen dat gewasbestrijdingsmiddelen bij
de bollen komen, en niet in de sloot.”
> José Kooi, trainee Rijnland
> Jeroen Ververs, Holland Rijnland
LEES VERDER >
INTERVIEW
Bewezen werkwijze
“Wanneer de waterkwaliteit, na
metingen door Rijnland, niet voldoende
is, onderzoeken we samen wat dit veroorzaakt en welke maatregelen we kunnen
nemen. Vaak kunnen we met simpele
oplossingen, zoals een andere spuitdop,
het probleem oplossen. Soms leidt dit tot
ambitieuze onderzoeks­projecten zoals
het afvangen van fosfor via de drains in
een perceel. De resultaten leggen we vast
in openbare rapportages. Deze transparante werkwijze gebruiken wij al sinds
eind jaren ‘80. Gezien het succes gaan we
zo door.”
Een polder
waar zowel
flora en fauna
en ondernemerschap
tot optimale
bloei komen.”
Droompolder 2020
“De afgelopen jaren hebben we
verschillende duurzame maatregelen
genomen. Met resultaat. Rijnland en
de KAVB hebben het ambitieuze plan
opgevat het hele pakket aan maat­regelen
los te laten op één polder.
Hier zou dan een polder moeten ontstaan
waar zowel de waterkwaliteit als de bollenproductie, de biodiversiteit, flora en
fauna en ondernemerschap tot optimale
bloei komen.”
< GA TERUG
ONZE AMBITIE
https://www.youtube.com/watch?v=V4bIOWO-4pQ
verzoek voor toestemming gebruik loopt nog
Schoon water
voor iedereen
Schoon en gezond water is in de
dichtbevolkte waterrijke delta
van West-Nederland belangrijk.
Dit is essentieel voor een goede
biodiversiteit en de landbouw.
En om lekker te kunnen
zwemmen, vissen of varen.
Wat is schoon en gezond water?
Onder schoon en gezond water
verstaan wij water waarin niet te
veel voedings- en vervuilende stoffen
zitten. Dat het oppervlakte­water
natuurlijk is ingericht en bovendien
op ecologische wijze wordt onder­
houden en beheerd, waarbij rekening
wordt gehouden met het dieren­
welzijn en de Flora en Faunawet.
Wij zien daarbij medicijnresten,
microplastics en nanodeeltjes als
belangrijke nieuwe uitdagingen voor
de toekomst.
WAAR GAAT HET OVER?
Zorgen voor
schoon water,
hoe doen we dat?
https://www.youtube.com/watch?v=kmNGH47TktI
(Behouden: 0.00 tot en met 0.33 (eindigend met ‘…en voor de gezondheid van
mensen.’)
1.06 (vanaf ‘Om vervuiling van het water door bijvoorbeeld…’ tot en met 1.45 (eindigend met ‘…voor een betere leefomgeving van plant en dier.’)
> De geknipte versie wordt geplaatst in het emagazine.
ONZE DOELEN
O2
Wat schoon water is voor de
natuur of een bedrijf, is het
misschien niet voor de mens.
Of andersom. De eisen voor
schoon water zijn afhankelijk van
de functie die het heeft. Gaat het
om een grondstof voor drinkwater,
landbouwwater of is het water
om in te zwemmen. In de komende
jaren werken we op alle gebieden
aan nog schoner water, dat
uiteraard minimaal voldoet aan
de wettelijke eisen.
>E
EN ECOLOGISCH
WATERSYSTEEM
O1
O4
> WATERVERVUILING
VERMINDEREN
> V EILIGE EN SCHONE
ZWEMWATERLOCATIES
O3
>S
CHONE MEREN,
PLASSEN EN
NATUURGEBIEDEN
O1
DOEL 01
Het water is schoner dan ooit,
toch is en zal er altijd water­
vervuiling zijn. Wij richten ons
op agrarische emissies en
vervuiling vanuit de waterketen.
Veel aandacht gaat nu naar
vervuiling door medicijnresten,
nano­deeltjes, microplastics,
zwerf­afval en bacteriën.
Het is onze taak om samen met
anderen agrarische emissies en
vervuiling uit de waterketen aan
te pakken. Ook de bodem speelt
een belang­rijke rol in de water­
kwaliteit, schoon water heeft
een schone bodem nodig.
KLOPPEN
Watervervuiling
DAT DE
WATERPEILEN
verminderen
WIJ ZORGEN
ERVOOR
Hoe verminderen we de
emissies en verbeteren
we de waterkwaliteit?
01
02
03
04
05
EMISSIES UIT
DE WATERKETEN
AGRARISCHE EMISSIES
AANPAKKEN
‘NIEUWE STOFFEN’
ZORGEN VOOR EEN
SCHONE BODEM
SAMENWERKEN
Lees meer >
Lees meer >
Lees meer >
LEES VERDER >
Lees meer >
Lees meer >
DOEL 02
O2
KLOPPEN
ecologisch
DAT DEEen
WATERPEILEN
watersysteem
WIJ ZORGEN
ERVOOR
Het beheren en onderhouden
van het watersysteem doen
we op een ecologische manier,
conform de Flora & Faunawet.
Dat wil zeggen dat we behoed­
zaam omgaan met de natuurwaarden en het dierenwelzijn
in en langs het water.
Blauwe diensten: veel voor weinig
Blauwe diensten zijn diensten die
grondeigenaren en -gebruikers verrichten. Denk aan het vasthouden van water
op percelen, water­kwaliteits­baggeren
en ecologisch maai­beheer. Europese
fondsen betalen de diensten, met een
cofinanciering van ons. De afgelopen
jaren bleek dat we met deze diensten
voor weinig geld veel kunnen bereiken.
ECOLOGISCHE DOELEN
VOOR KLEINE WATEREN
Dit doen we in overleg met de omgeving
voor zowel het stedelijk als het landelijk
gebied. Daarvoor brengen we eerst de
toestand van deze wateren in beeld.
Om inzicht te krijgen in de haalbaarheid van
de doelen en de uiteindelijke resultaten,
benoemen we een aantal inspiratie- ofwel
droompolders. In deze gebieden zetten we
in op het maximaal op orde krijgen van de
waterkwaliteit en ecologie. Dit doen we in
samen­werking met onder andere de
omgeving en de blauwe diensten.
LEES VERDER >
BLIJE VISSEN,
GOEDE BIODIVERSITEIT
Een gezonde en gevarieerde visstand
draagt bij aan een goede bio­diversiteit.
Voor een aantal vissoorten is het
belangrijk dat ze uit de grote rivieren
en de zee Rijnlands wateren kunnen
bereiken. Daarom lossen we een aantal
knelpunten voor vis­migratie op door
visvriendelijk gemalen te creëren en
het huis van de vis op orde te brengen
met voldoende begroeiing, bereikbare
paaiplaatsen en over­winterings­locaties.
Droomsloten
Samen met agrariërs en inwoners
zochten we de afgelopen plan­periode
sloten met een rijk en goed ontwikkeld
waterleven. Deze ‘droomsloten’ vormen
een inspiratiebron voor het beheer van
kleine wateren in het landelijk gebied.
Prachtig om te zien en een belang­rijke
basis voor de biodiversiteit.
< GA TERUG
DOEL 03
Verdeeld over de drie planperioden
van de Kaderrichtlijnwater (KRW)
herstellen we de waterkwaliteit en
ecologie in de waterlichamen.
Wanneer ze volgens herstelplan
op orde zijn en we ze daarna zorgvuldig beheren, schatten we in dat
ze rond 2027 een goede toestand
bereiken. Wanneer de maatregelen
onvoldoende effect hebben, voeren
we aanvullende maatregen uit.
In de vorige planperiode voerden
we herstelplannen uit voor de
Nieuwkoopse Plassen, de Reeuwijkse Plassen en Polder Oukoop/Stein.
In deze planperiode voeren we in
vier gebieden herstelplannen.
We doen dit samen met gebiedspartijen en waar mogelijk maken
we werk-met-werk; zowel met
andere Rijnlandse opgaven als met
opgaven van andere partijen.
We gaan daarbij actief op zoek
naar subsidies.
O3
KLOPPEN
meren, plassen
DATSchone
DE WATERPEILEN
en natuurgebieden
WIJ ZORGEN
ERVOOR
We profiteren van meekoppelkansen
Ook in de KRW-wateren die niet in deze
planperiode worden aangepakt, kunnen
zich kansen voordoen om goedkoop en
snel maatregelen uit te voeren in combinatie met andere werkzaamheden.
Lees verder >
Deze vier gebieden
pakken we aan:
DE LANGERAARSE PLASSEN
NATURA 2000 GEBIED ‘DE WILCK’
DE WATEREN RONDOM ZOETERMEER
DE WATEREN ROND DE GROENE-AS
DOEL 04
We vinden het belangrijk dat
de mensen in ons dichtbevolkte
gebied veilig in open water
kunnen zwemmen. Dat betekent
dat de zwemwaterlocaties
minimaal vallen in de klasse
‘aanvaardbaar’ uit de Europese
zwemwaterrichtlijn. Rijnland
voert de benodigde maatregelen
uit maar we verwachten wel dat
belanghebbenden meebetalen.
O4
KLOPPEN
Schone
en veilige
DAT DE
WATERPEILEN
zwemwaterlocaties
WIJ ZORGEN
ERVOOR
Is ‘aanvaardbaar’
genoeg?
Liever streven we naar ‘goed’ of
‘uitstekend’. Samen met de omgeving
onderzoeken we wat nodig is om alle
locaties te laten voldoen aan de klasse
‘goed’ of ‘ uitstekend’.
Aanpak blauwalg
Gedurende de zomer krijgen
zwem­locaties periodiek een negatief
zwem­advies vanwege blauwalgen.
Lees verder>
00
01
02
03
04
De waterketen
> In dit hoofdstuk:
ONZE AMBITIE
DE WATERKETEN, WAT IS DAT NOU EIGENLIJK?
ONZE DOELEN
01 DOELMATIGE VERWERKING AFVALWATER
02 DUURZAME VERWERKING AFVALWATER
Interview”
01 Xxx
JEROEN VERVERS
Holland Rijnland
Wordt aan gewerkt
Tussenkop
Nemporeseris dit aut as re, cor alitatis qui­
busae voluptae earchiciis el es eaqui idel ipic
tem simagnatur, odi intibust, as et eum sundi
senis soleserrum isciend ucimus voloreribus
qui dis am que omnimeni ium aut ut aliquo
volorio con cullorpores pa volorem sum aute
dolum vero mi, quia voloriorum nobitibus.
Caboreped molo exeribus quiam doluptae
est, conem rectur sam id quias est, cone ma
que sin earions ecusdaerum, vendis re volut
volorestem num quideni volorio consent aut
dolor simod molorem porrumquam reprati
Meer verhalen over water:
> Anneke van Gijzen, inwoner van Rijnland
> Ed Koelemeijer, Programmamanager water, Schiphol
> José Kooi, trainee Rijnland
> André Hoogendijk, adjunct-directeur KAVB
onsequatati cus, enient estrum enit, con­
sentiis volest aspic te volesti voluptamus
sitas dit expelib erehentium quibusa ntotatus
acesti duntor adisquiat.
ONZE AMBITIE
We optimaliseren
en hergebruiken
Steeds duurzamer
We zuiveren het afvalwater van huishoudens en bedrijven tot het
minstens voldoet aan de vastgestelde kwaliteitseisen. Voor dit proces
hebben we veel energie en chemicaliën nodig. Het gebruik hiervan willen
we terugbrengen. Dit is belangrijk voor een goede volksgezondheid en
goede waterkwaliteit. Tegelijkertijd streven we naar nog meer duurzaamheid door het hergebruik van grondstoffen uit het afvalwater. Natuurlijk
houden we daarbij rekening met de gevolgen van klimaatverandering en
nieuwe emissie-eisen.
Rioolwater, afval of bron?
Rioolwater lijkt slechts afvalwater. Echter, het is een potentiële bron
van energie en herbruikbare grondstoffen. Denk aan biogas, cellulose,
bioplastics, vetzuren, fosfaat, CO2 en zoetwater. Om deze bron aan te
boren, is een andere manier van afvalwaterverwerking nodig. Het is
dan ook onze ambitie om eind 2021 serieuze stappen te hebben gezet
om fosfaat terug te winnen uit water.
bewegend beeld:
http://www.shutterstock.com/nl/video/clip-4966877stock-footage-neon-yellow-water-pours-into-lakefrom-sewage-pipe.html?src=search/if_v2CaARIbAJOQ42HmjoQ:1:24/3p
Samen werken
Het optimaliseren van de afvalwater­
keten en het hergebruiken van de grond­
stoffen, doen we in nauwe samenwerking
met de andere partijen in de waterketen:
gemeenten, drinkwaterbedrijven, het
bedrijfsleven en de kennisinstellingen.
WAAR GAAT HET OVER?
De waterketen,
wat is dat nou
eigenlijk?
Het geheel van drinkwater­
productie, riolering en
afvalwaterzuivering, noemen
we de waterketen.
06
Vervolgens leveren we
het schoon weer terug
aan het watersysteem
01
Drinkwaterbedrijven produceren drinkwater
met water dat afkomstig is uit het watersysteem.
Dit kan grondwater zijn of oppervlaktewater uit
onze rivieren, meren en plassen.
water
keten
05
Deze transporteren al het
afvalwater naar de 25 Rijnlandse
afvalwaterzuiveringsinstallaties.
Daar zuivert Rijnland het afval­water van 1,3 miljoen mensen
en circa 30.000 bedrijven.
04
De rioolstelsels van de gemeenten
zijn aangesloten op de Rijnlandse
afvalwatertransportleidingen.
02
Het drinkwater wordt
geleverd aan huishoudens
en bedrijven.
03
Na gebruik in het toilet, de keuken en de badkamer wordt het als
afvalwater afgevoerd via het riool.
Dat geldt ook voor het afvalwater
van bedrijven. Dit inzamelen van het
afvalwater is een verantwoordelijkheid van de gemeenten.
ONZE DOELEN
We streven ernaar om samen
met andere partijen uit de
waterketen het afvalwater
zo doelmatig en duurzaam
mogelijk te verwerken.
O1
> W E VERWERKEN
HET AFVALWATER OP
DOELMATIGE WIJZE
O2
>W
E VERDUUR­Z AMEN
DE VERWERKING VAN
AFVALWATER EN
HERGEBRUIKEN HET
AFVALWATER OPTIMAAL
DOEL 01
De afvalwaterketen met al zijn
industriële installaties vergt
adequaat beheer en onderhoud
om aan de gestelde eisen en
normen te kunnen voldoen.
O1
KLOPPEN
Doelmatige
DAT DE WATERPEILEN
afvalverwerking
WIJ ZORGEN
ERVOOR
Bestuursakkoord Water
Het Rijk, de provincies, gemeenten,
waterschappen en de drinkwater­
bedrijven in het Bestuursakkoord
Water hebben afgesproken om de
kosten­ontwikkeling in de waterketen
te beperken. Concreet voor Rijnland
betekent dit dat de kosten in 2020 niet
meer dan € 66,- per vervuilings­eenheid
mogen bedragen.
Het gaat hierbij
onder andere om:
01
02
03
LOZINGSNORMEN
OMGEVINGSEISEN
VEILIGHEIDSNORMEN
De lozingsnormen van het
gezuiverde afvalwater.
Omgevingseisen zoals
geur en geluid.
Veiligheidsnormen voor
personeel en de omgeving.
LEES VERDER >
WAT DOEN WE NOG MEER?
01 We beheren, onderhouden en optimaliseren de zuiveringstechnische werken lees verder >
02 We nemen een besluit over de organisatie van het zuiveringsbeheer lees verder >
03 We volgen actief de discussie over het verwijderen van giftige en gevaarlijke stoffen lees verder >
04 We nemen de afgesproken hoeveelheid stedelijk afvalwater af lees verder >
05 We intensiveren de samenwerking met onze waterketenpartners lees verder >
06 We zetten in op meer bewustwording van de omgeving lees verder >
DOEL 02
O2
KLOPPEN
Duurzame
afvalverwerking
DAT
DE WATERPEILEN
en hergebruik
WIJ ZORGEN
ERVOOR
DUURZAAM
IN CIJFERS
30%
MINDER VERBRUIK
Eind 2021 verbruiken we 30%
minder energie ten opzichte
van 2005.
30%
30%
80%
Eind 2021 wekken we 30%
van onze energie zelf op.
Eind 2021 stoten we 30%
minder CO2 uit ten opzichte
van 1990.
Vanaf 2018 winnen we 80%
van het aangevoerde fosfaat terug
uit het zuiveringsslib.
ZELF OPWEKKEN
MINDER UITSTOOT
TERUGWINNING
LEES VERDER >
De waterketen is een grote energie­
verbruiker en kan dus ook een grote
bijdrage leveren aan de besparing daarop.
Dit leidt uiteraard tot een duurzamere
samenleving en levert financiële
voordelen op.
De duurzaamheidsdoelen behalen we niet
alleen via ons afvalwater, maar ook door
energiebesparingen in andere onderdelen
van Rijnland, zoals het bemalen van polders.
DAT DOEN WE ZO…
01 We reduceren het energieverbruik en verminderen de C02-uitstoot lees verder >
02 We werken duurzaam en innovatief aan onze waterbouw lees verder >
Wij helpen om een
Circulaire Economie
te maken
01 WE REALISEREN
EEN FOSFAATFABRIEK
Dat gebeurt bij afvalverwerker HVC,
waar vanaf 2018 het fosfaat wordt
terug­gewonnen uit de verbrandingsas
van het zuiveringslib. Als de planning voor
realisatie van de fosfaatfabriek gehaald
wordt, realiseren we daarmee een
terugwinning van het fosfaat uit afval­
water van 80%.
02 WE HALEN GROND­
STOF UIT AFVALWATER
Voor 2030 streven we naar een verdere
terugwinning van grondstoffen uit het
afvalwater. Dat doen we in samenwerking
met bedrijven en kennis­instellingen.
GA TERUG >