Kenmerk 40 - les 1
advertisement
1900-1950 Wereldoorlogen Kenmerk 40 Twee Wereldoorlogen Les 1 – Oorzaken WO I 1900 1910 – Het nationalisme van begin 19e eeuw veranderde tot nationalisme waarbij eigen superioriteit en haat tegen het vreemde, tegen buitenlandse invloeden (politiek en cultureel) steeds meer de overhand nam 1890 • Nationalisme 1880 Dieper liggende oorzaken 1870 H7:§ 1: p122-4 1920 1930 1940 1950 1960 1870 • Voor economische redenen • Voor sociale redenen 1910 – Grondstoffen en afzetgebieden 1900 – Wedloop om koloniën 1890 • Imperialisme (lees: modern imperialisme) 1880 Dieper liggende oorzaken – aanzien – Strategische gebieden • Duitsland versus Engeland = 1940 – “Weltpolitik” en “Een plaats onder de zon” (Duitse vlootpolitiek) versus “Britannia rules the waves” 1930 – Grote rivaliteit tussen Europese landen, o.a. 1920 • Voor bestuurlijke redenen 1950 1960 1870 1920 1930 – Oorlog wordt weer gezien als een middel om politieke doeleinden te bereiken – Onder de bevolking wordt een krijgshaftige geest gekweekt 1910 • Hierdoor krijgen de Generale Staven meer ruimte – en daarmee ook invloed – alvast plannen te maken voor een eventuele oorlog 1900 – Landen (lees: leiders van landen) willen niet meer zoals de Fransen in de Frans-Pruisische oorlog (1870-71) verrast worden door snellere mobilisatie van de vijand 1890 • Militarisme 1880 Dieper liggende oorzaken 1940 1950 1960 1870 • Wie heeft de grootste vloot? – Oostenrijk-Hongarije versus Rusland 1930 • Eind 19e eeuw was het Russische leger enorm in omvang gegroeid; O-H moest wel reageren om de Russische stoomwals tegen te kunnen houden (Balkan!) 1920 • Na 1871 breidde Frankrijk haar leger snel uit; de Duitse reactie bleef niet uit 1910 – Frankrijk versus Duitsland 1900 – Engeland versus Duitsland 1890 • Wapenwedloop 1880 Dieper liggende oorzaken 1940 1950 1960 1870 • • 1930 1940 1950 1960 Bondgenootschappen leidden tot 1. Onvoorzichtiger gedrag 2. Domino-effect wanneer er een conflict ontstaat 1920 • • Duitsland Wilhelm II wil wereldmacht Versterkte haar positie in Europa door een verbond met OostenrijkHongarije (de dubbelmonarchie) aan te gaan Tweebond (1882) Vijf jaar later sloot men met Italië erbij de Driebond – Triple Alliance (1887) 1910 Engeland Was de baas op zee en wilde dit blijven Sloot verdragen met Frankrijk, Rusland en België om haar machtspositie in Europa te verstevigen – In 1904 al met Frankrijk: Entente Cordiale – 1907 opnieuw samen met Frankrijk én Rusland: Triple Entente Ging verder gewoon haar eigen gang! 1900 • Bondgenootschappen 1890 • 1880 • • Dieper liggende oorzaken Bondgenootschappen 1870 1900 1910 1920 – Averechtse gevolgen bondgenootschappen – Nationalisme en militarisme leidde tot zelfoverschatting – Geen idee van de effecten van de inzet van de moderne wapens 1890 • Vergissingen politiek leiders 1880 Dieper liggende oorzaken 1930 1940 1950 1960 1870 1930 1940 1950 • Welk bovenstaand land vormt een uitzondering (en waarom denk je dat)? 1920 → Servië → Oostenrijk-Hongarije → Rusland → Duitsland → België → Duitsland 1910 Oostenrijk-Hongarije Rusland Duitsland Frankrijk Duitsland Engeland 1900 – – – – – – 1890 • Door moord op Frans Ferdinand ontstond een kettingreactie 1880 Directe oorzaak 1960 Von Schliffenplan • Duitsland had al ruim voor het uitbreken van de oorlog een tactisch plan voor de aanval op Frankrijk klaarliggen! • Probleempje – Al vanaf 1838 had België een neutraliteitspact met Engeland gesloten 4 augustus 1914
