Downloaden - Domus Medica

Huisartsen Maasmechelen – Dilsen-Stokkem - Lanaken
Katrien De Wilde
Jan Van den Eeden
Wanneer de nood het hoogst is…
Als je willekeurig 3 Belgen rond een tafel plaatst, zal gemiddeld één van hen doorheen zijn leven ooit geconfronteerd
worden met een psychische stoornis.
België blijft wereldwijd koploper in het opnemen van patiënten in psychiatrische instellingen.
27% van het ziekteverzuim boven 15 dagen kent een psychische oorzaak.
Psychiatrische patiënten kennen gemiddeld een 15 jaar lagere levensverwachting.
Het aantal zelfdodingen is gelijk aan respectievelijk 17, 24 en 14 zelfdodingen per 100.000 inwoners in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Vlaanderen bevindt
zich hiermee 1,5 keer hoger dan het Europese gemiddelde.
30 tot 70% van de kinderen van ouders met een psychische stoornis, ontwikkelen zelf een psychische stoornis.
De opstart van professionele zorg komt vaak veel te laat: gemiddeld 1 jaar te laat voor stemmingsstoornissen,
16 jaren te laat voor angststoornis sen en 18 jaren te laat voor middelenmisbruik.
Deze onderbehandeling is het gevolg van een cascade van barrières.
Slechts 1 op 3 personen zoekt professionele hulp.
(Bron: http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be ) .
Conclusie
– Noden psychosociaal vlak stijgen
– Psychische problemen hebben een grote invloed op verschillende levensdomeinen
– De kwetsbare groep wordt onvoldoende bereikt
– Er wordt niet of te laat naar hulp gezocht
Het ELP project
Project van de Vlaamse Gemeenschap
Min. Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
(Jo Vandeurzen)
Uitbouwen van een
eerstelijnspsychologische functie
Eerstelijnspyschologische functie
Zeven projecten gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap
De bedoeling
Eerstelijnspsychologische hulpverlening uitbouwen in verschillende organisatorische settingen
DE VEREISTEN:
•
Laagdrempelige psychologische hulpverlening bieden:
vlot toegankelijk , dichtbij en goedkoop
•
Ervaren psychologen (minstens 5j ervaring); breed therapeutisch geschoold
•
Inbedding in een eerstelijnsstructuur (bv. CGG, CAW, SEL, OCMW, huisartsenkring,…)
•
Samenwerken met en verwijzing naar andere GGZ en welzijnsvoorzieningen (bv. CGG, CAW, OCMW,
projecten 107, andere psychologen)
•
Ondersteuning geven aan eerstelijnswerkers via intervisie, vorming… (bv. huisartsen, sociale diensten,
gezinshulp, …) en werken aan preventie
•
De cliënt betaalt per consult normaal 9 euro of komt gratis in een aantal gevallen
•
Evaluatie van het project maken met aanbevelingen voor de overheid
Wat moet de eerstelijnspsycholoog doen?
•
Kortdurende behandeling bieden bij niet complexe psychische klachten
met een laagdrempelige toegang
•
Inzetbaar zijn tijdens crisissituaties
•
Nauw samenwerken met andere hulpverleners vanuit het model van getrapte zorg
en hiervoor een netwerk uitbouwen
•
Vroegdetectie en –interventie uitbouwen voor psychische problemen.
Project ELP Maaskant (start 2012)
• Drie huisartsenkringen: Dilsen-Stokkem, Maasmechelen,
Lanaken (samen 75,000inw)
• Stuurgroep met huisartsen, CGG, OCMW, CAW, Project107
(Noolim), SEL (Listel)
• Huisartsenkring van Maasmechelen is administratieve
verantwoordelijke
• Twee halftijdse psychologen (2x 19u)
• Subsidie 65.000 euro per jaar (all-in) en 9 euro per betaald
consult.
Opties van ons project:
• Toegang enkel op verwijzing van de huisarts
• Werken met een digitale agenda die enkel open staat voor de
huisarts
• Op vlot bereikbare plaats :Medisch Centrum Maasmechelen, waar
ook het CGG en de wachtpost voor huisartsen is (in lokalen van het
CGG, gelijkvloers)
• Samenwerking met CGG voor overleg en wederzijdse verwijzing
• Kortdurende therapie (3à5 sessies) met zo kort mogelijke wachtlijst
(max.2 weken?)
• Goede feedback naar verwijzers
• Soepel omspringen met betaling bij financiële nood
• Omwille van de verwachte werkdruk enkel focus op volwassenen
tussen 18 en 65j ondanks ook hoge nood aan opvang van kinderen
en bejaarden.
Sterkten en Zwakten (na 4,5 j werken)
Sterkten:
• Prima werking van de twee psychologen met goede tevredenheid van
verwijzers en cliënten.
(aantal patiënten/jaar: in 2015 werden 376 nieuwe pt. gezien)
• Laagdrempelige toegang: gemiddelde wachttijd: 11 dagen met dagelijks
ruimte voor een crisisconsult zo nodig (7% werd binnen 24u gezien)
• Betaling: 66% betaalt € 9 ; 34% gratis
Sterkten en zwakten
Sterkten
• Sterke band met de huisartsen als bevoorrechte verwijzers:
-aanmeldingen 91% door de huisarts 9% anderen (CGG, CAW, ...)
-evenwichtige spreiding verwijzingen over de 3 kringen
-praktisch alle huisartsen verwezen minstens éénmaal
• Multidisciplinaire stuurgroep
goede relatie met het CGG met wederzijdse verwijzingen, gebruik van een
lokaal, deelname aan teamvergaderingen op CGG door ELP
samenwerking met project 107 in kader van 1b (preventie en
vroeginterventie) Samenwerking met de gemeentelijke preventiegroep.
Sterkten en zwakten (na 4,5 j)
• Zwakten:
- Administratieve ondersteuning (boekhouding, loonberekening, logistiek) door
(kleine) huisartsenkring niet gemakkelijk
•
- Te geringe subsidiering:
het budget volstaat niet om alle functies van het project uit te voeren
we hebben geen koepelorganisatie die bijspringt om te overbruggen en de
financiële draagkracht van de huisartsenkring is niet groot genoeg
- Solopositie van de ELP’s: coaching, omkadering en opvang in team onvoldoende
- Zeer hoge werkdruk en veel extra taken:
na enige tijd toch langer lopende “opvolging” van probleem cliënten
verslagbrieven maken, jaarverslagen, evaluaties, … (secretaresse 4u/w)
- Ondersteuning vanuit overheid ontbreekt: ict, dossiers, vorming
- Kinderen en ouderen kunnen (voorlopig) niet terecht
Hoe een goede samenwerking uitbouwen
tussen de huisarts en de ELP ?
Mogelijkheden?
• Huisartsen verantwoordelijkheid laten opnemen bij de
uitbouw van de ELP functie?
- Als huisartsenkring zelf organiseren? Niet onze core business
- Alleen in de stuurgroep deelnemen? Niet voldoende betrokkenheid!
• Elp consultatiemomenten laten houden in de
huisartsen(groeps-)praktijk?
Zeer veel tegenkanting in de kring!
Hoe een goede samenwerking uitbouwen
tussen de huisarts en de ELP ?
Wat lukt wel?
• Geregelde rapportage en evaluatie van de werking op de kringvergadering
door de ELP (persoonlijk contact).
• Goede communicatie afspreken:
- Preferentiële verwijzing door huisarts
- Intake- en afsluitverslag met advies “verplichten” (ook via Hector
versturen? ) Eventueel telefonisch.
• Crisisconsultaties open houden voor “dringende verwijzing” na telefonisch
overleg met de huisarts.
Is iedere zelfstandige psycholoog een ELP ?
Een
zelfstandig psycholoog
is zeer waardevol in het zorglandschap
• Geeft therapie of begeleiding voor psychologische problemen (soms
langdurig en intens)
• Opleiding meestal in één therapierichting
• Inschakeling in een netwerk eerder occasioneel
• De consulten zijn duur en niet terugbetaald (tot nu)
• De samenwerking met een huisarts of groepspraktijk is zeker een
meerwaarde voor beiden (drempelverlagend, overleg, … (in de HA praktijk
consulteren?) maar occasioneel.
Is iedere zelfstandige psycholoog een ELP ?
Een eerstelijnspsycholoog heeft enkele specifieke dingen:
• Streeft naar kortdurende therapie ( 3, max 5 zittingen)
• Generalistische ingesteldheid wat problematiek en aanpak betreft.
• Lage drempel, ook financieel
• Staat open voor crisisinterventie
Is iedere zelfstandige psycholoog een ELP ?
• Dient ingeschakeld te zijn in het regionaal zorgnetwerk: werk maken van
netwerking, kennis van aanbod aan zorg in de regio, contacten met
huisartsen en andere psychologen, psychiaters, sociale diensten…
•
Zorgt (zo aangewezen) voor gemakkelijke doorverwijzing naar andere
diensten of therapeuten in de regio (bv. CGG, CAW, …)
• Probeert ook preventief te werken door vorming en informatie te geven
aan andere eerstelijnswerkers en acties met de gemeente
1e lijns crisis
Patiënt presenteert zich met
klachten / vra(a)g(en)
HA neemt telefonisch
contact op met ELP
Indicatie voor ELP
Aanmelding door HA
in digitale agenda
Geen indicatie v ELP
Intake (KOP-model)
Intakeverslag naar
huisarts
Pt krijgt
dezelfde/volgende
dag afspraak
Exploreren, kaderen,
perspectief bieden
ELP denkt mee over
verwijsmogelijkhed
en (soc. kaart)
Afsluitverslag naar HA
Kortdurende
behandeling
Aard aanmeldingsprobleem
Opvoeding
Fysisch
Juridisch
Aanpassing
Verslaving
Verwerking
Slachtoffer
Gedrag
Relatie
Psychisch
Financieel/sociaal
0
100
200
300
400
500
Aanmeldingen
• 2012:
230
• 2013:
328
• 2014:
231 (ziekteperiode ELP +
groepsaanpak)
• 2015:
376
• 2016:
223 (tot half september)
Sessies afgeronde begeleiding
• Gemiddeld:
3,6
(2014: 2,5)
• 58% afgerond na 3 sessies
(2014: 75%, 2013: 86%, 2012: 84%)
• 77% afgerond na 5 sessies
(2014: 97%, 2013: 97%, 2012: 95%)
• 87% afgerond na 7 sessies
Doorverwijzers
Familie /
kennis
2%
CGG
6%
Huisarts
90%
Ander
2%
Geografische verdeling
• We bereikten patiënten van 81 verschillende huisartsen:
Elders
2%
Lanaken
23%
Maasmechelen
51%
Aantal huisartsen: M 33 L21 D25
Dilsen-Stokkem
24%
Heeft u het afgelopen jaar een patiënt
aangemeld?
Maasmechelen
# ingevuld: 21
Dilsen-Stokkem
# ingevuld: 15
7
Lanaken
# ingevuld: 13
13
8
8
17
11
1
4
Ja
Nee
0
3
5
4
1x
Meerdere
Ja
Nee
1x
Meerdere
Ja
Nee
1x
Meerdere
Is er nood aan dit soort
eerstelijnspsychologische hulp in onze regio?
14
13
12
10
10
9
8
6
4
2
0
Ja, zeker
noodzakelijk
4
4
2
2
Nuttig, maar niet
noodzakelijk
Neen, overbodig
Bent u tevreden over de begeleiding
door de ELP van uw patiënt?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
9
8
8
6
Zeer tevreden
(Matig) tevreden
Niet tevreden
2
2
1
Maasmechelen Dilsen-Stokkem
Weinig ervaring
2
1
Lanaken
Is uw patiënt tevreden
over de begeleiding van de ELP?
12
11
10
9
8
Ja
6
4
2
Middelmatig
5
Geen idee
4
Nee
3
2
2
1
1
1
0
Maasmechelen
Dilsen-Stokkem
Lanaken