Presentatie ESPRi-symposium (Riagg Rijnmond) op 3 oktober 2013

advertisement
wetenschappelijk onderzoek
op de afdeling Psychotherapie
Riagg Rijnmond
ESPRi
3 oktober 2013
kees kooiman
afdeling Psychotherapie
doelgroepen
• patiënten met ernstige
persoonlijkheidspathologie
– bij ontregeling relatief snel te stabiliseren
– zoeken voor de persoonlijkheidspathologie
behandeling
• patiënten met syndroompathologie
– co-morbide persoonlijkheidspathologie
– zoeken voor de syndroompathologie behandeling
afdeling Psychotherapie
behandelaanbod
• psychodynamische psychotherapie
– dynamische interpersoonlijke therapie
– transference focused psychotherapie
•
•
•
•
(cognitieve) gedragstherapie
schematherapie
systeemtherapie
groepstherapie
afdeling Psychotherapie
gemeenschappelijke basis
• algemene therapiefactoren
– in overeenstemming met de richtlijnen
– empirisch ondersteund
• ‘methodisch werken, integratief denken’
• gemeenschappelijke therapiefactoren
– affectregulatie, gehechtheid, mentaliseren
• participeren in wetenschappelijk
onderzoek
afdeling Psychotherapie
wetenschappelijk onderzoek
• uitgangspunten:
– passend bij alle therapiemodellen
– aansluiting bij biologie
– relevant voor theorie en voor praktijk
• uitwerking:
– gehechtheid en affectregulatie
– gehechtheid en mentaliseren
– gehechtheid en therapeutische relatie
afdeling Psychotherapie
ROM-ondersteund
Chronische zorgen
en levensgebeurtenissen
Kwaliteit van leven
ECR-r
BSI
DAPP
PANAS
Persoonlijkheid
persoonlijkheidsstoornis
Klachten en symptomen
Cope-easy
affectieve verwaarlozing,
emotionele, fysieke en
seksuele mishandeling
Sociale steun
PBI
interpersoonlijke
problemen
JTV
therapieproces
IIP
afdeling Psychotherapie
wetenschappelijk onderzoek
• gehechtheid en affectregulatie bij
vrouwelijke psychotherapie patiënten
• gehechtheid en mentaliseren
• gehechtheid en therapeutische relatie
gehechtheid en affectregulatie
• in samenwerking met de afdeling
Psychiatrie EMC
– Steven Kushner (promotor)
– Joke Tulen (co-promotor)
– Astrid Kamperman
• promovenda: Jurate Aleknaviciute
gehechtheidstijl en affectregulatie
bij psychotherapie patiënten
• gehechtheidstijl als voorspeller voor
psychofysiologische reactiviteit /
ontregeling op emotionerende plaatjes (
IAPS) resp Trier Social Stress Test
– hartritme variabiliteit
– huidgeleiding
– speekselcortisol
– diverse psychologische maten
Study procedure
Baseline
HR & SCL
Emotional
picture
task
Preparation
for job
interview
Waiting for
the
committee
Job
interview
ANTICIPATION
5 min
25 min
Public
speaking
task
5 min
5 min
Mental
arithmetic
task
Recovery
and
debriefing
STRESS
5 min
5 min
7x saliva
sampling
45 min
arousal
IAPS
LAAG
HOOG
HOOG (plezierig)
LAAG
valentie
(onplezierig)
Self Assessment Manikin (SAM)
plezierig
1
kalm
onplezierig
2
3
4
5
6
7
8
9
opgewonden
TSST
Anticipation period:
Preparation (5 min)
Waiting (5min)
Stress period:
Mock job interview (5 min)
Mental arithmetic task (5 min)
gehechtheidstijl en affectregulatie
bij psychotherapie patiënten
• momenteel n=84 patiënten en n=94
gezonde vrouwen geïncludeerd
• hopen op n=100 patiënten eind 2013
Subjective mood disturbance in response to TSST
30
30
BPD
Response
POMS
25
HC
20
15
25
20
15
10
10
5
5
0
BPD
0
Baseline
Stress
Recovery
HC
Salivary Cortisol in response to
TSST
25
14
BPD
HC
12
20
10
15
Response (nmol/l)
Nmol/l
8
10
5
4
2
0
STRESS
BPD
0
baseline
6
Stress response
recovery
Time effect: p=0,00; time*group: p=0,03; group effect: p=0,00; η2= 0,4
HC
publicatieplan
• ECR-r Dutch, structure and validity (Kooiman et al.,
2013)
• Attachment Network Q-sort (ANQ)-Dutch (Allen et al.,
2005; Fonagy et al., 2002), structure and validity
• Attachment style in female outpatients and
psychophysiological reactivity on emotional stimuli.
• Attachment style in female outpatients and
psychophysiological reactivity on stress induction.
• Psychophysiological reactivity predictive for
psychotherapy outcome?
gehechtheid en mentaliseren
• MBT: onveilige gehechtheid gaat samen met slecht
kunnen mentaliseren wat leidt tot interpersoonlijke
problemen en psychopathologie
• Weinig maten voor mentaliseren
• In ontwikkeling: Perspective Taking Questionnaire
(PTQ; Levy et al., 2005)
• studie:
– cross-sectioneel
– alle patiënten afdeling Psychotherapie
– associatie tussen gehechtheid (ECR-r) en affectief (TAS-20)
en cognitief mentaliseren (PTQ)
• n=179 patiënten (inclusie geëindigd)
gehechtheid en therapeutische
relatie
• therapeutische relatie belangrijke voorspeller voor
therapie-uitkomst
• therapeutische relatie niet alleen door patiënt
bepaald, maar ook door therapeut
• veel onderzoek naar patiëntkenmerken als predictor
voor therapeutische relatie en voor therapieuitkomst, weinig naar therapeutkenmerken
• Voorstel:
– gehechtheidstijl en andere patiëntkenmerken X gehechtheidstijl
en andere therapeutkenmerken als voorspeller voor
therapeutische relatie en therapie-uitkomst (ROM)
Download