begroting 2017 noordenveld

BESCHOUWING LIJST GROEN NOORDENVELD BIJ BEGROTING GEMEENTE 2017
1. Inwoners, organisaties en gemeenteraad
“Anders denken, anders doen” is denken vanuit de samenleving, niet vanuit de cijfers en regeltjes
in het gemeentehuis. Tijdige, open en eerlijke communicatie naar inwoners, vrijwilligers en
gemeenteraad over subsidies, financiën, omgevingsvisie, huishoudelijke hulp, groenonderhoud,
wegwerkzaamheden is daarvoor noodzakelijk.
Bij zo’n werkwijze moet de gemeente anders omgaan met meedenkende inwoners en organisaties
Hun deskundigheid moet meer worden ingeschakeld en meer worden gewaardeerd. Denk aan de
organisatie van vrijwilligers in de archeologie, die meer kennis blijkt te hebben van het Oosterveld
dan er in het gemeentehuis aanwezig is. Gelukkig worden inwoners/organisaties steeds meer als
direct betrokkene en deskundige ingeschakeld. Zie het afvalbeleid, de voorbereiding van de
omgevingsvisie, de visie op de Norgerduinen en de Norg100.
Het kan echter nog beter. Er kunnen meer onbegrijpelijke regels en procedures, zoals die bij de
welstandscommissie, worden afgeschaft. Bij duidelijk welstandsbeleid kan het college dat ook
zonder commissie, samen met betrokkenen, uitvoeren.
En als bij de vaststelling van de concept- omgevingsvisie gedachten van de inwoners de basis zijn,
moet er helder gecommuniceerd worden als er in het stuk ook ideeën vanuit alleen het
gemeentehuis verschijnen.
Handhavingsbeleid tegen permanente bewoning van recreatiehuizen, is niet logisch als in de visie
Norgerduinen samen met bewoners naar andere oplossingen wordt gezocht.
Beleid om mensen en organisaties als direct betrokkene en deskundige in te schakelen, wordt
aangekondigd bij het thema Vrijwillige inzet (georganiseerd vrijwilligerswerk en
bewonersinitiatieven, blz. 66 van de begroting). LGN ziet graag het recht voor buurten/dorpen om
een gemeentelijke taak zelf te organiseren met een budget (right to challenge), daarin uitgewerkt.
Graag ziet onze fractie een raadsvoorstel hiertoe begin 2017 tegemoet. Dat geldt ook voor het in
de subsidiebesluiten voor de organisaties SPINN en WIN voor 2016/2017 aangekondigde
visiedocument over Maatschappelijk Werk en Welzijn.
De gemeenteraad zou als volksvertegenwoordiger volgens een vaste procedure (zie het
veiligheidsbeleid, woonbeleid) kaders voor beleid ter uitvoering van de omgevingsvisie moeten
gaan vaststellen. Dit kan al dan niet in de door het college aangekondigde programma’s. LGN stelt
als raadsprioriteiten 2017 voor:
-
Kaders Visie Norgerduinen en omgeving, mogelijk samen met het project Norg100 van
Natuurmonumenten
-
Kaders Herbestemming lege bedrijventerreinen Roden en Peize, inclusief een zoekopdracht
naar woonmogelijkheden
Net als bij het Woonbeleid en het Economisch Beleid kunnen enkele raadsleden samen met een
medewerker van het gemeentehuis het proces begeleiden.
“Anders denken”:
Denk eens als inwoner betrokken bij de vluchtelingenopvang Veenhuizen: “Prima dat er opvang is,
die is uiterst belangrijk als je uit een oorlogsgebied komt. Sluiting per 1 mei 2017, dat is al over 6
maanden, is echter de afspraak. Waarom hoor ik als inwoner niet of dat echt zo uitgevoerd wordt?”
En mensen die bij een mogelijke nieuwe locatie wonen. Moeten die niet tijdig kunnen meedenken
en niet pas als de keuzes al gemaakt zijn? Daarom een oproep aan het college: geef zo spoedig
mogelijk aan wat er per 1 mei 2017 gaat gebeuren en betrek inwoners erbij als er nog keuzes
mogelijk zijn.
Als het aan het college ligt, verhoogt Zwembad De Hullen de tarieven met 5%. Bij navraag blijkt
dat vanwege de hogere tarieven van de zwembaden in Norg en Leek te zijn. Van De Hullen maken
veel ouderen en mensen met een handicap gebruik. LGN stelt voor dat het college de
tariefverhoging voor hen compenseert. Deelname voor hen aan zwemactiviteiten mag niet door
een hoger tarief extra belemmerd worden.
Zorg en hulp zijn vanuit de inwoners gedacht zeer belangrijke gemeentelijke taken. Inwoners,
organisaties en gemeenteraad moeten om die reden intensief, tijdig en met heldere informatie
betrokken worden. Het fractiespecialistenoverleg waarbij de Sociaal Maatschappelijke Adviesraad
aanwezig is, is dan ook een goede zaak. Toch mist LGN informatie over het te wijzigen beleid voor
huishoudelijke hulp. Vanaf mei 2016 hebben meer mensen recht op hulp vanuit de gemeente. Die
wordt ook verstrekt, maar over het beschikbare geld en het definitieve beleid, is nog geen
duidelijkheid. In oktober 2016 zou er een nieuwe verordening liggen, maar die is er nog niet. LGN
dringt aan op snelle duidelijkheid.
Bij de jaarstukken 2015 bleek dat er in 2015 € 2.800.000,00 van het geld voor zorg en hulp is
overgebleven. Ondertussen vraagt de gemeente de maximaal mogelijk eigen bijdragen aan
inwoners die deze zorg en hulp nodig hebben. LGN stelt voor om in 2017 € 300.000 in te zetten
voor lagere eigen bijdragen. Zowel de lagere rijksuitkering (€ 451.000,00) volgens de
septembercirculaire, als eventuele extra kosten voor huishoudelijke hulp en het meldpunt huiselijk
geweld (Veilig Thuis) kunnen dan nog vanuit de reserve sociaal domein betaald worden.
Er blijkt maar weinig gebruik gemaakt te worden van ondersteuning bij een eerste gesprek over
een aanvraag voor hulp en zorg (cliëntondersteuning bij het keukentafelgesprek). Daarom vraagt
LGN aan het college om in 2017 op grote schaal de duidelijke informatiefolder over het
keukentafelgesprek bekend te maken.
“Anders denken”:
Denk eens als vrijwilliger in het bestuur, museum de Landskeuken, museum Mensinge, theater De
Winsinghhof en museum Kinderwereld. Mensinge en De Winsinghhof hebben € 65.000,00 extra
nodig voor 2017, Kinderwereld € 12.500,00. En het nu beschikbaar stellen van dit geld bespaart
onderzoekskosten van € 25.000,00. Gezien de financiële perspectieven is er vanaf 2018 al
helemaal geen reden om te bezuinigen op het erfgoed Roden. De sfeer bij de bespreking van de
voorjaarsnota op 27 juni 2016 was heel anders dan nu. Toen voerde het Mensingecomplex volgens
het college een prima beleid en was ’t een bruisend geheel. Extra kosten zouden zijn ontstaan door
extra eisen in de toekomst. Bij de begroting 2017 zouden scenario’s komen om die op te vangen.
Nu doet het college opeens geheimzinnig en lijkt het de organisatie en de financiën van het
vrijwilligersbestuur van Mensinge en De Winsinghhof niet meer te vertrouwen. Waarom is er
anders een onderzoek nodig, terwijl de stukken, inclusief accountantsrapport, volledige openheid
over de financiën geven? En de bedrijfsvoering is toch voor iedereen zichtbaar in veel bezochte
gebouwen in het centrum van Roden?
Lijst Groen Noordenveld betreurt de gang van zaken. Ook hier dient “Anders denken, anders doen”
ingevoerd te worden. De vrijwilligers in het bestuur, museum de Landskeuken, museum Mensinge,
theater De Winsinghhof en museum Kinderwereld weten als geen ander wat er moet gebeuren.
Maak gebruik van hun deskundigheid in plaats van die van een extern bureau. Al veel bureaus
waaronder KplusV in een rapport van 2009, hebben aangegeven dat een bedrag van toen
€ 281.000,00 (met indexering inmiddels ruim € 300.000,00) nodig is voor Mensinge en De
Winsinghhof. En voor Kinderwereld zou een uitkomst komen in de visie op de Brink in Roden,
inmiddels onderdeel van de centrumvisie Roden. Die visie is er nog niet, die heeft nog wel prioriteit
voor 2016, heeft Lijst Groen Noordenveld begrepen. Dat betekent dat er nu geen reden is om
zonder perspectief een lagere subsidie dan in 2016 vast te stellen.
Hoe anders gaat het college om met kosten voor Veenhuizen, nóg een belangrijk stuk erfgoed en
cultuur. Voor kosten i.v.m. de nominatie werelderfgoed hoeft volgens het college niet gereserveerd
te worden, dat komt blijkbaar wel goed. LGN kan zich niet voorstellen dat het college de nominatie
vanwege geldgebrek laat afketsen. De kosten voor de musical Pauperparadijs 2017, waarvoor een
vergunning is aangevraagd, worden niet vermeld. Ook dat komt blijkbaar wel goed. In 2016 ging
er toch zo’n € 86.000,00 aan gemeentelijke kosten voor parkeren, geluidsmeting, wegwijzers,
projectleider, overleg met omwonenden en kaartjes voor de basisscholen naar toe. LGN gaat er
vanuit dat dit in 2017 in overleg met alle betrokkenen net zo goed verloopt, maar wil het geld
daarvoor wel in de begroting vastleggen. Dat doet recht aan alle vrijwilligers, ondernemers en
inwoners die erbij betrokken zijn. Omdat we ervan uitgaan dat het college met de commerciële
organisatie van de musical afspraken maakt om een deel van de gemeentelijke kosten te dragen,
zou € 50.000,00 voldoende moeten zijn.
Laten we denken vanuit onze inwoners die als bezoeker en als vrijwilliger culturele activiteiten
zoals in Mensinge, de Winsinghhof, Kinderwereld en Veenhuizen zeer waarderen. En daarvoor de
benodigde bijdragen in de begroting ter beschikking stellen.
Inwoners en groene verenigingen vinden de planten, bomen, dieren, landschappen en
dorpsgezichten erg belangrijk. Zie de inwonersraadpleging voorafgaand aan de omgevingsvisie.
Ook hier kun je denkend vanuit de samenleving, begrijpen dat het groenonderhoud in de
woonomgeving erg belangrijk is. Tijdige, heldere en gerichte berichtgeving is dan essentieel. Bij
onder meer het kappen voor nieuwe bushaltes in Roden is dat niet goed gegaan. Door tijdig vooraf
een buurtbijeenkomst te organiseren, dan wel een brief met uitleg in de omgeving te bezorgen,
kan de gemeente gebruik maken van betrokkenheid en kennis van de inwoners. Ook nutsbedrijven
doen dat, en bij afsluiting van wegen i.v.m. fietswedstrijden doet de gemeente dat ook. Inwoners
weten welke dieren er leven, hoe het groen gebruikt wordt en willen bij een positieve benadering
zelf ook hun steentje bijdragen. LGN hoopt dat het college vanaf nu echt werk van dit “Groen
Naoberschap” gaat maken.
Verder moet het toch mogelijk zijn om in overleg met Enexis en dorpsbelangen Nieuw-Roden een
oplossing te vinden voor extra bescherming van de te bouwen transformator in Nieuw-Roden. Ook
hier is het toch mogelijk je in te leven in de bewoners en een vergelijkbare oplossing als op andere
plekken te realiseren?
In ingekomen stuk “https://bestuur.gemeentenoordenveld.nl/Organisatie/Ingekomen-brieven/wk36-16-punt-2-Gemeentepagina-Nieuwe-wijn-in-nieuwe-zakken.pdf” vraagt de Norger Courant om
tegen betaling de gemeentepagina te mogen plaatsen. Nu gaat er jaarlijks € 8.000,00 naar het
Roder Journaal en De Krant voor het plaatsen van de gemeentepagina. LGN stelt voor dat de enige
andere papieren regiokrant in Noordenveld ook een bedrag voor het plaatsen van de pagina krijgt.
Zou houd de gemeente rekening met het feit dat met name de vele oudere Nörgers graag het
gemeentenieuws in “hun eigen krant” lezen. Dat past bij het besluit van de gemeenteraad hierover
op 18 december 2013, toen geen beperking tot een tweetal kranten is aangegeven.
LGN ziet graag enige haast met wijzigingen in het gemeentelijke belastingstelsel, zoals vermeld op
blz. 90 van de begroting. Noordenveld kan heel goed vooruit lopen op landelijke ontwikkelingen.
Aan inwoners is het namelijk niet uit te leggen waarom er hondenbelasting geheven wordt. Die
belasting wordt niet gebruikt om overlast van honden te beperken, maar om een gaatje in de
begroting te vullen. Zeker nu Noordenveld in Drenthe nog de enige gemeente met hondenbelasting
is: geen koploper, maar rode lantaarndrager. Ook is aan ondernemers niet uit te leggen dat
toeristische bedrijven toeristenbelasting moeten administreren en betalen, terwijl ook horeca en
winkels van toeristen profiteren zonder extra belasting te hoeven betalen.
2. Financiën onderbouwen en transparant maken
De begroting heeft een klein tekort van € 461.000,00 en nog € 100.000,00 niet ingevulde
bezuinigingen. Die bedragen zijn net als de hierboven genoemde extra bedragen voor hulp, zorg
erfgoed en cultuur eenvoudig op te vangen. Het gaat om een begroting van € 84.000.000,00, met
grote posten voor personeel en sociaal domein. Over de onderbouwing van gevraagde bedragen
maakt LGN zich zorgen. Het motto moet zijn: eerst een concreet plan, dan geld beschikbaar
stellen.
- De aangekondigde onderbouwing voor de uitgaven voor het fietsbeleid ontbreekt. Verbetering
van, en groenonderhoud bij de fietspaden in Noordenveld is vanzelfsprekend belangrijk. Dat kan
echter ook deels betaald worden vanuit het beheer openbare ruimte, vanuit budgetten voor
verkeersmaatregelen zoals aan de Esweg Nieuw-Roden/Roderesch en bushalte Peize, en voor
straatwerkzaamheden in verband met rioleringswerkzaamheden.
- Dat geldt ook voor het stimuleren van snel internet (breedband) buiten de grote dorpen. Ook
daarvoor ontbreekt de concrete onderbouwing en ook daarvoor kan per project bekeken worden
wat vanuit reguliere budgetten kan en zo nodig kan per project een extra gemeentelijke bijdrage
gegeven worden.
- De voorlichting over de te nemen maatregelen vanuit het voor Duurzaamheid beschikbaar
gestelde geld is niet gegeven. Die voorlichting heeft het college wel toegezegd op 27 juni 2016.
- Het is een goede zaak dat er een meerjarenplanning voor het wegenonderhoud is aangekondigd
voor het najaar van 2016, maar die is er niet. Daardoor kan de raad daarvoor nu geen geld
beschikbaar stellen.
- Er zijn nog steeds geen door de raad goedgekeurde jaarcijfers 2015, naar aanleiding van de
aanvullende rapportage van de accountant van augustus 2016.
- Ook zijn niet alle aanbevelingen van de provincie uit een brief van 26 augustus 2016 in de
begroting overgenomen.
- Voor de in de media aangekondigde veel te grote uitkijktoren in de Onlanden is niets opgenomen
in de begroting 2017. Betekent dat, dat bouwer Natuurmonumenten alle kosten van
toegankelijkheid voor gehandicapten en maatregelen bij onverwacht grote verkeersdrukte voor zijn
rekening neemt?
- De vanwege archeologisch onderzoek hogere kosten voor het plan Oosterveld zijn zeker het
vermelden waard. Professioneel archeologisch onderzoek aan de Hekakkerstraat / Esweg in Norg
kostte de gemeente indertijd € 200.000,00, en Actium nog meer. Het onderzoek bracht resten uit
de Romeinse tijd naar boven en gaf zo’n anderhalf jaar vertraging in de bouw. Potentiële kopers
moeten hierover geïnformeerd worden
- Verder zal voor een transparantere begroting, zonder onnodig geschuif met reserves, de bijdrage
voor Groningen–Assen direct in de begroting moeten worden verwerkt. Andere samenwerking heeft
ook tijdelijke aspecten (bijv. Novatec kan eindigen bij herindeling Westerkwartier) en daarvoor is,
anders dan voor Groningen-Assen, geen reserve.
3. Prioriteiten en ziekteverzuim medewerkers
Is inmiddels bekend welke op pagina 33 van de begroting aangekondigde projecten versneld
worden opgepakt en uitgevoerd? Volgens de voorjaarsnota 2016 kostten extra personeel en inhuur
van personeel bij elkaar minstens € 447.000,00. Betekent de versnelling voor 2017 nog eens zo’n
bedrag?
LGN is van mening dat door het stellen van prioriteiten (minder projecten doen, Omgevingswet is
uitgesteld), op personeelsinzet voor Oosterveld, Roden-Zuid, Peize Zuid e.d., bespaard kan
worden. Als het gaat om Oosterveld Norg zijn de ingezonden brieven van oud-raadslid Jan
Stroetinga mooie reclame voor LGN: een fractie met 4 van de 23 raadsleden die het blijkbaar in de
hand heeft of een plan doorgaat of niet. Natuurlijk wel wat veel eer voor LGN. De vereniging van
archeologen AWN heeft ook heel wat teweeg gebracht en omwonenden reageren alert. Het college
maakt fouten: verkeerde welstandsnota, kaveloppervlakte die afwijkt, behoefte onderzoek geeft
andere woningen aan dan er gebouwd kunnen worden, woningstichting wil op Oosterveld geen
sociale woningbouw etc. Genoeg redenen om in 2017 geen tijd en energie in Oosterveld te steken,
maar om samen met woningstichting Actium naar binnendorpse kleinschalige sociale
woningbouwmogelijkheden te zoeken. Actium is daartoe bereid zo heeft de raad tijdens een
informatiebijeenkomst op 5 oktober jl begrepen. Daar kan een deel van de reserve
volkshuisvesting voor gebruikt worden, waarna het overgebleven deel aan de algemene reserve
kan worden toegevoegd.
Veel woningen bouwen die 40 jaar of meer meegaan, betekent bouwen voor leegstand elders vanaf
2025, als het aantal huishoudens gaat dalen. Bouwen naar behoefte betekent toch echt iets
anders. Dat geldt ook voor bedrijventerreinen. Is er wel behoefte aan extra bedrijventerrein in
Noordenveld? Welke bedrijven zoeken hier, maar kunnen niets vinden? Daar zou het college naar
moeten kijken. Gelet op bovenstaande ontwikkelingen zou er gewerkt moeten worden aan
(tijdelijke) woningen dan wel kleine bedrijfjes in leegkomende scholen. En op niet gebruikte
bedrijventerreinen zou ook alleen gewoond moeten kunnen worden: denk bijvoorbeeld aan de
randen van Bitseveld Roden, Haarveld Roden en De Westerd Peize, en aan de Noordhoek Roden.
Kleine windmolens en zonneparken op bedrijventerreinen zijn al eens genoemd. En meer woningen
in lege winkelpanden stimuleren om leegstand in dorpscentra tegen te gaan. De eerste aanzet van
het college lijkt de goede kant op te gaan. Graag nog wat meer creativiteit en goede communicatie
hierover met ondernemers die al op de terreinen gevestigd zijn.
Nu van alles oppakken wat op iets langere termijn weinig zin heeft, is verspilling van tijd en
energie van het gemeentelijk menselijk kapitaal. Moeten de medewerkers wel op alle voorgenomen
plannen worden ingezet? Het college dient, net als de raad, duidelijke prioriteiten te stellen.
Wat betreft onze fractie is dat bij: de uitvoering van de nieuwe zorgtaken, het tegengaan van
verloedering en opknappen van gebieden als de Norgerduinen, Vluchtheuvel Norg en een aantal
dorpscentra. Het vooruit schuiven of laten vervallen van niet direct effectieve projecten geeft het
gemeentehuis lucht en hopelijk minder ziekteverzuim.
Hieronder een overzicht met de cijfers in 2017
Extra beroep op begroting volgens
LGN
Mogelijkheden volgens LGN om dat op te
vangen
Pauperparadijs
50.000
Bijdrage Groningen-Assen (niet
meer uit reserve)
253.000
tegemoetkoming Mensinge
(65.000) en Kinderwereld (12.500)
77.500
Hondenbelasting
84.000
Al bestaande budgetten gebruiken voor
fietsmaatregelen en snel internet
200.000
Prioriteiten stellen/vacaturestop / lager
budget inzet externen
500.000
Stoppen met controle recreatiewoningen
50.000
Afschaffen welstandscommissie
50.000
Hogere algemene uitkering rijk
57.000
geen kosten inning hondenbelasting
20.000
Verbetering reservepositie
voorstellen college voor reserves/
exploitaties die kunnen vervallen
volgens LGN
Gebruik Reserves volgens LGN
Oosterveld
+1.000.000
reserve regio Groningen Assen naar
algemene reserve door opname
bijdrage in begroting
+545.000
-
Verlaging reserve risico’s
grondexploitatie door verkoop
gronden en gebouwen
+
100.000
Reserve sociaal domein
gebruiken voor verlagen eigen
bijdragen
300.000
Reserve sociaal domein
gebruiken voor compensatie
lagere rijksuitkering
451.000
Reserve Werelderfgoed
Veenhuizen instellen
200.000