Door Joleni Spanos en Michelle Schrauwen T4C Inhoudsopgaven: Onderzoeksvraag + motivatie Deelvragen Deelvragen Foto’s twee west/ borstkanker Bronnen Onderzoeksvraag: Wat gebeurt er na ontdekking en behandeling tijdens borstkanker? Na ontdekking van borstkanker worden er verschillende dingen gedaan om te voorkomen dat de tumoren groter worden en er uitzaaiing ontstaan. Afhankelijk van het stadium waar je op dat moment inzit word er medicatie aan je gegeven. stadium beschrijving stadium carcinoma in situ: dit komt overeen met Tis stadium 0 T1N0M0 (tumor < 2 cm, geen lymfeklieren aangedaan of stadium I uitzaaiingen) T2N0M0 (tumor 2-5 cm, geen lymfeklieren aangedaan of stadium uitzaaiingen) of T1N1M0 (tumor < 2 cm, lymfeklieren wél IIa aangedaan, geen uitzaaiingen) T3N0M0 (tumor > 5 cm, geen lymfeklieren aangedaan of stadium uitzaaiingen) of T2N1M0 (tumor 2-5 cm, lymfeklieren wél IIb aangedaan, geen uitzaaiingen) stadium Alles meer dan stadium IIb, maar géén metastasen aangetoond III (M0) stadium Alle T en N stadia, metastasen (uitzaaiingen) zijn aangetoond (M1) IV Motivatie: Wij willen meer te weten komen over borstkanker, omdat veel vrouwen en mee te maken krijgen en wij meisjes van onze leeftijd willen informeren over borstkanker. Hoe herken je borstkanker? Borstkanker kan je herkennen aan een aantal symptomen. De meest voorkomende verandering is een knobbeltje, een knobbeltje is een verdikking in de borst die anders aanvoelt dan de bobbeligheid. Knobbeltjes kunnen heel verschillend aanvoelen, vaak is het een plekje in de borst die net iets stugger of harder is dan de rest. Als je iets ontdekt wat niet klopt dat moet je eigenlijk een arts raadplegen. Andere afwijkingen kunnen zijn: - Deukjes of kuiltjes in de huid - Een wondje van de huid dat niet geneest. Een knobbel in of ongewone zwelling van de borst. Een knobbel op ongewone zwelling onder de oksel Ongewone veranderingen aan de tepel: Schilfering Intrekking Verdikking Afscheiding van bloed of ander vocht -Intrekkingen(kuiltjes) op plooien in de huid van de borst -Vlekkerige, rode uitslag op de borst. - Pijn in de borst. Borstkanker gaat niet samen met pijn, je moet altijd naar een arts toe stappen als u een of meer symptomen ontdekt bij u zelf. Is borstkanker te voorkomen? Borstkanker kan je voorkomen door: - Zorg voor een gezonde BMI Uit onderzoek blijkt dat vrouwen, die aan de lage kant zitten van de BMI, minder kans hebben op borstkanker. Als je aan de hoge kant zit van de BMI dan heb je meer kans op borstkanker want door het buikvet maakt je lichaam oestrogenen en andere hormonen in de bloedbaan. - Zorg voor voldoende beweging Als je aan sport doet/ voldoende beweegt is de kans op borstkanker klein, omdat je door een stabiele conditie de hormonale balans in evenwicht houdt. Als je teveel vrouwelijke hormoon produceert is de kans groter op borstkanker. - Drink weinig alcohol en eet gezond. Drink maar een glaasje per dag want uit onderzoek is gebleken dat als je meer drinkt de kans dat je borstkanker krijgt toeneemt. Alcohol werkt als een soort stimulerend middel voor andere toxische middelen zoals nicotine, waardoor de DNA beschadigd word, waardoor borstkanker en andere vormen van kanker zich kunnen ontwikkelen. Eet gezond en zorg voor het eten van voldoende groente en fruit. Veel soja of soja supplementen slikken of drinken, is ook een kans waarop borstkanker verlaagd. - Stop met roken Roken verhoogt de kans op borstkanker en ook op longkanker, darmkanker en op keelkanker. Wat doet de medici in Nederland aan borstkanker in Nederland en buitenland? De medici doet verschillende dingen mensen over borstkanker te laten nadenken, praten en geïnformeerd worden. Verschillende opties zijn: Krant, tv, radio, tijdschrift. Hier een stukje over iemand die zelf borstkanker kreeg. NIE Ex-borstkankerpatiënten willen de ziekte achter zich laten. Pink Ribbon, denk eens na over andere manieren van fondswerving. Net zoals de meeste mensen vond ik vroeger de borstkankermaand een prima zaak. Mijn mening is omgeslagen sinds ik zelf borstkanker kreeg. Het is afschuwelijk om een maand lang geen krant of tijdschrift open te kunnen slaan, geen avond tv te kunnen kijken en geen winkel binnen te kunnen komen zonder met die ellendige ziekte geconfronteerd te worden. Zelfs als ik op een mooie oktoberdag een wandeling wil maken, word ik ingehaald door een groep vrolijk lachende mensen in roze T-shirts met het logo van Pink Ribbon. Ik veronderstel dat deze mensen niet beseffen welke impact hun roze verschijning heeft op mensen die de ziekte hebben. Laat me uitleggen wat het met mij persoonlijk doet. Elke confrontatie met borstkanker snijdt mij door merg en been. Ik zie mezelf weer machteloos aan het infuus liggen waardoor de chemokuur mijn lichaam binnendruppelt. Ik voel weer hoe het voelt om overgeleverd te zijn aan die dodelijke ziekte die mijn linkerborst al heeft gesloopt, en aan de medici die mij beter proberen te maken terwijl zij volgens mij ook niet precies weten hoe dat moet. Een hopeloze situatie waarin ik nooit meer verzeild hoop te raken en die ik het liefst uit mijn geheugen wil bannen, maar waar ik in de maand oktober op de meest onverwachte ogenblikken toch steeds weer mee geconfronteerd word. Mevrouw Stan de Klerk-Waller, de directeur van stichting Pink Ribbon, weet dat de borstkankermaand voor een flink aantal (ex-)borstkankerpatiënten geen feestje is. Op de website van haar stichting stelt ze dat dit haar juist extra motiveert om ermee door te gaan. Ik snap haar redenering: dat zoveel (ex-)patiënten het niet prettig vinden om aan hun ziekte herinnerd te worden laat zien hoe ellendig die ziekte is. Dat verhoogt de noodzaak om door te gaan met de bestrijding ervan. Geen borstkankerpatiënt zal dat ontkennen en zolang er in Nederland jaarlijks 3200 mensen aan deze ziekte doodgaan - vijf maal het aantal verkeersdoden - staat het buiten kijf dat er nog veel meer wetenschappelijk onderzoek moet worden gedaan. Het is echter de vraag of Pink Ribbon daarvoor geld moet inzamelen. Daarvoor betalen we belasting en premie voor de ziektekostenverzekering. En voor wat er dan nog aan financiële middelen ontbreekt, gaat KWF Kankerbestrijding met de collectebus langs de deuren. Maar stel dat het inderdaad noodzakelijk blijkt dat Pink Ribbon ook nog geld inzamelt. Dan moet dat op een manier gebeuren waarmee recht wordt gedaan aan de gevoelens van mensen die borstkanker hebben (gehad). De uitbundige roze activiteiten van de borstkankermaand staan in geen verhouding tot de pijn die ze berokkenen bij vrouwen die hun borstkanker een plek hebben gegeven en verder willen met hun leven. Als het klopt dat Pink Ribbon een optimale maatschappelijke en psychosociale hulpverlening aan (voormalig) borstkankerpatiënten hoog in het vaandel heeft staan, doet zij er geen goed aan om de weerstand van (ex-)borstkankerpatiënten louter te zien als extra motivatie om op de ingeslagen weg voort te gaan. Met zo'n houding wekt Pink Ribbon sterk de indruk dat zij haar verantwoordelijkheid voor (ex)borstkankerpatiënten niet erg serieus neemt. Pink Ribbon moet eens een aantal (ex-)borstkankerpatiënten uitnodigen die ongelukkig zijn met de borstkankermaand, moet aandacht hebben voor hun verhalen en moet samen met hen brainstormen over andere manieren om geld binnen te krijgen. Dan kunnen ik en vele anderen die met die rotziekte geconfronteerd werden in oktober weer met een gerust hart naar buiten, de tv aan zetten of een krant of tijdschrift openslaan. Vindt Nederland dat er genoeg aan borstkanker gedaan word door de overheid? ik zelf vind dat er genoeg gedaan word aan borstkanker. En dan bedoel ik niet alleen de behandelingen maar ook zeker de nazorg. Bijvoorbeeld: oedeemtherapie en psychosociale therapie. Oedeem therapie betekent dat ze doormiddel van massages en hulpmiddelen zorgen dat vocht ophopingen verdwijnen zodat je je lichaam beten kan bewegen. Natuurlijk hebben we in Nederland ook stichtingen die vrouwen en mannen helpen. Zo zijn er twee bekende stichtingen: 1. Pink ribbon 2. Kwf kankerbestrijding Vooral pink ribbon is erg bekend hier. Het rozelintje kom je steeds vaker tegen en dat is een goed teken zo laten mensen aan elkaar zien dat ze aan elkaar denken. Ook houden ze veel acties door geld in te zamelen willen ze de kanker patiënten helpen. Bij hoeveel procent komt borstkanker voor onder de vrouwen vanover de hele wereld? Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. 30 % van alle vormen van kanker is borstkanker. Tegenwoordig zie je in sommige landen dat het aantal vrouwen dat overlijdt aan borstkanker minder wordt. Hoewel dat aantal dus daalt hebben echter in westerse landen 1 op de 9 vrouwen kans op borstkanker. Bij mannen ligt dat aantal op minder dan 1 op 1000. Toch gaat het wereldwijd om jaarlijks duizenden mannen. Voor het komende jaar is de verwachting dat bij ongeveer 1 miljoen vrouwen borstkanker zal worden ontdekt. 400.00 vrouwen zullen aan de ziekte overlijden. In Nederland zijn er jaarlijks 10.000 nieuwe borstkanker patiënten waaronder 3500 stervende. Wat weten Nederlandse vrouwen over borst kanker? de meeste mensen weten wel ongeveer wat borstkanker is. En dat er bepaalde behandelingen tegen zijn, maar wat veel mensen niet weten is dat borstkanker ook voorkomt bij mannen omdat mannen ook een klein beetje borstklierweefsel hebben. De kans dat dit bij mannen voor komt is vele malen kleiner dan bij vrouwen in Nederland en België krijgen 1 op de 9 vrouwen borstkanker. Je zou denken dat borstkanker meer voor komt bij vrouwen die het in de familie hebben zitten maar dat is zeker niet waar ongeveer 75% van de nieuwe borstkanker patiënten waren vrouwen die de ziekte niet in de familie hadden. De behandeling van borstkanker. De meest toegepaste behandelingen bij borstkanker zijn: - Operatie(chirurgie) Bestraling( radiotherapie) Chemotherapie( behandeling met celdodende of celdelingremmende medicijnen) Hormonale therapie Behandeling met monoklonale antilichamen Operatie: Bij vrouwen en mannen met borstkanker vindt meestal een operatie plaats. Een operatie is een plaatselijke behandeling. De chirurg verwijderd het aangetaste weefsel ruim, hierbij wordt ook gezond weefsel mee. Dit gebeurd meestal omdat tijdens de operatie niet te zien is of het weefsel net buiten het tumorgebied vrij is van kankercellen. Een patholoog onderzoekt het weggenomen weefsel op de aanwezige kankercellen. Er bestaan twee soorten borstoperaties: - Borstamputatie Een borstbesparende operatie bij een borstamputatie word de hele borstklier(met vet en bindweefsel) en de huid en tepel verwijderd. Bij een borstbesparende operatie word alleen de tumor en de omringende gezond weefsel verwijderd. Deze behandeling word altijd gevolgd door een bestraling. Bestraling: Bestraling is een plaatselijke behandeling die als doel heeft kankercellen te vernietigen, en de gezonde kankercellen zoveel mogelijk gespaard te blijven. Kankercellen verdragen straling slechter dan gezonde cellen en herstellen zich minder goed. Bestraling kan op twee manieren worden toegepast: - Uitwendige bestraling, deze bestraling komt uit een bestralingstoestel. Het behandelde gebied word van buitenaf door de huid heen bestraalt. Voor uitwendige bestraling is geen opname in het ziekenhuis nodig. - Inwendige bestralingen wordt bij borstkanker vrijwel niet gegeven. De bijwerkingen van uitwendige bestralen: Bestraling beschadigt niet alleen kankercellen maar ook gezonde cellen in het bestraalde gebeid. Een veelvoorkomende bijwerking is een plaatselijke reactie van de huid, er kan rode of donker verkleurde huid ontstaan op de plek waar u bestraalt bent. Soms laat het bovenste laagje van de huid los, als bij een schaafwond. Bijvoorbeeld in de plooi onder de borst. Er bestaat een kleine kans dat op lange termijn littekenvorming optreedt in het onderhuids weefsel en de spieren van het bestraalde gebied. Borstbesparende behandeling: Bij een borstbesparende behandeling wordt altijd bestraling toegepast. De bestralingsbehandeling bestaal meestal uit 25 uitwendige bestralingen van de hele borst en 5 tot 10 extra bestralingen van het gebied waar de tumor verwijderd is(boost) hier is het doel de achtergebleven kankercellen te vernietigen Chemotherapie: Chemotherapie is de behandeling van kanker met celdodende of celdelingremmende medicijnen: Cytostatica. Er zijn verschillende soorten Cytostatica, elk met zijn eigen werking. De medicijnen kunnen op verschillende manieren worden toegediend,bijvoorbeeld per infuus, als tablet of per injectie. Via het bloed verspreidt het medicijn zich door het lichaam en kunnen op vrijwel alle plaatsen kankercellen bereiken. Wat kan en mag en kan je allemaal niet tijdens de chemokuur? Tijdens de chemokuur is het erg belangrijk da je veel rust houd. De kans is namelijk groot dat je een beetje prikkelbaar bent en dat afleiding heel belangrijk is. Ook is het van belang dat je het ritme van je dagelijkse bezigheden aanpast. En soms kan het verstandig zijn te stoppen met je werk maar hier kan je het met een specialist dit is namelijk niet altijd nodig. Kan je nog andere bijwerkingen krijgen van de chemokuur? Een bekende bijwerking van een chemokuur is het uitvallen van haar. Veel vrouwen laten hierom ook een pruik maken. Tegenwoordig hebben ze ook een behandeling om de kans dat je haar verliest te verkleinen. Hierbij koelen ze de hoofdhuid. Dit geeft geen 100% garantie. De mate waarop een lichaam reageert op een chemokuur verschilt per persoon. Als je er bijna niks van merkt betekent het niet dat de medicijnen geen invloed hebben gehad op de ziekte. En andersom natuurlijk ook niet. Het medicijn beschadigd ook de gezonde cellen, en vooral de snelgroeiende cellen zoals de haarcellen. Maar deze bijwerking is tijdelijk. Je hebt ook permanente bijwerkingen zoals bijvoorbeeld onvruchtbaarheid maar ook het aantasten van huidzenuwen en het gehoor. Ook hebben mensen die door hun ziekte chemotherapie krijgen vaak last van vermoeidheid. Wat houdt de chemokuur allemaal in en wat gebeurt er tijdens de chemokuur? Chemotherapie is de behandeling van kanker met het medicijn : cytostatica. Dit medicijn remt de cel deling of heeft een celdodend effect. Dit medicijn brengen ze in het bloed en zo komt het door het hele lichaam terecht en kan het bij praktisch alle kankercellen komen. Er zijn verschillende manieren om dit medicijn in te nemen bijvoorbeeld: via een tablet of capsule maar het kan ook via een infuus ingebracht worden. Op deze laatste manier is het makkelijker te regelen hoe snel iets toegediend moet worden. Om een zo goed mogelijk resultaat te krijgen gebruiken ze niet een soort maar meerdere soorten cytostatica. Zo vullen de verschillende soorten elkaar aan. Cytostatica is gevoelig voor andere soorten medicijn de werking ervan kan worden beïnvloed. Het is erg belangrijk dat de arts altijd weet wat je verder voor medicijnen gebruikt zelfs aspirines. Ook is het van belang dat ze de soorten afwisselen het is namelijk mogelijk dat na een poosje de behandeling minder goed aan slaat of dat er zelfs resistentie optreed. Dit beteken dat je lichaam aan de medicijnen went en dat het geen effect meer heeft. Ook kan het zijn dat een effect zelfs de eerste keer weg blijft. Is dit van toepassing brengen ze een hele hoge dosis in en dit beschadigt niet alleen de kankercellen maar ook je gezonde cellen. Dit betekent dat je een lage weerstand krijgt. Je lichaam kan zicht onvoldoende beschermen. Om dit te verhelpen en je lichaam te ondersteunen bestaat er stamceltransplantatie. De stamcellen worden uit je bloed gehaald behandelt en bestraalt en daarna worden de gezonde stamcellen weer terug geplaatst in je lichaam. Adjuvante chemotherapie: Bij borstkanker kan chemotherapie onderdeel zijn van een curatieve behandeling. De behandeling wordt gegeven na de operatie als er een groter risico bestaat op terugkeer van de ziekte, doormiddel van uitzaaiingen. Het risico op uitzaaiingen is afhankelijk van de grootte van de tumor, kwaadaardigheid en de hormoongevoeligheid en de leeftijd van de persoon. Dit risico wordt berekend met de uitkomsten van het weefsel. Met adjuvante chemotherapie kan het risico op uitzaaiingen met ongeveer de helft worden verminderd. Adjuvante chemotherapie start meestal enkele weken na de operatie of de bestraling. Neo- adjunvante chemotherapie Bij grotere tumoren wordt ook wel chemotherapie gegeven voor de operatie dat wordt ook wel neo adjunvante chemotherapie genoemd. De cytostatica kunnen niet alleen onzichtbare uitzaaiingen vernietigen maar eventueel ook de tumor in de borst verkleinen. Als voor de operatie blijkt dat adjunvante chemotherapie nodig is, kan het gunstig zijn daar voor de operatie mee te starten. Als de tumor voor een borstsparende operatie te groot is, is dat na een chemotherapie wellicht wel mogelijk. De overlevingskansen zijn bij de adjunvante en de neo adjunvante chemotherapie even groot. Paliatieve chemotherapie Als er uitzaaiingen op een afstand aangetoond kan chemotherapie als palliatieve dat zijn ziekteremmers, klachtverlichtende middelen. Cytostaticakuur Meestal worden de cytostatica enkele uren toegediend via een ader dat wordt ook wel intraveneus genoemd. Dit toedienen gebeurd volgens een vast schema, eens per twee of drie weken. Zo’n toedieningschema met ‘rustperiodes’ waarin er geen cytostatica wordt toegediend heet Cytostaticakuur. Een kuur kan ook bestaan uit tabletten die ook via een schema enkele dagen gebruikt worden. Een cytostaticakuur word enkele keren herhaald, 6 tot 8 keer. Bijwerkingen van Cytostaticakuur. Cytostatica tast niet alleen de kankercellen aan maar ook gezonde cellen. Daardoor kunnen vervelende bijwerkingen optreden,een paar voorbeelden kunnen zijn: haaruitval, misselijkheid, braken, darmstoornissen, een verhoogd risico op infecties en vermoeidheid. Bij een behandeling waarbij bestraling en chemotherapie gecombineerd worden kunnen de bijwerkingen sterker zijn. Acute misselijkheid en overgeven is te bestrijden met medicijnen. Vermoeidheid kan na de behandeling nog lang aan blijven houden. cytostatica kunnen veranderingen geven in de menstruatiepatroon. Afhankelijk van de toegediende cytostatica kan de menstruatie onregelmatiger worden of verdwijnen. Gevolg hiervan is dat vervroegd de overgang en onvruchtbaarheid optreden. Voor vrouwen onder 40 is dat risico ongeveer 20 tot 30%, voor vrouwen boven de 45 is dat risico 80 tot 100%. De patiënten die een kinderwens hebben kunnen dit het beste voor de behandeling met hun specialist bespreken. Cytostatica kan haaruitval veroorzaken. Het is belangrijk dat je van te voren al weet welke medicijnen tot haarverlies kunnen leiden. De patiënt kan zich er dan vroeg tijdig op voorbereiden door bijvoorbeeld een pruik te bestellen. Steeds meer ziekenhuizen passen bij bepaalde behandelingen hoofdhuidkoeling toe, dit is een methode om haaruitval te verkomen of te verminderen. Hormonale therapie Hormonen zijn stoffen die ons lichaam zelf maakt. Een belangrijke groep hormonen zijn de geslachtshormonen. Borstklierweefsel kan niet groeien of functioneren zonder vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. ook borstkanker cellen zijn voor hun groei vaak afhankelijk van de aanwezigheid van de vrouwelijke geslachtshormonen. Als dit het geval is wordt de tumor hormoongevoelig genoemd. Hormonale therapie maakt hiervan gebruik. De productie van de eigen hormonen wordt beperkt of hun invloed wordt verminderd. In een vroeg ontdekte borstkanker kan hormonale therapie bijdragen aan een betere overlevingskans. Bij uitzaaiingen kunnen het ontstaan en het vermeerderen van de kankercellen tijdelijk worden stopgezet. Of de patiënt in aanmerking komt voor hormonale therapie hangt van de tumor af of die gevoelig is voor hormonen. Bij weefselonderzoek in het laboratorium worden kankercellen onderzocht op de aanwezigheid van de hormoonreceptoren. De receptoren zorgen voor de verbinding met hormonen, waardoor de tumor door blijft groeien. Als er tijdens het weefselonderzoek hormoonreceptoren worden gevonden spreekt men van hormoongevoelige borstkanker. De kans dat de tumor goed reageert ligt tussen de 50 en 75%. Als er geen receptoren worden aangetoond spreekt met van hormoonongevoelige borstkanker. De kans op verbetering van de ziekte door hormonale therapie is dan kleiner. hormonale therapie wordt alleen gegeven aan patiënten met hormoongevoelige borstkanker. Welke hormonale therapie het meest geschikt is hangt van een paar dingen af. Zoals: de leeftijd, de kinderwens, of de patiënt voor of na de overgang is, het stadium van de ziekte en van de eigen overwegingen. Hormonale therapie kan op een aantal manieren worden toegediend. Veel vrouwen met borstkanker worden met hormoonpreparaten behandeld. Deze medicijnen remmen de aanmaak of werking van bepaalde ‘eigen’ hormonen, hierdoor wordt de groei van de kankercellen stopgezet en sterven de hormoongevoelige kankercellen af. Een veelgebruikt hormoonpreparaat zijn de antihormonen. Een voorbeeld hiervan is tamoxifen, dit anithormoon moeten patiënten gedurende een aantal jaren blijven gebruiken. Vrouwen maken na de overgang,als de eierstokken geen oestrogenen meer maken produceren, toch nog oestrogenen aan. Deze aanmaak vind plaats in het onderhuids vetweefsel waar weer andere hormonen zijn die in de bijnieren zijn gemaakt. De meeste vrouwen krijgen aromaremmers voorgeschreven die deze aanmaak moet doen remmen. Vrouwen die nog niet in de overgang zijn, kan de behandeling uit : tijdelijk of blijvend uitschakelen van de hormoonproductie van de eierstokken. Dit gebeurd met een driemaandelijkse injectie met langwerkende hormonen. Deze injecties worden gegeven in combinatie met antihormonen. Na het stoppen van de behandeling keert meestal de menstruatie bij vrouwen weer terug. De bijwerkingen en gevolgen van hormonale therapie De bijwerkingen en gevolgen van hormonale therapie hangt samen met het type hormonale therapie, de vraag of de patiënt voor of na de overgang was, bij wie de eierstokken werden weggehaald. Bij vrouwen die al in de overgang waren kan hormonale therapie overgangsklachten verergen. Het risico op (on)vruchtbaarheid hangt af van de soort hormonale therapie de leeftijd van de patiënt. Behandeling met monoklonale antilichamen De toediening van monoklonale antilichamen is een nieuwe behandeling voor borstkanker. Deze behandeling wordt meestal gegeven in combinatie met chemotherapie en ook wel is met hormonale therapie. 15 tot 25 % van de vrouwen met borstkanker hebben een overmaat van bepaalde eiwitten op de tumorcellen. De eiwitten zorgen ervoor dat de tumorcellen te veel groeiprikkels in de cel doorlaten. Sommige monoklonale antilichamen kunnen deze eiwitten blokkeren. Een deel van de kankercellen kan daarom afsterven of zich minder goed herstellen nadat ze beschadigt zijn door chemotherapie en/ of hormonale therapie. Om te weten of een vrouw voor een behandeling met antilichamen in aanmerking komt, wordt eerst onderzocht of de tumor een teveel aan eiwitten heeft. Monoklonale antilichamen wordt gegeven per infuus. Vrouwen met uitzaaiingen kan de behandeling weken tot jaren duren. Bij die vrouwen worden de antilichamen tussen de eens per week tot eens per drie weken toegediend. Bijwerkingen van de monoklonale antilichamen Meestal na de eerste toediening van de eerste dosis monoklonale antilichamen kunnen soms bijwerkingen geven zoals koorts, spierpijn, misselijkheid en allergische reacties(koude rillingen en kortademigheid). Vrouwen verdragen de eerste dosis meestal goed en treden er nauwelijks tot geen bijwerkingen meer op. Monoklonale therapie kan de hartpompfunctie doen verminderen. Hierdoor wordt de hartspierfunctie af en toe gecontroleerd. Dit wordt zeker gedaan als de behandeling samen gaat met chemotherapie. De bijwerkingen die op kunnen treden zijn afhankelijk van de combinatie met andere medicijnen. Behandeling van borstkanker bij mannen Mannen kunnen ook borstkanker krijgen, hoewel het niet vaak voorkomt bij mannen. Het verloop van borstkanker bij mannen is bijna hetzelfde als bij vrouwen. De plaatselijke behandeling bestaat uit een borstamputatie. Bij mannen is een borst- tepelsparende operatie niet mogelijk, omdat bij mannen de tumor altijd dicht achter de tepel zit. Bij mannen is het niet mogelijk om ruim te opereren. Na de operatie wordt vaak gekozen voor een bestraling. Borstkanker bij mannen is vaak hormoongevoelig, hierbij wordt meestal door een arts adjunvante behandeling met antihormonen geadviseerd. Een hormoonbehandeling geeft bij mannen ook bijwerkingen zoals opvliegers, gewichtstoename en stemmingsveranderingen. Foto’s hier komen de patiënten te liggen als ze geen zin hebben om 4 a 5 uur te zitten voor een behandeling. patiënten die een behandeling krijgen moeten hier zitten, er staan nog meer stoelen naast de stoel van de patiënt omdat een patiënt het meestal niet gezellig vind om daar in je eentje 4,a 5 uur te zitten. Naast de stoel staat ook een tv’tje waar de patiënten tv of muziek op kunnen luisteren als de patiënten even geen zin hebben om te praten. dit is een infuuspomp, hierdoor krijgen patiënten de chemokuur. door toegediend. dit is een bloeddruk pomp en daaronder ligt de thermometer, hiermee meet je de bloeddruk van de patiënt tijdens de chemokuur. De artsen doen dit om te kijken of de patiënt goed reageert op de chemokuur. de hoofdhuidkoeling zorgt er voor dat mensen tijdens de behandeling geen haar uitval krijgen. Bronnen Internet: www.pinkribbon.nl www.borstkanker.nl http://www.samentegenborstkanker.nl/ http://www.preventievegezondheidszorg.com/borstkankerkrant.php http://www.demutselier.nl/?gclid=CLCw7MT6xKsCFcZH3godMkwf0Q http://www.diagnoseborstkanker.nl/portal/eipf/nl/borstkanker/diagnoseborst kanker/xxxhomexxx http://www.privatescan.nl/gerichtonderzoek/kankerscreening/borstkankeronderzoek http://www.borstkanker.net/hoofdframe.php http://www.racentegenkanker.nl/borstkanker/p64 http://www.borstkanker.net/chemotherapie.php#chemo1 http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/44890-preventie-borstkankervoorkomen-en-tijdig-ontdekken.html http://www.spreekbeurten.info/kanker.html http://scripts.kwfkankerbestrijding.nl/bestellingen/documents/wetenschapwe rkt.pdf NIE http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/2963483/2011/10/12/ Borstkankermaand-is-een-ware-kwelling.dhtml http://www.chirurgenoperatie.nl/pagina/brochures/chemo_tx/borstkankerch emo.pdf kranten: http://www.ad.nl/ad/article/search.do?searchValue=borstkanker&image.x=0 &image.y=0&image=ZOEK&navigationItemId=5585&language=nl&layoutType =1col Foldertjes van het ziekenhuis. - Borstkanker Borstafwijkingen waar moet je opletten? Chemotherapie Ziekenhuis st jansdal: Afdeling twee west over borstkanker/ rondleiding.