Unizo STARTERSbrochure Alles in huis voor uw eigen onderneming www.startersservice.be Maak van een goed idee een eigen zaak Alles in huis voor een eigen onderneming. Een eigen onderneming starten is een hele uitdaging. Daarom helpt UNIZO Startersservice u met het uitbouwen van uw idee. Van gespecialiseerde adviseurs, een uitgebreide kennisdatabank tot administratieve ondersteuning ... we hebben alles in huis om u een perfecte start te garanderen. Schakel ons gerust in volgens uw eigen behoeften. De kennis van UNIZO, het sterke fundament van uw onderneming Voor u de sprong naar een eigen onderneming waagt, informeert u zich best eerst uitgebreid. Dat is bij de start van een zaak niet anders. En daarvoor zit u nergens beter dan bij UNIZO. Zowel online als op papier beschikken wij over de ruimste databank met alles wat u moet weten over het zelfstandig ondernemen. Daarnaast kunt u bij ons terecht voor infosessies, cursussen en evenementen die u helpen om perfect voorbereid aan de start te komen. Ook deze startersbrochure is een eerste praktische handleiding die u stap voor stap de weg wijst naar een carrière als zelfstandig ondernemer of vrije beroeper. U bereidt zich voor op een eigen onderneming? Wat moet u praktisch doen om van start te kunnen gaan? Hoe zorgt u voor een goede sociale zekerheid als ondernemer? Welke rechtsvorm kiest u best? Hoe financiert u uw plannen? Komt u in aanmerking voor steunmaatregelen? Dat en nog veel meer komt u hier te weten. Maar UNIZO Startersservice biedt meer: wilt u meer persoonlijke informatie of wilt u uw plannen bespreken? Een team van experts staat voor u klaar en bouwt mee aan uw idee. Onze ervaren adviseurs zorgen ervoor dat u niets over het hoofd ziet. U bent er klaar voor en wilt van start? U kunt terecht bij onze gespecialiseerde consulenten van het ondernemingsloket voor een snelle en vlekkeloze opstart. Regelt u uw administratie liever online, ook dat kan. Surf naar www.zenito.be en u regelt alles comfortabel van bij u thuis. Zenito is betere zekerheid. UNIZO Startersservice ontwikkelde dit aanbod samen met Zenito Sociaal Verzekeringsfonds. Kiezen voor Zenito is kiezen voor een ‘betere zekerheid’. 17.000 starters kiezen elk jaar voor Zenito. Onze 170.000 klanten en 70.000 aangesloten vennootschappen kunnen rekenen op een ‘betere zekerheid’ doorheen hun ganse carrière. Daar staat Zenito, de belangrijkste dienstengroep voor zelfstandigen en vrije beroepen borg voor. 2 copyright © 2014 (48ste editie). Niets in deze uitgave mag op welke wijze dan ook verveelvoudigd of overgenomen worden tenzij met uitdrukkelijke vermelding van: uit de Startersbrochure, een uitgave van UNIZO Startersservice. Deze brochure is louter ter informatieve titel opgesteld. UNIZO Startersservice als auteur en uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens. Wettelijk Depot: D/1984/4233/30. Verantwoordelijke uitgever: Jan Sap, UNIZO vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel. INHOUD Hoe regelt u praktisch uw opstart? 4 • Voorafgaande opmerking 5 • Aan welke voorwaarden moet men voldoen om een handelsonderneming te starten? • Welke administratieve formaliteiten moet u in orde brengen? 5 Hoe zorgt u voor een optimale sociale bescherming? • Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? • Hoe sluit u zich aan? • Wat doet Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vervolgens voor u? • Hoeveel bijdragen betaalt u? • Wat krijgt u terug voor uw bijdragen? Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? • Verzekeringen tegen persoonlijke risico’s • Verzekeringen voor aansprakelijkheidsrisico’s en bedrijfsschaderisico’s Welke rechtsvorm kiest u voor uw onderneming? • Kiezen tussen handelszaak en vennootschap • Welke vennootschapsvorm is geschikt voor uw onderneming? Wat zijn uw verplichtingen inzake boekhouding, BTW en fiscaliteit? 8 10 11 12 13 13 17 20 21 28 30 31 32 36 • Boekhouding • BTW • De belastingsaangifte 37 37 38 Hoe financiert u uw plannen? 40 • Tips voor een gezond financieel evenwicht 41 Komt uw zaak in aanmerking voor steunmaatregelen? 42 • Participatiefonds • Waarborgregeling • Winwinlening • Microkredieten • Risicokapitaal en achtergestelde leningen • Steunmaatregelen voor vorming en consultancy • Steun voor investeringen • Steun bij export en innovatie • Steun bij aanwerving 43 44 44 45 45 45 46 47 47 Waarmee kan UNIZO Startersservice u helpen? 48 3 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Lex Corijn (R & Breakfast, Roeselare) Sinds drie jaar uitbater van zijn eigen Bed & Breakfast. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Ik zie mij nog het UNIZOkantoor binnenstappen. Jaren had ik er over nagedacht en voor ik het wist stond ik weer op de stoep. Ik weet nog dat ik dacht: ‘Mens, dat was vlug!’Op een uur was ik zelfstandige.” Foto ©Holderbeke Hoe regelt u praktisch uw opstart? In principe mag iedereen in België een zaak beginnen. Toch legt de wet enkele voorwaarden en beperkingen op. Bovendien moeten er verschillende formaliteiten vervuld worden. Onze expert adviseert u over de stappen die u moet zetten om ondernemer te worden en regelt voor u alle praktische formaliteiten zodat u zich kunt concentreren op uw zaak. UNIZO Startersservice werkt hiervoor samen met Zenito Ondernemingsloket. U vindt Zenito in elk UNIZO-kantoor. 4 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Voorafgaande opmerking: U kan een eigen zaak starten als een commerciële of als een niet-commerciële onderneming. Commerciële ondernemingen (handelaars of ambachtslieden) stellen daden van koophandel. Niet-commerciële ondernemingen stellen burgerlijke daden. Het gaat hier dan vooral om vrije beroepen (accountants, advocaten, apothekers, architecten, paramedische beroepen ...), land- en tuinbouwers, artiesten ... In de belastingsaangifte worden hun inkomsten niet aangegeven als winsten, maar wel als baten. Als ze hun activiteit uitoefenen onder de vorm van een vennootschap dan richten ze een burgerlijke vennootschap onder de vorm van een handelsvennootschap op. Het onderscheid tussen commerciële en niet-commerciële ondernemingen is belangrijk. De voorwaarden en formaliteiten zijn niet volledig identiek. TIP Door in zee te gaan met Zenito Ondernemingsloket, de partner van UNIZO, kiest u voor de snelste en makkelijkste weg om uw zaak administratief in orde te brengen. Zo kan u zich concentreren op wat echt belangrijk is: de uitbouw van uw zaak. Aan welke voorwaarden moet men voldoen om een onderneming te starten? 1. Handelingsbekwaamheid Om te kunnen starten met een eigen zaak moet u meerderjarig zijn. Dit bent u in principe vanaf uw achttiende verjaardag. Daarnaast moet u uw burgerrechten bezitten. 2. Nationaliteit In principe moet u Belg zijn , of onderdaan van een land van de Europese Unie, Noorwegen, I­jsland of Liechtenstein, of moet u kunnen genieten van één van de uitzonderingen die de wet voorziet. Indien dit niet het geval is, dan moet u in het bezit zijn van een geldige beroepskaart. Om deze te verkrijgen (zie ook p. 8), moet u o.a. het economisch nut van uw activiteit aantonen. 3. Kennis bedrijfsbeheer meestal verplicht bij commerciële ondernemingen Behalve enkele uitzonderingen moet elke zelfstandige handelaar of ambachtsman (zowel éénmanszaak als vennootschap) bewijzen over de basiskennis bedrijfsbeheer te beschikken. Dit bewijs moet via een ondernemingsloket geleverd worden. Wie kan dit bewijs van bedrijfsbeheer leveren? Onderneming als natuurlijk persoon • uzelf als ondernemingshoofd • een aangestelde die het dagelijks beheer van de zaak daadwerkelijk uitoefent: -- uw echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of partner met wie u reeds zes maanden officieel samenwoont; -- een familielid (bloed- of aanverwant) tot en met de derde graad; -- een bediende met een arbeidscontract van onbepaalde duur; -- een zelfstandige helper. Vennootschap: enkel de dagelijks bestuurder kan dit leveren! • Dit kan zijn de zaakvoerder van een BVBA of CVBA, de gedelegeerd bestuurder of directeur van een NV of een beherend vennoot van een Comm. V. of CVA. 5 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 De wetgeving over de voorwaarden en formaliteiten voor het starten van een eigen zaak kan wijzigen. Infomeer dus best nog eens bij uw UNIZO expert naar de recente stand van zaken. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Hoe kan u dit bewijs van kennis leveren? U kan uw kennis van bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van een diploma of op basis van ervaring die u opdeed. Volgende diploma’s worden aanvaard als bewijs: Akten afgeleverd vanaf 30 september 2000: • getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer • diploma hoger onderwijs Gereglementeerde Beroepen • getuigschrift versnelde cursus bedrijfsbeheer van minstens 128 uren over minstens 3 maanden Cluster 1. Fietsen en motorvoertuigen: • Fietsen verkopen en herstellen • Carrosserie herstellen • 2e handsvoertuigen verkopen • Motorvoertuigen herstellen tot 3,5 ton • Motorvoertuigen herstellen van 3,5 ton en meer • buitenlandse diploma’s: Cluster 2. Bouw en elektrotechniek: • Ruwbouw (= metsel- en betonwerken en sloopwerken) • Stukadoor, cementeren en dekvloeren • Tegelzetten, marmer en natuursteen • Dakwerken en waterdicht maken van gebouwen • Plaatser van schrijnwerk en glazenmaker • Algemeen schrijnwerk • Schilder-behanger (‘eindafwerking’) • Installatietechnicus (centrale verwarming, loodgieterij) • Elektrotechnicus • Algemeen aannemer De hierboven vermelde diploma’s / getuigschriften plus: Cluster 3. Lichaamsverzorging, opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer: • Kapper/kapster • Schoonheidsspecialist(e) • Voetverzorging • Masseur/masseuse • Opticien • Dentaaltechnicus • Begrafenisondernemer Andere gereglementeerde beroepen: • Restauranthouder/traiteur • Brood- en banketbakker • Slager-groothandelaar • Installateur frigorist • Droogkuiser-verver 6 -- secundair niveau: deze akten moeten gelijkwaardig verklaard worden door de Vlaamse of Franse Gemeenschap. Als er een precedent is, moet deze gelijkwaardigheid niet meer aangevraagd worden. -- voor akten van het hoger onderwijs volstaat het dat er nagekeken wordt (via www.anabin.de) of de onderwijsinstelling erkend is. Akten afgeleverd vóór 30 september 2000: • diploma hoger secundair onderwijs (algemeen, technisch of kunst) • diploma hoger secundair beroepsonderwijs afdeling handel, boekhouden, verkoop of kantoor • attest eerste jaar ondernemersopleiding De minister kan na controle van het programma ook andere akten goedkeuren. Dit gebeurde o.a. voor het aanvullend getuigschrift over de kennis van bedrijfsbeheer: • getuigschriften van de Vlaamse Gemeenschap volstaan zonder meer indien afgeleverd vanaf het schooljaar 1991-1992 • getuigschriften van de Franse of Duitstalige Gemeenschap volstaan zonder meer indien afgeleverd vanaf het schooljaar 1995-1996 • in de andere gevallen: -- ASO, TSO of kunstonderwijs: aanvullend getuigschrift behaald in 5e of 6e leerjaar -- BSO: aanvullend getuigschrift behaald in 6e of 7e leerjaar Onderstaande ervaring, opgedaan gedurende de laatste 15 jaar, volstaat eveneens als bewijs: • 3 jaar ervaring in hoofdberoep of 5 jaar ervaring in bijberoep als zelfstandig ondernemingshoofd (mits inschrijving in het handelsregister/Kruispuntbank van Ondernemingen of bij landen tuinbouw zonder inschrijving in het handelsregister) • 5 jaar ervaring als zelfstandig helper • 5 jaar ervaring als bediende in een leidinggevende functie • 3 of 5 jaar ervaring als dagelijks bestuurder in een vennootschap 4. Bewijs beroepskennis voor gereglementeerde commerciële beroepen Naast de kennis van bedrijfsbeheer dient een starter voor sommige beroepen ook te beschikken over voldoende beroepsbekwaamheid. Sinds 1 september 2007 bestaan er drie clusters van gereglementeerde beroepen. Daarnaast zijn er nog vijf beroepen die individueel gereglementeerd worden. Het gaat om de clusters en beroepen die hiernaast worden opgelijst. uw boekhouding / p36 financiering / p40 Vrijstellingen Vrijgestelde beroepen • Overlijden van een ondernemer Bij overlijden van een ondernemer die zelf aan de vereisten voldeed, wordt de overlevende echtgenoot, de wettelijke samenwonende partner of de zes maanden officieel samenwonende partner die de onderneming overneemt, vrijgesteld van de verplichting het bewijs van de ondernemersvaardigheden (bedrijfsbeheer- of beroepskennis) te leveren. De kinderen van de overleden ondernemer die de zaak willen overnemen, krijgen drie jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. • Overname van een handelszaak Neemt u een bestaande handelszaak over, dan geniet u – onder bepaalde voorwaarden – van een tijdelijke vrijstelling van 1 jaar verleend vanaf de datum van overname. TIP Zenito Ondernemingsloket brengt voor u volgende zaken in orde: • ondernemingsnummer • inschrijving in de KBO • BTW-formaliteit • kaart ambulante handel • beroepskaart voor vreemdelingen • alle andere vergunningen en registraties • aansluiting sociaal verzekeringsfonds • aansluiting ziekenfonds • neerlegging bij de griffie van de rechtbank van niet-notariële akten en documenten • inschrijving in register van vervangende ondernemers steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 De beoefenaars van een beroep dat reeds door een andere wet is geregeld met betrekking tot de kennis van het bedrijfsbeheer zijn vrijgesteld. Concreet gaat het over de volgende beroepsuitoefenaars: • vastgoedmakelaar • effectenmakelaar • vervoerder van goederen over de weg (uitzondering: koerierdienst) • vervoerder van personen over de weg (uitzondering: luchthavenvervoer, taxichauffeur) • vervoerder van goederen over de binnenwateren • directeur van een autorijschool • verzekeringsagent • verzekeringsmakelaar Thuisverkopers zijn vrijgesteld van het bewijs van bedrijfsbeheer onder welbepaalde voorwaarden. Voor de activiteiten van de clusters is een einddiploma van het secundair onderwijs een ­minimum vereiste om deze activiteit te mogen starten (uitzonderingen, bv. masseur/masseuse, waarvoor een cursus van 60 uren volstaat). Daarnaast blijven de erkende diploma’s van verschillende beroepsopleidingen ook nog gelden als bewijs van beroepskennis. Buitenlandse diploma’s moeten gelijkwaardig verklaard worden door de Vlaamse of de Franse Gemeenschap. Als er een precedent is, moet de gelijkwaardigheid niet meer aangevraagd worden. Bewezen ervaring als loontrekkende of zelfstandige is een geldig alternatief. Meestal is de vereiste beroepservaring: drie jaar in in hoofdberoep of in een voltijdse en effectieve betrekking, of vijf jaar in bijberoep of in een deeltijdse of niet-effectieve betrekking en dit binnen de laatste vijftien jaar. Voor de vijf individueel gereglementeerde beroepen is vijf jaar ervaring binnen de laatste tien jaar vereist. Wie kan het bewijs van beroepskennis leveren? De beroepskennis kan bewezen worden door uzelf als ondernemer of door een aangestelde (persoon die de daadwerkelijke dagelijkse technische leiding heeft over het bedrijf). Wanneer de onderneming meer dan één gereglementeerde activiteit uitoefent, kunnen verschillende personen voldoen aan de eisen inzake beroepsbekwaamheid, eigen aan de verschillende activiteiten. Het is dus niet nodig dat één persoon binnen de onderneming alle bewijzen van beroepskennis levert. 5. Bijzondere voorwaarden voor niet-commerciële beroepen Voor de meeste niet-commerciële beroepen (vooral de vrije beroepen) bestaat er een bijzondere wet die deze beroepen regelt en beschermt. Deze wet regelt dan de vereiste diploma’s, het doorlopen van een stage, de inschrijving bij een orde, de eedaflegging, ... 7 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Welke administratieve formaliteiten moet u in orde brengen? Als u voldoet aan de voorwaarden om een zaak te beginnen, betekent dit nog niet dat u meteen aan de slag kan. Eerst moet u immers nog een aantal formaliteiten vervullen. Deze formaliteiten gelden voor starters in hoofd- én bijberoep. 1. Openen van een zichtrekening Als zelfstandig handelaar moet u een zichtrekening hebben bij een in België gevestigde bank. 2. Formaliteiten via Zenito Ondernemingsloket a. Voorafgaande vergunningen In sommige gevallen moet u vooraleer verder stappen te zetten een voorafgaande vergunning aan vragen: • In geval van ambulante handel of kermisattracties moet u een machtiging aanvragen bij een ondernemingsloket. • Indien u een beroepskaart nodig hebt (zie voorwaarden p. 5) moet u deze aanvragen bij een erkend ondernemingsloket zoals Zenito Ondernemingsloket. Als u nog niet in België verblijft, moet u een beroepskaart aanvragen bij de Belgische ambassade van het land waar u verblijft. De beroepskaart wordt voor maximaal vijf jaar toegekend door de FOD Economie en Middenstand, KMO, Middenstand en Energie. • Vergunning beenhouwer-spekslager: deze vergunning wordt afgeleverd door de FOD Economie en Middenstand, maar kan worden aangevraagd door Zenito Ondernemingsloket. b. Aanvraag commerciële of niet-commerciële hoedanigheid U bent verplicht uw onderneming in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen als commerciële of niet-commerciële onderneming. Dit geldt zowel voor natuurlijke personen als voor vennootschappen. Om uw inschrijving in orde te brengen, heeft het ondernemingsloket de volgende gegevens nodig: • uw bankrekeningnummer • uw activiteiten als ondernemer • uw handelsbenaming • voor een vennootschap: statuten en bewijs van neerlegging bij de Griffie van de Rechtbank van Koophandel Indien u start met een commerciële onderneming moet u bij het ondernemingsloket ook de verantwoordingsstukken voorleggen waarmee u uw kennis bedrijfsbeheer en/of beroepskennis bewijst (zie de voorwaarden op pagina 5 en 6). U ontvangt dan van het ondernemingsloket uw uniek ondernemingsnummer. Dit nummer bestaat uit tien cijfers. Per vestiging ontvangt u eveneens een vestigingseenheidsnummer. De inschrijving als commerciële onderneming kost 82,50 EUR. Een inschrijving als niet-commerciële onderneming is gratis (als het een eerste inschrijving betreft). Wanneer moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Vermeld uw ondernemingsnummer bij de contacten met de verschillende (administratieve en rechterlijke) overheden. Is uw onderneming een handels- of ambachtsonderneming, dan bent u ook verplicht uw ondernemingsnummer te vermelden op alle akten, facturen, aankondigingen, brieven en andere stukken én het zichtbaar aan te brengen op gebouwen en marktkramen. Ambulante handelaars moeten hun ondernemingsnummer ook vermelden op bedrijfsvoertuigen. Bouwondernemingen en schoonmaakbedrijven dienen dit eveneens te doen als ze werkgever zijn. 8 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Hoe moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Onderneming natuurlijke persoon BTW BE 0123.456.789 Handelsvennootschappen – rechtspersonen BTW BE 0123.456.789 RPR (vb: Gent) Niet-BTW belastingsplichtige Ondernemingen 0123.456.789 c. Activeren BTW-hoedanigheid Nadat uw onderneming een commerciële of niet-commerciële hoedanigheid gekregen heeft, moet ze in de meeste gevallen eveneens een BTW-hoedanigheid aanvragen. Ook voor deze formaliteit kan u terecht bij Zenito Ondernemingsloket. Op dat moment moet u het BTW-stelsel aangeven waarvoor u opteert: de gewone regeling, maandelijkse aangiftes, het vrijstellingsregime, het forfaitair stelsel ... Vrije beroepen hebben vaak geen BTW-hoedanigheid nodig met uitzondering van bijvoorbeeld dierenartsen, boekhouders, architecten, notarissen, gerechtsdeurwaarders ... d. Andere vergunningen of registratie voor bepaalde activiteiten Voor verschillende beroepen gelden bijkomende verplichtingen. Afhankelijk van de activiteit en van de specifieke kenmerken van de onderneming zijn extra passende vergunningen of een registratie nodig. Voorbeelden zijn: de milieuvergunning, de registratie, toelating of erkenning bij het FAVV (Federaal Voedselagentschap Vlaanderen). e. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige, in hoofd- of bijberoep, moet u zich ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dit fonds int de sociale bijdragen die u moet betalen en zorgt ervoor dat de uitkeringen correct gebeuren. Uw aansluiting kan u in één beweging regelen bij uw bezoek aan het loket. Meer informatie over uw sociale zekerheid vindt u in het volgende hoofdstuk. f. Aansluiten bij een ziekenfonds Om in orde te zijn met uw ziekteverzekering, is ook een aansluiting bij een ziekenfonds nodig. Zij geven u een SIS-kaart. Als u reeds aangesloten bent, meldt u een wijziging van uw statuut. 3. Extra formaliteiten voor vennootschappen TIP Op www.startersservice.be vindt u de specifieke opstartformaliteiten per vrij beroep. Wanneer u start met een vennootschap, gelden een aantal extra verplichtingen. Een vennootschap wordt meestal opgericht via een notariële akte. Er moeten dus statuten opgemaakt worden, die u neerlegt bij de notaris. Die zorgt voor publicatie van de statuten in het Belgisch Staatsblad. De notaris kan de oprichtingsakte pas opstellen nadat hij een bankattest heeft ontvangen. Dit bankattest geeft aan dat het vereiste oprichtingskapitaal gestort werd. Als u een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid opricht, moet u bovendien een financieel plan opmaken en overmaken aan de notaris. Bij een faillissement binnen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit financieel plan opvragen. Als dan blijkt dat u onvoldoende maatschappelijk kapitaal voorzag, kan de beperkte aansprakelijkheid opgeheven worden. Voor een V.O.F., een gewone commanditaire vennootschap en een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid volstaat een onderhandse akte. Er is dan ook geen financieel plan en bankattest vereist. U moet in dat geval wel zelf zorgen voor de publicatie van de statuten. Zenito Ondernemingsloket kan deze formaliteiten van u overnemen. De wet verplicht de vennootschappen bepaalde akten of documenten openbaar te maken bv. de oprichtingsakte, verandering van zetel, benoeming bestuurders ... Niet-notariële wijzigingen kunnen door Zenito in orde gebracht worden. 9 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Annelies Storm (Zaakvoerster Vanuh, Antwerpen) Startte in het najaar van 2013 haar webshop met custom made handbags. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Samen met de Startersadviseur door mijn ondernemingsplan gaan, was een verrijking. Mijn vragen werden beantwoord en ik kwam tot nieuwe inzichten. Bedankt UNIZO om er dag in dag uit voor mij te zijn!” Foto ©Johan Martens Hoe zorgt u voor een optimale sociale bescherming? Sociale zekerheid is voor ondernemers heel belangrijk. Want ondernemers nemen risico’s die anderen niet nemen. Het komt erop aan de risico’s te beheersen en uw zaak en gezin te beschermen bij ziekte of ongeval. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds is wettelijk verplicht. Bij welk fonds, daar bent u vrij in. Bij Zenito krijgt u in elk geval de beste dienstverlening. En daarom is Zenito de natuurlijke partner van UNIZO Startersservice. Samen met hen verzorgen we snel, correct en efficiënt uw sociaal statuut. 10 uw boekhouding / p36 TIP Uw persoonlijke Zenitoklantverantwoordelijke kent uw dossier en volgt het voor u op. Tegelijk kan u ook zelf uw dossier volledig online beheren via www.zenito.be financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Loontrekkenden en ambtenaren moeten zelf geen actie ondernemen om in regel te zijn met hun sociaal statuut. De bijdragen die zij betalen voor hun sociale zekerheid, worden automatisch afgetrokken van het brutoloon. Zelfstandigen dienen zich aan te sluiten bij, en sociale bijdragen te betalen aan, een sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdrage geeft recht op gezinsbijslag, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen, gratis dienstencheques voor vrouwelijke zelfstandigen na een bevalling, palliatief verlof voor zelfstandigen, zorgverlof voor zelfstandigen, de faillissementsverzekering en een uitbreiding van de faillissementsverzekering tot een verzekering bij gedwongen stopzetting omwille van brand, vernielingen door derden, een natuurramp, een landbouwramp of een allergie erkend als beroepsziekte. U bent verplicht vanaf de eerste dag van uw zelfstandige activiteit aangesloten te zijn bij een sociaal verzekeringsfonds. Zenito Sociaal Verzekeringsfonds verzorgt snel, correct en efficiënt uw sociaal statuut. Van vóór de start tot na uw pensioen kan u bij Zenito rekenen op dienstverlening van topkwaliteit. Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Iedere zelfstandige Een zelfstandige werkt voor eigen rekening, dus niet bij een werkgever of in overheidsdienst. Dit betekent dat een zelfstandige nooit in een ondergeschikt verband kan werken voor een andere persoon, onderneming of openbare instantie. ‘Helpers’ Een ‘helper’ staat de zelfstandige bij of vervangt hem in zijn beroepsbezigheid. Ook hier is er geen ondergeschikt verband tussen de zelfstandige en de helper. De helpers en helpsters hoeven zich pas aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds vanaf 1 januari van het jaar waarin zij 20 jaar worden. Als zij huwen vóór hun 20 jaar, geldt voor hen -vanaf hun huwelijksdatum- wél het sociaal statuut. Helpers die aan twee voorwaarden voldoen, moeten zich niet aansluiten. Als eerste voorwaarde geldt minder dan 90 dagen per jaar ‘helpen’. Ten tweede mag het geen regelmatige activiteit zijn, de hulp moet dus toevallig zijn. Meewerkende echtgenoot Sinds 1/7/2005 zijn meewerkende echtgenoten verplicht zich aan te sluiten. In principe moet men zich in het zogenaamde maxi-statuut aansluiten, dat in volwaardige sociale rechten voorziet. Voor meewerkende echtgenoten geboren voor 1/1/1956 is het maxi-statuut optioneel, maar men moet zich wel minstens in het mini-statuut aansluiten (enkel arbeidsongeschiktheidsverzekering). 11 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Vennootschappen TIP De aansluiting is verplicht en moet tijdig gebeuren Sluit uiterlijk op de dag van de start van uw zelfstandige activiteit aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Doet u dit later, dan krijgt u een administratieve boete opgelegd van 500 EUR tot 2.000 EUR en worden intresten aangerekend wegens laattijdige aansluiting. Bovendien loopt u het risico automatisch aangesloten te worden bij de de Nationale Hulpkas die de hoogste administratieve kost aanrekent. Neem daarom tijdig contact met ons op. Wij brengen alles voor u in orde. Onze adressen vindt u achteraan in deze brochure. Hoewel het sociaal statuut enkel voor de ‘natuurlijke personen’ georganiseerd wordt, moeten ook de vennootschappen die onder de vennootschapsbelasting vallen zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en dit, in tegenstelling tot de zelfstandigen, binnen 90 dagen na de oprichting van de vennootschap. De vennootschappen betalen een jaarlijkse bijdrage van 347,50 EUR. Vennootschappen met een balanstotaal hoger dan 641.556,65 EUR (zie jaarrekening neergelegd twee jaar voorheen) zullen echter een bijdrage van 868 EUR verschuldigd zijn (bedragen van 2013, de bedragen voor 2014 zijn bij publicatie nog niet gekend). Uitzondering voor startende vennootschappen Voor starters is er een uitzonderingsmaatregel. Als alle zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten gedurende de laatste tien jaar niet meer dan drie jaar zelfstandig geweest zijn en als het om een personenvennootschap met een commerciële activiteit gaat, krijgt de vennootschap gedurende de eerste drie jaar een vrijstelling van betaling. Opgelet: de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is ook voor deze vennootschappen verplicht. Mandatarissen en vennoten Alle mandatarissen binnen een vennootschap moeten aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Voor alle werkende vennoten die geen band van ondergeschiktheid hebben, geldt dezelfde regel. Er wordt wel een uitzondering gemaakt voor onbezoldigde mandatarissen die pensioengerechtigd zijn of die de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt en voor stille vennoten die enkel kapitaal inbrengen: zij moeten niet aangesloten zijn bij een verzekeringsfonds. Ook bepaalde onbezoldigde mandatarissen die nog niet pensioengerechtigd zijn, kunnen aan de aansluitingsplicht ontsnappen. Hier gelden echter strikte voorwaarden. Contacteer Zenito voor bijkomende informatie. Zelfstandige in hoofd- of bijberoep? U kan zelfstandig zijn in hoofd- of in bijberoep. In beide gevallen is een aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds vereist. Hoofdberoep: Als uw zelfstandig beroep uw voornaamste of enige bezigheid is. Bijberoep: Als u naast uw zelfstandige activiteit gewoonlijk een ander beroep uitoefent. Niet de hoogte van het inkomen als zelfstandige is hierbij doorslaggevend, noch de aan uw zelfstandige activiteit bestede tijd. U bent zelfstandige in bijberoep als u in uw andere activiteit minstens halftijdse prestaties levert. Voor de ambtenaren moeten deze halftijdse prestaties zich over minstens 200 dagen of acht maanden per jaar uitstrekken. Hoe sluit u zich aan? Zenito maakt het u gemakkelijk. U hebt verschillende mogelijkheden. 1. U kunt langskomen in één van onze meer dan 30 kantoren. U krijgt advies en wij brengen uw aansluiting en andere formaliteiten voor u in orde. U vindt de gegevens van onze kantoren op de achterflap van de brochure. 2. U kan alles online regelen via de aansluitingsmodule op www.zenito.be. Uw aanvraag van een ondernemingsnummer en mogelijke andere formaliteiten kan u in één beweging meenemen. 3. Op www.zenito.be kan u ook formulieren printen en downloaden. Is niet alles duidelijk? Zenito Start helpt u verder. 12 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Wat doet Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vervolgens voor u? De sociale bijdragen van een zelfstandige worden volgens een ingewikkeld mechanisme berekend. Uiteindelijk komt het erop neer dat u op uw inkomen van drie jaar geleden 22% aan sociale bijdragen betaalt voor uw inkomen onder de 55.576,94 EUR en 14,16% voor de schijf tussen 55.576,94 EUR en 81.902,81 EUR. Voor nog hogere schijven betaalt u geen bijdrage. Eind mei 2013 heeft de ministerraad zich principieel akkoord verklaard met een hervorming van de sociale bijdragen voor zelfstandigen vanaf 2015. Deze hervorming betekent dat zelfstandigen sociale bijdragen verschuldigd zullen zijn op basis van het inkomen van het jaar zelf in plaats van op basis van het inkomen van 3 jaar voordien. Zenito berekent voor u hoeveel sociale bijdragen u moet betalen. Dit gebeurt aan de hand van uw inkomen dat de fiscus ons laat kennen. De bijdrage die wij van u ontvangen storten wij, na aftrek van de beheerskost, onmiddellijk door aan de overheid. Daar wordt het verdeeld onder de verschillende uitkeringsinstanties (pensioen, kinderbijslag, ziekteverzekering ...). Zenito zorgt ervoor dat uw gegevens tijdig terecht komen bij uw ziekenfonds en kinderbijslagfonds. Ook houden wij uw volledige loopbaan als zelfstandige bij zodat uw pensioen later correct kan berekend worden. Zenito is specialist in individuele klantenbegeleiding. Het belang van de klant staat bij ons centraal. We bieden een integrale sociale bescherming en werken met de modernste IT. U hebt een persoonlijke klantverantwoordelijke die voor u steeds de meest voordelige oplossing zoekt. Is uw dossier zeer complex of ontstaan er conflicten met mutualiteiten of de overheid dan staan wij u bij, zelfs tot voor de arbeidsrechtbank. We hebben kantoren in het hele land en als u dat wenst komen onze adviseurs bij u thuis of in de zaak langs. Op zenito.be en in onze gratis nieuwsbrieven vindt u alle info over sociale zekerheid. En last but not least: via uw e-dossier kunt u uw dossier op de voet volgen. U kan zelf berekenen welke bijdragen u zal moeten betalen, persoonlijke documenten en attesten downloaden en wijzigingen doorgeven. Zenito is het enige sociaal verzekeringsfonds dat u deze mogelijkheden biedt. Hoeveel bijdragen betaalt u? Gevestigde zelfstandigen Uw bijdrage is gebaseerd op het nettobedrijfsinkomen dat u drie jaar geleden had (het ‘refertejaar’). Het nettobedrijfsinkomen is het bruto-inkomen verminderd met de bedrijfslasten en -verliezen, zoals vastgesteld door de belastingsadministratie. De belastingsadministratie maakt dit nettobedrijfsinkomen over aan het sociaal verzekeringsfonds waarbij u aangesloten bent. Dit bedrijfsinkomen van het refertejaar wordt dan aangepast aan het indexcijfer. Op basis van dit eindbedrag berekent het sociaal verzekeringsfonds uw sociale bijdrage. Dat gebeurt volgens vaste percentages. Voor zelfstandigen in hoofdberoep De wetgever gaat ervan uit dat elke zelfstandige hoofdberoeper een inkomen heeft van minstens 12.870,43 EUR. Ook al ligt uw werkelijk verdiende inkomen onder deze grens, uw bijdragen worden toch op dat bedrag berekend. Dat is de minimumbijdrage. Inkomensschijven (geherwaardeerd) Bijdrage (inclusief administratieve kosten) < 12.870,43 EUR 735,83 EUR 12.870,43 EUR tot 55.576,94EUR 22% 55.576,94 EUR tot 81.902,81 EUR 14,16% 13 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Voor zelfstandigen in bijberoep Voor zelfstandigen in bijberoep gelden dezelfde percentages als voor zelfstandige hoofdberoepers, maar dan vanaf een inkomen van 1.423,89 EUR. Op een lager inkomen moet u géén bijdragen betalen. Een bijberoeper kan maar genieten van de rechten van het sociaal statuut als zelfstandige vanaf een bijdrage berekend op een inkomen van 12.870,43 EUR. U geniet uiteraard wel van de sociale rechten die voortvloeien uit uw activiteit als werknemer of ambtenaar. Bij de wettelijke bijdragen moet u een bedrag toevoegen voor de beheerskosten van het sociaal verzekeringsfonds. Deze beheerskost bedraagt bij Zenito Sociaal Verzekeringsfonds 3,95%. Bijdragetabel vanaf 01-01-2014 hoofdberoep (22% of 14,16% + 3,95% Adm.kosten) Inkomen 2011 Geherwaardeerd Kwartaalbijdragen Meewerkende echtgenoot Ministatuut Meewerkende echtgenoot Maxistatuut 5.346,77 5.653,98 735,83 26,42 323,25 12.171,10 12.870,43 735,83 26,42 735,83 12.500,00 13.218,23 755,72 27,14 755,72 15.000,00 15.861,87 906,86 32,57 906,86 17.500,00 18.505,52 1.058,00 37,99 1.058,00 20.000,00 21.149,16 1.209,15 43,42 1.209,15 22.500,00 23.792,81 1.360,29 48,85 1.360,29 25.000,00 26.436,45 1.511,43 54,27 1.511,43 27.500,00 29.080,10 1.662,59 59,70 1.662,59 30.000,00 31.723,74 1.813,73 65,12 1.813,73 40.000,00 42.298,32 2.418,30 86,84 2.418,30 52.557,11 55.576,94 3.177,47 114,10 3.177,47 60.000,00 63.447,48 3.467,10 124,53 3.467,10 70.000,00 74.022,06 3.856,22 138,54 3.856,22 77.452,54 81.902,81 4.146,22 148,99 4.146,22 Alle bedragen in deze tabel zijn uitgedrukt in euro. TIP Bereken zelf uw bijdrage met de berekeningsmodule op www.zenito.be. 14 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Bijberoep (22% + Adm. kosten) Inkomen 2011 Geherwaardeerd Kwartaalbijdrage <1.346,52 1.423,89 Vrijstelling (=0,00) 1.346,53 1.423,90 81,40 1.500,00 1.586,19 90,69 2.000,00 2.114,92 120,91 2.500,00 2.643,65 151,14 3.000,00 3.172,37 181,37 3.500,00 3.701,10 211,60 4.000,00 4.229,83 241,83 4.500,00 4.758,56 272,06 5.000,00 5.287,29 302,29 5.500,00 5.816,02 332,52 6.000,00 6.344,75 362,74 7.000,00 7.402,21 423,20 8.000,00 8.459,66 483,66 9.000,00 9.517,12 544,12 10.000,00 10.574,58 604,57 11.755,57 12.830,63 zie hoofdberoep vAlle bedragen in deze tabel zijn uitgedrukt in euro > 12.171,10 EUR idem hoofdberoep Het max. inkomen in 2011 voor gelijkstelling met bijberoep bedraagt 6.375,71 EUR. Beginnende zelfstandigen De regel dat de sociale bijdragen van een zelfstandige berekend worden op het inkomen als zelfstandige van drie jaar geleden, kan bij een starter uiteraard niet toegepast worden. Daarom betaalt u als starter een voorlopige bijdrage. Voor de berekening ervan kunt u kiezen uit twee mogelijkheden. Voorlopige bijdrage berekend op een minimuminkomen Gedurende uw eerste drie jaren als zelfstandige betaalt u een voorlopige bijdrage berekend op een minimuminkomen. Van zodra wij de definitieve inkomsten voor deze jaren van de fiscus hebben ontvangen, vergelijken we het minimuminkomen met uw werkelijke inkomen. Op het verschil moet u dan nog sociale bijdragen bijbetalen. Minimumbijdragen voor starters (incl. adm. kosten) Hoofdberoep Tot einde van 1e volledige kalenderjaar Tweede kalenderjaar Derde kalenderjaar Voorlopige bijdrage per kwartaal Bijdragepercentage 685,66 EUR 20,5% 702,39 EUR 21% 719,12 EUR 21,5% 15 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 TIP Op welk tijdstip u ook een eigen zaak start, u moet steeds de bijdrage voor een volledig kwartaal betalen. In het begin van een kwartaal starten is dus het voordeligst. verzekeringen / p20 Bijberoep Tot einde van 1e volledige kalenderjaar Tweede kalenderjaar Derde kalenderjaar Meewerkende echtgenoot Tot einde van 1e volledige kalenderjaar Tweede kalenderjaar Derde kalenderjaar rechtsvorm / p30 Voorlopige bijdrage per kwartaal 75,86 EUR 77,70 EUR 79,55 EUR Bijdragepercentage 20,5% 21% 21,5% Voorlopige bijdrage per kwartaal 301,22 EUR 308,55 EUR Bijdragepercentage 20,5% 21% 315,90 EUR 21,5% Begint u een zelfstandige activiteit na uw pensioenleeftijd en ontvangt u géén pensioen, dan betaalt u volgende voorlopige bijdragen: 65 jaar zonder pensioen Tot einde van 1e volledige kalenderjaar Tweede kalenderjaar Derde kalenderjaar TIP Probeer uw inkomen zo goed mogelijk in te schatten. Door als starter bijdragen te betalen op uw geschatte inkomen, vermijdt u hoge bijkomende rekeningen. Bovendien betaalt u zo minder belastingen en minder sociale bijdragen. Voorlopige bijdrage per kwartaal 151,72 EURO 155,42 EURO Bijdragepercentage 20,5% 21% 159,12 EURO 21,5% Krijgt u wél een pensioen, dan betaalt u voorlopig 108,79 EUR. Kunt u als beginnende zelfstandige in bijberoep of gepensioneerde aantonen dat uw jaarinkomen onder de vrijstellingsgrens (1.423,89 EUR voor bijberoepen, 2.847,80 EUR. voor gepensioneerden) zal blijven, dan kunt u vragen géén voorlopige bijdragen te moeten betalen. Voorlopige bijdrage op het door u geschatte werkelijke inkomen Schat u dat uw inkomen een stuk hoger zal liggen dan dit minimuminkomen? Dan laat u uw bijdragen best berekenen op basis van uw geschatte inkomen. Deze methode biedt de volgende voordelen: • U zal vanaf het derde tot het einde van het zesde jaar van uw activiteit geen zware bijkomende rekeningen ontvangen bovenop uw rekeningen van het jaar zelf. • U betaalt hogere sociale bijdragen tijdens uw eerste jaren. Bijgevolg nemen de aftrekbare beroepskosten toe waardoor u minder belastingen moet betalen. Bovendien kan u hogere premies betalen voor het Vrij Aanvullend Pensioen (zie hoofdstuk Vrij Aanvullend Pensioen), die ook fiscaal aftrekbaar zijn. • Uw inkomen van de eerste drie jaren daalt omdat u hogere sociale bijdragen betaalt. Dat betekent dat u in het vierde, vijfde en zesde jaar van uw activiteit ook minder sociale bijdragen betaalt. Hieronder vindt u de voorlopige bijdragen op het geraamd inkomen van 2014: Voorlopige bijdragen hoofdberoep in EURO Geraamd inkomen 2014 Voorlopige bijdragen bijberoep in EURO Geraamd inkomen 2014 Kwartaal bijdrage 1e periode 2e periode 3e periode 1e periode 2e periode 12.870,43 685,66 702,39 719,12 Tot 1.423,89 3e periode vrijstelling 15.000,00 799,12 818,61 838,10 1.423,90 75,86 77,70 79,55 20.000,00 1.065,49 1.091,48 1.117,46 1.500,00 79,92 81,86 83,81 25.000,00 1.331,86 1.364,34 1.396,83 2.000,00 106,55 109,15 111,75 30.000,00 1.598,23 1.637,21 1.676,19 2.500,00 133,19 136,43 139,69 50.000,00 2.663,72 2.728,69 2.793,66 3.000,00 159,82 163,72 167,62 60.000,00 3.123,58 3.195,81 3.268,02 4.000,00 213,10 218,30 223,49 70.000,00 3.491,57 3.563,79 3.636,00 5.000,00 266,37 272,87 279,37 80.000,00 3.859,55 3.931,77 4.003,99 8.000,00 426,20 436,59 446,99 81.902,81 3.929,57 4.001,79 4.074,01 12.000,00 639,29 654,89 670,48 Alle bedragen in deze tabel zijn uitgedrukt in euro. 16 Kwartaal bijdrage Vanaf 12.870,43 zie hoofdberoep Alle bedragen in deze tabel zijn uitgedrukt in euro. uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Gehuwden, genieters van een overlevingspensioen, studenten en bepaalde vastbenoemde lesgevers LET OP! Door beroep te doen op de gelijkstelling met bijberoep doet u afstand van uw eigen sociale rechten. U bouwt geen eigen pensioen op en hebt geen recht op uitkeringen arbeidsongeschiktheid. Behoort u tot deze groep, dan kan u een ‘gelijkstelling met bijberoep’ vragen, ook al oefent u uw beroep in hoofdberoep uit. Voorwaarde is dat uw geherwaardeerd inkomen lager is dan 6.742,06 EUR. Vrijstelling van bijdragen en gelijkstelling Om sociale redenen kan u altijd vrijstelling van bijdragen aanvragen bij de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen. Dat verzoek wordt ingewilligd als u echt geen middelen hebt om uw bijdragen te betalen. Voor bepaalde periodes waarin u uw zelfstandig beroep niét kunt uitoefenen, kan u ‘gelijkstelling’ krijgen. Dan worden die kwartalen of jaren gelijkgesteld met periodes waarin u wél actief bent. Contacteer uw persoonlijke klantverantwoordelijke bij Zenito voor meer informatie. Wat krijgt u terug voor uw bijdragen? (bedragen op 01/12/2012) Gezinsbijslag Onder gezinsbijslag vallen zowel het kraamgeld als de kinderbijslag. Het kraamgeld is een vast bedrag. Vanaf de zesde maand zwangerschap kan u het aanvragen bij het kinderbijslagfonds. Voeg bij uw aanvraag een geneeskundig getuigschrift met de vermoedelijke geboortedatum. Vanaf de tweede maand vóór die vermoedelijke geboortedatum kan de som uitbetaald worden. • Eerste geboorte: 1.223,11 EUR • Tweede geboorte: 920,25 EUR De kinderbijslag wordt per maand uitbetaald aan de bijslagtrekkende (meestal vader of moeder). • Eerste kind: 84,43 EUR per maand • Tweede kind: 167,05 EUR per maand • Derde kind e.v.: 249,41 EUR per maand Kinderbijslag wordt uitbetaald voor schoolgaande kinderen tot 25 jaar. Vanaf het tweede kind voorziet men een leeftijdstoeslag bij de zesde, twaalfde en achttiende verjaardag. Verder bestaan er aanvullingen voor mindervalide kinderen, weeskinderen en kinderen van invalide of actieve mindervalide zelfstandigen. Ziekteverzekering De sociale bijdragen geven u ook recht op een verzekering bij ziekte. De ziekteverzekering is gesplitst in twee delen: de gezondheidszorg en de uitkering wegens arbeidsongeschiktheid. De gezondheidszorgverzekering verzekert u tegen grote risico’s (bevalling, opname in een ziekenhuis …) en kleine risico’s (zoals dokters-, apothekers-, kinesitherapiekosten, enz.). De uitkeringsverzekering bij arbeidsongeschiktheid voorziet in een dagvergoeding als u uw beroep om gezondheidsredenen moet stopzetten. Tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid spreken we van ‘primaire arbeidsongeschiktheid’. Met die term wordt bedoeld dat u uw vroegere beroep niet meer kan uitoefenen. Is uw arbeidsongeschiktheid erkend door de geneesheer van uw ziekenfonds, dan kan u aanspraak maken op de dagvergoeding. Deze vergoeding wordt maar uitbetaald vanaf de tweede maand arbeidsongeschiktheid. De eerste maand is er dus geen vergoeding. 17 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid spreekt men van ‘invaliditeit’. U krijgt in dit geval -mits volledige stopzetting van uw bedrijf- een verhoogde vergoeding. Hulp van derden is er voor arbeidsongeschikte zelfstandigen die om gezondheidsredenen aangewezen zijn op hulp van anderen. Via de diensten van uw ziekenfonds kan u de tegemoetkoming regelen. De voorwaarden om de tegemoetkoming te kunnen krijgen zijn: • Minstens drie maanden arbeidsongeschikt zijn. • Ernstig zorgbehoevend zijn: minstens 11 op 18 punten scoren op de schaal voor zelfredzaamheid. Dit betekent dat je ernstige problemen hebt op het vlak van mobiliteit, huishouding, zelfzorg, communicatie en sociale contacten. Sinds 2011 is er ook de inhaalpremie (vakantiegeld voor invaliden). Wie op 31 december van het voorafgaand jaar minstens een jaar arbeidsongeschikt was en dit nog steeds is op 1 mei, heeft recht op een premie van 208,09 EUR. In de uitkeringsverzekering is ook een moederschapsuitkering voorzien voor de zelfstandige vrouwen en de meewerkende echtgenoten. Om van deze uitkering te kunnen genieten, moet een periode van moederschapsrust in acht genomen worden, tijdens dewelke men niet mag werken. Deze periode start minstens een week voor de voorziene bevallingsdatum en eindigt ten vroegste twee weken na de bevalling. Na deze periode van verplichte rust, kan men binnen een termijn van 21 weken nog maximaal vijf weken (zes weken bij geboorte van een meerling) moederschapsrust opnemen. De wekelijkse vergoeding bedraagt 440,50 EUR. Het ‘Familieplan’ (zie ook verder Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen) voorziet onder bepaalde voorwaarden in een verlenging van de moederschapsrust in geval van hospitalisatie van de pasgeboren baby of in overheveling van de moederschapsrust naar de partner in geval van het overlijden van de moeder. Uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid 2de tot 12de maand Na de 12de maand zonder stopzetting bedrijf Na de 12de maand met stopzetting bedrijf Geen hulp van derden Geen hulp van derden Wel hulp van derden Geen hulp van derden Wel hulp van derden Met gezinslast 53,99 EUR 73,99 EUR 53,99 EUR 73,99 EUR 53,99 EUR 73,99 EUR Alleenstaande zonder gezinslast 40,81 EUR 60,81 EUR 40,81 EUR 60,81 EUR 43,21 EUR 63,21 EUR Samenwonende zonder gezinslast 33,13 EUR 53,13 EUR 33,13 EUR 53,13 EUR 37,05 EUR 57,05 EUR TIP U kan uw wettelijk voorzien pensioen, dat erg beperkt is, aanvullen met het Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen. Jaarlijks zet u dan tot 9,4% van uw inkomen opzij voor u w S o c i a a l Vr i j A a nv u l lend Pensioen. Op die 9,4% betaalt u geen belastingen en geen sociale bijdragen. Door de combinatie van de intrest en winstdeelname op het opzijgezette bedrag en het fiscale en sociale voordeel is het Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen financieel dé verzekering bij uitstek. Meer info vindt u in het volgend hoofdstuk. 18 Wel hulp van derden Pensioen Er bestaan twee soorten pensioenen: het rustpensioen en het overlevingspensioen. Het rustpensioen is een inkomen waarop u recht heeft na een loopbaan als zelfstandige. Een volledige loopbaan telt 45 jaar. Om op pensioen te gaan moet u natuurlijk de pensioenleeftijd bereikt hebben. De normale pensioenleeftijd is 65 jaar. Indien u al een voldoende lange loopbaan achter de rug hebt (minstens 35 jaar), kan u al vanaf 60 jaar met vervroegd pensioen*. In dat geval wordt het pensioen verminderd met een bepaald percentage per jaar vervroeging. Wanneer men echter op de ingangsdatum 42 jaar activiteit kan bewijzen, valt de vermindering weg. * Door de pensioenhervormingen worden de voorwaarden voor vervroegd pensioen (voor pensioenen die ingaan vanaf 1/1/2013) strenger. Zo zal men in 2013 60 jaar en 6 maanden moeten zijn en 38 gewerkte jaren moeten kunnen aantonen om met vervroegd pensioen te gaan. De voorwaarden voor een vervroegd pensioen worden vervolgens geleidelijk aan verstrengd tot in 2016 een nieuwe regeling zal gelden: vervroegd pensioen zal mogelijk zijn op de leeftijd 60 jaar na een loopbaan van 42 jaar, of op 61 jaar na een loopbaan van 41 jaar of vanaf 62 jaar na een loopbaan van 40 jaar. Bij een vervroegd pensioen kan het pensioen definitief worden verminderd met een bepaald percentage. Maar het pensioen wordt niet verminderd na een loopbaan van 41 jaar of bij een pensionering op de leeftijd van ten vroegste op 63 jaar. Wie zijn pensioen vervroegd opneemt, moet nog tot en met 31 december 2013 rekening houden met een vermindering van het pensioen als zelfstandige. Op 1 januari 2014 wordt de vermindering afgeschaft voor wie ten vroegste op die datum met pensioen gaat. uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Sinds 1984 is het zo dat men het pensioen van een zelfstandige berekent op het werkelijke inkomen, begrensd tot een bedrag van 55.576,94 EUR (grens voor 2014). Het overlevingspensioen is een vergoeding die aan de overlevende echtgenoot wordt toegekend. Dit kan ten vroegste vanaf 45 jaar. Bij arbeidsongeschiktheid of in geval van kinderlast kan dit reeds op jongere leeftijd. Is de arbeidsongeschiktheid of de kinderlast er niet of niet meer, dan wordt het overlevingspensioen toch gedurende minstens één jaar uitbetaald. Voldoet de weduwe of weduwnaar daarna nog niet aan deze voorwaarden dan ontvangt hij of zij een zeer laag forfaitair overlevingspensioen in afwachting van diens 45ste verjaardag. TIP Voor de meest recente cijfers, een berekening van uw bijdrage, nieuwe wetgeving, online aansluiting en toegang tot uw persoonlijk dossier, ga naar www.zenito.be. gewaarborgd minimumpensioen voor een volledige loopbaan Jaarbedragen Maandbedragen Rustpensioen gezin 16.844,72 EUR 1403,73 EUR Rustpensioen alleenstaande 12.731,29 EUR 1060,90 EUR Forfaitair overlevingspensioen 12.731,29 EUR 1060,90 EUR Faillissementsverzekering en verzekering bij gedwongen stopzetting Na een faillissement of na een gedwongen stopzetting omwille van een brand, een natuurramp, een landbouwramp, vernielingen door derden of een als beroepsziekte erkende allergie komen zelfstandigen in aanmerking voor het behoud van rechten gedurende maximaal vier kwartalen voor kinderbijslag en gezondheidszorg, en een faillissementsuitkering. De uitkering bedraagt: • 1.060,94 EUR per maand voor gerechtigden zonder gezinslast • 1.403,73 EUR per maand voor gerechtigden met gezinslast. Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen Zorgt u als zelfstandige voor uw ernstig ziek kind, of verleent u palliatieve zorgen aan uw partner of kind, dan komt u in aanmerking voor de loopbaanonderbreking voor zelfstandigen. Op voorwaarde dat u gedurende minstens vier weken al uw beroepsactiviteiten onderbreekt, kan u genieten van een vrijstelling van bijdragen gedurende een kwartaal. Verleent u palliatieve zorgen, dan kan u bovendien genieten van een maandelijkse uitkering van 698,56 EUR (maximum 3 maanden). Terwijl u persoonlijk niet meer beroepsactief bent, mag iemand anders in uw naam verder uw zaken behartigen. Gratis dienstencheques moederschapshulp Sinds 2006 kunnen vrouwelijke zelfstandigen onder bepaalde voorwaarden 105 gratis dienstencheques bekomen voor huishoudelijke hulp. Een dienstencheque is een betaalmiddel waarmee men erkende ondernemingen kan betalen voor het uitvoeren van een beperkt aantal huishoudelijke taken (schoonmaken, was, strijk, naaiwerk, bereiden van maaltijden, boodschappen doen, hulp bij verplaatsingen). Iedere cheque komt overeen met de vergoeding van een uur huishoudelijk hulp. In het kader van de moederschapshulp worden 105 dienstencheques gratis ter beschikking gesteld van vrouwelijke zelfstandigen die aan de volgende toekenningsvoorwaarden voldoen: • de schriftelijke aanvraag dient ten vroegste ingediend te worden vanaf de zesde maand van de zwangerschap en ten laatste op het einde van de vijftiende week volgend op de datum van de bevalling • de vrouwelijke zelfstandige is aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds hetzij in hoofdberoep, hetzij als meewerkende echtgenote (maxi-statuut), hetzij in bijberoep met een definitieve bijdrage die minstens gelijk is aan de minimumbijdrage van een hoofdberoep • de vrouwelijke zelfstandige is in regel met de bijdragen voor de twee kwartalen voorafgaand aan het kwartaal van de bevalling (ofwel zijn de bijdragen effectief betaald, ofwel werd er een vrijstelling verleend door de Commissie voor Vrijstelling, ofwel geniet ze van de gelijkstelling wegens ziekte/arbeidsongeschiktheid). • zij blijft aangesloten als zelfstandige voor de periode tussen de bevalling en het tijdstip van de toekenning van de moederschapshulp 19 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Ariadne Wils (De Draad van Ariadne, Deurne) Startte na 15 jaar werkervaring als administratief bediende haar eigen zaak. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “UNIZO biedt me vele kansen door het grote netwerk waarin ik terecht kom. Het is belangrijk voor mijn zaak om mijn gezicht te laten zien.” Foto ©David Van Oost Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? Wie zich bewust is van de risico’s die hij of zij loopt, kan meestal schade en ongevallen voorkomen. Als zelfstandige loopt u andere risico’s dan een loontrekkende. U doet er dan ook goed aan een inventaris van die risico’s op te stellen. Zodra die klaar is, kan u beslissen deze risico’s zelf te dragen, er preventief tegen op te treden of een verzekering af te sluiten. Meestal is een combinatie van deze mogelijkheden de beste keuze. Houd er wel rekening mee dat een aantal verzekeringen verplicht zijn. 20 uw boekhouding / p36 TIP Voor alle informatie over de aanvullende verzekeringen kan u terecht bij uw UNIZO exper t of rechtstreeks bij Zenito Aanvullend Pensioen. www.zenito.be/ aanvullendpensioen financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 We onderscheiden drie grote risicogebieden: 1. Persoonlijke risico’s De risico’s voor zelfstandigen en loontrekkenden zijn hier gelijklopend: ongeval, overlijden, ziekte, pensioen, werkloosheid ... Zelfstandigen genieten echter minder bescherming dan loontrekkenden. De sociale zekerheid biedt voor loontrekkenden bijvoorbeeld uitkeringen die toelaten om verder een behoorlijk leven te leiden. Voor zelfstandigen zijn de wettelijk voorziene uitkeringen een stuk kleiner tot onbestaand. 2. Aansprakelijkheidsrisico’s Een zelfstandige loopt risico door de daden die hij en zijn personeel stellen. Enkele voorbeelden: • Tijdens schilderwerken valt een ladder om, met een verkeersongeluk tot gevolg. • Een ober morst eten op de kledij van een klant. • Een personeelslid raakt gekwetst tijdens het werk. 3. Bedrijfsschaderisico’s De middelen van de zelfstandige (gebouwen, voertuigen, machines, enz.) staan eveneens aan allerlei gevaren bloot. Voor elk van deze risico’s bestaan specifieke verzekeringen. Verzekeringen tegen persoonlijke risico’s Als zelfstandige betaalt u aanzienlijk minder sociale bijdragen dan als loon­trekkende. De uitkeringen die u ontvangt als er iets mis gaat, zijn dan ook een pak lager. De tabel op de volgende pagina vergelijkt de uitkeringen aan loontrekkenden en zelfstandigen. In de laatste kolom ziet u welke bijkomende verzekeringen het verschil kunnen compenseren. Als zelfstandige kan u zich dus beperken tot het geringe wettelijk voorziene sociale zekerheidsstelsel. Of u vult dit wettelijk voorziene stelsel aan met bijkomende verzekeringen. De keuze is vaak moeilijk. Vooral in een startperiode zal u misschien alle beschikbare middelen willen investeren in uw zaak. Vaak blijft er dan voor de eigen sociale zekerheid niet veel meer over. Toch is het belangrijk om u in te dekken. Risico’s en de verzekering waarmee u zich ertegen beschermt • Laag pensioen - overlijden: (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen / Toppensioen-Pensioensparen / Groepsverzekering – Individuele Pensioentoezegging / RIZIV-Voorzorgsplannen voor medische zorgverleners. • Inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid: Gewaarborgd inkomen. • Geldnood door hoog oplopende ziektekosten: Hospitalisatieverzekering. 21 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 rechtsvorm / p30 Risico’s Loontrekkende Zelfstandige Oplossing Pensioen Pensioenuitkering: volgens het aantal gewerkte jaren en het inkomen Idem, maar lager (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid De eerste maand: 0 EUR Inkomensverlies door: - ziekte - ongeval - invaliditeit Eerste periode gewaarborgd loon, daarna 60% van het loon en bij invaliditeit (na 1 jaar 65%) Toppensioen-Pensioensparen Groepsverzekering / IPT Daarna, bij volledige arbeidsongeschiktheid, vast (gering) bedrag per dag Verzekering Gewaarborgd Inkomen Ziektekosten kleine risico’s Gedeeltelijke terugbetaling van dokters-, apothekers-, tandartskosten Gedeeltelijke terugbetaling Hospitalisatieverzekering Ziektekosten grote risico’s Gedeeltelijke terugbetaling Gedeeltelijke terugbetaling Hospitalisatieverzekering Werkloosheid Werkloosheidsvergoeding Wanneer men zelfstandige wordt vanuit een loontrekkend beroep of vanuit de werkloosheid en men deze activiteit uitoefent gedurende minstens 6 maanden en maximum 15 jaar, blijft het recht op werkloosheidsvergoeding behouden Op deze maatregel kan men slechts eenmaal beroep doen Er is een zeer geringe verzeke- Voor faillissementsbegering bij faillissement leiding kan u terecht bij www.tussenstap.be Faillissement 22 verzekeringen / p20 Overlijden voor pensioenleeftijd Overlevingspensioen Idem, maar lager (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen Groepsverzekering / IPT Werkongeval Vergoeding voor werkongeval Geen verzekeringsvergoeding, men valt terug op de arbeidsongeschiktheidsvergoeding Verzekering Gewaarborgd Inkomen Beroepsziekte Vergoeding bij beroepsziekte Geen verzekeringsvergoeding, men valt terug op de arbeidsongeschiktheidsvergoeding Verzekering Gewaarborgd Inkomen Kinderen Kinderbijslag Voor het eerste kind veel lager dan bij een loontrekkende Ook verschillen in leeftijdsbijslag uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Vrij Aanvullend Pensioen (VAP) Het Vrij Aanvullend Pensioen is een unieke formule, exclusief voor zelfstandigen. Het systeem is zeer flexibel en biedt ook voor starters een pak voordelen. • Geen financiële zorgen bij pensioen en overlijden. • Minder belastingen en sociale bijdragen betalen. • Een formule die enkel geldig is voor zelfstandigen. Het principe U kan tot 9,40% van uw nettobedrijfsinkomen opzij zetten in een Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen (slechts 8,17% in een Gewoon VAP). Het gespaarde bedrag wordt opgebouwd op basis van een gewaarborgde intrestvoet en door een eventuele winstdeelname. Voor elke storting wordt een intrestopbrengst toegekend tot de einddatum van het pensioenplan. Deze kan in de loop van het pensioenplan wijzigen voor de stortingen die de pensioeninstelling na een eventuele wijziging ontvangt. Bovenop de gegarandeerde intrestopbrengst kan er jaarlijks een deelneming in de winst toegekend worden volgens de modaliteiten en voorwaarden van het winstdeelnameplan. Deze deelname in de winst is niet gewaarborgd en is o.a. afhankelijk van de financiële resultaten van de pensioeninstelling en de economische conjunctuur. Het gespaarde geld ontvangt u op pensioenleeftijd, samen met de intrest en de winstdeelname. Het Vrij Aanvullend Pensioen: 2 soorten 1. Het ‘gewoOn’ VAP: degelijkheid bewezen • De bijdragen zijn fiscaal aftrekbaar als bedrijfslast Zo bespaart u niet alleen belastingen (in de hoogste schijf) maar ook sociale bijdragen. TIP Het wettelijk pensioen van de zelfstandige is beperkt. Een aanvullende pensioenvoorziening is dan ook aangewezen. Het (Sociaal) VAP biedt een aanvullend rust- en/of overlevingspensioen aan niet te kloppen voorwaarden. De pensioenplannen worden binnen Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vzw (FSMAnr. 018524A) verdeeld door ­Zenito Aanvullend Pensioen cvba (FSMA-nr. 067367A), Willebroekkaai 37, 1000 ­Brussel, gespecialiseerd in aanvullende sociale bescherming voor Zelfstandigen, en beheerd door de pensioeninstelling Fidea nv (FSMA-nr. 0033), Van Eycklei 14, 2018 Antwerpen voor het pensioengedeelte en door Zenito Solidariteitsfonds, Onderlinge Verzekeringsvereniging, voor de solidaire waarborgen. • U geniet een maximale vrijheid Geen verplichte bijdragebetaling, ruime keuzemogelijkheid inzake VAP-bijdragen (tot 8,17% op het inkomen waarop ook uw sociale bijdragen worden berekend, met een maximum van 3.027,09 EUR per jaar). 2. Het ‘sociaal VAP’: met extra waarborgen! Het Sociaal VAP biedt nog extra troeven. Eigenlijk is het een Gewoon VAP, met dezelfde voordelen maar aangevuld met extra waarborgen. Hogere fiscaal aftrekbare bijdragen worden mogelijk: 15% meer dan in het Gewoon VAP (tot 9,40% op het inkomen waarop de wettelijke sociale bijdragen worden berekend, met een maximum van 3.482,82 EUR per jaar). Minder belastingen en minder sociale bijdragen Door de fiscus wordt het (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen anders aanzien dan een levensverzekering of het pensioensparen. Uw vrije bijdrage is immers volledig aftrekbaar als bedrijfslast in het kader van de inkomstenbelasting op voorwaarde dat de zelfstandige tijdens het betreffende jaar effectief en volledig de bijdragen betaald heeft die hij krachtens het sociaal statuut der zelfstandigen verschuldigd is. Deze bijdrage wordt afgetrokken in de hoogste schijf van uw inkomen. Uw sociale bijdragen worden berekend op uw bedrijfsinkomen. Doordat u een extra bedrijfslast heeft afgetrokken, zal u ook heel wat minder sociale bijdragen moeten betalen. Flexibel • De formule is flexibel. U bepaalt zelf hoeveel u spaart en wanneer u dat doet. Als u dat wenst, kan u ook een tijdlang geen geld opzijzetten. • Het (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen mag bovenop de individuele levensverzekering en het klassieke pensioensparen worden afgetrokken. • De belasting op het eindkapitaal werd opnieuw uitgewerkt in het voordeel van de zelfstandige en bedraagt veelal niets. 23 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Voorbeeld: U hebt een inkomen van 15.000 EUR. Na het toepassen van een indexeringscoëfficiënt (1,057458 voor 2014) bedraagt het geherwaardeerd inkomen 15.861,87 EUR. U kan het inkomen met 9,40% laten dalen door geld opzij te zetten voor een Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen. Centen op VAP rekening 1.491,02 EUR TIP Het Sociaal VAP via Zenito Aanvullend Pensioen, uw beste keuze! • U bouwt een aanvullend rust- en/of overlevingspensioen op. • Bij arbeidsongeschiktheid wordt het pensioenplan door ons verder opgebouwd. En bij bevalling voorzien we nog eens in een verdere doorstorting voor een half jaar. • U ontvangt bij arbeidsongeschiktheid een extra bedrag bovenop uw wettelijke uitkering. • Bovendien krijgt u indien u het slachtoffer zou worden van een ernstige ziekte, zoals kanker … een aanzienlijk belastingvrij bedrag uitgekeerd. • Extra voordelig voor starters. Het bedrag dat u betaalt voor de opbouw van uw Sociaal VAP, kan u aftrekken in de hoogste schijf van uw inkomen. Zowel bij aanvang van uw activiteit als in het jaar van de herberekening van de sociale bijdragen betaalt u dus minder belastingen en minder voor uw wettelijke bijdrage sociale zekerheid. 24 Belasting besparing Sociale bijdragen besparing Totale besparing 42,80% 24,96% 66,98% 638,16 EUR 360,53 EUR 998,69 EUR Kostprijs VAP 492,33 EUR Naast een maximumpremie geldt er ook een minimumpremie. Uiteraard mag men ook beslissen om geen bijdrage te storten, maar indien men een bijdrage stort, dan geldt een minimumbedrag van 100,00 EUR in het Gewoon VAP, in een Sociaal VAP geldt een minimumbedrag van 111,12 EUR op jaarbasis. Om te weten wat u precies kan betalen, kan u terecht bij Zenito Aanvullend Pensioen via www.zenito.be/aanvullendpensioen. Bijdragetabel VAP voor de gevestigde zelfstandige 2014 Inkomen 2011 Geïndexeerd Gewoon VAP Sociaal VAP (x 1,057458) tot maximaal 8.17% tot maximaal 9.40% 2.500,00 EUR 2.643,65 EUR 215,99 EUR 248,50 EUR 5.000,00 EUR 5.287,29 EUR 431,97 EUR 497,01 EUR 10.000,00 EUR 10.574,58 EUR 863,94 EUR 994,01 EUR 15.000,00 EUR 15.861,87 EUR 1.295,91 EUR 1.491,02 EUR 20.000,00 EUR 21.149,16 EUR 1.727,89 EUR 1.988,02 EUR 25.000,00 EUR 26.436,45 EUR 2.159,86 EUR 2.485,03 EUR 35.038,07 EUR 37.051,29 EUR 3.027,09 EUR (=max. plafond) 3.482,82 EUR (= max. plafond) 40.000,00 EUR 42.298,32 EUR 3.027,29 EUR 3.482,82 EUR Extra voordelig voor starters & meewerkende echtgenoten Zelfstandigen die nog geen drie volledige jaren gestart zijn, hebben de keuze: • Ofwel betalen zij sociale bijdragen op een zelf gekozen inkomen • Ofwel betalen zij sociale bijdragen op de wettelijk ingestelde minimumgrens In het eerste geval (zelf gekozen inkomen) wordt de bijdrage voor het aanvullend pensioen berekend tot maximum 9,40% op dit verhoogd inkomen. Voor zelfstandigen die geen keuze-inkomen bepaald hebben, wordt de bijdrage berekend op de minimumgrens. Starters 1ste, 2de en 3de jaar Meew. echtg. Inkomen 12.870,43 EUR Inkomen Gewoon VAP Sociaal VAP tot maximaal 8,17% tot maximaal 9,40% 1.051,51 EUR Gewoon VAP tot maximaal 8,17% In MAXI-statuut 5.653,98 EUR 461,93 EUR 1.209,82 EUR Sociaal VAP tot maximaal 9,40% 531,47 EUR uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Het (Sociaal) VAP via Zenito Aanvullend Pensioen: een ideale aanvulling op het zwakke sociaal statuut. 1. Uw VAP-bijdragen worden doorbetaald tot aan de pensioenleeftijd als u arbeidsongeschikt wordt. Dit geeft u de zekerheid dat bij arbeidsongeschiktheid uw pensioenplanning niet in het gedrang komt. 2. Wanneer u als vrouwelijke zelfstandige moederschapsrust neemt, worden uw VAPbijdragen voor twee volle kalenderkwartalen doorbetaald. 3. Wanneer u arbeidsongeschikt wordt, vult het Zenito Solidariteitsfonds, Onderlinge Verzekeringsvereniging, uw wettelijke invaliditeitsuitkering aan tot op werknemersniveau door de toekenning van een rente door arbeidsongeschiktheid door een ziekte of een ongeval (arbeids- of privéongeval). 4. Een bijkomende vergoeding ten gevolge van een ernstige ziekte. Deze waarborg “vergoeding bij ernstige ziekte” heeft volgende voordelen: • deze vergoeding komt bovenop de rente bij arbeidsongeschiktheid (zie hierboven); • u krijgt dadelijk een uitkering indien u getroffen wordt door een ernstige ziekte. Deze uitkering komt tegemoet aan de dringende behoefte op het moment dat de ernstige ziekte wordt vastgesteld en men een aantal maatregelen moet nemen in het licht van de continuïteit van de onderneming; • het betreft volgende ernstige ziekten: kanker, leukemie, multiple sclerose, tuberculose, ziekte van Parkinson en ziekte van Hodgkin (allen erkend door de Minister van Sociale Zaken). Deze aanvullende prestaties in het Sociaal VAP zijn niet onderhevig aan een medisch onderzoek door een verzekeringsgeneesheer, er zijn geen uitsluitingen en geen bijpremies van toepassing! Groepsverzekering – Individuele Pensioentoezegging (IPT) Een appeltje voor de dorst … op kosten van de zaak? Als zelfstandig ondernemer geeft u voortdurend het beste van uzelf voor uw bedrijf. Waarom zou u dan niet op kosten van uw bedrijf ervoor zorgen dat uw koopkracht gevrijwaard blijft als u van een (karige) uitkering moet leven in geval van werkonbekwaamheid of stopzetting van uw professionele activiteit? En hoe kunt u de levensstandaard van uw naasten waarborgen in geval van vroegtijdig overlijden? U hebt de keuze uit twee formules: de klassieke groepsverzekering of de individuele pensioentoezegging. 1. De klassieke groepsverzekering Voor wie? De klassieke groepsverzekering is een groepsverzekering voor bedrijfsleiders die werkelijk een leidinggevende functie uitoefenen en daarvoor een maandelijkse bezoldiging krijgen (zaakvoerders, bestuurders of beheerders). Door wie? Een groepsverzekering wordt afgesloten door het bedrijf, ten gunste van de verzekerden (uzelf) of hun rechthebbenden bij overlijden. De premies worden dus ook betaald door het bedrijf. De onderneming kent aan alle leden van eenzelfde categorie (bijvoorbeeld alle bestuurders) een extralegale pensioenvoorziening toe waarvan de bijzonderheden omschreven worden in een reglement dat integraal deel uitmaakt van het contract. 25 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Welke waarborgen? U heeft de keuze uit twee hoofdwaarborgen: • De pensioenverzekering: de verzekeringsmaatschappij zal u het opgebouwde kapitaal en/of rentes uitkeren op het moment dat u met pensioen gaat. • De overlijdensverzekering: in geval u vóór de pensioenleeftijd overlijdt, hebben uw begunstigden recht op een uitkering. Welke verworven rechten? Belangrijk voordeel: u bent eigenaar van het contract. U geniet hierdoor van een aantal verworven rechten: • Bij vroegtijdig vertrek beslist u zelf wat er met uw contract zal gebeuren (de centen blijven zich verder oprenten en zijn opvraagbaar vanaf 60 jaar). • Bij eventuele verkoop of faillissement van uw bedrijf, blijft het reeds opgebouwde kapitaal gevrijwaard. • U kan eventueel ook een voorschot opnemen voor het kopen, (ver)bouwen, herstellen van een in de Europese Unie gelegen onroerend goed. Het contract kan ook in pand gegeven worden als waarborg voor een hypothecaire lening. Welke fiscale voordelen? • De gestorte premies zijn voor het bedrijf integraal aftrekbaar, onder de volgende voorwaarden: 1. De verzekering moet worden afgesloten voor alle leden van een bepaalde categorie (bv. alle zaakvoerders). 2. U geniet binnen het bedrijf een regelmatige maandelijkse bezoldiging. 3. Uw globale pensioen (de in jaarrente uitgedrukte som van het wettelijk pensioen en het extralegale pensioen) mag niet groter zijn dan 80% van de laatste normale bruto jaarbezoldiging op basis van een volledige beroepsloopbaan. • Het verzekerde kapitaal wordt door de maatschappij rechtstreeks aan u (en aan de eventuele overige rechthebbenden) uitgekeerd. Deze uitkering heeft dus geen enkele fiscale impact voor het bedrijf. 2. Individuele pensioentoezegging (IPT) • Het verschil met de klassieke groepsverzekering is dat het wordt afgesloten door het bedrijf, ten gunste van één verzekerde (uzelf) of de rechthebbenden bij overlijden. • De premies worden dus ook betaald door het bedrijf. • De individuele pensioentoezegging biedt u maatwerk en wordt afgestemd op uw specifieke wensen. Het is een individueel contract zonder reglement, en moet dus NIET worden afgesloten voor alle leden van een bepaalde categorie (bv. alle bestuurders) Opgelet: of u nu een vennootschap hebt, dan wel van plan bent er één op te richten, de boodschap is dezelfde: als zelfstandige is het aan te raden de pensioenbehoeften in de eerste plaats met een (Sociaal) VAP-overeenkomst veilig te stellen. Cumul is volledig toegelaten mits het respecteren van de zgn. 80% grens. Eerst (Sociaal) VAP, dan IPT of groepsverzekering. Een groepsverzekering of een individuele pensioentoezegging kan aanvullend gebruikt worden om de pensioenkapitalen van het VAP aan te vullen. Nog een bijkomende opmerking: door eerst de bijdragen van het VAP te storten, kan men als zelfstandige de wedde verhogen, omdat de verhoging van de bezoldiging fiscaal wordt geneutraliseerd door de aftrek van de VAP-bijdrage. Gevolg: de 80% grens verhoogt, waardoor er een hogere groepsverzekering/IPT-premie mogelijk is! Het kapitaal bij uitkering wordt in een (Sociaal) VAP immers veel minder belast dan bij een groepsverzekering of IPT. En voor premies via een groepsverzekering of IPT geldt een taks van 4,40%, deze is niet van toepassing voor de VAP-bijdragen. Ook hier staat Zenito tot uw dienst voor verdere info. 26 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Toppensioen – Pensioensparen Naast een (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen kan u via Zenito Aanvullend Pensioen ook deelnemen aan het Toppensioen – Pensioensparen. Dit garandeert u een gewaarborgd spaarkapitaal bij uw pensionering bovenop dit van het Vrij Aanvullend Pensioen. U kan voor 2014 tot 950 EUR sparen en dat levert u een aanzienlijk kapitaal op ter aanvulling van uw wettelijk pensioen. U kan de betaling van de jaarlijkse spaarsom zelf spreiden in de tijd. Vanuit fiscaal oogpunt is dit Toppensioen – Pensioensparen ook interessant: de premies leveren een belastingvermindering op. Zowel het (Sociaal) VAP als het Toppensioen-Pensioensparen via Zenito Aanvullend Pensioen zijn ‘Tak 21-pensioenplannen’, m.a.w. 100% veilige spaarformules met een jaarlijks gegarandeerd rendement (kapitaalsgarantie) als essentieel kenmerk. Gewaarborgd inkomen Een zelfstandige die door ziekte of ongeval niet of maar gedeeltelijk meer kan werken, krijgt onvermijdelijk financiële en organisatorische problemen. De wettelijk voorziene uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid beginnen immers pas te lopen na één maand en enkel als u volledig werkonbekwaam bent. Een verzekering ‘gewaarborgd inkomen’ zorgt ervoor dat u, tijdens uw afwezigheid, over de financiële middelen beschikt om uw zaak draaiende te houden. In het slechtste geval, bij stopzetting van de zaak, hebt u ook de middelen om u en uw gezin verder te onderhouden. Het principe is eenvoudig U bepaalt welke dagvergoeding u wilt ontvangen indien u arbeidsongeschikt zou worden. Hierbij houdt u rekening met hetgeen u nodig hebt om de ziekteperiode te kunnen overbruggen, leningen die u moet afbetalen, hulp die u zult nodig hebben in uw zaak. Indien u gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt, ontvangt u vanaf een bepaalde datum een overeenkomstig deel van de gevraagde dagvergoeding. De premie van deze verzekering is volledig fiscaal aftrekbaar als bedrijfslast. De premieberekening hangt af van verschillende factoren, zoals: • leeftijd • rente: de vergoeding die u op jaarbasis wenst te verzekeren • eigen risico termijn: periode waarin geen uitkeringen volgen (1, 3, 6 of 12 maanden) • activiteit Meer nog. • Via Zenito geniet een startende zelfstandige de eerste vijf jaar van een korting via de formule ‘Jonge Carrière’, namelijk van 15% wanneer men nog geen vijf jaar een zelfstandige activiteit uitoefent en jonger is dan 45 jaar. • Tevens ontvangt u een bijkomende korting van 25,5% indien men een (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen (of Gewoon VAP) via Zenito Aanvullend Pensioen heeft afgesloten (zowel van toepassing voor starters als voor gevestigde zelfstandigen). Een niet te onderschatten troef! M.a.w.: tesamen een korting van +/- 40%! 27 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 RIZIV-Voorzorgsplannen Elke kinesitherapeut/geneesheer/apotheker/tandarts kan toetreden tot de Nationale Conventie tussen kinesitherapeuten/geneesheren/apothekers/tandartsen en mutualiteiten, de zgn. RIZIVconventie. Door middel van deze conventie, verbindt de kinesitherapeut/geneesheer/apotheker/ tandarts er zich toe de richtlijnen van het RIZIV na te leven inzake nomenclatuur en honoraria. De patiënten genieten immers van een hogere terugbetaling van de prestaties als ze zich richten tot een geconventioneerde kinesitherapeut/geneesheer/apotheker/tandarts. Kan u van de RIZIV-tussenkomst genieten? Ja, u heeft recht op deze dotatie, indien u als geconventioneerd kinesitherapeut/geneesheer/ apotheker/tandarts (zelfstandige of loontrekkende), werkzaam bent in het kader van de conventie. Het bedrag van deze toelage/dotatie wordt jaarlijks gepubliceerd voor elk beroep.Wij informeren u over de procedure voor het bekomen van deze toelage en nemen de administratieve stappen bij het RIZIV voor onze rekening. Zenito Aanvullend Pensioen doet dus voor u het nodige bij het RIZIV. We beschikken over sterke troeven: twee vliegen in één klap! Het sociaal statuut biedt u twee grote voordelen bij de uitbouw van uw sociale zekerheid: • Enerzijds bieden we u de mogelijkheid deze RIZIV-toelage te beleggen, een bedrag dat u kan ontvangen van het RIZIV, deze is dus gratis! Deze dotatie wordt belegd in een individuele pensioenrekening, het zogenaamde RIZIV-Voorzorgsplan. • Tevens kunt u uw RIZIV-Voorzorgsplan ook nog eens aanvullen met een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen. Hoe moet ik deze tussenkomst van het RIZIV aanvragen? Wij openen voor u een individuele pensioenrekening. Wij zorgen voor de verdere afhandeling van de volledige procedure. Dit is voor u de beste garantie dat u uw recht op deze dotatie niet verliest. Hoe kan u ze gebruiken? U bent verplicht dit bedrag te gebruiken voor de opbouw van een aanvullende sociale zekerheid. Dit betekent dat u met deze dotatie een aanvullend pensioen kan financieren. Deze toelage dient niet bij het inkomen te worden gevoegd en zijn derhalve noch belastbaar noch aftrekbaar. Hospitalisatieverzekering Ziekenhuiskosten blijven stijgen terwijl de bedragen die de ziekenfondsen terugbetalen steeds kleiner worden. Via Zenito Aanvullend Pensioen kan u een hospitalisatieverzekering afsluiten die ervoor zorgt dat u gewapend bent tegen onverwacht hoogoplopende ziekenhuisfacturen en medische onkosten. Verzekeringen voor aansprakelijkheid­s-risico’s en bedrijfsschaderisico’s Wettelijke verplichte verzekeringen Onontbeerlijke verzekeringen Aan te raden verzekeringen • B.A. auto • Verzekering huispersoneel • Brandverzekering • B.A. privé-leven (familiale) • Rechtsbijstand • Omnium auto • Verkeerspolis • Reisverzekering • B.A. auto • Arbeidsongevallenverzekering personeel • B.A. brand en ontploffing • B.A. uitbating, toevertrouwd goed, na levering • Brandverzekering • Bedrijfsschade • Rechtsbijstand • Machinebreuk • Alle risico’s • Transportverzekering Privé Bedrijf 28 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Je hoeft niet succesvol te zijn om te starten, maar je moet wel starten om succesvol te zijn. UNIZO Startersservice heeft alles in huis om samen met jou voor een succesvolle start te gaan: infosessies, opleidingen, begeleidingstrajecten ... www.startersservice.be 29 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Sarah Van den Bril (Beans Bar, Mechelen) Opende 2 jaar geleden de deuren van haar eigen koffiebar. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Ik heb veel hulp gehad van mijn UNIZO-startersadviseur die me door de administratieve mallemolen begeleidde.” Welke rechtsvorm kiest u voor uw onderneming? Als starter moet u uw zaak organiseren volgens een bepaalde ondernemingsvorm. Kiest u niet voor een vennootschap, dan wordt uw onderneming een eenmanszaak of handelszaak. 30 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Kiezen tussen handelszaak en vennootschap Handelszaak In het dagelijkse taalgebruik staat de term ‘handelszaak’ of eenmanszaak voor een onderneming die, in tegenstelling tot de vennootschap, geen aparte rechtspersoonlijkheid bezit. Er is dus ook geen duidelijke splitsing tussen het privé-vermogen van de handelaar en het vermogen van de zaak. Voordelen • Beslissingen kunnen op een snelle en weinig formele manier genomen worden. • Omdat alle winst van de eenmanszaak wordt belast in functie van de natuurlijke persoon-ondernemer, komt het batig saldo na belastingen bij die ondernemer zelf terecht. U beslist zelf hoeveel u hiervan investeert in de zaak. • Beperkte administratieve en boekhoudkundige verplichtingen. Nadelen • Geen specifieke juridische structuur. U bent zelf onbeperkt aansprakelijk en staat met uw volledige persoonlijke vermogen in voor de verbintenissen van de onderneming. • Opvolging en overname uitwerken is moeilijker. Het uitwerken van een preventieve opvolgingsregeling heeft de meeste kans op slagen als uw onderneming een vennootschapsvorm heeft aangenomen. In dat geval kan u immers werken met aandelen, en kan de zeggenschap over de onderneming gescheiden worden van de economische eigendom. Dit is onmogelijk in een eenmanszaak die niet zomaar valt op te splitsen. • Inkomstenbelastingen: alle inkomsten van de onderneming worden belast via de personenbelasting van de ondernemer zelf. Er is geen aparte fiscale aangifte en aanslag voor de eenmanszaak. Vennootschap ‘Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. In de gevallen bepaald in het wetboek, kan zij worden opgericht door een rechtshandeling uitgaande van één persoon die goederen bestemt tot één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten. In de gevallen bepaald in het wetboek kan de vennootschapsakte bepalen dat de vennootschap niet is opgericht met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen.’ (definitie volgens het Wetboek van Vennootschappen). 31 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Voordelen • Rechtspersoonlijkheid: de vennootschap heeft eigen rechten en plichten. • Voor bepaalde vennootschapsvormen geldt een beperkte aansprakelijkheid. • Fiscaliteit: Het belastbaar resultaat wordt belast in het stelsel van de vennootschapsbelasting. Voor KMO’s bestaat hier een zgn. ‘verlaagd opklimmend’ tarief. Het fiscaal voordeel van een vennootschap ligt echter niet zozeer in de lagere tarieven, maar in de mogelijkheid te streven naar een optimale inkomstenmix. De inkomsten van vennootschap en individu kunnen zodanig worden georganiseerd dat in totaal zo weinig mogelijk belastingen worden betaald en jarenlang een zo stabiel mogelijk inkomen wordt genoten. • Alle afspraken tussen partners die samenwerken in de zaak staan duidelijk op papier. • De vennootschap biedt een aantal interessante mogelijkheden om vóór het overlijden een goede opvolgingsregeling uit te dokteren. Nadelen • Formele besluitvorming en procedures. • Meer juridische en administratieve verplichtingen dus meer kosten. De oprichting is voor de meeste vennootschapsvormen door diverse wettelijke verplichtingen duurder dan het starten met een eenmanszaak. • Zwaardere boekhoudkundige verplichtingen. Wanneer u kiest voor een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, dan zal de notaris vragen dat u bij de opstart een financieel plan neerlegt. Bij een faillissement binnen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit financieel plan opvragen. Als dan blijkt dat u onvoldoende maatschappelijk kapitaal voorzag om de zaak kansen op succes te geven, kan de beperkte aansprakelijkheid opgeheven worden. Welke vennootschapsvorm is geschikt voor uw onderneming? Als u kiest voor een vennootschap, moet u ook nog opteren voor een bepaalde vennootschapsvorm. We zetten de belangrijkste vennootschapsvormen op een rij en bespreken hun voor- en nadelen. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ((E)BVBA) Oorspronkelijk bestonden er belangrijke verschillen tussen de BVBA en de naamloze vennootschap (NV). Een hele serie wetswijzigingen heeft het onderscheid tussen NV en BVBA steeds meer doen vervagen. Het belangrijkste juridische verschilpunt dat overblijft ligt in het ‘besloten’ karakter van de BVBA. Dit wil zeggen dat de overdracht van aandelen (verkoop, schenking, vererving ...) aan strikte regels gebonden is. Bovendien is het vereiste minimumkapitaal lager in de BVBA dan in de NV (18.550 EUR, in plaats van 61.500 EUR). Iedere handelaar, ondernemer of beoefenaar van een vrij beroep kan ook alleen een BVBA oprichten. Alle bepalingen die gelden voor een gewone BVBA blijven in principe gelden voor een eenpersoons-BVBA. Het te volstorten minimumkapitaal ligt wel hoger bij de EBVBA. Algemeen is dit bij een BVBA 1/5 van het kapitaal in geld, met een minimum van 6.200 EUR. Bij een EBVBA is een minimumkapitaal van 12.400 EUR te volstorten. Voordelen • Een EBVBA kan opgericht worden door een vennoot (BVBA vanaf twee vennoten). • Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. • De aandelen zijn altijd op naam en slechts onder zeer strikte voorwaarden overdraagbaar aan derden zodat het familiaal karakter gewaarborgd blijft. Nadelen • Notariële akte nodig voor de oprichting van (E)BVBA. • Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen zijn zwaarder dan bij een eenmanszaak. 32 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Starter (Starters-BVBA) De Starters-BVBA heeft alle kenmerken van de klassieke (E)BVBA, behalve dat er geen minimumkapitaal is. Het is dus mogelijk om een Starters-BVBA op te richten met slechts één euro kapitaal. Alleen natuurlijke personen kunnen een Starters-BVBA oprichten! Voordelen: • De Starters-BVBA kan worden opgericht met slechts één euro kapitaal. • De Starters-BVBA is een waardig alternatief voor de eenmanszaak. Nadelen: • Zolang de Starters-BVBA bestaat moet ieder jaar 25% van de winst gereserveerd worden. • Het is moeilijk om een Starters-BVBA op te richten en toch te kunnen genieten van het verlaagd tarief in de vennootschapsbelasting als men dividenden wil uitkeren. • Voor de Starters-BVBA gelden dezelfde formaliteiten als voor de klassieke (E)BVBA: notariële akte, publicatie in het Staatsblad … De naamloze vennootschap (NV) Hoewel de wetgever de vennootschapsvorm van de NV had uitgedacht als ondernemingsvorm voor grotere kapitaalkrachtige ondernemingen, kan de NV-vorm ook aangenomen worden door kleine en middelgrote (familiale) bedrijven. De NV blijft wel op de eerste plaats een kapitaalsvennootschap, m.a.w. een vennootschap die ‘anoniem’ kapitaal zal aantrekken. Hou er echter rekening mee dat de wetgever besliste anonieme effecten aan toonder af te schaffen. Vanaf 1 januari 2008 mogen geen nieuwe effecten met een anoniem karakter meer uitgegeven worden. Enkel gematerialiseerde effecten of aandelen op naam zijn nog mogelijk. Al wie nu nog effecten aan toonder in een kluis bewaart, moet die uiterlijk 31 december 2013 omzetten in effecten op naam of op een effectenrekening laten zetten. Belangrijkste verschilpunten met de BVBA zijn de strakkere en meer ingewikkelde bestuursorganisatie en het hogere minimumkapitaal (61.500 EUR). In naamloze vennootschappen zijn de aandelen doorgaans vrij overdraagbaar. Nochtans kan de overdracht van aandelen in de statuten beperkt worden. Voordelen • Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. • Aandelen zijn in principe vrij overdraagbaar. • Er kunnen winstbewijzen worden uitgegeven. Nadelen • Notariële akte nodig voor de oprichting van een NV. • Minder goede waarborgen voor het behoud van het familiale karakter. • Vrij ingewikkelde besluitvorming en zware boekhoudkundige verplichtingen. • Hoog startkapitaal vereist. De vennootschap onder firma (V.O.F.) De vennootschap onder firma is de eenvoudigste vennootschapsvorm. Het is een zuivere personenvennootschap. 33 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Dit betekent dat in principe: • De vennootschap ontbonden wordt door het overlijden van een vennoot. • De vennoten hun aandeel niet kunnen verkopen of schenken zonder akkoord van de medevennoot. • Alle beslissingen met éénparigheid genomen worden. Voordelen • Er is geen minimumkapitaal vereist. • De inbreng van de vennoten kan bestaan uit arbeid. • De oprichting van een V.O.F. kan via een onderhandse akte. Er is een minimum aan formele regels en u hoeft geen notaris in te schakelen. • De aandelen zijn niet overdraagbaar aan derden zodat het familiaal karakter gewaarborgd blijft. • Beperkte verplichtingen inzake openbaarmaking van stukken. Nadelen • Alle vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van de V.O.F. • Het faillissement van de V.O.F. brengt onvermijdelijk het faillissement van de vennoten met zich mee. De gewone commanditaire vennootschap (Comm. V) De gewone commanditaire vennootschap of Comm. V verschilt van de V.O.F. in die zin dat er naast de ‘beherende vennoten’ ook ‘stille vennoten’ of geldschieters bestaan. De stille vennoten hebben, in tegenstelling tot de onbeperkt aansprakelijke beherende vennoten, een beperkte aansprakelijkheid. Voordelen • De voordelen zijn dezelfde als bij de V.O.F. met dit verschil dat de stille vennoten enkel aansprakelijk kunnen gesteld worden voor hun inbreng van kapitaal dat recht geeft op deelname in de winst. Hun aandeel in het eventueel verlies blijft eveneens beperkt tot het kapitaal dat zij zelf hebben ingebracht. Nadelen • De nadelen zijn dezelfde als bij de V.O.F. met dit verschil dat de stille vennoten zich niet openlijk kunnen inlaten met het beheer van de vennootschap. Indien zij dit wel doen, worden zij onbeperkt aansprakelijk. • De Comm. V mag geen winst uitkeren zolang er overgedragen verlies is. De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA) De commanditaire vennootschap op aandelen heeft eveneens ‘stille’ vennoten en ‘beherende’ vennoten. Het grote verschil met de gewone commanditaire vennootschap is dat de aandelen gedematerialiseerde effecten kunnen zijn, net zoals in een NV. Deze vennootschapsvorm combineert de voordelen van een personenvennootschap (stabiel bestuur) met deze van een kapitaalsvennootschap. Voordelen • De stille vennoten zijn enkel aansprakelijk ten belope van hun inbreng. • De aandelen zijn vrij overdraagbaar. Nadelen • De beherende vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor alle schulden van de vennootschap. 34 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 • De Comm. VA moet opgericht worden bij notariële akte. • De Comm. VA moet voldoen aan alle boekhoudkundige verplichtingen van de dubbele boekhouding inzake publicatie ... • Er is een hoog startkapitaal vereist (61.500 EUR). De coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid (CVBA - CVOA) Men maakt een onderscheid tussen de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) en de coöperatieve vennootschap met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid (CVOA). Voordelen • Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag van hun inbreng in de CVBA. • De vennoten kunnen gemakkelijk in- en uittreden. Nadelen • Notariële akte nodig voor de oprichting van een CV (met beperkte aansprakelijkheid = een CVBA). • Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen zijn zwaarder. 35 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Tom Houben (zaakvoerder inktcenter Cyaan & Co, Leuven) Tom startte 2 jaar geleden met zijn eigen inkt- en copycenter en heeft ondertussen een krantenshop overgenomen. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Ik ben lid van UNIZO om andere zelfstandigen te kunnen ontmoeten en omdat zij mijn belangen verdedigen. Dat kan natuurlijk enkel als wij de organisatie ook steunen.” Wat zijn uw verplichtingen inzake boekhouding, BTW & fiscaliteit? Een goede boekhouding voeren is cruciaal voor het welslagen van uw zaak. Best doet u hiervoor een beroep op een boekhouder of accountant, een vertrouwenspersoon voor uw zaak. 36 uw boekhouding / p36 TIP Natuurlijk wil u de administratie van uw onderneming op een vlotte manier beheren. Een opvolgingssoftware waarmee u facturen kan opvolgen en zelf een deel van de boekhouding kan opnemen. Met de UNIZO Star terspas krijgt u twaalf maanden gratis software voor boekhouden en facturatie. Meer info: www.starterspas.be financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Boekhouding Een goede boekhouding voeren is meer dan een wettelijke verplichting. Zonder een goede boekhouding is een gezond bedrijfsbeheer onmogelijk. Het geeft u een realistische kijk op de financiële situatie van uw bedrijf. Ook als u een beroep doet op een externe boekhouder of accountant, volgt u dus best ook zelf uw boeken regelmatig op. Naargelang de aard en de omvang van uw bedrijf voert u één van volgende soorten boekhoudingen: • Voor eenmanszaken, vennootschappen onder firma en gewone commanditaire vennootschappen, met een omzet kleiner dan 500.000 EUR volstaat een vereenvoudigde boekhouding. • Voor vennootschappen (BVBA, EBVBA, Starters BVBA, CV, NV, Comm. VA) en voor alle andere ondernemingen met een omzet vanaf 500.000 EUR is een volledige (dubbele) boekhouding verplicht. Voert u een vereenvoudigde boekhouding, dan moet u dagelijks uw financiële dagboeken (kasen bankboek) invullen en op regelmatige basis een aan- en verkoopboek bijhouden. Het inventarisatieboek en de jaarrekening stelt u één keer per jaar op. Bij een volledige boekhouding komt daarbij nog een rekeningsstelsel en een uitgebreide jaarrekening met balans, resultatenrekening en toelichting. In beide stelsels bent u verplicht een boekhouding te voeren die aangepast is aan de aard en omvang van uw onderneming. Zij moet voldoende informatie verstrekken over alle verrichtingen in uw bedrijf. Deze informatie krijgt u uit de verantwoordingsstukken die naar de verschillende verrichtingen verwijzen (facturen, rekeninguittreksels, afschrijvingstabellen, enz). Met de wettelijke erkenning van het elektronisch boekhouden hoeft u sinds 2005 als ondernemer niet langer naast uw elektronische boekhouding ook een papieren boekhouding bij te houden. BTW Iedereen die in de uitoefening van een activiteit geregeld en zelfstandig leveringen van goederen of van diensten verricht zoals omschreven in het wetboek van BTW, is onderworpen aan de BTW-plicht. Hij moet een BTW-activering aanvragen en BTW betalen. Het normaal BTW-tarief bedraagt 21%, er is ook een verlaagd tarief van 6% of 12%. Ondernemers (natuurlijke persoon, V.O.F. of BVBA) die voor 75% van hun omzet geen factuur uitreiken aan hun klanten (leveringen aan particulieren), kunnen opteren voor de forfaitaire BTWregeling. Deze forfaitaire BTW-regeling kan enkel van toepassing zijn voor de beroepen waarvoor forfaitaire grondslagen werden vastgelegd. Hun omzet mag nooit meer dan 750.000 EUR excl. BTW bedragen. Ondernemers met een omzet van maximum 5.580 EUR kunnen gebruik maken van het vrijstellingsregime. Wellicht vanaf 1 april 2014 wordt dit opgetrokken tot 15.000 euro. Zij moeten dan geen BTW aanrekenen, maar kunnen ook zelf geen BTW aftrekken. U moet ook in dat geval wél uw BTW-status activeren bij het Ondernemingsloket. Dit vrijstellingsregime kan niet gebruikt worden door ondernemers in de bouwsector en sinds 1 januari 2014 ook niet door horeca-ondernemers die met een geregistreerde kassa werken en ondernemers uit de sector van de recuperatie van materialen. 37 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 De belastingaangifte Voor het voorbije boekjaar moet u als zelfstandige een belastingaangifte indienen. Op het belastbaar inkomen betaalt u jaarlijks belastingen. Afhankelijk van de juridische vorm van de onderneming wordt het stelsel van de personenbelasting of de vennootschapsbelasting toegepast. Berekening van de personenbelasting Binnen de personenbelasting betaalt u belastingen op (onder andere) uw beroepsinkomen. Dit is uw bruto-inkomen verminderd met de beroepskosten. Het belastingbarema voor de personenbelasting telt vijf tarieven. De belastingstructuur ziet er als volgt uit (inkomsten 2013, aanslagjaar 2014). Inkomstenschijven in EUR Belastingstarief Gemeentebelasting bv. 7% TOTAAL 0 - 8.680 EUR 25% 1,75% 26,75% 8.680 - 12.360 EUR 30% 2,10% 32,10% 12.360 - 20.600 EUR 40% 2,80% 42,80% 20.600 - 37.750 EUR 45% 3,15% 48,15% > 37.750 EUR 50% 3,50% 53,50% Hierbij moet nog wel de gemeentebelasting verschuldigd op het belastingbedrag worden toegevoegd. Het belastingvrije minimum bedraagt 7.070 EUR. Dit bedrag wordt verhoogd voor lage inkomens, indien de belastingplichtige gehandicapt is en/of personen ten laste heeft. Voorafbetalingen – aanbevolen De wetgever bepaalt niet dat zelfstandigen verplicht voorafbetalingen op de personenbelasting moeten doen. Doen ze dit niet, dan krijgen ze echter een belastingsvermeerdering. De fiscus verwacht vier voorafbetalingen: voor 10 april, 10 juli, 10 oktober en 22 december. In principe bent u telkens 1/4 van de verschuldigde personenbelasting verschuldigd. Wanneer u voor de eerste maal als zelfstandige in hoofdberoep een onderneming opricht, bent u voor drie jaar vrijgesteld van voorafbetalingen. Gedurende die periode past de fiscus geen belastingvermeerdering toe. Dit geldt ook voor nieuwe vennootschappen, op voorwaarde dat het om een nieuwe vennootschap gaat en deze voldoet aan de definitie van KMO uit het vennootschapsrecht. Bedrijfsvoorheffing Vennootschappen dienen bij het uitbetalen van een wedde aan de bedrijfsleiders (mandatarissen, werkende vennoten) een deel van deze wedde in te houden en rechtstreeks te betalen aan de fiscus. Dit is de bedrijfsvoorheffing (zoals bij loontrekkende) en gaat ook gepaard met het invullen van bepaalde formulieren. Je laat je hiervoor best bijstaan door een sociaal secretariaat. Meer info: www.sociaalbureau.be of www.sofim.be. 38 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Andere berekening in het kader van de vennootschapsbelasting Vennootschappen zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting. In een vennootschap wordt de winst belast, dit zijn de inkomsten min de bewezen uitgaven. Dividenden die de vennootschap uitkeert uit haar winst worden eveneens in de vennootschapsbelasting belast. Het belastingtarief voor vennootschappen bedraagt 33,99%, inclusief 3% crisisbelasting. Voor kleine vennootschappen bedraagt het verlaagd tarief (exclusief 3% crisisbelasting) bij een winst: minder dan 25.000 EUR tussen 25.000 en 90.000 EUR tussen 90.000 tot 322.500 EUR > 322.500 EUR 24,25% 31% 34,50% 33% Net als eenmanszaken, kunnen ook vennootschappen hun verschuldigde belastingen vooraf betalen om zo een belastingverhoging te voorkomen. Als er winst wordt uitbetaald aan de aandeelhouders of vennoten, dan moet er roerende voorheffing worden ingehouden en doorgestort naar de Staat. Deze voorheffing op dividenden bedraagt in principe 25% (21% in welbepaalde gevallen). 39 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Ik ben lid geworden voor de professionele begeleiding en het deskundig advies dat je als ondernemer bij UNIZO krijgt.” Magda Laenen (Carrefour Express, Astene) Magda opende als 50-plusser haar eigen buurtsupermarkt. Foto ©Henk Deleu Hoe financiert u uw plannen? Zowel om te starten als om uw bedrijf concurrentieel te houden, moet u investeringen doen. Die kan u financieren uit eigen zak of met vreemde middelen. Eigen middelen zijn, eenvoudig gezegd, de middelen die u zelf in uw bedrijf stopt. 40 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Meestal volstaan de eigen middelen niet om al uw investeringen te financieren. Via kredieten op lange of korte termijn kan u vreemde middelen of vreemd vermogen aantrekken. Voorbeelden van kredieten op lange termijn zijn: het investeringskrediet, een lening op afbetaling en leasing. Kredieten op korte termijn zijn bijvoorbeeld het kaskrediet en het discontokrediet. Tips voor een gezond financieel evenwicht TIP U staat sterker in uw onderhandeling met de bank als u een goed ondernemings- en financieel plan kan voorleggen. Op unizo.be/startsimulator vindt u een online gratis stappenplan voor het opstellen van zo’n financieel plan. Stem de duur van uw financiering steeds af op de duur van uw investering Investeringen op lange termijn worden best gefinancierd met permanente middelen (= eigen middelen + vreemd vermogen op lange termijn). Voor investeringen op korte termijn gaat u best leningen met een kortere looptijd aan. Zorg voor een positief nettobedrijfskapitaal Het vreemd vermogen op korte termijn moet volledig terugbetaald kunnen worden met de vlottende activa. M.a.w.: voorraden, klantenvorderingen en beschikbaar geld samen moeten groter zijn dan de schulden die op korte termijn vervallen. Zorg ervoor dat u over voldoende eigen middelen beschikt Het eigen vermogen vormt de meest permanente financieringsvorm voor een bedrijf. Het biedt uw onderneming enige financiële ademruimte bij tegenvallende resultaten. Voldoende eigen vermogen is bovendien een noodzakelijke voorwaarde om kredieten te bekomen. De bereidheid van de financiële instellingen om leningen toe te staan, hangt onder meer af van de verhouding van het eigen vermogen ten overstaan van het vreemd vermogen. Wil u uw risico’s zoveel mogelijk beperken, dan is een haalbaarheidsstudie van uw project aangewezen. Stap daarom in Go4Business. Ontdek samen met een UNIZO Startersadviseur uw ondernemerscapaciteiten en de haalbaarheid van uw ondernemersidee www.go4business.be voor meer informatie & inschrijvingen. 41 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Annemieken Van Reepingen, (Horse Assisted Life en Business coach Kivik, Burst) Startte naast haar huisartsenpraktijk een zaak op als paardentherapeute. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “Jammer genoeg was ik bij mijn opstart nog niet bewust van UNIZO. Nu ben ik bewust lid voor het UNIZO Service Center waar ik terecht kan voor advies en voor de verschillende netwerkmogelijkheden die UNIZO me biedt.” Foto ©Kivik Komt uw zaak in aanmerking voor steunmaatregelen? De overheid stelt een aantal steunmaatregelen ter beschikking van startende ondernemers. Hieronder volgt een bondig overzicht van enkele belangrijke Federale, Vlaamse en Brusselse steunmaatregelen. Daarnaast bestaan er ook nog provinciale en gemeentelijke vormen van steun. Contacteer ons voor meer informatie. 42 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Participatiefonds Het Participatiefonds kent achtergestelde leningen toe. Bij toekenning van een achtergestelde lening gaat het Participatiefonds ermee akkoord dat bij terugbetalingsproblemen waarbij ook andere schuldeisers betrokken zijn (bv. faillissement), die andere schuldeisers eerst worden terugbetaald. Meer informatie op www.fonds.org. Initio Initio richt zich tot ondernemers (zelfstandigen, vrije beroepen en KMO’s) die hun zaak willen starten of willen uitbreiden. De lening bedraagt maximum 100.000 EUR en kan rechtstreeks bij het Participatiefonds worden ingediend, met behulp van een erkend boekhouder, accountant of revisor. Met het akkoord van het Participatiefonds, hebt u een sterke troef in handen om de (verplichte) bijkomende lening bij de bank te negotiëren. De looptijd van Initio bedraagt drie, vijf of zeven jaar en er is een vaste rentevoet van 4%. Starteo TIP Vraag uw lening aan via uw UNIZOSteunpunt Voor de aanvraag van diverse leningen van het Participatiefonds kan u terecht bij UNIZO. Dat is het geval voor de Startlening en het Plan Jonge Zelfstandigen. De Participatiefondsadviseur gaat na of u in aanmerking komt voor de lening en ondersteunt u bij het opstellen van uw dossier. Starteo richt zich tot ondernemers (zelfstandigen, vrije beroepen en KMO’s) die sinds minder dan vier jaar in hoofdberoep actief zijn en helpt de start van uw onderneming te financieren. De lening kan u aanwenden - in combinatie met een banklening - voor de financiering van materiële, immateriële en financiële investeringen, de financiering van bedrijfskapitaal of financiering van een overname. De lening bedraagt voor starters maximum 250.000 EUR (350.000 EUR bij overname van aandelen). De looptijd van de lening bedraagt vijf, zeven of tien jaar en de rentevoet is gelijk aan de Belgian Prime Rate met een minimum van 3%. De Startlening De Startlening biedt niet-werkende werkzoekenden de mogelijkheid om een zelfstandige activiteit op te starten met de steun van een voordelige lening. Deze lening bedraagt maximaal 30.000 EUR en heeft een vaste rentevoet van 4,25% voor leningen op vijf jaar en 4,50% voor leningen op zeven of tien jaar. In het kader van de startlening kan u zich na de start gedurende achttien maanden gratis laten begeleiden door een begeleidingsinstelling zoals UNIZO. In dat geval wordt de rentevoet verminderd tot 4% tijdens de eerste twee jaar. UNIZO helpt u ook bij de aanvraag van de lening. De looptijd bedraagt vijf, zeven of tien jaar, volgens de aard van het project. Plan Jonge Zelfstandigen Bent u jonger dan 30? Informeer naar het Plan Jonge Zelfstandigen. Als uw project wordt goedgekeurd kan u zich ook voor de start drie tot zes maanden gratis laten bijstaan en adviseren door UNIZO. U kan ook tijdelijk een maandelijkse onkostenvergoeding van 375 EUR ontvangen. In bepaalde gevallen komt daar nog een vestigingsuitkering van 375 EUR bovenop. Na afloop van de voorbereidingsfase kan u een aanvraag voor Startlening indienen. Als deze startlening wordt goedgekeurd kan een bijkomende renteloze lening (maximum 4.500 EUR) worden toegekend om de eerste maanden van uw activiteit te voorzien in uw levensonderhoud. Dit speciale deel van de Startlening moet maar vanaf het zesde jaar worden terugbetaald. 43 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Behoud van recht op ­werkloosheids­uit­kering Ook de RVA werkte een aantal maatregelen uit die erop gericht zijn de toegang tot een zelfstandig beroep te vergemakkelijken. Het zijn maatregelen met betrekking tot het behoud van werkloosheidsuitkeringen ingeval een zelfstandige activiteit slecht afloopt. U onderbreekt als werknemer uw betrekking om als zelfstandige te starten. Zet u als werknemer zelf uw loontrekkende activiteit stop om zelfstandig te worden, dan behoudt u onder bepaalde voorwaarden uw rechten inzake werkloosheidsverzekering. U wordt toegelaten tot het recht op uitkeringen na uw zelfstandig beroep indien u voor uw uitkeringsaanvraag genoeg dagen gewerkt hebt als werknemer in loondienst EN u uw zelfstandig beroep minstens 6 maanden en maximum 15 jaar hebt uitgeoefend (behoudens uitzonderingen). U bent werkloos en u onderbreekt de werkloosheidsperiode. Als u als uitkeringsgerechtigde werkloze een werkloosheidsperiode beëindigt om een beroep uit te oefenen als zelfstandige of zelfstandig helper, behoudt u uw rechten als u die zelfstandige activiteit minimum 6 maanden en maximum 15 jaar uitoefent. verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Optimeo Voor Optimeo komt u in aanmerking bij expansie van of overname van een bestaande onderneming. Ook hier is er een mogelijke vrijstelling voor de terugbetaling van kapitaal. Deze lening bedraagt maximum 250.000 EUR (350.000 EUR bij overname van aandelen). Business Angel + Deze lening richt zich tot ondernemers die projecten opstarten van vernieuwende of technische aard en hierdoor geen toegang hebben tot het klassieke bankkrediet. Het maximumbedrag van de lening is 125.000 EUR. De looptijd van de lening bedraagt vijf, zeven of tien jaar en is afhankelijk van de aard van de te financieren investering. Waarborgregeling Als de bank u geen krediet kan verlenen, enkel en alleen omdat u onvoldoende zekerheden of waarborgen kunt bieden, is de Waarborgregeling mogelijk een goed alternatief. Met de Waarborgregeling stelt de Brusselse of de Vlaamse Overheid zich borg voor een deel van het krediet dat u nodig hebt. Daardoor verlaagt het risico voor uw bank en verhoogt uw kredietwaardigheid. De hoogte van de waarborg is afhankelijk van uw kredietbehoefte en uw tekort aan zekerheden. Hou ook rekening met volgende voorwaarden: • Eénzelfde KMO kan via de Waarborgregeling van maximum 750.000 EUR (in Vlaanderen) of 500.000 EUR (in Brussel) aan waarborgen gebruik maken. Uitzonderingen op deze regel zijn mogelijk. • De waarborg kan betrekking hebben op ten hoogste 75% (in Vlaanderen) of 80% (in Brussel) van het bedrag van uw krediet. • Er moet een éénmalige premie betaald worden, die berekend wordt in functie van de omvang en de looptijd van de waarborg. • De waarborg heeft een aanvullend karakter en komt bovenop de andere zekerheden die de bank u vraagt. • Meer informatie: -- In het Vlaams Gewest: www.pmv-kmo.be -- In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: www.brusselswaarborgfonds.be Winwinlening Dankzij de Winwinlening kunnen KMO’s in Vlaanderen - éénmanszaak of vennootschap - een goedkope privé-financiering genieten. Hierbij verstrekt een particuliere kredietgever voor een periode van acht jaar een geldlening aan de KMO. Het maximum bedrag van zo’n lening bedraagt 50.000 EUR per kredietgever en 200.000 EUR per KMO. De betaalde interest wordt laag gehouden voor de ondernemer en de kredietgever kan genieten van een jaarlijkse belastingsvermindering (in de personenbelasting) ten belope van 2,5% van het uitgeleende kapitaal. Ook het risico van faillissement van de ondernemer wordt voor de kredietgever gedeeltelijk ingedekt: hij/zij verkrijgt een éénmalige belastingsvermindering ten belope van het niet terugbetaalde bedrag. Voor ondernemers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat de winwinlening voorlopig nog niet. Meer info op www.winwinlening.be 44 uw boekhouding / p36 TIP Subsidiedatabank voor de ondernemers Via de subsidiedatabank voor ondernemers biedt het Agentschap Ondernemen en het Enterprise Europe Network u basisinformatie over de belangrijkste steunmaatregelen van de provinciale, Vlaamse, federale en Europese overheden. Naast subsidies zijn ook andere steunmogelijkheden in deze databank opgenomen. www.agentschapondernemen.be/ subsidiedatabank financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Microkredieten Wie een eigen zaak wil opstarten of uitbouwen, maar niet terecht kan bij een (klassieke) bank voor een lening, kan kiezen voor een impulskrediet van Hefboom. Vier formules zijn mogelijk: -- Impulskrediet GO: voor wie zelfstandige is / wil worden in hoofdberoep (max. 20.000 EUR). -- Impulskrediet PAKT: voor wie zelfstandige is / wil worden in bijberoep (max. 7.500 EUR). -- Impulskrediet COOP: voor activiteiten via een activiteitencoöperatie (begeleiding van werkzoekenden: activiteitencoöperatie.be) (max. 5.000 EUR). -- Impulskrediet START: voor de eigen inbreng bij de aanvraag van een startlening van het participatiefonds (max. 5.000 EUR). Alle informatie op http://www.impulskrediet.be. Risicokapitaal en achtergestelde leningen Startende ondernemingen hebben vaak nood aan bijkomende financiële middelen. Financieren kan met eigen middelen, leasing, een banklening of risicokapitaal. Wanneer men in sommige gevallen niet bij de bank terecht kan, kan een risicokapitaalverschaffer een oplossing bieden. Risicokapitaalverschaffers financieren via aandelenparticipatie, een (converteerbare) obligatielening of een achtergestelde lening. Risicokapitaalverschaffers zijn blootgesteld aan het risico van de onderneming. Daarom investeren zij in ondernemingen die zeer sterk kunnen groeien en een hogere dan gemiddelde rendabiliteit kunnen realiseren ter compensatie van het risico. Naast kapitaal bieden de meeste risicokapitaalverschaffers ook managementondersteuning; strategisch, operationeel en financieel advies gebaseerd op ervaring in andere ondernemingen. In sommige gevallen moet de onderneming bereid zijn om een vertegenwoordiger van de risicokapitaalverschaffer toe te laten in het beheer van de onderneming. Meestal is dit een minderheidsbelang met een tijdelijk karakter. Er wordt een investeringsovereenkomst opgemaakt en ook een exit plan, waarbij aan de risicokapitaalverschaffer een duidelijk beeld over de exit mogelijkheden wordt gegeven, vóór de beslissing tot investeren genomen wordt. Naast de privé risicokapitaalverschaffers, hebben ook de Vlaamse en de Brusselse overheid risicokapitaalverschaffers opgericht. Voor meer informatie kan u volgende websites consulteren: Voor het Vlaams Gewest is er de Participatiemaatschappij Vlaanderen: www.pmv-kmo.be Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er de Gewestelijke Investeringsmaatschappij Brussel: www.gimb.be Steunmaatregelen voor vorming en consultancy Vlaams Gewest: KMO-PORTEFEUILLE De KMO-portefeuille is een instrument waarmee kleine en middelgrote ondernemingen gevestigd in het Vlaams Gewest via elektronische weg steunmaatregelen kunnen aanvragen voor vier verschillende diensten: opleiding, advies, export en technologieverkenning. Via de KMO-portefeuille kan elke Vlaamse KMO, vanaf 1/1/2009, jaarlijks beschikken over een subsidiebedrag van 15.000 EUR dat naar eigen keuze kan verdeeld worden over vier verschillende pijlers: opleiding, advies, export en technologieverkenning. Onder elk van deze pijlers kan de onderneming met zijn ondernemingsportefeuille ‘diensten’ aankopen bij een door de Vlaamse Overheid erkende dienstverlener. De aanvraag en afhandeling van deze projecten zal gebeuren via een elektronische e-tool die beheerd wordt door Agentschap Ondernemen (AO). Meer informatie vindt u op www.kmo-portefeuille.be 45 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Steun voor ondernemingen en zelfstandigen In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan u, voor opleiding en consultancy, op verschillende steunmaatregelen een beroep doen. De belangrijkste zijn: • préactiviteitssteun: als u een zaak wil starten in Brussel, kan u vooraf advies inwinnen of een studie laten uitvoeren. De kosten van de externe consultant die hieraan verbonden zijn, worden voor 50% terugbetaald (met een minimum van 500 EUR). De missie van de consultant moet uitzonderlijk zijn en een doorslaggevende rol spelen voor de opstart van uw activiteit. • steun voor opleiding: voor een opleiding, van uzelf of uw personeel, die de competitiviteit van uw onderneming kan verhogen, kan u 50% van de opleidingskosten terugkrijgen. De opleiding moet minstens 1.000 EUR kosten. Het minimumbedrag van de steun is 500 EUR, het maximum 5.000 EUR per opleiding. U mag vrij de opleidingsinstelling kiezen. Deze instelling moet onafhankelijk zijn van uw onderneming zijn en gespecialiseerd zijn in de betrokken materie (over minimum twee jaar ervaring beschikken). • steun voor consultancy en haalbaarheidsstudies: u kan ook 50% van de kosten terugkrijgen van een consultant die u bijstaat bij het oplossen van een concreet beheersprobleem, de verbetering van de werking of competitiviteit van uw onderneming, het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie bij de beslissing over de aankoop van een nieuwe machine of de verbetering of ontwikkeling van een nieuw product. De steun bedraagt minimum 500 EUR en maximum 15.000 EUR. Meer informatie en aanvraagformulieren op www.premieskmo.be Steun voor investeringen Vlaams Gewest In Vlaanderen bestaat er geen algemene investeringssteun meer voor kleine dossiers. Er bestaat nog wel ondersteuning voor milieuinvesteringen, de ecologiepremie. Meer info Vlaamse Overheid, Vlaams Energieagentschap Koning Albert II-laan 20 bus 17 1000 Brussel Tel 02/5534600 www.energiesparen.be Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Algemene investeringssteun Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voorziet een tussenkomst bij algemene investeringen , van 5% tot 35% op een minimale investering van 15.000 EUR. De investeringen moeten verbonden zijn met: • de bouw van een nieuwe vestiging of de uitbreiding van een bestaande vestiging; • het diversifiëren van uw productie naar nieuwe productmarkten; • een fundamentele verandering in uw productieproces. Voor specifieke investeringen op vlak van bijvoorbeeld energiebesparing, productie van hernieuwbare energie of de aanpassing aan de Europese milieunormen , kan zelfs tot 45% steun verleend worden. Meer info Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Bestuur Economie en Werkgelegenheid, Directie Steun aan Ondernemingen Kruidtuinlaan 20, 1035 Brussel Tel: 02 800 34 27 of -35 of -37 E-mail: [email protected] of [email protected] www.premieskmo.be 46 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Steun bij export en innovatie De overheid verleent ook steun voor export (www.flanderstrade.be) en innovatie (www.iwt.be). In Brussel bestaan gelijkaardige steunmaatregelen die u kan terugvinden op www.brusselsexport.be en op www.innoviris.be In Vlaanderen kan u voor innovatiebegeleiding terecht bij de Provinciale Innovatiecentra (www.innovatiecentrum.be) of bij het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door ­Wetenschap en Technolgie (IWT). Steun bij aanwerving Met verschillende banenplannen en andere maatregelen, verleent de overheid steun bij aanwerving. Voor starters is ondermeer de vermindering van sociale bijdragen bij eerste, tweede en derde aanwerving van belang. Er is ook een belastingsvrijstelling mogelijk voor het aanwerven van een exportverantwoordelijke. Voor meer info surf naar www.abh-ace.be, ga naar het tabblad exporteursinfo en klik door naar “fiscale attesten”. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er tot 50.000 EUR steun voor de aanwerving van een medewerker. In het kader van een specifiek project op vlak van export of innovatie (www.premieskmo.be). 47 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 Jeroen Vanden Borre (Commercieel Archeoloog BAAC Vlaanderen, Bassevelde) Startte een bedrijf in archeologisch onderzoek verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 “De dynamiek van een eigen zaak miste ik bij mijn vorige werkgever. Ik kon er projecten opstarten, maar een aantal sleutels had ik niet in handen.” Foto ©Jürgen Doom Waarmee kan UNIZO Startersservice u helpen? UNIZO Startersservice biedt u een waaier aan diensten en ondersteuning waar u als kandidaat-starter, of als pas gestarte ondernemer, gebruik van kan maken. Hieronder vindt u een kort overzicht van de belangrijkste diensten van UNIZO Startersservice. 48 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Infosessie “starten als zelfstandig ondernemer” Denkt u eraan om te starten als zelfstandig ondernemer? Deze UNIZO-infosessie leidt u van A tot Z door het opstartparcours, van startvoorwaarden, juridische vormen, subsidies en steunmaatregelen tot sociaal statuut, boekhouding en btw. Daarnaast geeft de UNIZO-startersadviseur u specifieke tips mee voor een sterke start en hoe u aan een ondernemingsplan begint. Een must voor iedereen die gelooft in een goede voorbereiding.” Meer informatie en inschrijven voor deze gratis infosessie kan via www.startersservice.be onder het luik “Activiteiten”. U vindt er het volledige overzicht van activiteiten, infosessies en workshops. Professioneel advies op maat van de UNIZO-startersadviseur in uw regio Heeft u vragen over de voorwaarden om te starten als zelfstandig ondernemer? Wil u weten welke vennootschapsvorm voor u het interessantst is of wil u specifieke informatie over starten na overname, intellectuele eigendom, handelspraktijken, contracten, huur, personeel, milieu, vergunningen … Loop dan eens langs bij één van onze 40 startersadviseurs, verspreid over de 24 UNIZO-kantoren in Vlaanderen en Brussel. Kijk op pagina 51 of op www.startersservice.be voor de contactgegevens van uw regionale startersadviseur. UNIZO Startsimulator, gratis tool om uw ondernemingsplan op te stellen Met de UNIZO Startsimulator kan u online gratis een financieel plan en ondernemingsplan opstellen. U doorloopt met uw idee verschillende fasen en kan zo nagaan of uw idee rendabel en dus levensvatbaar is. Wie daar graag wat hulp bij heeft, kan zijn ondernemingsplan samen met een startersadviseur bekijken. Neem zeker een kijkje op www.unizo.be/startsimulator. Kandidaat-ondernemers die graag hun ondernemingsplan afdrukken en op papier werken, vinden er ook een versie van de Startsimulator in Microsoft Word. Test de haalbaarheid van jouw idee met Go4Business Wilt u uw idee omzetten in een ondernemingsplan? En wil u ook de financiële kant van de zaak analyseren? Kortom, wil u de haalbaarheid van uw plannen wel eens testen? Aarzel dan niet en schrijf u snel in voor Go4Business. Onze financiële adviseurs begeleiden u stap voor stap bij het opstellen van uw businessplan en financieel plan. En er is nog meer: alvorens u met dit plan aan de slag gaat, krijgt u er nog een eerste haalbaarheidsadvies bovenop. Het haalbaarheidsrapport kan de basis zijn voor uw succes als startend ondernemer en voor het vinden van nieuwe en bijkomende financiële middelen. Go4Business is een initiatief van UNIZO en maakt deel uit van de startersinitiatieven van het Agentschap Ondernemen. Dankzij de steun van de overheid betaalt u als kandidaat-ondernemer slechts 100 EUR (i.p.v. 900 EUR). Wie een business-rekening opent of heeft bij KBC, krijgt die 100 EUR zelfs teruggestort op zijn/haar rekening. Of hoe kwalitatief topadvies u zelfs niets hoeft te kosten. Neem snel een kijkje op www.go4business.be en schrijf u in voor dit unieke traject! 49 kan u starten / p4 sociale zekerheid / p10 verzekeringen / p20 rechtsvorm / p30 Een schat aan informatie en handige tools op www.startersservice.be Op www.startersservice.be vindt u in een handomdraai betrouwbare informatie over startvoorwaarden, formaliteiten, verschillende ondernemingsvormen, financiering, bedrijfsbeheer, het opstellen van een goed gefundeerd ondernemingsplan en het sociaal statuut van de zelfstandige ondernemer. Daarnaast kan u zich er inschrijven voor heel wat activiteiten, is er een krachtige zoekbox met een veelheid aan startersinformatie en vindt u er interessante tools voor starters. De UNIZO Startersgids, de bijbel voor elke (startende) ondernemer Wil u naast praktische informatie over het starten met een eigen onderneming meer info vergaren over het opstellen van een ondernemingsplan en financieel plan, boekhouding en facturatie, BTW en belastingen, milieuvoorwaarden, handelshuur, handelsreglementering, personeelsbeleid, verkoop, reclame, marketing, ICT of de naam van uw zaak en hoe die te beschermen? Dan is de UNIZO Startersgids zeker iets voor u! In dit 370 bladzijden tellende boek vindt u echt alles wat er komt kijken bij het ondernemerschap. Maar dat is niet alles! Achteraan vindt u ook een CD-rom met heel wat modelbrieven, contracten en handige checklists. Aarzel dus niet. Voor slechts 35 EUR (incl. BTW) is de Startersgids en de CD-rom van u. U vindt het bij de UNIZO Startersadviseur in uw regio of u kan hem online bestellen via www.startersservice.be. 7 dagen op 7, 24u op 24 kan je terecht bij het UNIZO Service Center En natuurlijk … uw ondernemingsnummer, dé eigenlijke start! Bent u klaar met de voorbereiding van uw eigen onderneming? Houdt niets u nog tegen? Kom dan snel langs in één van onze 24 kantoren in Vlaanderen en Brussel. De adviseur van het Ondernemingsloket brengt voor u uw ondernemingsnummer in orde, alsook uw BTW-nummer, uw inschrijving bij het sociaal verzekeringsfonds en alle noodzakelijke vergunningen. Wij wensen u alvast veel succes met u nieuwe onderneming! Kijk op www.startersservice.be voor de contactgegevens van uw regionaal ondernemingsloket. Heeft u concrete startersvragen? Of wil u weten welke stappen u moet zetten om eraan te beginnen? Contacteer dan het UNIZO Service Center op het nummer 078 35 39 39 of via e-mail: [email protected]. Wij helpen u 7 dagen op 7, 24u op 24 op weg! De UNIZO Starterspas, een stevig pakket groeihormonen voor startende ondernemers Startende ondernemers verdienen een sterke partner. Daarom biedt UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, de UNIZO Starterspas. Een stevig pakket groeihormonen voor iedere starter, opgedeeld in 4 stevige verpakkingen. • Het UNIZO-lidmaatschap, met alle bijhorende voordelen • Een persoonlijke startersadviseur en een scan van je onderneming na 12 maanden • 12 maanden gratis boekhoudpakket en een jaar pechbijstand • Meer dan 1000 euro aan extra startersvoordelen zoals: -- een gratis publireportage -- gratis strartersgids -- 100 euro voordeel bij openen van een KBC pakketrekening -- 100 euro voordeel voor gas en elektriciteit bij Electrabel -- gratis installatie en activatie van je Belgacom-internet -- ... Deze Starterspas heb je al voor minder dan 16 euro per maand. www.starterspas.be 50 uw boekhouding / p36 financiering / p40 steunmaatregelen / p42STARTERSSERVICE / p48 Antwerpen 2000 Antwerpen, Oudeleeuwenrui 25 T: 03/213 92 50 [email protected] 2800 Mechelen, Oude Brusselsestraat 14 T: 03/213 92 50 [email protected] 2260 Westerlo, de Merodedreef 100 T: 014/54 41 52 [email protected] [email protected] 2200 Herentals, Kloosterstraat 1 T: 014/23 17 23 2440 Geel, Diestseweg 63 T: 014/58 00 88 [email protected] 2300 Turnhout, Meirgorenstraat 6 T: 014/42 42 44 [email protected] Vlaams-Brabant & Brussel 1000 Brussel, Willebroekkaai 37 T: 02/212 25 14 [email protected] 3000 Leuven, Diestsevest 52-54 T: 016/28 44 40 [email protected] Limburg 3500 Hasselt, Maastrichtersteenweg 254 T: 011/26 30 96 [email protected] Oost-Vlaanderen 9100 Sint-Niklaas, Hendrik Heymanplein 1B T: 03/760 14 30 [email protected] 9000 Gent, Lange Kruisstraat 7 T: 09/235 49 54 [email protected] 9900 Eeklo, Stationsstraat 17 T: 09/376 76 92 [email protected] 9300 Aalst, Dirk Martensstraat 67 T: 053/78 11 50 [email protected] 9700 Oudenaarde, Einestraat 26 T: 055/23 29 29 [email protected] West-Vlaanderen 8000 Brugge, ’t Zand 20 T: 050/33 13 13 [email protected] 8400 Oostende, Wapenplein 10 T: 059/55 19 19 [email protected] 8800 Roeselare, Arme Klarenstraat 55 T: 051/26 76 69 [email protected] 8700 Tielt, Tramstraat 10 T: 051/40 24 31 [email protected] 8500 Kortrijk, Lekkerbeetstraat 2 T: 056/26 44 44 [email protected] 8790 Waregem, Pand 349 T: 056/61 24 73 [email protected] 8600 Diksmuide, Gasthuisstraat 1 T: 051/50 04 01 [email protected] 8900 Ieper, Fochlaan 28 T: 057/22 86 86 [email protected] 8970 Poperinge, Burgemeester Bertenplein 11 T: 057/33 35 79 [email protected] 8630 Veurne, Duinkerkestraat 17 T: 058/29.69.40 [email protected] STARTERSSERVICE 51 DE UNIZO STARTERSPAS EEN STEVIG PAKKET GROEIHORMONEN VOOR STARTENDE ONDERNEMERS ▶ UNIZO-lidmaatschap en alle bijhorende voordelen ▶ Persoonlijke begeleiding 24/24 en een check-up van je onderneming ▶ 12 maanden gratis boekhoudsoftware ▶ 12 maanden gratis pechbijstand ▶ En meer dan 1000 euro aan voordelen De UNIZO Starterspas heb je al voor 191 euro excl. btw. Alle info op www.starterspas.be EXTRA VOORDELEN VAN ONZE PARTNERS 100 EURO bij het openen van een professionele rekening bij KBC 100 EURO voordeel voor gas en elektriciteit bij Electrabel 500 EURO voordeel voor je telecom en IT