exodus_27_20-21

Lezen: Exodus 25:31-40
Tekst: Exodus 27:20-21
Toen God begon te spreken. Toen had hij de keuze uit alle woorden. Hij is God. Hij kon doen wat hij
wilde. Was nergens aan gebonden. En wat zei hij? Er moet licht zijn! Blijkbaar vindt God licht gaaf! Ja,
sterker nog: God is licht, schrijft Johannes. Als God dus het licht schept, dan deelt hij uit van zichzelf.
Zoals hij liefde is. Dé vrucht van de Geest, zoals we gezien hebben. En als hij ons dus liefde bewijst,
dan bewijst hij zichzelf aan ons. Dan geeft hij zich helemaal. Nou, zo is het ook met het licht. God
geeft zichzelf met het licht. Hij wil dat we in zijn licht leven. Dat we in zijn aanwezigheid zijn. Hij wil
ons omringen met zijn liefdevolle aanwezigheid. En dat heeft een doel.
Slide
God geeft licht om te verspreiden
Jongens en meisjes, hoe kun je zien dat de koning op het paleis is. Wie weet dat?
Nou, zo kun je ook zien dat God aanwezig is in de tent, de tabernakel. Dat kon je zien aan de wolk die
op de tent rustte. Later, toen de tempel in Jeruzalem was. Toen was die wolk er niet meer. Maar
gelukkig kun je het ook binnen in zien. Aan de ark. Maar ja, die staat achter een dik gordijn. En daar
mag de hogepriester maar eens per jaar komen.
Gelukkig kun je het ook nog aan iets anders zien. Namelijk aan het licht dat brandt. Zolang het licht
brandt, zolang mag je zeker weten dat God thuis is. Dat hij aanwezig is.
Slide
Plaatje Menora
Kijk, zo zag dat licht er uit. Was gemaakt van één talent goud. Dat is ongeveer 35 kilo goud. Zou
vandaag meer dan een miljoen euro waard zijn. Prachtig gemaakt. En God wil daarmee dus laten zien
dat hij er is. Vandaar ook dat het volk de opdracht krijgt om olie te brengen. Zoveel olie dat de
lampen nooit uitgaan. En de priesters moeten dat ook in de gaten houden. God wil heel graag laten
zien dat hij er altijd is voor jou en mij. En daarom geeft hij deze opdrachten. God geeft licht. Zijn
aanwezigheid. Om dat te verspreiden. Daar denken we over na in deze dienst.
Want er zit heel veel achter. Achter deze lampen. Ik noem het:
Slide
Supersymboliek
Slide
-
Licht
Licht is zoiets gaafs. Natuurkundigen zijn er nog steeds niet over uit. Zijn het golven? Zijn het
deeltjes? Het heeft iets van allebei. Een raadsel. Het past niet in een systeem. Net zoals God zelf.
Maar we weten wel hoe nodig het licht is. Om te groeien. Om goed te kunnen zien. Om je aan te
warmen. We kunnen niet zonder licht. Zo kunnen we ook niet zonder God. Om te groeien. Om goed
te kunnen zien. Om je aan te warmen.
1
Het is uit de Bijbel een beetje onduidelijk of de lampen in de tempel alleen ’s nachts aangingen. Of
dat ze altijd bleven branden. Later, in de tijd van Jezus, brandden ze in ieder geval altijd. Dat weten
we uit geschiedenisboeken. En ik vind dat wel een beetje logisch. Allereerst omdat de tempel geen
ramen had (1 Kon. 8:12), dus ook overdag is er licht nodig. En het heeft ook met de symboliek te
maken. God is er altijd voor zijn volk. Niet alleen ’s nachts schijnt zijn licht, maar ook overdag. Dat
licht hebben we altijd nodig. Zeker in deze duistere wereld.
De symboliek van het licht. God die schijnt in jouw leven. Zelfs de pijnlijke momenten en plekken
raakt hij aan met zijn liefdevolle aanwezigheid. Niet om je pijn te doen. Maar om je te helen. Het licht
schijnt in alle facetten van je leven. Je hoeft voor hem niets verborgen te houden. En ook niet stoer
te doen. Zonde, verdriet, pijn, gemis. Schaduwkanten van je bestaan. God wil daar zijn. En je warmen
met zijn evangelie. Bij hem ben je welkom.
Slide
-
Zeven
Zeven is het getal van de volheid. Drie dimensies, vier windstreken. Maar er zijn meer verklaringen.
Het is in de tijd van de Bijbel niet alleen in Israël, maar ook bij alle omringende volken zo. Zeven is
een magisch getal. Het komt in de Bijbel overal terug. Ook in combinatie met licht.
En dan is het vooral symbool van Gods Geest. Laten we twee teksten lezen:
Slide
Zacharia 4:1-6
1 De engel die met mij sprak kwam terug en wekte mij zoals je iemand wekt uit een
diepe slaap. 2 ‘Wat zie je?’ vroeg hij, en ik antwoordde: ‘Ik zie een lampenstandaard
die helemaal van goud is, met een schaal erop, en op die schaal zijn zeven lampen
bevestigd, zeven lampen met elk zeven tuitjes. 3 Daarnaast staan twee olijfbomen,
één rechts en één links van de schaal. 4 Wat betekent dat, mijn heer?’ 5 ‘Weet je niet
wat dat betekent?’ vroeg de engel die met mij sprak, en ik antwoordde: ‘Nee, heer.’ 6
Toen zei hij: ‘Luister, dit zegt de HEER over Zerubbabel: Niet door eigen kracht of
macht zal hij slagen – zegt de HEER van de hemelse machten – maar met de hulp van
mijn geest.
Slide
Openbaring 4:5
5 Van de troon gingen bliksemschichten uit en donderslagen en groot geraas. Voor de
troon brandden zeven vurige fakkels; dat zijn de zeven geesten van God.
Het licht, de kandelaar. Ze zijn dus symbool van Gods Geest. Zoals je ook in de groet aan het begin
van de dienst soms hoort: de zeven Geesten voor Gods troon. Zo wil God aanwezig zijn bij zijn volk.
In jouw leven. In jouw hart.
God is niet lijfelijk aanwezig. In de tijd van de Tempel. En nu ook niet. Eventjes is dat zo geweest. In
Jezus Christus. God krijgt een menselijk gezicht. 33 jaar lang was God tastbaarder dan anders. Maar
nu is God aanwezig door zijn Geest.
2
Dat moet je geloven. Én dat mag je ervaren! Want het is wel de volheid van de Geest. Soms gunt God
je een kijkje achter de schermen als het ware. Dat kan bij een bijzondere ervaring. Dat kan bij een
speciaal lied. Dat kan als de emoties niet meer te stoppen zijn. Dat kan ook door een bemoedigende
opmerking van iemand. Of precies dat schouderklopje op het juiste moment. Zo wil God in je leven
zijn. Als dat wat vaag is mag je dat best zo concreet maken. De Geest is heel veelzijdig. Het getal
zeven wil laten zien dat de Geest je van alle kanten kan bestoken en meenemen. Daar zet hij alles
voor in. Let maar goed op. Dan zul je zien.
Slide
-
Amandelbloesem
De Menora moet helemaal versierd worden met amandelbloesem, zo lezen we. Waarom
amandelbloesem? Nou, de amandelboom is de boom in Israël die het eerst in bloei gaat. Namelijk al
in januari. En daarna draagt ‘ie ook van alle bomen het eerst vrucht. En zo is die boom een soort
‘waakboom’.
Vroeger had je kolenmijnen in Nederland. En als er een ongeluk was geweest, dan ging een
reddingsbrigade naar beneden. En die namen altijd een kanarie mee. Weet iemand waarom? (…)
Slide
Plaatje mijnwerker met kanarie
Nou, die kanarie had dus een signaalfunctie. Om mensen te waarschuwen tegen mijngas of
koolmonoxide. Dat kunnen mensen niet ruiken. Kanaries werden onrustig en gingen uiteindelijk van
hun stokje als het gevaarlijk werd. Een signaalfunctie dus.
Zo is het ook met de amandelboom. Je weet, als die gaat bloeien, dan is de lente dichtbij. Het kan
nog sneeuwen in januari in Israël. Maar als de amandelboom bloeit dan weet je: nog even en het
wordt voorjaar.
De lampenstandaard is dus niet alleen een symbool van Gods aanwezigheid. En van zijn Geest. Het is
ook een oproep. Dat je goed op moet letten. Want God zou zomaar in actie kunnen komen. Het kan
zomaar zijn dat de Heer aan het werk gaat. Amandelbloesem om het volk er aan te herinneren: leef
bewust. Leef alert. Let op wat God gaat doen.
Dat zie je ook in Jeremia:
Slide
Jeremia 1:11-12
11 De HEER richtte zich tot mij: ‘Wat zie je, Jeremia?’ Ik antwoordde: ‘Ik zie een
amandeltwijg.’ 12 ‘Dat zie je goed,’ zei de HEER, ‘zo snel als een amandelboom in het
voorjaar uitbot, zo snel laat ik mijn woorden uitkomen.’
Let goed op wat God zegt. Let goed op wat hij doet. Laat je niet in slaap sussen als het te lang duurt.
God is een God die zomaar in actie kan komen. Dus luister naar zijn woorden en pas ze toe op je
leven. Leef zo, dat je er klaar voor bent als God je roept. Als God je zendt. Als God je kan gebruiken.
3
Mooi voorbeeld daarvan zijn Simeon en Hanna in de tempel. Vol verwachting kijken ze uit naar de
Messias die door God is beloofd. Hun hele leven hebben ze er op ingericht. Een voorbeeld voor ons.
Let op de signalen.
Slide
-
Zuivere olie
Wat verder opvallend is: alle Joden zijn verantwoordelijk voor het leveren van olie. Daar is geen
speciale groep voor, verder. Nee, het hele volk is verantwoordelijk. Zuiver olijfolie moet het zijn. En
iedereen wordt geacht daar aan bij te dragen.
Wat betekent dat? Nou, het volk moet met elkaar Gods aanwezigheid zichtbaar maken. Daar zijn niet
alleen de priesters verantwoordelijk voor. Die hebben wel de eindverantwoordelijkheid dat het licht
ook echt blijft branden. Maar verder heeft iedere Israëliet. Ook de volgende generaties. De gedeelde
verantwoordelijkheid om Gods kracht, zijn Geest, zichtbaar te maken door olie te brengen.
Het moet ook nog eens zuivere olie zijn. Het komt er op aan als je over je Heer spreekt. Dat je dan
wel echt zijn woord laat horen. En als je handelt namens hem. Dat je dat echt dienstbaar en
onvoorwaardelijk doet. Zuiver de liefde van God laten zien en horen.
Later zegt de profeet Jesaja:
Slide
Jesaja 60:1-3
1
Sta op en schitter, je licht is gekomen, over jou schijnt de luister van de HEER.2
Duisternis bedekt de aarde en donkerte de naties, maar over jou schijnt de HEER, zijn
luister is boven jou zichtbaar. 3 Volken laten zich leiden door jouw licht, koningen
door de glans van je schijnsel.
Israël is het licht voor de wereld. Zij moeten de luister, de glans van God laten zien. In de tijd van
Jezus dachten ze dat ze dat moesten doen door in opstand te komen tegen de Romeinen. Die het
land uit te kicken. En vervolgens te heersen over de aarde. Zodat Jeruzalem de universele hoofdstad
zou worden. Jezus laat echter zien dat het anders werkt.
Slide
Vervuld in Jezus
Het mislukt namelijk. Het volk Israël krijgt het maar niet voor elkaar om dat licht te zijn voor de
volken. In de tijd van Salomo leek het er even op. Maar wat ging het daarna mis. En dan komt Jezus
en zegt: ik ben het licht van de wereld. In mij is God aanwezig in jullie leven.
Jezus komt naar de aarde. En komt de belofte inlossen die God geeft in Jesaja. Hij is Gods
aanwezigheid op aarde. Hij is vol van de Geest. Hij is het teken van de amandelbloesem, dat God gaat
handelen. Dat de lente er aan komt. Dat het eens altijd zomer wordt.
Maar het mooie is. Als Jezus naar de hemel teruggaat. Dan legt hij opnieuw de verantwoordelijkheid
bij mensen. Om God te laten zien. Hij zegt het aan het begin van de Bergrede al: jullie zijn het licht in
de wereld. En tegen zijn leerlingen zegt hij: jullie moeten mijn missie volbrengen. Jullie zijn mijn
4
lichaam. Mijn handen, mijn voeten. Jullie moeten laten zien wie God is. Zoals ik dat deed. Door mij na
te volgen. En Jezus wil je daarvoor inspireren door zijn Geest.
Dat zie je prachtig in Openbaring 1. Je ziet daar Jezus, die als een priester zich beweegt tussen zeven
gouden lampenstandaards. Die lampen, dat zijn in Openbaring de gemeenten van Jezus Christus.
Mensen die samen een kerk vormen. Jezus beweegt zich tussen de kandelaren en vult ze bij, zo is het
beeld. En die gemeenten zijn dus op die manier het licht van de wereld. Geïnspireerd door Jezus.
Slide
Openbaring 1:12-13 en 20
12 Ik draaide me om, om te zien welke stem er tegen mij sprak. Toen zag ik zeven
gouden lampenstandaards, 13 en daartussen iemand die eruitzag als een mens. Hij
was gekleed in een lang gewaad en had een gouden band om zijn borst.
20 Dit is de betekenis van de zeven sterren die je in mijn rechterhand zag en van de
zeven gouden lampenstandaards: de zeven sterren zijn de engelen van de zeven
gemeenten, en de zeven standaards zijn de zeven gemeenten zelf.
Jezus giet vanuit zijn inspiratie zijn Geest in de gemeente. Dat zien we vanochtend wel heel bijzonder,
nu Corné als kerkelijk werker gezegend zal worden. Jezus wil jou gebruiken, Corné, om de mensen van
de Lichtkring te voeden, te bemoedigen en te inspireren. Zodat jullie ook zelf je licht kan laten schijnen
voor de mensen in je gezin, je werkkring en je straat.
Je ziet dus deze beweging: het volk Israël moet het licht van de wereld zijn. Dat lukt niet, maar Jezus
is de vervulling van de belofte van God. Hij is het licht van de wereld. Maar vervolgens schakelt hij
opnieuw zijn volk in. Jij en ik zijn geroepen het licht van Jezus te verspreiden.
Slide
Hoe ga jij om met dit licht?
Een paar vragen:
 Laat je je voeden door Jezus? Zoek je dat ook echt? Wil je vol worden van Hem? En waar
blijkt dat uit dan?
 In Matteüs 5 zegt Jezus, dat je zijn licht niet moet verstoppen. Niet onder de korenmaat
zetten. Zou je deze week daar eens wat bewuster mee om willen gaan? Wanneer geeft Jezus
jou kansen iets te doen of te zeggen in navolging van hem? En hoe pak jij die kans dan? Of
laat je hem voorbij gaan?
Als slot van de preek nog een tekst:
Slide
Amen
Matteüs 5:16
16 Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en
eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.
5