Voeding bij zwangerschapsdiabetes

Voeding bij zwangerschapsdiabetes
Diabetes mellitus is een aandoening waarbij er problemen zijn met het op peil houden
van het glucosegehalte van het bloed (ofwel bloedsuikergehalte).
Glucose is afkomstig van koolhydraten (suikers en zetmeel) in de
voeding. Koolhydraten worden in de darmen omgezet in glucose. Dit komt via de darmen in
het bloed terecht. Het bloed brengt de glucose naar de cellen in het lichaam (bijvoorbeeld
van de spieren en hersenen). Daar dient de glucose als energiebron.
Om glucose vanuit het bloed de cellen van het lichaam in te laten gaan is insuline nodig.
Insuline is een hormoon; het wordt in de alvleesklier (pancreas) gemaakt. De zwangerschap
vraagt na verloop van tijd steeds meer energie en dus ook meer glucose. Om dit glucose te
kunnen benutten is steeds meer insuline nodig. Daarnaast maken de
zwangerschapshormonen het lichaam ongevoeliger voor insuline.
De voortdurend stijgende hoeveelheid zwangerschapshormonen kan dan op een bepaald
moment een te grote belasting zijn voor de alvleesklier. Als de alvleesklier uiteindelijk niet
meer aan de verhoogde vraag naar insuline kan voldoen, ontstaat er een tekort aan
insuline. Het gevolg is dat onvoldoende glucose vanuit het bloed in de cellen kan worden
opgenomen en de bloedglucosewaarde dan te hoog blijft. Zwangerschapsdiabetes ontstaat
over het algemeen pas in de tweede helft van de zwangerschap. Na de bevalling verdwijnt
deze vorm van diabetes vrijwel altijd.
De behandeling van uw diabetes is erop gericht de hoeveelheid glucose in het bloed binnen
de normale grenzen te houden. Een belangrijk onderdeel van de behandeling is het dieet,
dat zo nodig moet worden gecombineerd met het spuiten van insuline.
De bloedglucosewaarde is een eenheid waarmee de hoeveelheid glucose in het bloed wordt
uitgedrukt. De bloedglucosewaarde is goed als deze tussen 4 en 7 millimol per liter is,
respectievelijk vóór en 1 ½ uur na de maaltijd.
Het dieetadvies
De basis van uw dieet is een gezonde voeding. U moet echter wel extra letten op de
verdeling van de koolhydraten in de voeding.
Gebruik een gezonde voeding
De hierbij geldende richtlijnen zijn te lezen in de folder 'Gezond
zwanger'. In de folder kunt u lezen welke hoeveelheden voedingsmiddelen per dag aanbevolen worden. En worden aanvullende tips
gegeven die specifiek tijdens de zwangerschap van toepassing zijn.
Verdeel de koolhydraten
Koolhydraten heeft iedereen nodig. Het gaat er bij diabetes om dat die koolhydraten
regelmatig over de dag zijn verdeeld. Dit betekent dat u uw voeding moet verdelen over drie
hoofdmaaltijden en drie tussenmaaltijden (tussendoortjes).
In de voeding zitten verschillende soorten koolhydraten:
- zetmeel in brood, aardappelen, rijst, deegwaren, peulvruchten;
- melksuiker in melk, karnemelk, yoghurt en kwark;
- vruchtensuiker in fruit en vruchtensap;
-
suiker in snoep, frisdrank, ijs, gebak, koek, zoetbeleg en suiker in de suikerpot.
Gebruik suiker met mate
Suiker is, evenals zetmeel, een koolhydraat dat in het lichaam
wordt omgezet in glucose. Vroeger dacht men dat men bij diabetes
geen suiker mocht. Tegenwoordig weet men dat suiker in voeding
(bijvoorbeeld in de vorm van een koekje of zoetbeleg) heel goed
mogelijk is. Suiker wordt immers op dezelfde manier in het lichaam
omgezet als zetmeel. Gebruik van suikervrije producten, zoals
koek, gebak en chocola is daarom niet zinvol.
Teveel suiker is niet goed, dat geldt voor iedereen. Suiker levert
behalve energie geen andere waardevolle stoffen voor het lichaam.
Wees daarom toch zuinig met het gebruik van suiker en probeer te
wennen aan een minder zoete smaak. Gebruik dus bij voorkeur
koffie en thee zonder suiker en beperk het gebruik van andere
suikerbevattende dranken, zoals ijsthee, chocolademelk, yogidrink,
vruchtendrank/tweedrank, limonade en frisdrank. Light frisdranken
en suikervrije kauwgom kunnen wel worden gebruikt omdat deze
kunstmatige zoetstoffen en geen suiker bevatten.
Het is niet de bedoeling dat u van deze richtlijnen gaat afvallen.
Indien u toch afvalt kunt u contact opnemen met uw diëtist.
Indien u insuline moet gaan spuiten, zult u aanvullende instructies
en schriftelijke informatie moeten krijgen van uw diëtist.
Tenslotte
Wanneer u eenmaal zwangerschapsdiabetes heeft gehad, heeft
u meer kans op het krijgen van diabetes mellitus type 2. Het is
daarom van belang uw gewicht te beheersen en uw beweging op
peil te houden. Indien u te zwaar bent probeer dan na de
kraamtijd en lacatieperiode af te vallen. Het advies is om dagelijks
minimaal een half uur tot drie kwartier matige inspanning te
leveren en 2x per week te sporten. Matige intensieve inspanning
wil zeggen: niet forceren maar u moet wel voelen dat u zich
ingespannen heeft.
Voor wie meer wil weten
Heeft u na het lezen van deze folder vragen over voeding, dan
kunt u terecht bij de diëtisten van Ziekenhuis Gelderse Vallei (0318) 43 54 67 (bij voorkeur
tussen 09.30 - 11.30 uur) of per email [email protected]. Vragen van medische aard kunt u
het beste stellen aan uw huisarts of specialist. Ook kunt u zich
wenden tot de diabetesverpleegkundigen per email [email protected] of maak een
telefonische afspraak via (0318) 43 54 20.
Overige informatie:
Diabetesvereniging Nederland, postbus 470, 3830 AM Leusden Informatielijn: (033) 463 05
66.
Voedingscentrum, postbus
85700, 2508 CK Den Haag
Voedingslijn: (070) 306 88 88.
Internet:
www.geldersevallei.nl
www.dietheek.nl
www.nvdietist.nl
www.voedingscentrum.nl
www.diabetesvereniging.nl
Voorlichting & Informatie
Uitgave: afdeling communicatie
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Willy Brandtlaan 10
6716 RP Ede
VIP- 01.57 Diëtetiek
Productie: 1/2011 (1/100)