HET OOG OPBOUW OOG VERSCHILLENDE PREPARATEN Oogdruppels (oculoguttae) Waterige vloeistof Onderste ooglid max. 1 druppel per keer VERSCHILLENDE PREPARATEN Oogdruppels Grote flacons Flacons voor eenmalig gebruik: Minimens, unit-dose of monofree. (geen conserveermiddel) VERSCHILLENDE PREPARATEN Oogzalf (oculentum) Makkelijk toe te dienen Hecht aan oog VERSCHILLENDE PREPARATEN Ooggel Oogspoeling-wassing (collyrium) EISEN OOGPREPARATEN Steriel Isotoon Juiste pH (7,4) Onder de 5,0 en boven 8,5 kan irritatie veroorzaken AANDOENINGEN Irritatie/droge ogen Overgevoeligheid Infectie Glaucoom Cataract Lasogen IRRITATIE/DROGE OGEN Symptomen Roodheid, branderig gevoel, tranen en jeuk Oorzaken Droge/rokerige lucht, vermoeidheid, contactlenzen of conserveermiddelen, te weinig aanmaak traanvocht Maar ook: Ziekte van Sjörgen en vrouwen in de menopauze IRRITATIE/DROGE OGEN GENEESMIDDELEN Irritatie: Decongestivum vernauwt bloedvaten Fenylefrine (visadron) Droge ogen Kunstmatig traanvocht isotone oplossingen met verdikkingsmiddel carbomeer (Dry Eye, Liposic, Thilo Tears, Vidisic) carboxymethylcellulose (Celluvisc) dextran /hypromellose (Duratears) hypromellose methylcellulose oculentum simplex paraffine/vaseline/wolvet (Duratears Z) polyvidon (Duratears Free, Oculotect, Protagens, Vidisec PVP) ONTSTEKING EN OVERGEVOELIGHEID Ontstekingen door overgevoeligheid Ontsteking door infectie ONTSTEKING DOOR OVERGEVOELIGHEID (ALLERGIE ZOALS HOOIKOORTS) Symptomen: Roodheid, pijn, tranenvloed en gezwollen oogleden Neusklachten zoals niezen en loopneus Oorzaken: Allergische/overgevoeligheidsreactie op bepaalde stoffen/prikkels ONTSTEKING EN OVERGEVOELIGHEID GENEESMIDDELEN Bij allergie cromoglycinezuur (Prevalin®) azelastine (Allergodil®) levocabastine (Livocab®) Ontsteking niet door allergie Oogdruppel of -zalf met corticosteroid Bv. prednisolonoogdruppels Voorkomen ontsteking na bv. staaroperatie Oogdruppels met NSAID Diclofenac, ketorelac INFECTIES (CONJUNCTIVITIS) Symptomen Roodheid, pijn, branderig gevoel, tranenvloed/pus en gezwollen oogleden Oorzaken Bacteriële infectie (bacteriële conjunctivitis) Virale infectie (virale conjunctivitis) Schimmel infectie (mycotische conjunctivitis) INFECTIES (CONJUNCTIVITIS) GENEESMIDDELEN Bacteriële infectie Chlooramphenicol Polymyxine B/trimethoprim Tetracyclinezuur Fusidinezuur Virale infectie Aciclovir oogzalf GLAUCOOM Kamervocht kan niet weg Druk in oog bouwt op Schade aan oogzenuw GLAUCOOM Glaucoom Symptomen glaucoom GLAUCOOM Pupil vernauwen parasympathicomimetica Pilocarpine Lichtdosering verstoord Verminderen aanmaak kamerwater Β-blokkers 1e keus: timolol (Timoptol) en betaxolol (Betoptic) Koolzuuranhydraseremmers acetazolamide (Diamox), dorzolamine (Trusopt) en brinzolamide (Azopt) Verhoging opname kamerwater Prostaglandines latanoprost (Xalatan) en bimatoprost (Lumigan) Sympaticomimetica brimonidine (Alphagan) STAAR (CATARACT) Lens wordt troebel Behandeling: operatie ONDERZOEK EN INGREPEN Ruimte nodig voor onderzoek Pupilverwijders (mydriatica) Parasympathicolytica (kringspier) Tropicamide (5-8 uur) Cyclopentolaat (cyclogyl) (24 uur) Homatropine (6 uur-4 dagen) Atropine (1-2 weken) Sympathicomimetica (radiale spieren) Fenylefrine ONDERZOEK EN INGREPEN Verdoving bij kleine ingrepen Lidocaïne en Oxybuprocaïne Lasogen Beschadiging van hoornvlies door UV-licht. Niet chronisch gebruiken! INTERACTIES EN CONTRA-INDICATIES Weinig systemisch effect β-blokkers en Astma Corticosteroïden en Glaucoom AFLEVERINSTUCTIES Oogdruppelinstructies Onderste ooglid maar 1 druppel per keer Meerdere druppels 10 min. wachten Na openen max.1 maand houdbaar Contactlenzen OOGDRUPPELINSTRUCTIE Oogdruppelinstructie VRAGEN Wat is de toepassing van de volgende geneesmiddelen? Fusidinezuur Pilocarpine Lidocaine Livocab Fenylefrine VRAGEN Wat is de toepassing van de volgende geneesmiddelen? Fusidinezuur = antibioticum Pilocarpine = parasympathicomimeticum = mioticum bij glaucoom Lidocaine = pijnstiller Livocab = levocabastine, bij allergie Fenylefrine = bij irritatie VRAGEN (ALGEMEEN): Aan welke eisen moeten oogpreparaten voldoen? Hoeveel tijd moet er minimaal zitten tussen het gebruik van meerdere soorten oogdruppels? Wanneer worden oogdruppels en wanneer worden oogzalven toegepast en waarom? VRAGEN (ALGEMEEN): Aan welke eisen moeten oogpreparaten voldoen? Hoeveel tijd moet er minimaal zitten tussen het gebruik van meerdere soorten oogdruppels? Steriel - isotoon - juist pH - geconserveerd - beperkte hoeveelheid Minimaal 10 minuten Wanneer worden oogdruppels en wanneer worden oogzalven toegepast en waarom? Oogdruppels overdag: ze mengen met het traanvocht dus de werkingsduur is kort. Oogzalven 's nachts: ze hechten aan het oog waardoor het zien belemmerd wordt. VRAGEN (GENEESMIDDELEN): Waardoor kan een oogirritatie ontstaan? Met welke verschijnselen gaat dat gepaard? Welke middelen worden gebruikt bij allergie? Wat is glaucoom? Bij glaucoom worden pupilvernauwende stoffen en bèta-blokkers toegepast. Wat is het nadeel van de pupilvernauwende stoffen? VRAGEN (GENEESMIDDELEN): Waardoor kan een oogirritatie ontstaan? Met welke verschijnselen gaat dat gepaard? Welke middelen worden gebruikt bij allergie? Cromoglicaat (Opticrom) of een antihistaminicum levocabastine (Livocab). Wat is glaucoom? Door droge, rokerige lucht. Roodheid en branderig gevoel Oogziekte waarbij de oogboldruk verhoogd is. Daardoor komt de bloedvoorziening van het oog in gevaar en de oogzenuw kan afsterven met blindheid tot gevolg. Bij glaucoom worden pupilvernauwende stoffen en bètablokkers toegepast. Wat is het nadeel van de pupilvernauwende stoffen? Ze vernauwen de pupil met als gevolg slechter zien doordat de lichthoeveelheid vermindert. VRAGEN (GENEESMIDDELEN VERVOLG): Lasogen zijn door hel licht ontstane verbrandingen van het netvlies. De pijn ontstaat meestal pas enkele uren na de blootstelling. Welke stof wordt gebruikt en wat is een belangrijke waarschuwing? Chlooramfenicol was een veelgebruikt antibioticum. Na verloop van tijd kwam er een betrekkelijk zeldzame (1 : 60.000), maar wel dodelijke bijwerking in het bloed naar voren. Om die reden wordt dit middel in de geneeskunde nog zelden gebruikt. Kun je bedenken waarom het in de oogheelkunde nog wel gebruikt wordt? VRAGEN (GENEESMIDDELEN VERVOLG): Lasogen zijn door hel licht ontstane verbrandingen van het netvlies. De pijn ontstaat meestal pas enkele uren na de blootstelling. Welke stof wordt gebruikt en wat is een belangrijke waarschuwing? Lidocaine of oxybuprocaine(Novesine). Zeer kortdurend gebruiken. Chlooramfenicol was een veelgebruikt antibioticum. Na verloop van tijd kwam er een betrekkelijk zeldzame (1 : 60.000), maar wel dodelijke bijwerking in het bloed naar voren. Om die reden wordt dit middel in de geneeskunde nog zelden gebruikt. Kun je bedenken waarom het in de oogheelkunde nog wel gebruikt wordt? De oogslijmvliezen laten chlooramfenicol nauwelijks door. Er is dus geen systemisch effect.